|
|
|
|
(delwedd F9363) (tudalen 700)
|
700 (€65. 668) r\r. 3. COHroHCTIONBB HIBBRNIOAB.
enint eo mellores; pstet ergo, non esse nisi «d ostentationem loqui Tariis ^
gnis) Wb. 12^. aet baJii eulrsagad maid tnadachaitged dilgud ni maid dvibii
Em cendilgud (gL sufGcit illi obiargallo, . . e contrario magis donetis et
consolemini, 2. Cor. 2, 6; i.e. modo illa obiorgatio
esset bona, si eam eequeretur remissio, non boua ergo Yobie slne remiseione)
14'. ee torle duibei dim (quid commodum igitor Tobis?) 12'.
conaacrad dim iartichte cr. (gl. medium parietem maceriae solvens, Eph. 2,
14; i.e. at non separaret igitor post adTentom Christi) 21\ intoieigiu dim
citua netargne (est potior igitur primus intellectus) Sg. J98'.
Dono, interdum damo, quin etiam dana: areia dono (gl. ut quid antem? i.e. ut
quid igitur?) Wb. 2*. cedono rigne oeco itlib hviU (gl. omnia enim Testrt
sunt, siTe Paulus, sive ApoIIo etc., 1. Cor. 3, 22; i.e. quisquis igitur egit
in eo, snnt Teetra omnia) 8". hore ronortigeatar dia eedono tuidecht
frisa (gl. a deo ordinatae sunt potestatee, itaque qui resistit potestati dei
ordinationi resistit; i.e. quia deus ordinaTit, poteetatem, quid ergo
resistere ei?) 6*. eepu dono adrad dd dothalirt dopool inchruthrin (gl.
numquid Panlus cmcifixns est pro Tobis, ant in nomine Panli baptizati estis? 1.
Cor. 1, 13; i.e. quid ei^ ado rationem dei dare Paulo hoc modo?) 7'.
ciapudono dun indarpe geinie McAratfc «tVi aria innon iress
nodot\firianigedar (gl. quomodo gentes cogis iudaixare? nos in Christo lesn
credimns ut instificemur ex fide et non ex operibus legis, 6aL 2, 16; i.e.
^^nid ergo nobis exheredatio gentium hoo modo? nam est eadem fides quae nos
iustificat) 19*. ni lour inbendachad diammaldachae ni lour dono
innebinaldachad mani bendachae (gl. hospitalitatem sectantes, benedioite et
no lite maledicere, Rom. 12, 14; i.e. non sufficit benedicere, si maledicis,
noo sofficit ergo non maledicere, si non benedicis) 5'. itles dano indangil
(gl. cnm iterum iutroducit primogenitum in orbem terrae dicit: et adorent enm
onmet angeli, Hebr. 1, 6; i.e. sunt apud eum igitur angeli) 82*. irirlam
indanim do thuil dde dodiuagadar daua tndanim (est promta anima ad Tolontatem
dei, ez pergefiat ergo anima) 5*. m cech fcer daua (gl. foenum; i.e. non
quodns gn men igitar) Ml. 44r.
d.
NOCH, CAMMAIB, IMMORRO (tamen, autem, sed); his addi potest EM (item, Tero).
AbcA (autem, tamen, attamen) magis minnsTe opposita' antecedentibni: nibi
nach dethiden foir act fognam dodia noeh ba hed 6n ba ckoir (^. qui sine
oxore est, sollicitus est, quae domini sont; i.e. non est ulla cora ei nisi
«t Tire deo; hoc antem erat instom) Wb. lO^. noch ha hd afatugud asAtAomahuii
(gl. non irritnm EEicit, lex, quod promissum est, ad etacnandam
promissioneDi, GaL 3, 17; i.e. haec antem esset eius OTacuatio, id non
implere) 19*. berii m eoe. do imthrenugud ueteria noch ba uiaaiu int^gor do
imthrenugud uer^atitM noui (gi. Tolunt etertere etangelium; i.e. sumunt
evangelium ad confiimatio nem veteris; veruntamen esset instior fignratio,
vet test., ad confirmationen nevi) 18*. cid dianepiraom aniriu noch ni
rabotar indfirao riam foredU fiiat. ni ariacumme leaaom teet foanvaekbu
rechto et fognam do idlaib (gL quomodo TOte mini itemm ad infirma? Gal. 4, 9;
i.e. cur dicit hoc, Paolos ad Galatus, quam* quam non fuernnt Tiri hi antea sub
lege vetustatis ? Resp. : quia eat idea M cnndum ipsum ire sub ritus legis et
serrire idolis) 19*. noch ba ed ba riagolda im inderbu* and intain bed femi,
7 derba intain bed maaeul. (sed hoe ttmen
|
|
|
|
|
(delwedd F9364) (tudalen 701)
|
lY. 8. OOMroKOnOMItS BIBBRMICAR. (668. «67) 701
regnlare ent, inoertitudo in eo cnm erat fem. et certitado cum erat masc.)
Sg. 66*. am. nobed noch ni fail (gl. fecit AnchiBiades, quasi ab Anchisios; i.e.
acsi esset, quamquam non est) 32*. noeh ni ed 6h bid hiforg. (gl. suam quoque
con iongens personam, . . . at pugnemus, legamus, Pr. 8, 18, 102; i.e. tamen
hoc non eat in imperatiTo; cf. quae paulo ante adnotavit glossator ad vocem
hor tatica : ni forgare am, sodain. ignertad, non est imperatio sic^ est
bortatio) 161*. noeh ni edir lon a<M eorop mda inoenHll. in comparit iw.
atchSir (gl. u pcst q vel g posita amittit vim soam, ut nequior pinguior;
quod nisi fiat, con tingit, ai in consonantem transeat i, pares esse syllabas
genetiTO positiTi cum nominatiTO comparatiTi, Pr. 3, 1, 7; i.e. attamen non
congranm hoe, «ed ut sit mmor uua syllaba comparatiTos, hoc est congraum) Sg.
40\ In sententia affirmatiTa, nisi sequitur alla forma Terbi anbstantivi, ut
ba, ante qualemcunque partem orationis, interdam ante formua Tcrbales ipsas w
praecedere solet: noch ituidui$u adras dond^diuein (gL deus hunc et hanc
destruet, Tentrem et escam; i.e. attamen homo hni6 utrique senrit) Wb. 9*.*
dodead doehdch leotom noeh isdoibtom adodced sidi (gl. contritio et
infelicitas in riis eorum, Rom. 3, 16) 2\ noeh ie dtuidiu dorratad (gl. ri ex
lege hereditas data est, iam non ex promis sione, Abrahae antem per
repromissionem donaTit deus, GaL 3, 18) 19*. noehie inditin s6h (gL itemm tuitionem)
ML 19*. noeh i» relatiuum inain ineanUat/iar dam tnnt frialenli ^L qualis;
fi^. possont haec eadem et relatiTa esse et si militndinis; i.e. qoamquam
estrelatiTnm hoc, imitatur etiam notionem ad alia) Sg. 30*. noehi» infoirethi
son (gL «i qui studiosi snnt: etiam imbecillus iuTol Titur isdem sane
obiectioiiibns, si eto.) Ml. 16\ amidiaet nochii forfiat aon (gL ut offida
sua explicare non Taleant, oorporis mei sensns), noehia dnmlith aon (^. ipsa
sui attritione veterascit) 23*. noehi» nondageson (attamen rogo hoc) 21 ^
noehis intinseanam (gl. docet aotem nos per hoe ut com operis aliquid ■rripimns) 23*.
noehis noeathaigtis 6n (gl. sed potius ut annati dominum non timent) 16^
noeh isconacertuua 6n (gL psalterium Bomae dudnm positos emen daTeram) 2*
Eadem ooninncta cum Sm, dm (p. 703): noeh ehn am israhilde (gL nam et ego
IsraSlita snm) Wb. 5*. noeh dmfoddli eendl a .««. in .a in .um (gL socium
que, in Tersn Yergilii ap. Pr. 7, 6, 26: recusant hoc, iim pro orum, in mascn
linis habentibus nentra, . . . inTenitur tamen usns hniuscemodi concisionis.
Yir giL in JX. altaque certant prendere tecta manu sociumque attingere
dextrus, pro sociorum; i.e. Umeiu hoc quoque distingnit genus ex ns in a in
nm) Sg. 12l\ fri corpthadid et scoir. (leg. atoir) doberat iudei toib tm.
noche : : isspirtdlde dus. et isapirdide annuiadniss uile (gL dominns antem
spiritus est, 2. Cor. 3, 17; i.e. ad corporalitatem et materiam refemnt I.
tantum, tamen etiam est spiritnalis dominus, et est spiritnale nevum
testunentum omne) Wb. 15'.
Cetmmaib (tamen), Tariata paolum scriptione (p. 62), praecedit intetdum, at
coninnctio noch, saepins autem postponitur: eamaiph thech. ainm. (j^ tmeu
nominatiTos habeant: quaevitur cur, si mei pro ifint et iftavtnti et tni pro
ooi' et oavtm accipiantur, tamen nominatiTOS habeant, sni, cam pro ov et
^atTot; accipitor, non habeat nominatiTum? Pr. 13, 5, 24) Sg. 209\ isamlid
eammaib alaidsi in spu. (gL si tamen spiritns dei hi^itat in Tobis) Wb. 4'.
manimehobrad rad d(k de^ina cammaib (gL infelix ego homo, quis me liberabit
de morte cor
|
|
|
|
|
(delwedd F9365) (tudalen 702)
|
702 (667.668.666) IV. 8. COIOUKOTIOHRS mBERNICAS.
poris hmas? gratia dei, Rom. 7, 24; i.e. si non iaTaret me gratia dei; hati
id tamen) 3'. ni gatda diib camntnf imnetha inbetho (gl. si acceperis nxoreai
non peccabis et si nupserit virgo non peccabit, tribnlationem tamen et eaiain
habebaot huius mandi) 10\ ni cutncat camaiph iUe 7 itte beta
naith/oileigtheeka dondi asipae (gl. non tamen etiam ille et iste referri ad
pronomoi ipse possmt, Pr. 12, 1, 5) Sg. 198*. ceao comprehenaio] literarum
asberr camaiph rl. (gL syl laba est comprehensio literamm sabsequens sab nno
accentu et ono spirita prolata, abusiTe tamon etiam singnlaram vocidiam sonos
syllabas nominamns) 21*. ieewit airicc camai ni gaih airechae (gl. inTenio
legem resistentem Tolenti mihi iacere bonum, Bom. 7, 21; camai in codice pro
eamaib, eamai/) Wb. 3*.
