kimkat3577. Geiriadur Saesneg a Chymraeg (Gwenhwyseg).  A Dictionary of English and Welsh (Gwentian dialect – the south-eastern dialect of Wales).

02-02-2021

kimkat0001 Yr Hafan / Home Page www.kimkat.org
kimkat1864e Y Fynedfa Saesneg / Gateway to this Website in English www.kimkat.org/amryw/1_gwefan/gwefan_arweinlen_2003e.htm
kimkat2045k Tafodieithoedd Cymru / Welsh dialects www.kimkat.org/amryw/1_cymraeg/cymraeg_tafodieitheg_gymraeg_mynegai_1385e.htm
kimkat0934k Y Wenhwyseg / Gwentian www.kimkat.org/amryw/1_gwenhwyseg/gwenhwyseg_cyfeirddalen_1004e.htm
kimkat0278e Prif dudalen y geiriadur Gwenhwyseg-Saesneg / Main Page for the Gwentian-English Dictionary www.kimkat.org/amryw/1_gwenhwyseg/geiriadur-gwenhwyseg-saesneg_BATHOR_01_0193e.htm
kimkat3577 y tudalen hwn / this page

0003_delw_baneri_cymru_catalonia_050111
..


Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Catalunya i Gal·les

Geiriadur Cymraeg (Gwenhwyseg) - Saesneg
Welsh - English (Gwentian dialect) Dictionary

N

 

 

.....

 

 

…..


A picture containing map

Description automatically generated

(delwedd 5781f)

 

Map

Description automatically generated
(delwedd J6256b)                        



http://www.kimkat.org/amryw/1_gwenhwyseg/gwenhwyseg_cyfeirddalen_0934k.htm Y Wenhwyseg - y prif dudalen
http://www.kimkat.org/amryw/1_gwenhwyseg/gwenhwyseg_cyfeirddalen_2184c.htm El dialecte güentià del gal·lès - la pàgina prinicipal
http://www.kimkat.org/amryw/1_gwenhwyseg/gwenhwyseg_cyfeirddalen_1004e.htm Gwentian dialect of Welsh – the main page

xxx

n
Before a “p” or “b” it becomes “m”. This occurs too many other languages - in English (Banbury > Bambry), and has occurred in Latin (in + possibilis > impossibilis).
Pen-bont > Pem-bont
Llwyn-pia > Llwmpia
Llanpumsaint > Llampumsent (in Sir Gaerfyrddin / Carmarthenshire)

’na [na] clipped form of dyna = there’s (literally: ‘there you see’)


nàfi
[ˡnavɪ] (nm) navvy (= ceibiwr [ˡkəɪbjʊr])
nàfiz [ˡnavɪz] (pl) (=
ceibwyr [ˡkəɪbwɪr])

Nant-y-glo [nant ə ˡglo:] (nf) place name (= Nant-y-glo [nant ə ˡglo:]) (‘coal brook, ‘(the) brook (of) the coal’)

 

Apparently also Nant-glo [nant ˡglo:]

 

None

(delwedd B0411)

 


nawr [naʊr] (adv) now (= yn nawr [ən ˡaʊr])
From YN AWR (= the hour). YN here is an obsolete form of the definite article.
 
naws
[naʊs] (eb) 1/ (place) atmosphere, ambience, feeling (= naws [naʊs])

2/ negative particle = ddim

3/ ni + bod naws gwell o... not be any better off for (doing something), be little point in (doing something)
dw-i naws gwell I’m no better off, it’s no help to me

 

ne [nɛ] (conj) or (= neu [nəɪ])


neb [ne:b] (pn) nobody (= neb [ne:b])
Also: nep [ne:p]

necas [ˡne·kas] (nf) message (= neges [ˡne·gɛs])

nefi [ne·vɪ] (nf) navy (= llynges [ɬəŋɛs])

 

neido [ˡnəɪdɔ] (v) jump (= neidio [ˡnəɪdjɔ])

Also n’ido [ˡni·dɔ]

neido o’r fframpan i’r tɛn jump from the frying pan into the fire, go from one situation to another just as bad or even worse

neis [nəɪs] (adj) nice, pleasant, agreeable, attractive (= neis [nəɪs]; dymunol [dəˡmi·nɔl]), hyfryd [ˡhəvrid], etc)


From English NICE (= pleasant / adequate < appetising < dainty < shy < foolish) < French NICE (= foolish) < Latin NESCIUS (= not knowing, ignorant) < (NE- negative prefix) + (SCIUS = knowing).
Cf Catalan NECI (= stupid), Occitan NECI (= stupid), Castilian NECIO (= stupid), Portuguese NÉSCIO (= stupid).