M (aatem, Tero), in codioibns semper sic notata, etiam in Wb., patanda est
conianctio eadem, quae hodie scribitar iomorra, imorro in nairstione vetere
inscripta Deirdri, ed. O’Flan. pp. 154. 160, nisi praeferendam est interdam
adr. immanetur (Ticissim, p. 614). Postponitur etiam haec: n&hueei mo
menme ttS (gl. si orem lingaa, spiritos meas orat, mens aatem mes sine frncta
est, 1. Gor. 14, 14; i.e. non intellegit aatem mens, si alieua lingna loquor)
Wb. 12*. iMtidi ifft beta hicthi (gl. qui secondam camem sant quae camis sant
sapiant, qui Tero secandnm spiritam..; i.e. sant hi Tero, qui erant salTati)
3*. eiabeid vr. indxbsi trefiisitin hiriiee iabeo indanim trisodin iimarb
ineorp iih trienaeenpeelti (gl. si Christas in Tobis est, corpas quidem mortaam
est, spiritos Tero TJrit) 4*. iadimdar. moyn intntegdai» ishe eom iili
orotaig itUegdaie . . . iim\ae\ Uteig aatharsom isce ifh (gl. Ghristas Tero
tanquam filins in domo mia; i.e. ett fir malus [?]M. in domo, ipse Tero
constrazit domum, est filioa in domo pstria sui ipae aatem) 33*. ni derseaigi
dindhwHiu eheneul iedi hilib iili eto. (non diffeit ab omni genere, a multis
autem . . ; cE p. 610 not) Sg. 40*. imrddat imrdti dd maith aidStUi et nertit
adinum mmaidein eonnessat im ingniim noloe et arangei rev (gl. ipsi sibi sunt
lex, . . . inter se iuTioem cogitationibus accusantibus aot etiam
defendentibus, Rom. 2, 15; i.e. cogitant cogitationes, quid boni ait iir
ciendum, et confirmant id fitcere, hoc bonom, condemnaot aatem fiictam malui
et vetant id) Wb. 1'. Scriptione pleniore, quamquam nondum integra, imr coffl
lineola supra ducta in Wb.: doinie/a oobir cid mall bith maith unr. intain
iok diccfa (gl. Teniet ex Sion, qui eripiat et aTertat impietatem ab laoob,
Bchb. 11, 26; i.e. Toniet eis auxilium quamTis sero, erit antem bonum cam
Tenirt) 5*. leiieem atech didiu iishe conidrotig fer imr. diamuiniuriom inti
«oyn (g^ fidelis est ei qui fecit illam, sicat et Moyses in onmi domo eins,
Hebr. 3, S; i.e. illius est domos ergo, ipse eam constmxit, Tir aatem e &milia
ipsius eit M.) 33*. Coninngitor interdnm cam eammaibi noch: rocruthaigseOar
eamaq>k HA oenchdrae. f tarhesi .p. cotin/. inepertallf latinhdaib (gL noa
aotem aatiqim scriptaram senramus, in latinis tamen dictionibus nos quoque
pro ph coepimai f scribere, Pr. 1,5, 25) Sg. 9*. noeh ba ed ba riagolda i^
(hoc tamen esset re gulare) 66*. noeh i^ ni roliat lom eumaehtae ndi dHb
(attamen non deiecenit potestatem dei; cE p. 610 not.) Ml. 16*.
Quaevitur an cum eadem sit conferenda forma tni«r^ in cod. Wb. 33*: rubtt
fersom muinte. maith dam dalhum nirbu choimdiu imurgu (gL Moyses qui dem
fidelis erat in tota domo eius tanqoam fiunalus, Hebr. 3, 5; i.e. fiiit riris
|
|
|
|
|
(delwedd F9366) (tudalen 703)
|
IV. 3. CONIUN0TIONB8 HIBBRinOAB. (8678q. 677«q. eMsq. 669) 703
fi|ini'Hn«, bonos etiam dispensator, leg. ddlem? non foit doioiiiaB yero);
item in dtmii. MI. 1.: bacttnda.-sem immurgw et 2.: dotiagar asa immurj/u.
Am, im (item): iafollu» intndi nachimrindarpaisi noch dm am iaraJidlde (gl.
dico ergo namquid reppalit deos popnlam snam? absit, nam et ego Israelita
sum, Rom. 11, 1 ; i.e. eat manifestom in eo, qood non me reppalit, quamgaam
ipse quoque som Israelita) Wb. 5*. cotn ronoibad abraeham trihiris intree
'ckm didiu fcmaee (gl. dicimus quia repatuta est Abrachae ^fides ad iastitiam
; quomodo ergo repatuta est? Bom. 4, 10; i.e. nonne sanctificatus est A. per
fidem? atrum ergo per ipsam quoque, necne?) 2*. atá im .i. ata dam (est
iterum, est idem, est etiam) Sg. 201*. dogniam dm (gl. nos quoque in psi
facimus praeteritam perfectum, ut Graeci) 160^ fosrucurt duib dm (gl. quos
saepe dicebam, multi ambolant in forma nostra) Wb. 24*. Transit ex hac sicut
grae cam i'ifiii>e in significationem lat vero, autem: cid a>m
nodomberaea cueuibn. ni. desidero enim (gl. desidero enim: obsecrans si
quomodo tandem aliquuido prosperam iter habeam in volantate dei veniendi ad
tos. Desidero enim videre Toa, Rom. 1, 10. 11; i.e. quid
autem ducit me ad vos? Resp. desid. etc.) Wb. 1*. am. ni riainae dobarcoscsi
riccubia ckm (gl. tamquam non adventurus sim ad vos, sic inflati sunt quidam;
veniam autem ad vos cito, 1. Cor. 4, 19) 9*. ammi fetUti cbm ealUie tn tribu.
(gl. quasi tristes, semper aatem gandentes, 2. Cor. 6, 10; i.e. samos
gaudentea aatem atique in tribalatione) 16*. radra dia duun <tm (gL ipse
aatem deas et pater noster dirigat viam nostram ad vos, 1. Thess. 3, 11) 25*.
ni euse Ivm <km bHm (non facilis nobis vero intellectus) 5*. indinne bi»
indib riam ,i, inne ainiRnichthe, iaai dm inne ainmnich. guthaieh. atercbdl
treofeain (gl. quas si fiectus, mutus, vocales, significatio quoque nominum
uua evanescit, Pr. 1, 3, 7; i.e. significatio quae est in eis antea, id est
significatio denominationis; est illa aatem significatio nomlnationis
vocalium earum prolatio per se) Sg. 4\ iaa. dm anec6ir putare rl. (gl. quid
autem sic incongruum, quam ...patare? Pr. 13, 6, 32) 211*. Formulae noch tem
exempla snpra prolata sunt (p.701).
e, ACT, acht (modo, tantum) respondens fere angl. but, post negationem tnmsit
in significationem lat. aed: ni delb adroraat act iacoamulina delbe (gl. glo
riam dei in similitudinem imaginis mataverunt; i.e. non est imago quam adora
nmt, est similitado tantnm imaginis) Wb. 1*. nipu libai intdrdao act ba la
ami reaachu (gl. hoc apud infideles et non apud sanctos; i.e. non apud vos
hic ordo, sed erat apud infideles) 9*. Alius respondet lat. niai: nibi nach
dethiden foir aet foffnam dodia (non est ulla cara ei nisi servitus dei) Wb.
10\ ama conroib dethiden fomeueh act tol ddk do ddnvm (ne sit cura cuiquam
nisi voluntatem dei fiicere) 15'. cond ruchreteai doneuch act nech dogned
nagnimutin (ne coi crede revis nisi qui faceret haec opera) 17*. «/ radat aom
fri audib acht briic 7 togaia (non locantur illi ad hos nisi mendaciam et
simulationem) MI. 31*. hU lechdacha Uaem intan ndd techtat acht oin aimrir
(gl. ancipites vel liquidae; i.e. sunt Uquidae illi, cam non habent nisi unum
tempus) Sg. 5*. Negationi praecedit in fbrmnla act nammd (gl. nisi forte,
gl. tantum) Wb. 9'. 23\
Eadem coniunctio cum coniunctivo constructa respondet lat. dummodo,
praesertim in formula act ropo, act rop: bith and beos aet ropo ituil dee
(gl. in quo stuta vocatus est fratek*, in hoc maneat apud demn) Wb. 10*. act
ropo chon
|
|
|
|
|
(delwedd F9367) (tudalen 704)
|
704 (6M— «70) IV. 8. 00MI0K0TI0KK9 HIBERMICAB.
etareeirt vmamb4lruin (j^. firstres aemnlamini prophetare et loqui lingnis;
i.e. dammodo {nerit com interpretatione hamm lingaamm), fareongair aom tra
tmU indsamuil jnreeept» et labrad ilhilre act ropo cho torbu ofcolta
(praecipit ipse, Paulns, ergo hio imitationem doctrinae et locationem
maltarum lingnarum, iam modo sit onm ntilitate ecdeaiae) IS*. ni eonfil bas
ecHth lim aet rop ar er. (non eet mors onus mihi, modo sit pro Christo) 18*.
ni imned lim act rop cr. prtd ehe» et immerada edeh ^l. quid enim? dam omni
modo sive per occasionOB siTC per Teritatem Christns adnontiatur; i.e. non
est tribnlatio mihi, donuaodo Cfaristum praedicet et cogitet quiTis) 28\ In
aliis ezemplis plus minnsve oon spicua significatio condicionalis interdum
transgreditur in temporalem : aet m' robait pecthe let» (gL sic de pane illo
edat, 1. Cor. 11, 28; i.e. si non fderint peccata in eo) Wb. 11*. am. rongab
eomadnaeul duun atá comeaeiirge cui ro eretem oipred dds (gL consepulti
Christo in baptismo in quo et resurrezistis pa fidem operationis dei, Col. 2,
12; i.e. ut est consepnltura nobis, est consar rectio, si credidimos operationem
dei) 27*. aet ranglaua tre athirgi ^i.erit Tas ad omne opos bonum paratum ;
i.e. si se purgaTerit per paenitentiam) 90*. aet robek quiei et tranqwUitas
regibu» bieid dam dunni andedeein (gL gratianim actiones pro regibus ut
quietam et tranquillam Titam agamus, 1. Tim. 2, 2; i.e. •i faevit quies et
tiBnquillitae regibus, erit etiam nobis hoc atrumque) 28*. aet ritam nem
binuni cecni et bimmi fovrbthi uiU (cnm assecnti {uerimus caeliun, erimns
sapientes et perfecti omnes) 12*. bid maith momenmete act rocloor/or'
cdhweiiUi (ero bono auimo, cum andiToro bonum nuntium de Tobis) 23*. oa
roeomalnither into uile (gL tanc revelabitur; i.e. cam impletum fuerit hoc
oame) 26*. itand iatualdng anerta act rachomalnathar rennaprecept (gL oportet
episco pum esse amplectentem eam, qui seoundum doctrinam est, fidelem
sennonem, ut potens sit ezhortari, Tit 1, 9; i.e. tonc est aptus ad eius
confirmationeB, onm id implent ante eins doctrinam) 31\
/. MA (si), tam simplex quam prononinibus vel reliquiis
Terbi substan tiTi aacta, coniangi solet cum coninnctiTO toI
formis*8ecandariis. Forma *im plez: ma arberaeaiu biuth (gL si tn fuetis
optuta securitate perfoncta) ML 52r. maehomalnit angrdd (si ezplent gradnm)
Wb. 28*. ma confodma\m\ am. er. {n compatimnr sicat Christns) 4*. ma
fogneith doreekt (si serritis legi) 20*. «m docoiegedar (gL si consequitar)
Sg. 16\ ma beid ni dvninaib dothH ortiwwmi» (si quid de mysteriis Tonerit in
mentem eius) Wb. 13*. ma beith mididhradd (s est malal Toluntas) 20*. ma
beitJt naeh faiite ditiM (si qua laetiiia est Tobi*) 23*. bad diade ma beith
(esto diTinum, si erit) 24\ ma beth nagedar hee frf' eorp (si qui morbus
parvOS est in corpore) Cam. bid etmUd bid bidbethu ma marbitir faeta camis
(gL si spiritu facta camis mortificaTeritiB, TiTetis; i.e. erit ita Tita
aetema, si mortificabuntar f. c.) Wb. 4*. ma eondiuiti
deindnautar (si cum simplidtate tribunntur) 16'. ni eondiginte . . .
marufette (non faceretii, si Bciretis) 9*. ma aaberad necli intain euihben'
eom (siquis diceret, com dicit is) 13*. digal fomn mam eretem (oltio in nos,
si non credamus) 30*. «mm p^dag, mam p'daeh (si non praedicem) 11*. manip tre
dagcomairli dognether (a non fit bono consilio) 29*. iadtgal mani eomollmther
lide (est Tindicta, si non impletur haec, lez) 2°. Pro mani per
assimilationem tam maini, mini soibitar: main^ inehrudto (si non e«t ita)
10*. armini bed croii nibiad «trad (nam B
|
|
|
|
|
(delwedd F9368) (tudalen 705)
|
IV. 8. OOmONOTIOHBS HmERMICAB. (671) 705
noa esset gnla, noa foretlibido) 9*, quam cnitatum main: mainba ceene (ai non
•im sapiens) 17*.
Alius cninspiam rerbi loonm saepe habent formae auctae reliquiis prono minis
vel verbi snbstantiTi, -d et (-« vel) -mu ad significandnm singalarem nn
menun anbiecti, -t vel -tu (et -tii) ad plnralem denotandum.
MAD: mad tairiefnech hi/ochidib et mad maith d gnim (gl. mercedem acci piet;
i.e. ai constans erit in tiibnlationibus et si boua erit actio eius) Wb. 8'.
aet mad melltach laasinfer (gl. mulier sni corporis non habet potestatem, sed
vir; i.e. sed si placet Tiro), aet mad o4ntu duib occa (gL noiite fraudare
inricem, nisi forte ez consensn ad tempus; i.e. nisi si est unitas Tobis in
eo), mad cotecht di co/er (si aditns ei, feminae, ad Tirum) 9*. mad arhg
p^dthaua (si mercedis caosa praedicem ego), mad arldg p'dchidir (si m. c.
praedioetur) 11'. mad inehntdso bemmi (si sic sumus) 31*. mad tnchruthiin
beithe, bethe (si ita estis) 18\ 24*. i»he ingnim maddu ruM (is est actuB, si
est ad mysterium) Tr. 4* (103). Quibuscnm conferenda snnt non modo haec:
manid innonn forcital linn (si non est eadem doctrina nobis) Wb. 17^ manid co
aeitchi rocretia (si non onm uxore credidisti) 10*; sed etiam pleonastice
addito pronomine infixo in verbi formis: manidchretid etaiirge er. (si non
creditis resuirectionem Christi) 13\ manidchomalnid arropredehad duib (si non
impletis quod praedicatum est Tobis) 18\ manudfel intpirut ndib indiumta (si
est spiritus sanctns in me) 1 V. marudbaiteiue nech naile (si quem alium
baptizavi) 8'. madudesta ut dibarniria (si «quid deest de fide vestra) 25*.
MAS, usituta hodie forma = ma as (sx est), nec in nostris codicibus nec in
vetustis legibus hibernicis ipsis (etsi hand raro apud eamndem commeutatores:
md» SM. 98, mus 68. 86. 100. 102 etc.) iuTenitur nisi addito angmento
(pronominali?) «w, MASSU: maanu rathsoin (gl. si fwitem gratia) Wb. 5*. maseu
bethu cr.. nammd cretmeni iatiu l. masau armbethuni viu nammd (gL si in hac
vita tantum in Christo sperantes sumns, miserabiliores Bumus omnibus
hominibus, 1. Cor. 15, 19; i.e. si vitam Christi hic tantum cre dimns, vel si
Tita nostra hic tantum est) 1Z\ maetu thol atamaig do (gL si Tolens hoc ago)
10*. massu rect firianigedar cdch ni airic. ni cesad er. am. aodin (gL si per
legem iustitia, ergo Christus gratis mortuus est) 19\ maaeu ni im dibe ni
torb ciaad er. (leg. torbe an torban? si est aliqiiid dronmcisio, non prodest
passio Chr.) 20*. maatu cutaHtchi rocretia (si cum uxore tua credidisti) 10*.
maau diundubart (gL quid dicit scriptura? i.e. si dubium est) 4'. maaued
dioroigaid ^L dioite mihi, qui sub lege Tultis esse; i.e« si hoo elegistis)
30*. mato dorchide lanech apredchimmeni ni lanech nodohomalnadar act it
lanech ua didfihreti (gL quodsi etiam opertum est etangelium nostrum, in his
qui pereunt esi opertum; i.e. si oni obsonmm est quod praedioamns, non ei qui
id implet, •ed ei est, qui id non credit) Wb. 15'.
MAT; mathe ua briathrata foreane (gl. haec proponens bonns eris mi nister;
i.e. si haeo emnt verba quae praecipies) Wb. 28*. mat anmann adiechta emnatar
and intcen comacomol hituidib (gL nomina diTersa, si ad unum refe rantur,
sin6 coninnctione oportet ea proferre, nisi si adiectiTa geminentur, ut pins
Aeneus, Marcus Tullius Cicero, Pr. 11, 2, 10; i.e. si nomina adiectiva
geminantur, necessaria est coniunctio in his) Sg. 189\ Anctnm MATU: ma tuhi
ata horpamin (gL si qui ex lege heredes sunt, abolita est promissio) Wb.
Zbiim, asAMM. OBLT. Bd. n. 45
|
|
|
|
|
(delwedd F9369) (tudalen 706)
|
706 (A71' *i^ M. 674) ly. 8. ooHnmonDxn HiBBianoAB.
1*. Exemplttm 2. pen. pbr. ICAD: m$d ftrr eotoiue^der
diduiuee alaSi» (si meliores eritis, inatitaemini alio modo) Wb. 9*. MATIS
cam tenninatioiie formae secundariae: maiu huili (si essent onmes) Wb. 5*.
doeeiih tUgalforru malla titicn ni rigad (venit vindiota snper eoa, si essent
electi, non venisset) 12*. Respondere videtur mad (si esset) in his exemplis:
mtui onchetmdiu nobed (si esset a primitiTo) Sg. 207'. mad forikgttire
doyneim (ei imperium freereiii) Wb. 10*. madforcmn Ubuir naeh magen imbeth
amen indib (si finis libri esset, ubi est (esset) amen in iis; cf. p. 444)
Ml. V.
Praemissa eidem conianctioni praepositione cm. oritar forms OENMA (nisi,
praeterquam si, praeter): genmo hi tmirbtad (praeterqoam si fii ezemptit) SM.
262; sine verbo eam accasatiTo: cenmd innainmnid (gl. obliquis solis casibus;
i.e. ezcepto nominatiTo) 8g. 201*. Frequentios cnm verbo sabitan tivo
CENMITHA: cenmitha innim bi fein (nisi quod in caelo ipse es) Ml. 44 r.
cenmiihd innainmnid (ezcepto nominativo) Sg. 202*. cenmithd etrad (g1. onHie
peccatum extra corpns est; i.e. ezcepta libidine) Wb. 9*. eenmithd aniiiu
(gl. quod est aliud mandatum; i.e. excepto hoe) 6*. cenmMa $e (gl. eeterum)
8*. eertmithd inua annutnn dilai (gl. adiectio aliorum nominum ; i.e.
exceptis nomi nibus propriis) Sg. 29^ cemnithd innahi asrubart (gl.
prseterea, gl. cetera; i.e. ezceptis eis quae dizit) 2V. 56\
eenmithd innahi ep> (gl. in plerisque) 200". De accusativo in his
exemplis of. syntaxis ; cetemm ploralis quoque forma ««•• mothat profertur
ap. O’Don. p. 266.
g. IM — IM (sive — sive) coniunctio disiunctiva geminata, plenius imb— imb
(i.e. in ba — in ba, cum Terbo snbstantivo particula tn interrogativa):
aechiphS imdodia imdophecead (gl. serri estis eius cni oboeditis; i.e.
quaKscnnqoe is est, sive deo sive peccato) Wb. 3\ Expressa legitur verbi
sobstantivi ein» dem radicis forma nuda b ante vocales, interdnm etiam
plenior: imbin6gi imbi' Idnamnua am. dorograd bid tamlid (gl. nnamquemque
sicut vocavit deus, ita ambulet; i.e. sive est in caelibatu sive in coniagio,
ut vocatns est, ita sit) Wb. 10*. imbem imbethu imbem imbadt bad Ueeom (gl.
siTC vigilemus sive dor miamus, simul cum illo, Christo, viTauns; i.e. siTe
somus in vita sive in morte, sit cura eo) 25*.
Locum alterius ooninnctionis iteratae hand raro obUnet FA (pro ba »ine part
tn; cf. inter particulas interrogantes sub n. 8 interrogationem bipaititaB:
imba bdt ba bethu'): sechib grdd imbether and impoge faldnamnat (quiconque
est status, in quo quis est, sive est caelibatns sive coniuginm) Wb. 10*.
imlne^ fainaecue beoea (gl. sive cnm venero sive absens; i.e. sive snm in
remoto siTe in vicino) 23*. im olc fu [leg. faY\ maith 6n (gl. qualitatis) ML
28 r. eeimil leiai cacha orr imcara fd «escare (gl. mai^. ad: parrieida, gl.
comMnZotfeiwf; i.e. par ei caiusvis occisio, sive est amicus sive inimicus;
orr bretiatum oremf) Sg. 12\ imtri digbail fa thormaoh indiriuidigud eeilie
1. euin (gl. qoocoBque modo derivata, orationis pars) 188*. Magis dobiom
hncne pertineat: inda' $ian[e] ,i. imbucai l. lethit (gl. latitudinem; i.e.
in ntmmque sensnm siTS an gustiam sive latitudinem) Sg. Z*.
h. EMITH — EMITH (tam — quam), quam coninnctionem in solo oodiee Sg. inveni :
emith (gl. tam), emith (gl. quam : aaetoaritate tam Oraecorum quua Latinorum)
5*. emith ifogur (gl. nec in sono), emiih (gL nec, in sententis:
|
|
|
|
|
(delwedd F9370) (tudalen 707)
|
lY. 3. OOinDirOTIOMBS HIBKRNIIOAS. («74. «75) 707
GiurthMgo et capat, sire per c sire per k scribaatur, nallam Esusiaiit neo in
sono nec in potestate eiusdem consonanti» differentiain) 6*. mith kunahi (gL
tam eoffl habentibus caeus), emith (gL quam etiam cnm non habeutibus) 27\
emid iifiur (gL tam de mare, quam de femina dicitur hebes) 66*.
2. Coniunctiones nominales: mUt, cHh, dig, 6re, intan, fobith, quibus addi
poterat amai (e serie .quarta), naturam nominis servatam hac re produnt, quod
sequenti verbo (cuius est, si fieri potest, forma relativa) praefigitor vel
infigitor nota relatiTa (pp. 343 sqq.) eadem, quae sequitur coniunctiones
quas dam e praepositionibus somptas vel compositas ol, itindi^ arindi, latte.
MEIT (sabst. fem., gen. miitt, = cambr. meint, magnitado) coniunctionis
mnnere fangitur in formulis miit — «nM(tantam — quantum), nihed ameit — act
(non tuitam, non solnm — sed): miit donindnagar fornni fochith isri miit
intin donindnagar indithnad (gL sicut abandant passiones ita et abundat
consolatio; i.e. qoaDtom bibaitar nobis tribahitionis, tantundem tribaitar
consolationis; n relatiTa in <fo-fl-t.) Wb. l^. meit aandoscribund (gL
quantam ad scriptoram), meit aadoenteribt arekuit ntin (gL quantum ad eandem
scriptaram) Sg. 3\ 112*. nabad hed amiit nadmbti rt. (gL neo nominetur in
Tobis, fbmicatio; i.e. non tolam ne sit, sed nec nom. etc) Wb. 22*. nihed
amHt nddriee leta cach hall aldHi $. multo pl. (gL non potest dicere oculns
manni: opera tua non indigeo . . sed molto magis, 1. Cor. 12, 21. 22) 12\
nihed amSit nonchretidn aet fodai mid foehidi airi (gl. non soluml in
Christom credatls, sed etiam at pro illo pstiainini) 23*. nied amdt (gl.
nulla esset non dico scripturae sed nec temp, diE) Sg. 164*. nihed amet oMud
aeech. creui intan mbia pro creeeo acht w. in (OM mbit pro uideo (gl. cemo,
crevi; i.e. non solum est praeteritum crevi cum est pro oresco, aed etiam com
est pro video; is. leg. wnn, p. 347) 182". ni hed amit atooitehen
araeeuit indattaireedo (gl. non solum relationis causa, sed etiam fltc.)
200*. Iden loquendi modus Wb. 5*: inti ameit friscotnartatar. nitha dia nUit
(gL numquid sic offenderunt? absitl i.e. num est baec eins magnitudo, qoa
offenderunt? num tantom offl? non est tantum), et 14': condib euimte lett
ameit (j^ recondens quod ei bene placuerit; i.e. at sit commodam ei tantum);
cf. eemHt, eiammit (quantum, quanto) p. 357, et inmiiito (gL tanto, perspica
dores) Sg. 1*. inmeitte (gL tantom) 7*.
CjfelN (quamdia, dam): eiin atmberr (gL dam dicitar), cHn bet maedniae gnid
eaeh dagnim (quamdia est nevom testamentam, facite omnem bonam actio nem) Wb.