neno’r... [ˡne·nɔr] (-) in the name of... (used in oaths) (= yn enw’r... [n ˡe·nʊr])
Neno’r annwl! (= yn enw’r annwyl) Good God! (“in the name of the dear [one]”)

nepyn [ˡnɛpɪn] (nm) nap (= amrantun [amˡrantɪn], cyntun [ˡkəntɪn])
cysgu nepyn have a nap (‘sleep (a) nap)
English NAP (= short sleep) + (diminutive suffix -yn); the suffix causes affection of the preceding vowel A > E.
Cf. south-west Wales where the form is napyn without affection.
English (NAP = nap, short sleep) + (vowel affection [a] > [
ɛ]) + (suffix -yn)

 

nêt [ne:t] (adj) splendid (= gwych [gwi:ch])

arath nêt a fine speech

From English NEAT (taken into Wesh when it had its older pronunciation: [nɛ:t, ne:t], modern pronunciation [ni:t]).

 

newydd [ˡnɛuɪd] (v) chnage (= newid [ˡnɛuɪd])

òs newitwch chī’ch mēddwl if you change your mind

newydd [ˡnɛuɪð] (adj) new (= newydd [ˡnɛuɪð])

 

nf [nv]

These consonants are transposed in some words:

trenfu < trefnu (= arrange, organise)

onfi < ofni (= fear, be afraid of)

Llynfell (river name) < Llyfnell (standard Welsh llyfn = smooth)

Llynfi (river name) < Llyfni (standard Welsh llyfn = smooth)

 

ng In words taken from English ending in -ng in standard English the Welsh form ends simply in -n. This represents the colloquial English forms of such words.

English heading > headin’ > Welsh hèdin (> Gwentian èdin)

English parting > partin’ > Welsh partin

English pudding > puddin’ > Welsh pdin

English standing > standin’ > Welsh standin (= market stall, market stand)

 


ngwraig [ˡŋwraɪg] (nf) my wife (= fy ngwraig [və ˡŋwraɪg])
Māri ngwraig my wife Mary (‘Mary my wife’)
See gwraig = woman. wife


n’idir [ˡni·dɪr] (nf) snake (= neidr [ˡnəɪdɪr])
natradd [ˡnatrað] (pl) (=
nadredd [ˡnadrɛð])

 

n’ido [ˡni·dɔ] (v) jump. See neido [ˡnəɪdɔ])

nillws [ˡnɪɬʊs] > ennill

 

nimbl [ˡnɪmbl] Englshism nimble

n’ishad boc [ˡni·ʃad ˡbɔk] (nf) handkerchief (= macyn [ˡmakɪn])
n’isheti poc# [nɪˡʃe·tɪ ˡpɔk] (pl) (=
macynon [maˡkənɔn])

(Written in standard Welsh as ‘neisied boc’ [ˡnəɪʃad ˡbɔk] = ‘kerchief (of) pocket’ (neisied) + (soft mutation) + (poc = pocket). The word ‘poc’ is from obsolete English ‘POKE (= bag) (but surviving as a fossil in the expression ‘to buy a pig in a poke’ – to buy something sight unseen, to buy without looking at what is being bought to see if it is acceptable or of good quality)

From south-western English – occurs in wills from Somerset around 1500 as ‘nisett’ = ‘a wrap around the neck’.


niwad [ˡnɪʊad] (nm) harm, hurt (= niwed [ˡnɪʊɛd])

chas a ddim niwad he wasn’t hurt (“he got no harm”) (= ni chafodd niwed)


north [nɔrθ] (nm) north (= gogledd [ˡgɔglɛð])

y bachan o’r north the northman, the northerner

northman [ˡnɔrθman] (nm) northerner (= man from North Wales) (= Gogleddwr [gɔˡgle·ðʊr])

nw [nu:] (pn) they, them (= hwy [huɪ], nhw [nu:])
As a pronoun tag, it is short nw [n
ʊ]
mydda-nw [
ˡməða nʊ] they say (= meddant hwy [ˡme·ðant huɪ])

nyfath [ˡnəvaθ] (nm) louts, rascals, villains, miscreants, unscrupulous people, scum (= taclau [ˡtaklaɪ])
ORIGIN: According to Geiriadur Prifysgol Cymru, probably the adjective ANHYFAETH (= rude, ill-mannered) > (ANYFAETH > ANYFETH > ’NYFETH) > NYFATH).
1/ MAETH = food, nourishment; nurture, care;

2/ (HY- intensifying prefix) + soft mutation + (MAETH) > HYFAETH = (a) well-fed, well-nourished; (b) good-mannered.
3/ (AN- = negative prefix ) + soft mutation + (HYFAETH) > ANHYFAETH (= bad-mannered).