33*. oHn bat mbdo infer (gl. quanto tempore vir eius viTit, mulier wHigiita
est) 10*. eeia tiUnit oe/ognam (quamdia est in servitio, serras; cf. infira:
Mtei» tltbiii, am. Affuideat') $\ eiin ihbimme «n eorpore (quamdia sumus in
c), eOn ronMi in came (dum fait in c.) 12*. 21*.
Eiasdem vocabali forma (genetiTi fem.?) CEINE: eeine notoifetiu. ceine
noaoiaiu hwUm (gL donec, i.e. Terteris a me) Ml. 33*. Cf. adr. dichOn (e
longinquo, dadam) et adi. cian (remotas).
DEG (quia, quoniam; sabst caosa, cum gen. in Sg. 201*: d^ indainmnedo hi
ehoma., gl. itaque regula ezigit etc, Pr. 12^ 5, 22), cam sequentibus mox
ore, fobith, in&a ol, ar, arindi, coniunctio caosalis: robu at\fina doaom
inrolig fanacc dig rombu iendairee do (fait insdtia ei, patri, atrum
legisset, filius, necne, qooniam erat abseiw ab eo) Sg. 148*. itdiriuch
andechor deg cinte peraaua (gL
46»
|
|
|
|
|
(delwedd F9371) (tudalen 708)
|
708 (67«. 677) IV. 8. OOimiNOnONBS HIBBRNIOAS.
si 6nim raper omnes alius partes oratioiiia finit personas pronoaen,
rectissime tertianun quoque peraonamm differentia distincte profertur, Pr.
12, 1, 2; i.e. est red^ earum differentia, quia deinioBt personaa) 197*. d^ff
robii inuputrt noib lest (quia fdit spiritus Banctos com eo) Tr. 4*.
ORE (quia; subst idem signifioaas quod pcaecedens, ua genetiTus sabsL uar,
hora? cf. germ. weil, lat. quando?), coninnctio firequens, Tarie seripta
vare, h6re, huare: ire donieommaekt «pia. tem. (jj^. deo meo; i.e. quia
impertitas est; do-n-ie!), itdia tom domta Mre noeretim ihu. xpo. (est deus
mihi, quia credo L Chr.), hiiare rocreittet ardlathi inbetho eret/ed edch
iarum (quia credideniot sammae potestates mundi, creditoras erat quisvis
postea) Wb. ]*. hore nond^A mo?or«a (quia laudo tos; no-n-d., d. p. 828) 14*.
INTAN, INTAIN (cam, quando; sobst tan, tempus), conionctio tempo ralls, ot
infra seqens lase, notam relationis ipsa quoque posdt, doplicem in formula
inian ihbi$f intain mbtii (cam est) frequenti in Sg., ot: m». atber it^er intan
ihbie ocindoipred ./otvo gaithimm. (gl. futoo, nabo, TOrba qoae natorallter
ad mares pertinent vel ad feminus, Pr. 11, 8, 14) 190*. Exempla alia: imnd
fortHt *p«. aminirtini intam bei ninun aeciAor lenn (gl. spiritos adievat
iofir mitatem nostram; i.e. tuno adiarat infirmitotem nostrum, com est eaden
vo lontas nobis) Wb. 4*. intain non^iu oeirbdig (oom glorior) 20*. tn intain
rwmto' «n eircum. in «itom ronU>ii in ppu. (gl. in circomcisione an in
praepatio?) 2^. nipa ammithiu «ntotn roniefea (gl. Teniet cum ei Tacnom
faevit, 1. Cor. 16, 12; i.e. non erit iotempestiTnm com Teniet) 14*. intain
ronieub fHn (gl. praesens: hoc abseua scribo ot non praesens darins agam;
i.e. cnm Teniam ipse) 18^. intan duraimgert dia duabraeham amaithtin dueuilig
tarai» fadeiuin amirebt nech bad huaisUu taratoitted (j^ Abracbae promittens
deus, qooniam neainem habuit per quem iararet mmorem, iorant per aemet ipsum,
Hebr. 8, 13) 33*. intan adeondaire spontum (cum Tidit sp.) Tr.
2^(60). intan nonguirthemi (gl. quando ignimar) Tr. 4' (106).
FOBITH (quia; praepositio nominalis soprap. 619 memorata):/oMeftama thenutn
inbria. remeperthe (quia est A. Terbum antedictum) Sg. 67*. fobith ioe
naigedar aeiolla arehinn (quia onit sensus eomm adhao) 172*. fMth rongab
iortum 7 tortum arecar dam torior 7 tortor (gl. torsi quoque et torsom et
tor> tom {scit, itaque tortores et torsores dicontar, Pr. 9, 9, 51 ; i.e.
quia est i.et t, inTenitar etiam t. et t.) 172^ fobith ndd einnet tert pertin
(quia non de finiunt tertiae personae) 197*. fobith nad comthoet o in ut (jf^
escipiontur Uto, Tolo; i.e. quia non conTertont o inis) 163*. fubith
dotigniat eerool oeondoMH (quia faciunt circalnm in splendore) Gr. 18*.
fobith ittaipe into (quia est oob cisum hoc) ML 14*. fobOh i* nephchorpdae
tin (quia est incorporale hoc) 8g. 107*. fobith iti nodaengraieigetur (quia
haeo eomm locum obtinent) 198*
Gonferenda hoio formulae: foehotmaiUut nonda/uiltigetur noa. (sicnt ligm*
ficant eos, numeros, nomina) Sg. 71*. foehotmailhu tiogar dointinteitul
gnif»o (ut tenditur ad inceptionem operis) Ml. 15*. fritaltthar ikbit qui
anehiniech (gl. sdendum quod qui, quando pro interrogatiTO vel infinito, id
est pro qui* po nitor, circumflectitar) Sg. 207*.
Sunt haud dabie alia snbstantiTa eiosdem usus et constroctionis, ut trulk
(modus): inchruth donelUar mut ittam. doellatar monotyUaibae (modo quo deefi*
|
|
|
|
|
(delwedd F9372) (tudalen 709)
|
IV. 3. OONIDKOnONBS HIBBRNICAB. (677. 669. 670} 709
nstar, ut declinator mus, ita decliiuuitur monos.) Sg. 109*. inckruih nand
rann tntee (quomodo non est pars orationis) 22 r. oruth nandat choms. sidi
(ut non sunt composita haec) 201*. cruth asaechidi bethu et nebinarbtu
(quomodo sit se quenda vita et immottalitas) Wb. 29*. aechichruth dondron
(atcnnque id fecero) 5^
3. Conianctiones pronominales trium serierom: an, dian; ee (cnm formis
auctis: eid^ eit, ce»u, cetu)', didiu, idon. His adnamerari poterant quae dam
praepositiones onm pronominibus compositae, at aran, airindi, laiee, reeiu;
sed has proximae eeriei addere maluimas.
a) E pronomine relativo nascuntar coniunctiones AN, DIAN (com, si), quae
eandem formae mutationem patiantar. Forma aiiiqilez an, temporali ma gis
significatione, quare cam indicativo ooniangi solet, poscit sequentem notam
relativam. Fonnae mutatio cemitar in his exemplis: anaalui grien foafuined
dosoi dondorient conaei anceeeae (gl. tonc sole occidente oritur luua plena,
ut quisquis occidentem solem observaverit, cum eum coeperit non videre,
conver sos ad orientem lunam cotisurgere videat, Beda de temp. rat.. e. 23^
i.e. cum decedit sol sab occasam saom, vertitar ad orientem, doneo videt
lonam; nisi est 2. pers., cf. p. 435) Cr. 33*. anaalie uilnech and ihu. cr.
eongaibther tdih et ar^ ekbm amd (gl. snperaedificati ipso snmmo angalari
lapide Christo lesn, Eph. 2, 20; i.e. si est lapis angularis I. Chr.,
coiitinetur latas et principiam in eo) Wb. 21*. anauuidiffthe (gL positam,
sonam) 8g. 4*. anat mntuidifft^ (gl. insti tata) IfO. 4r. andunerehain (gl.
prophetans, David) 15*. andonaithehuiredar u. iterum (gL v redeante in
vocalem) Sg. 18*. anumderbid (g^. probantes) Wb. 22*. an dumberii» aeoibeeua
(gl. confitentes peccata sna) Tr. 2* (58). andon ttidbdem .i. aeoimiiiglher
dili ecsamli .i. doeheadaib 7 airmiU> eesamlib q. inteaaml eteenil eet.
fil iiindi asmart 7 amlius (gL nomina demonstrativa possomos di versa
ostendentes ad diversa referre, ut si acpioientes mare dicamus, talem esse
Nilam, cam sit Nilus masculini, mare antem nentri, Fr. 13, 6, 33; i.e. eam
demonstramos, cnm eonferimus res diversas eto) Sg. 211*. andoeoisgedar ne (gL
ne coniaactione sequente) 15*. ando/oriat (gl. condens, Victorius; i.e. cnm
condidit; verb. do/orsat pp. 261. 413) Cr. 40*. onduileieet inua rind (gL
resi dentibus sideribns) Cr. 18*. anndd foirprei itumiHi. (si non crescont
uua syllaba) Sg. 48*. anataibrem doneuch (gl. nemini dantes allam
offensionem; rectius ann.") Wb. 15*. amba nindriiee (gl. invaso imperio)
Ml. 18*. ambai eete (gL cantato mense) Cr. 32*. aconroddgg (gL conferens) Sg.
40*. acomoicaider (gl. continaans, syllaba) 59*. afotegidii (gl. adiavantibus
et vobis, .t. afortHlai <km ex multii pL) Wb. 14*. alUi^mme (gL
relinquentes) ML 14*. arrueeataigier friasinnebride (gL nnper cam Ebraeo
disputans; i.e. com dispatasti) 2*.
Dian (rel. pron. cum praep. <2t'?) significationis magis condicionalis,
quare sicut ma coniunctivo vel praesenti secundario coninngi solet:
dianacomoltar pronomen naM do (si adiangitur pronomen aliad ei) Sg. 197*.
dianinbothigetur (si nabant) Wb. 29*. amadenmii cum nobii airdiandenmis eum
me. dogenmia dam eam nobii (gL noluimus cam me et cum te dicere, ne eadem
computatione adinBgendam esset cnm nobis; i.e. ne faceremus cam nobis, nam si
faceremus com me, ,faceremu8 etiam cam nobis) Sg. 803*. diambed dim neu. far
eitnu diuU ropad far nSendeilb nobbiad a ainmnid huath, 7 hil. (gl. nallom
aeatnun nec prinae nec quintae deolinationis potest inveniri, nec idem esse
singolaris no
|
|
|
|
|
(delwedd F9373) (tudalen 710)
|
710 («70—672) IV. 3. OOMIDHOnONBS HIBBianCAS.
minadTas neatii generis in s deBinens et nominatiTas ploralis, Pr. 6, 1, 2;
i.e. si esset ergo nentram Becondum primam declinationem, secnndam idem pan
digma foret eins nominatiyas singalaris et plaralis) 90\ diamhad mathi ropia
ind/ochricc doberthar dunni (gl. eandem babentes remanerationem, dilatamini
et ▼08, 2. Cor. 6, 13; i.e. si eritis boni, erit Tobis ea
remaneratio quae dabitar nobis) Wb. 16*. ardiambemni hieombda bemmi
icomindocbail (gl. configuntas morti eius, siquomodo occarram ad
resorrectionem quae est ez mortais, PhiL 3, 11) 24'. ig/eidligud disi diambi
son (gl. 1 manet per se; i.e. si extat hoc) Sg. 165\ ni lour inbendaehad
diamtnaldachae (non satis est benedioere, si mal^ dicas) Wb. 5'. diarobae
aiadii riam (si fnit elocatio antea) Sg. 197\ diaeomd' nammar apredchimnie
(si implemus qood praedicamas) Wb. 15'. diatomtatlar amet (si augetor eius magnitndo;
cf. p. 476) Ml. 20*. Cam pron. inf.: t^ daiikirsid 6n (si correzeritis id)
Wb. 9*. diandremthiasat gnima (si praeceese rint ei facta, gi^ae) 5*.
dianderdimtia (gl. at salTi fierent; i.e. si eam red perent, caritatem
Teritatis) 26*. rohad bethu dum dianchomalninn (gl. mandatoa quod erat ad
Titam; i.e. esset yita mibi, si implerem id, com n inficiente p. 331) 3*.
6) Pronomdn interrogatiTom (p. 355) CE, CI, CIA e significatione prini tiTae
prozima, lat. quantum»i«, quamvi» (re\ minore significantia: quamquam, etei)
saepe tranBgressa inTenitur in alium sensum, at snt lat. ut, n reepondeat aat
quody quia. Ceteram et constractione et formaram asn, tam simplicis quuii
aactarum, congrait cam conianotione ma,
Forma simplex firequentissimo nan respondens particulis lat. qwmoit^
quamquam, etti (saepins sicut post ma pleonastice addito pronomine d infixo
poet particalas Terbales vel praepositiones Torbi compositi) : eenotad maieti
raiA dam ni dilgibther duib (quamTis sitis fiHi gratiae to« quoque, non
ignoscetur Tobis) Wb. 33*. eenod^l ehotarenataith etarru (^. quamTis habeant
aliquid coii> trariam) Sg. 29*. ciarudehualatar HhAre et eenuelabratar
nipat ferr de (quani quam aadierunt Tarius lingnas et eis locantar, non ernnt
mdiores eo) Wb. IS*. eiatbela indalandi ni epil alaiU (gl. quamTie intereat,
nec interimit secam etitm illud aliad, Pr. 2, 5, 29) Sg. 30*. nipa hiepirut
die ciatbera (non erit in spirita dei, quamTis id dicat) Wb. 12*. ciaebiwrea
d». iude. et dt. gen. umu ett is, (etsi dico dens ludaeorum et deas gentinm,
nnas est deos) 2^. eiatbera neA ropia nem ciadugneid narituta nipa fbr (licet
dicat aliquis: erit caelum Tobis, etsi facietis has res, non erit yeram) 22\
eiandrubartia (etsi id dixi ego) 10. 3*. arciabeid b hituidib n. inuua eyll.
atá (nam etsi est b in his, non in oua syllaba extat) Sg.'il65^ ciahatar
dexaerae let (etsi fneront boua argamenta ei) Tr. 3' (81). Coalescens cum
formis TOfbi snbstaatiTi: eiarbu, ciarbo (quamTis fait, pro ciarobo; cf.
ntrbo, non fuit) Wb. 13*. cinirbo (etsi non fait) 24*.
Eadem reddens coniunctiones latinas ut, ti, quod, quiaz eiabeid er. indAti..
itmarb incorp (si est Christas in Tobis, est mortaum corpas) Wb. 4*. ba torad
tatUr duun inekrudso cedulmelmi» cech tuari et cedugnemmit andugniat areHi
aet mbed nertad nambraiihre et freactiu fogchrieee aimoo (esset firnctas
laboris nostri ita, si ederemus omnem cibom et si faceremns quod fiaciant
ceteri, sed non eawt ezhortatio firatrum et spes mercedis mmoris) 10*. ba
taithar do eiadanulad (erat labor ei, at ea ederet) lO'. ba eoir duibii
eiadoberthe ttttai dinni (eud
|
|
|
|
|
(delwedd F9374) (tudalen 711)
|
IV. 8. ooNnnionoinB HiBBRinoAs. («72.679 711
conTenieiu Tobia, si, ot, proferretis t e e tii B O iuam de nobis) 15*.
ietoieh eia «io rattidd ni diamuintir iimallhi aaril^ Jrib (gL scitis enim
gntiam domini nostri I<«o Christi, 2. Cot. 8, 9; i e. est oonTeniens, at
detis aliquid {amiliae eius, snnt magna eios merita in tos) 16*. combo viu0
eiatberthe peeea, di (at esset iustom, •i, ut diceretur peccatam de ea) 15'.
i^mue eenuamtdtar Jricr. (est iastam at oomparetur Christo) 34'. iafo Uum
eiarafetid (gl. non Tolomns ignorare tos; i.e. placet mihi, ot id sciatis)
IA\ bauiaee eenoteotad Hgotha (erat iastom, ut baberet moltas voces) Sg.
197*. it immaircide eerubi eubiunet. pro impera. (est conTeniens esae etc.)
163^ ba immaireide cenobed indi ineumicugud (erat con Teaiens esse in eo,
partioipio, motationem) 162*. eOiuamiar (gl. si eos imitor) 1\ iaburbe dum
eia dognio miidim (gl. in insipientia dico; i.e. est staltitia nihi, si
fitcio gloriationem) Wb. 17*. naba thoirtech oia beota hicareair (gl. noli
erabescere me Tinotom; i.e. ne sis tristis, si som, quia som in carcere) 29*.
cia beith incuihate a$idtom (gL neo miraai, nam etc; i.e. si est, quod est
confitsio in eis; antecedit: etiam nameros confondit, pron. soi, sibi, se)
Sg. 197*. atluehwr do dia eerubaid fophecead (gL gratius ago deo quod faistis
servi peccati, non estis) Wb. 3\
Sant formae anctae eidy cetu^ ciatu ante singolarem numemm, cil^ eetu ante
plaralem sabiecti.
CID, CIT: eith etariuidig. 7 cenip etariuidig. dam (gl etiamsi interposita
sit alia consonans; L & si est interposita et si non est interposita
etiam) Sg. 68*. cid m4r vtduU n4 ddbee (qoamTis magna sit creatara tbI
quamTis parra) ML 6r. eid do udir (g\. etsi ad horum; i.e. etsi est ad h.)
Wb. 16*. eid gliee et cid tulbir ocaitAdit (gl. Tidete nequis tos decipiat
per philosophiam ; i.e. qoamTis sit sapiens et eloquens in disserendo) 27*.
eid aingel dianglib nimt predchat duibei nicretid d6 (licet sit angelas de
angelis caeli, qui praedicet Tobis, non creditis ei) 18*. isdedbir duib eid
mebul lib ataidmet (est necessanam Tobis ut padeat tos memoriae eorum,
peooatonun) S*. cit tochudi bid huathad ereit/et tUib (gL si faevit nameros
tamquam areua maris ete.; i.e. licet sint plarimi, singolaris oredet ez iis)
4'. iteorp i$tboilltin eit iU (gL omnia membra corporis com sint mnlta, nnam
corpns sont; i.e. sant corpas haeo membra, qoamTis sint mnlta) 12^. cit imdi
fqr forcitUdi (gL si deoem milia paedagogo ram habeatis; i.e. quamTis sint
mnlti Tobis praeceptores) 9*. attindet nmt tra dtni cumaete (expositom hic
ergo est eas esse potestates) 6*. eit coitchenua anmantt nadrechta (quod sont
commania nomina . . .) Sg. 190*. Transgrediantur saepius absolate posita ad
significationem lat. etium, quin etiam'. cid inlobur (gi.etiam imbedllas) ML
16*. eid afognam feitne cianuUd leu (etiam ipsonun serritos, quaecanque erat
iis) Wb. 12*. atá diiere UUait. inua gree eoteich. cid aamroireniu (est amore
apud Latinos Graecomm, ut seqoantar etiam errores eorom) Sg. 1*. ni eomalnal
som cid feittne rechi (gL neque qui circamoidontar, legem onstodiant, GkL 6,
13; i.e. ne ipsi quidem implent legem) Wb. 20*. cid ttir ua cumeai (gi.etiam
inter angores maximos) ML 18'. nipathi indii beta thuieti di iudeA nammd acht
bieit eit geinti hirettich (non erant electi de In daeis tantam, sed eront
etiam gentes fideles) Wb. 4*.
CESU, CIASU: eeau dechor (gl. inTenitar tamen; i.e. quamvis sit diffe rentia)
Sg. 41*. cetu meineiu arttneear . . . arecar dam (quamquam firequentius in
|
|
|
|
|
(delwedd F9375) (tudalen 712)
|
712 (673. «74. e78) IV. 3. CONinKCTlONRS RIBERNICAE.
▼enitur, invenitar etiam) 137*. cemed ituin Mgnath (gl. sciat
quod coniimctionei et praepoBitiones etc.; i.e. quod hoe est asitstam)
203'. aireheto in u* conotua t6n ni in .utn. doffni aneu. (gl. alius com in
us terminetur, neatram tunen aliad &cit) 206*. eeto comprehensio
literarum (etai est c. I.) 21*. eiaeu icoHnn am hiosa inrese er. nomheoigedar
(gl. quod nanc TiTo in came, in fide Tiro filii dei) Wb. 19*. eiasu airegdu
infer (quamTis soperior vir sit, moliere) 11*. eiaio folud frechdaire
tluindet aprono. (qdamvis sensa praesenti significet pro nomen) Sg. 21P.
Semel invenitar dapliciter aactam cidso: eidto indhuathad (quamTia raro) Sg.
206*.
CETU: eetu chuihaicthai (gl. in promiscais tamen invenimus, Pr. 5, 2, 7; i.e.
si snnt promiscua , genere) Sg. 62*. ni airegdu apermneom oldaas penan
nanabetal ohkene eeto thdisegu iniries (gl. ii qui videbantar esse aliquid,
GaL 2, 6; gl. petur et iacob et ioh.; i.e. non saperior pereoua eorum, quam
perMua apostolorum ceterorum, etsi sunt priores in fide) Wb. 18'. ataat
persin in noe. 7 in pari ceto idntecha (gl. personae finitae sive infinitae;
i.e. sont personae in nomine et participio, etsi sunt infinitae) Sg. 203*.
Daplicatae CE — CE (siTe — siTe) fiunt coniunctionea disianctiTae. Forma
simplici ce — ce: eenonmolid eenonairid ni tahir uail ua toris fomn (gl. per
gloriam et ignobilitatem, exhibeamos nosmet ipsos sicnt domini mi nistros;
i.e. siTe nos laudatis sive reprehenditis, non dat superbiam vel tristi ttam
nobis) Wb. 16'. eiatrolllet einiariUet (eire id merentur siTC non merentor)
31*. Forma aucta ced — eed, cid — cid; isbeic Uminbrigsin eedmolad cedtathiir
dotnbe7'aidn domsa isbeicc limsa abrig (gl. mihi pro minimo est, ut a Tobis
de iudicer; i.e. parvi mea interest, siTO est laus sito reprehensio quam
fertit mihi, parvi mea id interest) Wb. 9*. cidcian cidgair (gl. lez ia
hominem doni natar quanto tempore Tirit; i.e. siTO longom, siTe brete est)
3*. cid preeept cid labrad ilb4lre bed am. asindbiursa dogneither (siTe est
institatio siTe locatio Tarianim lingaarum, fiat ita at dico) 13*. eid ere
cid tdis (gL maasam; i.e. siTe lutam est sive massa) Ml. 27 r. eid bee eid
inar indinducbdl 6dia (nre parva est siTe magna gloria a deo) Sg. 2*. eid
maith cid olc cid dlind eid eHg (gl. qualitas), eid bec eid mdr (gL
qoantitas: nomen appellatiTnm naturallter commune est multorum, quos eadem
aubstantiTa sea qualltas seu quantitas ge neralis vel specialis inngit, Pr.
2, 5, 24) Sg. 28\ Inde etiam conidenda «t oonstructio eit — cit. Ezemplom
ftu(no) sequentis postea: dth ine^uit mi w elaim nu inemeraib (vel in pede
eins vel in maua eius vel in digitis eios) Gam. c) E pronominibus
demonstrativis prodeant didiu (dat. pron. d« cam piaep. di ; cf. sapra dim)
et id^n (coniuncta pronomina ed et ($n?).