None
 (delwedd 5784)


Dydd Iau, Mawrth 25ain, gadewais Cilfowyr am Aberteifi. Cerddais trwy Llechryd er mwyn cael golwg ar y wlad. Wrth fyned i mewn i bentref Llechryd croesir afon Teifi, felly gadawn Sir Benfro yn y fan hon, ac awn i fewn i Sir Aberteifi ond wedi cyrhaedd pen uchaf y pentref wrth edrych yn ol tua Chilfowyr, canfyddir golygfeydd o'r fath mwyaf prydferth. Tua hanner y ffordd rhwng Lechryd ac Aberteifi y mae Mynachdy mawr gan y Pabyddion, yr hwn a adnabyddid gynt wrth yr enw ‘Noyadd Wilym,' ond a adnabyddir yn awr wrth yr enw Santa Maria, ac a werthwyd gan Morgan Richardson, mab Canon Richardson. Y mae yn un o'r llanerchau prydferthaf yn Nghymru. Pan yn siarad ag un o'r Mynachod wrth y glwyd teimlwn fy ngwaed yn berwi o eiddigedd wrth feddwl fod y fath balas a'r fath diroedd yn Nghymru yn meddiant nyfath o'r fath. A yw egwyddorion y Pabyddion i ymledu drwy Gymru etto? yn sicr y mae perygl. Cyrhaeddais Aberteifi tua chanol dydd, a chefais bob croesaw gan y Parch Mr Williams a'i deulu caredig. Y mae hanes eglwys Bethania yn wybyddus i ddarllenwyr y SEREN; (Seren Cymru / 23 Ebrill 1909)


Thursday, March 25, I left Cilfowyr for Cardigan. I walked through Llechryd in order to get a view the country. Going into the village of Llechryd one crosses the river Teifi, so we leave Pembrokeshire at this point, and we go into Cardiganshire but on reaching the upper end of the village looking back towards Cilfowyr, one sees scenes of the grestest beauty. About halfway between Llechryd and Cardigan the Catholics have a large Monastery, which was known formerly by the name of 'Noyadd Wilym,' but is now known by the name of Santa Maria, and was sold by Morgan Richardson, the son of Canon Richardson. It is one of the most beautiful spots in Wales. When talking to one of Monks at the gate I felt my blood boiling with envy at the thought that such a palace and such lands in Wales are in the possession of such rascals. Will the principles of the Catholics spread throughout Wales again? the danger certainly exists. I reached Cardigan about noon, and was warmly welcomed (‘and got every welcome’) from the Rev. Mr. Williams and his kind family. The history of Bethania church is known to the readers of Seren Cymru;


None
(delwedd 5785)


Tarian y Gweithiwr. 2 Mehefin 1898. “Ble i chi wedi bod, Obadia, hyd yr amser hyn yn meddwi ac yn lolan ar hyd tafarne. Odi'ch chi ddim yn meddwl gallech chi dreuloch amser yn well yn y ty yma nag yn nghwmni ryw lorpach segur fel chi'ch hunan. Dir cato ni, odi chi ddim yn meddwl fod f[f]itach gwaith gen i na aros lawr fan hyn rywbryd o'r nos i gadw'r drws yn agor i nyfeth feddw, ddiwaith, shwd ag i chi, ar ie. Pwy sy gyda chi, rywun meddw fel ych hunan, fi gynta.”

 

Tarian y Gweithiwr (the shield of the workman). 2 June 1898. “Where have you been, Obadia, until now getting drunk and hanging around in alehouses. Don’t you think you could spend your time better in this house instead of in the company of lazy oafs like yourself. God help us, do you think that I haven’t got better things to do than wait down here in the early hours (‘some time of the night’) to keep the door open for drunken out-of-work louts like you eh? Who’s with you, someone drunk like yourself, I bet.”

 

 

xxxxx

Geiriadur Geiriau Cymraeg Camsillafedig (Sillafiadau Tafodieithol, Hynafol, Anarferol, Anghywir a Seisnegedig).
Geiriau Cymraeg nad yw yn y geiriaduron safonol - gellir gweld llawer ohonynt, ynglŷn â’u sillafiad safonol, yn y ddolen-gyswllt isod:

Dictionary of Misspelt Welsh Words (Dialectal, Archaic, Unusual, Incorrect and Anglicised Spellings).
Welsh words not listed in standard Welsh dictionaries - many might be found, along with their standard spelling, via the link below:

www.kimkat.org/amryw/1_vortaroy/geiriadur-camsillafiadau_MORFIL_3525e.htm

Diagram

Description automatically generated
(delwedd G4002b)