DIDin (inde, igitar) : ni 6g thindnaoal . . . andudosta diditt (non pleua n
ceptio, . . . quod deest inde igitor) Wb. 1*. ni eeen athodiutgud asrern^
etai i^our dun didiu ereitem inAolmekth» et euHrgi (jf^ quis desoendet ia
abjssnaf id est Christom a mortais revocsre) Rom. 10, 7; i.e. non necesse eom
saici tari, resnrrexit iam; snfficit nobis igitar fides incamationis et
resorrectionia) 4'. ni linni didiu atá (gl. volnntati dei quis resistit? i.e.
noa penes nos igitur est) 4*. darcenn pecca. didiu sil adim adrofredeum (pro
peceato igitor semiiiii Adami immolatns est ipse) 15*. niUit torbi fritoil
dee isdiliu lemm didiu ad attorbce eidaai ani asdilmain (gL omnia mihi
libent, alimenta, sed non oaiiis
|
|
|
|
|
(delwedd F9376) (tudalen 713)
|
IV. 8. OOmONOTIONBS HIBBRNICAB. (678,679) 713
expediont, 1. Cor. 10, 23) 11\ i$and didiu forUit tps. . . . nin/ortiitni inspirut
temtidiu i$hed didiu forthiit intpirut intain . . . (gl. similiter autem et
spiritas •diiiTat infirmitatem noBtnun, Rom. 8, 26) 4*. itand didiu bieit . .
. intain . . . (tanc igitar «runt, cam...) 82*. nipv nach deminn$e chn act ni
tuec/fiher rin inua eneke mad eulboir et mad dn inpreeept crus didu aium
doynim inchroehtho aeht tremberar dintidiu eonid aimm dunchrunn (g\. non
misit me Ghristas baptizare •ed erangeliEsre, non in sapientia verbi, ut non
etacuetur crux Christi, l. Cor. I, 17; didu pro didiu, quemadmodum in dativo
subetantiTorum et comparatiTis 'iu et -u) 8*.
IDON (hod. eadh6n, iodhdn, id est, scilicet) plene scriptam in uno loco L.
Ardm.: dubbett pdtriee eumtaeh dufiaec. idon elorc 7 menetir 7 baehull 7 poo
Ure (dedit P. capsam Fiacco, i.e. campanam et scrtnium et baculnm et the cam)
Tir. II, saepiesime in omnibus codicibus hoc compendio acripturae no tatur:
.*.
4. Coniunotiones e praepositionibus sumptae vel cum isdem com poMtae: 6, ar
(arindi, ieindi, iarHndi', aran), ol (oldaus, oldate; indaae, indate), uech,
eo (eon), lasse. renu.
() (praep. ex), coniunctionis loco ante verbum poaita (ex quo, postquam),
pUrumque sine nota relationis, quae sequi debebat : ochretsit nintd airli
armban (ez quo credidemnt, non est nobis oboedientia mulierum nostrorum) Wb.
31'. oadeuaid riiin ieee ineheneli ddine . . . asber iarum dam (postquam
exposnit my sterium salntifl generis humani, dicit postea etiam) 21'. mowiied
bSa 6 m6 qfitu duiiti (si hoc est, postquam mmor eius scientia Tobis) 19*.
h6b6i mochland et wtoehenM ieocfreeur ce'iU dce atda (ex quo fuit familia mea
et genus meum, in colla dei est) 29*. hoetcumlad (gL ubi res coepit esse),
hobu rorbaitfier ingnim (gl. negotio iam parato) Ml. 15*. ho imrordai nech
thm itiHrecdaire . . . adehi (aiquis ergo eogitavit in praesenti, Tidet) Pr.
Cr. 61*. iadviteiu tuead opdtriec 6 rvfttir duMri (tibi datnm est a P.,
carpentum, postquam scirit infirmitatem tuam) Tir. 14. 6 domttmee foirbthetu
ni denim gnimu macthi (ez quo Tenit mibi firmi tus, non facio actiones
pneriles) Wb. 12*. Coalescens cum Terbo substantiTo: <b (p. 488). De loeo
eadem cum td coniuncta: hothd bmtve nir u$q. n. $ic impi (f^. soperioribus
dictis; i.e. a Terbis b. t. etc) Ml. 15*. otamind gombond (a Tertiee meo
nsque ad plantam meam) Carm. Neoburg. ac saepios otha, 6tha in fiBium
descriptionibus Tir. 1. Tamen etiam cnm n relatiTO (cf. p. 342): Awom
erhermi$ bina (gl. ez iUo tempore quo degebamus in Aegypto) Ml. 44r.
AR, AIR (nam, enim; praep. ad, pro, propter): ttrciance, areirie (jgl. quid
tmmT) Wb. 2*. Cr. 83^. amibiad rath dUgotho . . . arisdigal manieomollnither
$ide (g^ lez enim inun operator, Rom. 4, 15; i.e. nam non esset gratia
remissionis; um est Tindicta, si non impletur haec) Wb. 2*. ar i$ di lua bia
foranaib eair eib dognither inehoreur buide (nam de herba quae est in
scopulis fit purpura badia) Tr. 4* (1 15). airiadia doedeh intnch^a tuiate
(gl. primam quidem gratius •go deo meo, Rom. 1, 8; i.e. nam est deus ooiTis
in prima er^atione) Wb. I*. mr inteatimni donueaum riam ia do imthrenugud 6n
aaind fetarlaiei (nam testi n<mia qoae attnlit antea, est ad confirmandum
id e vetere testamento) Tr. 2* (39). air i» di uAain intinaeaua aide aithdia
(nam a loanne indpit hic exposi iionaB) ibid. (40). air ni rabae inapivrt
n6ib lea intanain (nam non fuit spiritus
|
|
|
|
|
(delwedd F9377) (tudalen 714)
|
714 (679) rV. 3. OOXroMCnONBS HIBEBHICSAB.
saactus cnm eo tonc) Tr. 4*. Interdam respondens lat. quod^ qtiia: coiutidt
moidea nech arbed dariUiud nodnicad (gl. at osme os obstnutar; i.e. ne qoll
glorietur, quod sit saom meritam quod se salTet) Wb. 2^. i$airi iiindoMl er.
predchimme ami predcham arnindocbdU fanisim (gl. n<m enim nosmet ^m
praedicamus sed lesum Christam ; i.e. ideo est gloria Christi quam pnMdiie»*
mus, quia oon praedicamus nostram ipsorom gloriam) 15*. Eadem coaiBBetio cum
mmore emphasi, quasi dictam sit om (propterea): eombad air nollA em indtad
archoibnius frisnaeomacomlaea (ot ideo sit cum in fine, propter affinits tem
cam encliticis) Sg. 208*.
Eadem praepositio cam dat. pronominis demonstraTi inU ARINDt, AIS INDI (pro
eo quod, i.e. quia): u airi aaberthe emiiaritu don bue ttoridim i, airindi
atfdite fon dithrub (propterea vocabatur emissarius hircas historicus, id est
quia emittebator in desertum) Tr. 4*. n» arindi dorontmiit aniaiu (gL bm ad
Testram contemptionem dico; i.e. non quod feceritis tos hoc) Wb. 16*.
Saepissime Tero in codice Sg.: erretheha airindi airenat freerae
domditukomiire (gl. relatiTa rel redditiTa; i.e. redd. quia reddant respoasam
interrogationO 27'. ni arindi bed leth ngotho nobed indibsem (gl. semiTooales
plenua vocem non ht bent; i.e. non quod sitdimidiam vocis in eis; pergitor
latine post hiberniea: sed quia plenam vocem non habent sicnt vocales) 5*.
diairitim doratad fiir anainSinn . .. ni airindi rongenadtom ieindlueein (gl.
marginalis ad nomen Eozi pidis; i.e. ideo datom est ei hoo nomen, . . . non
quod natas esset illo loco) 31'. ni arindi nombetis eid inbiuec. aabersem
inmar. aeht iiarindi nad biat tHr (non quod sint quamTis raro, dicit ille
adeo, sed quia non sont omnino) Sf. Saepius in codem codice 33*: airindi
atreba leiu adrad martia (gjL Mattias; L «. quia est in eo adoratio Martis) ,
air indi atreba astoreui» (gL oaesareas), et is aliis quibusdam exemplis
supra (p. 353 sq.) allatis.
Congrnant oum hac iunctione ISINDI Qu. eo quod), haad moltam diTsm
significatione: itfollua intndi nachimrindarJMnae (apparet inde, quod me aam
reppulit) Wb. 5*. iaeudicknid idndi romiceua (est significatio eo quod me =
lf* Tit) 28'. iadliged dkm andUged dogniat greie intndi nad deraeaigi
imeompant ii kiHb acheneuil featin (lex Tero est ea lex quam faciont Grraeoi,
quod noD difirt comparatiTUS a muitis sui ipsius generis) Sg. 40*. itindi
atrubart tom itri eu l » (gL ab eo, quod est tonsor, tonstrix fecit
femininam, addita t, et eac eo d(Bi* nutiTum tonstricula) 138'. intndi dotieh
apeeeod foredch (g^ «piritiia viniest) Wb. 15*. isindi nadereitid xjm. quem
praedicat U» Qj^ per pnerarieatioiiMi legis denm inhonoras) 1'. intndi ndd
erettt er. am. ri^iugrad irrimaii rtdo d^ velamen in leotione veteris
testamenti, 2. Cor. 3, 14{ i. «. quia non ondebstBr Christus, sicnt figuratus
est in mysteriis legis) 15*. itindi rondmnmndgmlar ia hondanmim art[Pji^. (gL
cuius memor; i.e. eo qood eamnominaTit deos ao mine sublimi lesu) ML 17*. —
et lABSINDl (postquam): itfiidumuin i»driiim iee indomuin iaraindi batir
inrieei dubdas hmU (est profbndum hoo mTstenna, salTatio mundi, postqoam
fderant digni morte omnes) Wb. 5*. uuuu fioM im' lindi ba moch riam (postquam
fnit mane antea) Ml. 21*.
ARAN (at) similis est aatecedentibaB ionotio praepositionis cnm pronowBe
rebktiTo: iaheeen aaineeoaee leoaom... €aranepertar iidoimmarchor Mn
dotieigit indfirio (gL scriptum est: quam speciosi pedes OTangelizantiam
pacea, Boa.
|
|
|
|
|
(delwedd F9378) (tudalen 715)
|
IV. 3 OOimJHOnONTO HIBBBmCAB. (MO) 715
lO^ 15; i.e. necessarius est proprins babitas eis, . . . ut dieatur, sd
negotaandam pacem tendont hi viri) Wb. b\ iadobartinckoae arandemaid
andogniamni (est ad Testram institationem, ut faciatis quod nos facimos) 16*.
arangaba edeh detimreekt de .i. aratueid et araeomalnid eaek maid (gl. at
commanicatio fidei toae eridens fiat in agnitionem omnis boni in yobis,
Philem. 6; i.e. at somat quiris ezemplnm inde , id est, ot intellegatis et
compleatis omne bonum) 32* ttrcaechemimar abdtu aom (gl. et propter nos
soriptam est; i.e. ut seqoamar mores illias) 2*. gigesteii dia linn arafuUcan
arfoehidi (gL adiavantibus et Tobit in oratione pro nobis; i.e. orabitis deom
nobiscnm, at toleremus tribolationeB sostras) 14'. arascrvia eid forchaua
dollee cdieh (gl. oportet episcopnm esse amplectentem eum qui eecnndnm
doctrinam est fidelem sermonem, Tit. 1, 9; i.e. at Bcratetur , quid
praecipiat ad salutem caiaevis) 31\ Ante medius et nasales saepius ARIN (cf.
pp. 5. 842), ut ante pron. inf -n, -d, -da: arinehth malnathar (nt impleat
eam, doctrinam) Wb. Zl'. arintaibrid di (ut id detis ei, Phoebae sorori) 7'.
arindfemd (ut id sciatis) 12', vel ante formus verbi aab stantiTi: arimbad
and furruimtia (at ibi aedificarent) Tir. 13. Nec raro onte ntrasque consonas
excusso a ARN, ARM (quare cnm negatione ua fit ARNA, coins formae ezempla
inEra inter negationes [n. 4] afferentur): aebereom frie ua torut
arndaeumeabat (gL aperientibus ad portas sermonem dir^ens; i.e. ot eas
aperiant) ML 98. arndomroibte fochriec (gL omnia sostinemns; i.e. ut sit
milii mCTces) Wb. 10*. armhat buidieh (nt sint grati) 7*. armbat irlamu <f«,
armbai irlithiu de (quo sint promptiores, oboedientiores) 22". 22*.
armbad «*• Im» de dotUtiaith (g). qui ia agone contendit ab omnibus se
abstiDet; i.e. quo sit promptior ad Tictoriam) 11*. armtamnaech m hirie (ut
sis constans in fide) 5\ aimdib muenae 7 abmd^ eemailt anitach 7 ambiad 7
andeug (nt ut aostems et ut sit insolitns eorom Testitas et dbas et potns)
Tr. 2^(71). CE femnlanun arimp, amdip^ aimdip (at sit) exempla snpra (p. 493
sq.) allata.
Interdum eadem constmctio obtinet locnm imperatiTi: araroib taingnifor'
*aS> gnimaib tnua preeeptore (esto proprins habitns in actionibus
praeceptomm) Wb. 5*. ithed aabeirtom Ue aratartar airmitiu fHd donmh
preceptor^ .i. «raeo mainither q, dunt. (faoc dicit ille hic: afferatur
reverentia praeeeptoriboB, id eet, impleatur quod dicnnt) 15*. oadeuaid ruin
ieee inehenili doine et andori geni dia airriu demaid aaber iarum dam
artaidath dieom dimaith (gL obseoco itaque tob ego Tinctas in domino ut digne
ambnletis vocatione, Eph. 4, 1; i e. postquam ezposoit mysterium salntis
generis bominum et id quod feeit deos propter eos boni, didt postea etiam:
estote de illo, de bono) 21*. am. fongni caeh ball dialttiliu itinehorp
arafogna talland cMeh uanni dialltHiu aramm» Hn Aorp hi cr. (sicnt servit
quodTis membmm alteri in corpore, serriat & eahas omnsTis e nobis alteri;
nam snmns onum corpns in Christo) 12*. am. ttta edindtu»araeig nd armba
ehdinchomraeeaehao (gL sectare pacem cum his qui iBTocant doninum de corde
poro; i.e. siont snnt benevoli hi, esto benetolns tn; md in codiee
neglegentins pro aitH) 80*. Cf. snpra armtairiamech.
OL (quod, quia; praep. snper) cnm pronomine demonstratiTO «uide^ todin
•equente nota reladTa enndem sensum, quem airindi, profert in Sg.: inditUer'
itdit nad remn intee lagreeu . . . atarimet eomroimieh inua gree la remua
intee olluide atnmn imce la lait. (interieetiD qoae non est pars orationia i^
nd Grae
|
|
|
|
|
(delwedd F9379) (tudalen 716)
|
716 (fiil) rV. 3. rONIOMCTIONKS HIBBRMIGUIB.
cos, adnumersnt eam erronei Graeconun ad partea orationis propt«res quod est
pars orationis apud Latinos) 26^ ollodain auainreth doMeuter (gl. Gailir
Salastios neutrura esse ostendit, accosativam nominativo similem ponena, Pr.
5, 3, 18; i.e. quia est proprium neatri) 65*. gtaif fwaib ollodain atmittrtth
do rem». (gravis in ei«, quia boc est proprium praep.) 213*. Idem sine deaon
stratiro pronomine, cum nota relationis subsequitur: ol dunaircibed (gL quod
ent inlatura sine dubio) Ml. 29°. ol donecmaing (gl. quid autem ? quod
aeeidit iater tres vel plures, non tamen ad totum eto.? Pr. 3, 1, 5; i.e.
quia accidlt) Sg. 40*. ol aarann (gl. quod pars est: differt dictio a syllaba
non solum quod syllabs pars est dictionis, sed etiam quod dictio dicendum
aliquid faabet, Pr. 2, 3, 14) 25V eid armad machdad anitin olatá lee datn
animgnadto (gL nec mirora cmn etc., Pr. 9, 4, 25; i.e. quid quod sit mirum
hoc, cum sit in eo, Terbo, etiam hoc insolitum?) 167*. Praeterea in
complnribns locis eiusdem codicis sapra scribitur 0^ snpra quod, si est i. q.
qttia. Idem coniunctioni ma praeniisaaB: olma dwntaftiu (gL quod ai
transtnleris) Ml. .1*.
laprimis memorabilis est formula olisamein (quia est sic, itaque; amas i. q.
amin, p. 613?): inn6 roeheee» cr. airi .i. bdai olieamein leie udit imu tuari
nocari (gl. noli cibo tuo fratrem perdere, pro quo Ghristas mortaus est, Bom.
14, 15; i.e.lmaio8 passus est Chr. pro eo, mortem, itaqiM eiae a te cibus qou
amas) Wb. 6*. bid preceptdir cdeh and [oli»\amein conicfedri profetare (erit
prse ceptor unusquisque tum, itaque poteritis pr.) 13'; amplificata:
olitameim attda (quia sic est) 32*.
Significationi praepositionis ol propior eat coniunotio haec post
comparatiToi, significans lat. qvam, quae consaevit addere formus Terbi
sabstantiTi td: iib$c aemdo oldduta (gi.est panro mmor quam ego) Sg. 45*.
itdildiu ammag rtgab «uil oldota (est pulcrior looua qoem oepit oculus quam
ego), iuochrudut Idm olddia oleoea (est nobilior maaos quam ego sum, qoam
pes) Yfh. 12*. Fn quentiores sunt formae relatiTae tertiae personae einsdem
verbi coalescentii cum coniunctione, sing. OLDAAS, plnr. OLDATE. Ezemplis
«apra allatis (pp. 275 sq. 489) addimus unum e cod. Ml. : oldaua
nermitnigthifeid (gL quam consecratione) 36 r.
Saepius tamen pro hac combinatione idem ille codex exliibet INDAAS, ia
quibutdara locis inda ua separatom distincte, in aliis tamen iunctara indaat,
indaa: iaed berat indheritic ailaigiu deacht maice inda ua deackt athar aria
koa thir arrdet macc cumaehtae iallngiu dim iitH art^bim inda ua inti honen^i
nert] 7 iallaigiu] witt danaigther inda ua intl nad daaaigedar (gloss. marg.:
andaat cni datum sit imperium et per hoc minorem unigenitnm filium a parte
deitatis accipere; i.e. hoc dicunt haeretici, esse minorem deitatem filii quam
deitatea patris, nam a patre accepit filius potestatem; est minor ergo is qui
aceipit quam est is a-quo habet rim, et est minor is qui donatar quam is qui
non do natar) 17*. atberat aom aalaigiu doatitt maiec inda aadeaeht athar (gL
contra lue revicos) 24'. air immou ruieim lea mairehiaaechtae iada aadigal
dothabair fom (gL sum miserationis magis; i.e. nam magis indigeo indnlgentiae
erga mt qoam est Tindicta danda mihi) 22*. ni lugu immefolngi aonartai do
nenA w cotlud indaua hidaiiide garait nn aeaaed etarlam (gL non minns quippe
sobso qoam modica sessione laboraDtuim reereator uirtas) 47 r. indaua
artomtunai i.
|
|
|
|
|
(delwedd F9380) (tudalen 717)
|
IV. 8. OOOTDKOnONBS HIBItRNIOAE. (6»2) 717
iniomus inchMmaehtai jH linni ialaigiu ton indaas ehuwacfitai dotnachtae
critt (gl* qusm est noslra mensura; i, e. meneura potentiae, quae eei nobis,
minor est quam potentiae homanitatis Cbristi) 26*. nime$a indas talam
fortireti (gl. vestra terra; i.e. non peior quam est terra Tesirae regionis)
34'. Pluralis formae INDATE nnum inTenimns exemplnm: issoiriu indate idail
(gl. humaua imago nobilitet; i.e. est nobilior quam sunt idola) Ml. 34 r.
Ceteruro de vi praep. tn, quac in bis pro <A nsnrpato videri poterat, post
comparativnm positae cf. syntaxis. Ho diema particula
hibernica post comparativum est iona^ corrupta ex inda, indas.
Similia formnlae, diTersae tamen significatione , adaas exempla snpra (p.
489) prolata snnt, quacum conferendam videri potest: .t. adoasa (gl. me: qui
prior me eratr) Tr. 1*.
SECH
(praep. praeter, ultra) rim propriam magis servare Tidetur in uno exemplo:
sechisua tcrijfturi (praeterquam in scripturas) Ml. 3'. Plerumque tamen ad
aliom sensnm transfertur, ut respondeAt lat. quatenus, siquidem, quO' niam :
sech i» 6en syirvt fotddli (gl. datur alii sermo, alii gratia etc, secundum
enndem spiritnm; i.e. siquidem est unus spiritus qui id dispensat) Wb. 12*.
weMr intathir (gl. benedictns dominus et pater domini nostri; i.e. qui^enns
est pater) 14*. sechis hognimaib son (gl. ut effectibus) Ml. ^C sech racualid
atni (gl. si illnm audiTistis; i.e. si quidem") "Wb. 22'. serh ba
foirbflte a aires tidi (gl. consensemnt ceteri Indaei ita ut Bamabas
duceretur ab eis, Gral. 2, 13; i.e. quatenns perfeota erat fides eius) 19*.
techha huaisliu (quoniam nobi lior erat) Sg. 161*. etir indobre. sechissi 7
rems. (inter adverbium, quatenu>9 e8t hoe, et praepositionem) 27'. «mA ni
eoimnactar amamit son fortanbristisni (gl. opprimi nequiTimns; i.e. siquidem
non potnemnt hostes nostri hoc ut infrin gerent nos) Ml. 44 r. sech
nisnaerba[r]tar tm. aeht is arindt rondageinset ho gni" maib (gl. ut
qualis agebant talia loqui Tiderentur) 29*. sech ni thartsat tom ni
eomtachtmami (gl. nulla mihi ecclesia communicavit iu ratione dati et accepti
nisi Tos soli, Fhil. 4, 15; i.e. quatenns non tribnerunt illi quidquam quod
pe tiTimns) Wb. 24*. Itaque coninnctum Terbo snbstantiTO techit saepissime ad
hibetur explivnationis cansa : sechis dondfirhrithemain s6n (gl. cognitori
aequissimo) Ml. 26'. sechitnamenmaua son (gl. eorum sensus) 35*. sechis mo
chois air ia vnam iin dicot^ lessom. indacran\na\ 7 in chos .i. doh
chomthurttras no dind frttngaball (gl. pedem posnit pro incnrsn sic alibi ait
snper Idumaeam exten dam calceamentum meum id est ascendam; i.e. nimimm pedem
menm, nam nnum idemque ilU calcearaentum et pes, id est de incnrsu vel de
ascensione) 118. sechis eomtherehomrae inua eenel fri testin fola (gl.
coitiones inter se gen tium quibofl ad belli praeparantur sccinctum) 81. Item
ante Terba ipsa: sechis agatar indhuiH doini son fUe intntalam (gl. timeat
dominum omnis terra) 109. Moto atntndiaed in (gl. argumenta coraTit
exprimere) 31'. seclas ni conserh mallad nech son (gl. a malo Tacare; i.e.
quippe nemo dcTitabat hoc) 33'. lechit forodamatta in (gl. expertus snm) 57r.
techis dorigentat son 16*. techis no eimud aimtir son 17'. sechis am.
nongnetis 6n gnim hinaithehi dorehi S(f. schis eotammoteaigse isnaib slebib
29*. techii comimmgabthae tin 27*. techisba trom faraib tin een tichtain
dtdre fadetin (gL proprii soli habitatione gravarent) 34'. Fonua coalitione
cnm Terbo snbstaatiTO orta techib^ lechip, vel lechi, abiecte b, transfertur
ad significadonem lat quicunque: lechib grdd imbether and (qui
|
|
|
|
|
(delwedd F9381) (tudalen 718)
|
718 «8S. 876) IV. 3. OOHnTNOTIOm» HIBBIUnOAB.
conqve est gradoa, ia quo quis est) Wb. 10*. techiphi ddn doberthar dttmA
(quodcunque est donum quod datur alicoi) 13*. adgenammar atHMteckifki Mdo
predcha (gl. non ignoramoe cogitationes eins; i.e. novimns eiiu cogitattiuua,
quiconque est qui eom praedicat) 14'. eechibed dliged t6n (qoaecunque eit kx
baec) Sg. 181*. eechie crete» tuefa ruua (quicunque credet, intelleget
myiterit) Wb. 15*. techihed bd» ton imbd» etartcariha coirp et anme et bda
pdne (^ ■<>• vissima autem inimica destrueCur mors, 1.