Sumbolau:

a A / æ Æ / e E / ɛ Ɛ / i I / o O / u U / w W / y Y /
MACRONː ā Ā / ǣ Ǣ / t Ē /
ɛƐ/ ī Ī / ō Ō / ū Ū / w̄ W̄ / ȳ Ȳ /
MACRON + ACEN DDYRCHAFEDIGː Ā̀ ā̀ , Ḗ ḗ, Ī́ ī́ , Ṓ ṓ , Ū́ ū́, (w), Ȳ́ ȳ́
MACRON + ACEN DDISGYNEDIGː Ǟ ǟ , Ḕ ḕ, Ī̀ ī̀, Ṑ ṑ, Ū̀ ū̀, (w), Ȳ̀ ȳ̀
MACRON ISODː A̱ a̱ , E̱ e̱ , I̱ i̱ , O̱ o̱, U̱ u̱, (w), Y̱ y̱
BREFː ă Ă / ĕ Ĕ / ĭ Ĭ / ŏ Ŏ / ŭ Ŭ / B5236ː  B5237ː B5237_ash-a-bref
BREF GWRTHDRO ISODː i̯, u̯
CROMFACHAUː
  deiamwnt
A’I PHEN I LAWRː , ә, ɐ (u+0250) httpsː //text-symbols.com/upside-down/
Y WENHWYSWEG: ɛ
  ɛ̄ ǣ æ

ˈ ɑ ɑˑ aˑ aː / æ æː / e eˑeː / ɛ ɛː / ɪ iˑ iː ɪ / ɔ oˑ oː / ʊ uˑ uː ʊ / ə / ʌ /
 ẅ Ẅ / ẃ Ẃ / ẁ Ẁ / ŵ Ŵ /
 ŷ Ŷ / ỳ Ỳ / ý Ý / ɥ
ˈ ð ɬ ŋ ʃ ʧ θ ʒ ʤ / aɪ ɔɪ əɪ uɪ ɪʊ aʊ ɛʊ ɔʊ əʊ / £
ә ʌ ẃ ă ĕ ĭ ŏ ŭ ẅ ẃ ẁ Ẁ ŵ ŷ ỳ Ỳ Hungarumlautː
A̋ a̋

U+1EA0 Ạ U+1EA1 ạ
U+1EB8 Ẹ U+1EB9 ẹ
U+1ECA Ị U+1ECB ị
U+1ECC Ọ U+1ECD ọ
U+1EE4 Ụ U+1EE5 ụ
U+1E88 Ẉ U+1E89 ẉ
U+1EF4 Ỵ U+1EF5 ỵ
gw_gytseiniol_050908yn 0399j_i_gytseiniol_050908aaith δ δ £ gw_gytseiniol_050908yn 0399j_i_gytseiniol_050908aaith δ δ £ U+2020 †
« »

 
DAGGER
wikipedia, scriptsource. org

httpsː []//en.wiktionary.org/wiki/ǣ

 
Hwngarwmlawtː A̋ a̋
gw_gytseiniol_050908yn 0399j_i_gytseiniol_050908aaith δ δ
 …..
…..
ʌ ag acen ddyrchafedig / ʌ with acute accentː ʌ́

Ə́ ə́

Shwa ag acen ddyrchafedig / Schwa with acute

…..
…..
wikipedia,
scriptsource.[]org
httpsː//[ ]en.wiktionary.org/wiki/ǣ

---------------------------------------
Y TUDALEN HWN /THIS PAGE / AQUESTA PÀGINA:
 www.kimkat.org/amryw/1_gwenhwyseg/
geiriadur-gwenhwyseg-saesneg_BATHOR_n_3577.htm

---------------------------------------
Creuwyd / Created / Creada:
Adolygiadau diweddaraf / Latest updates / Darreres actualitzacions:
Delweddau / Imatges / Images:
Ffynhonnell / Font / Source:
---------------------------------------

Freefind.
---
Archwiliwch y wefan hon
Cerqueu aquest web
SEARCH THIS WEBSITE
---
Adeiladwaith y wefan
Estructura del web

SITE STRUCTURE
---
Beth sydd yn newydd?
Què hi ha de nou?
WHAT’S NEW?


Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Wefan CYMRU-CATALONIA
On sóc?
Esteu visitant una pàgina de la Web CYMRU-CATALONIA (= Gal·les-Catalunya)
Where am I?
You are visiting a page from the CYMRU-CATALONIA (= Wales-Catalonia) Website
Weə-r äm ai? Yüu äa-r víziting ə peij fröm dhə CYMRU-CATALONIA (= Weilz-Katəlóuniə) Wébsait


Adran y Wenhwyseg / Secció del dialecte de Gwent / Gwentian Welsh
Edrychiadau ar y tudalennau / Vistes de les pàgines / Page Views
Web Analytics Made Easy -
StatCounter
Edrychwch ar ein Hystadegau / Mireu les nostres Estadístiques / View Our Stats