Cor. 15, 26; i.e. quaecnnque mor> est haec, sive est mors separationis
corporis et animae et [leg./a, sive?] mon poenae) 13*. lechihed rii aleu
arintaibrid di (gL assistatis ei, Phoebae •onwi, in quocunque negotio vestri
indiguerit) 7*. sechitaine (gl. quibuscunqoe) Gr. 35'. techid nondoirotiut 7
ara/oimti» intiu »6n Ml. 28*. Addo formulas eeokidu (^ quoqoe; i.e. quoconque
loco) Ml. 25*, et eechichruth (quomodocnnque): tedd chruth dondron (g). si
quo modo ad aemulandum provocem, Rom. 11, 14). «« chicrud (gL dum
omni modo) Wb. 5*. 23*.
AMAL, compendio scriptorae plerumque notuta AM. (nt, sicat), e prae positione
(p. 657, quae ipsa prodiit e aubst. «omat^ similitndo, inatar, cE adv.
tamlid, ita, p. 610, et adi. cotmil, similis, sobst eosmUiut, similitudo,
uUamaH >= inti., imitatio) fit coniunctio, addita postea nota relationis:
am. mbi» ttgdit fd» inmeddn 7 tcdpthe (sicut est domus vacua intns «t
seopata) Tr. 1*. aat nondubcairimse earad edch . . . (nt ego amo tos, amet
eto.), tm. rondobctnamM (ut nos amavimos vos; no-n-d., ro-n-d., cE p. 328)
Wb. 23*. 25*. am. aandonbertA aemberamni (gl. sicot aiunt nos quidam dioere)
2*. om. nguideas athxr omaM. mhgadammarni (gL tamqoam pater filios snos
deprecaates Tos, I. Thess. 2, 12; i e. ut rogat pater filium suum, nos
rogavimus vos) 24*. am,/ongniter idilme fognither donaib dnib (ut Berritur
idolis, sic serritar divitiis) 27*. am. gni» in er. . . iasamlid dam gniith
demun (nt &oit ergo Cfaristus, ita etiam EMsit daean) 21*. am.
aedomaccaib (gL tanquam filiis dieo) 16*. am. bith doehonaai» oml aandi (gL
quasi consonanti; i.e. acsi esset oonsona, at est m) Sg. 9*. am. ai reid 7 as
cobsud indrdi dogUnnar doauidiu »ic ba eobaud indri tngaibthe eaeh «a/m (ut
est plaua et firma via qoae pnrgatur ad hoc, sio erat firmam spaiina in quo
canebatur omnis psalmns) ML 54r. can. romboi tngnua edick i»tamiid
rotnainmgestar »om (gL copiditate dictomm saorum) 26*. am. bemmi» fmrdiueaHm
(gL velut absorpti, acsi essemus) 50r. w dca intaoina am. aandai umm dortia
(dei est ]ux sicut dei sunt teoebrae) 26 r. am. loi»ede (gL concremant) 3Sr.
am. rundfitir dia (ot ea scit deas) 26 r. am. ia tri aoeomol nilduia
contariudar indomon (sicat conionctione multorum elementomm confirmafair
mnndas) 6i. am. duTigniatsidi (ut Eaciunt hae, aspides) Tr. 11. am.
fi>recuUar eaihehommH ho sacardd hi to»[u]ch 7 ihbaith»etur 7 am. noingter
iarum ho apaoop (siost lar stitunntur catechumeni a sacerdote initio et
baptizaatiir et doat . ongimtBr postea ab episcopo) Tr. 2*. am. foraitbi
intearra thall (ut nsit Sar» illa) Tr. 62. Etiam de tempore: am.
immindrditaet (ot collocati saat de eo) Tir. IL Scriptio pleua in his locis
codicis Wb.: eaded tra fbdeud amal foruigenaid ii peccad fognid do firinni et
beded noibde (gL sioat ezhibuistis membi» ^v^ servire immunditiae et
iniquitati ad iniquitatem, ita nnnc exhibete sMobi* vestra servire iostitiae
iu sanctificationem, Bom. 6, 19; i.e. sicot serviTiatit pecoato, servite
institiae) 3*. amal intiiu bad aochrud anumihecbt (^. lient ii
|
|
|
|
|
(delwedd F9382) (tudalen 719)
|
IV. 8. coMnnronotnn bibbrnicas. (676. 682. 683) 719
die honMte «mbalemiw) 6*. amal donvie tMfmtttt 6 allorib intian idol
dothaidbnti imdcee infolngiihi (gl. lis qui sine lege enuit, tamquam sine
lege esBem, fMtua rom^, 1. Cor. 9, 21; i e. at attalit teatimonia cx
altaribus idolornn) ad demoBBtratioaem dei igaoti; aequitar glossa latina:
ueri dei vt dixit uidi aram in quo teripttm erat ignoto ded} 1O’. iaatnal bid
fri er. frisorthe (gl. in' (Ariato peccatia percatientes conacientiam
infinnam, 1. Cor. 8, 12; i.e. est idem acsi contn Cluistam peceetis) 10*. In
codem codice notat altera ■lanas varior: amail (gl. proat potestis), amail ata (gl. ut
corpora saa, Tiri debent diligere ozores suas; i.e. acsi esseot) 21*. 22°.
In MI.: amallnd innapniadu (gl. operarionun) 43 r. In Sg.: inua olcia amal
nihed .ad. and (gl. additaonis quoque, est praepositio ad, ut ad haec mala,
Pr. 14, 3, 24 ; i.e. haec mala, acsi non esset a<2hic) 217\ Adde eL. H.:
amalroanacht dauid (ut sal Tarit Dayidem), amalfoedea in^n^aingel (nt misit
angelum), anialsoerat ionas (at serrarit lonam) Colm. b. 30. 33. 37.
GO, CON dnplicis sensus, significans aat lat. ut aut donec (cf. praep. co eam
acc.).
Simi^ci fbrma redditur lat. vt (quod): coimmdnad (gl. ut delegaret) Vr. 39*.
eo itirdibither (gl. ut perimatur) Tr. 4*. eoetereerta (ut interpretetur) Wb.
12*. coarmentar fHd (gl. ot . . . revereatar) 31*. coarligthar (j^. ut
legatur) 25*. eoatommasear (gL ut ego inserar) 5\ eoaaagnoither (ut
intellegatur) Sg. 180^. eoameenugurta (gl. ut eradicem) Ml. 2*. eoarfemat
(gl. ut excipiant) 15*. eoehonerekloatar (gl. ut per maltos gratiae agantur)
Wb. 14*. cochutrummaigidir (gl. ezaequet) Ml. 25*. eoehotabosadei (gl. ut vos
coraminueret) 18\ cododonat ^L ut consolentur) Wb. 26*. coduaircermi (gl. ut
adferamus exemplum) MI. 35'. codufobath (gl. incideret), codufobither (gl. ut
succidatur) 2*. 35'. cobeid .t. eom bad andedesin . . , ,i.eomhad sain (gl.
ut sit apud me eet et non) Wb. 14'. Cnm negatione: coni airmed (gl. ne
repntaret) MI. 98. 7 eoni diruidigther .i.eoni etarsearthar on (gl. ut non
separetur os ab opere et opus non derivetiir ab ore) Tr. 2* (37). conieloitia
geinti tairehital cr. (non audirisse gentes prae dictionem Christi) Wb. 5*.
conafitir tiech diesenib indomuin (gl. sapientia quae abscondita eat; i.e. ut
nesciat quie e sapientibus mnndi) 8*. eonndch moidea nech (gL ut omne os
obstraatur; i.e. ne glorietur quisquam) 2'. Cum particulis ro,
no: eororelam ruua (ut patefaciamus myateria) Wb. 27'. eonoirladigthe (gl. ut
oboediatis) 3'; cf. exempla supra (p. 417) allata. Saepius tamen hic quoque
ad hibetur forma auctatfon (plerumque compendio seripturae o), qoam interdum
vocali elisa e cono ortam esse pntaveris, ut in his: ofeasid (ut sciatis;
paulo aute: cofesid) Wb. 27*. afestar (ut sclat) 28*. eonfesatar (ut sciant)
26*; atque in omnibus ex emplis formnlae m oon (non quod), quae Tid. infra
(cap. 4. I. A.). In aliis vero relatiTum potius inesse videtur, xXeoearaA (ut
amaret) Ml. 14*. cocomalnenumar (nt impleamus), eomman (at simas) Wb. 31*,
vei in formis compositis: conidbarat aeorpu (gl. tradidit illos deus in
immunditium, ut contumeliis aEScerent corpora na; i.e. ut immoWent c. s.) YTb. 1'.
condib tri anuile ihbcthaid 6n (nt sit per oanem edrum vitam hoc) Tr. 2'
(71). De iunctis eonro^ corro, et de forma cond in eondib,
condid (ut sit), oondumfel (ut sim) supra dictam est (pp. 328. 414. 493).
Ampliore semper forma significatur lat. donec: eorrieei se .t. conricei
innaim ttr kitaam (gl. usque adhnc; i.e. donec attingit hoc, donec attingit
tempns quo
|
|
|
|
|
(delwedd F9383) (tudalen 720)
|
720 (683.684) IV. 3. 0OMIUN0TIONB8 HIBKBNICAB.
snmus) Wb. 9*. conrieei into biui indepeevip (hMstenns more^ episcopi) 3l\
co» nri andcchur feil ettarru (gl. usque ad diTisiouem animae sc spiritaB)
33'. m intbre grdd fomech confeier aiwueeus dongrddiin (noli dare gradum
caiquam, do nec sciatur eius dignitas ad hnnc gradom) 29*. fmbfitm eombi
rnMce (gl. oportet episcopam non esse vinolentam) 28'. iehis 'f dosom anisiu
eotc innamban itottiui et atabairt fochumacte ua feir armbat irlamu de indfir
foehumaete ddi cowdri iarum eotcitir indfir et doairbertar foriir dds (est
moris igitur ilU hoc, castigve molieres primam et dare eas sub potestatem
Tirorum, quo sint promptiores Tiri sub potestatem dei, donec postea
castigantur viri et sabicinntor volontati dei) 22'. coti irehre (donec venit
interitas) 26*. nxpo irgnae coHtanie lex (g^ pecca tom non impotabatur cum
lex non esset; i.e. non fiiit cognitio, donec Tenit lex) 3'. ropo infolngithe
irriinaib . . . yidrofollngsetur apttU doib (fait abscoodi tum in mysteriis,
donec id manifestaTenmt apostoli eis) 21'. irrumaib dtadte condatiidrgabvsa
gentibus (gl. mysteriom quod absconditom fuit; i.e. in myate riis deitatis
donec id protuli g.) 26'. robii aimter nadrochreittid eondubtoMtt mis. di. (gl.
aliquando et tos non credidistis deo; i.e. fuit tempas quo noa credidistis,
donec Tenit Tobis misericordia dei) 5'. Foima eondid hic
quoque: condid tanicc festin (donec Tenit ipse) Wb. 12'.
LASE (rectius lam, cam; la te, apud hoc), fit conianctio temporalis notare
lationis sequente: late asihbiur (g\. dicendo, i.e. cam dico) Sg. 29*. latte
gabat immbi (gl. cum indaevit) Wb. 13*. lase eonrothinoll (gL colligendo; ef,
sabiL comthindl, collectio, Sg.) Sg. 66\ late coeiitbani (g^. eadem agis mala
Tolantate, qui indicas; i.e. cum consentis) Wb 1*. latie nadrainue (gL
adonmdo) Ml. 57r. late dorolaig (gL remittendo reatum; i.e. cam remisit) 42
r. Uuie dmtente (gl cam persequebatur, a filiis sois) 19r.
RESIU (antequam) cam conianctiTO vel formis secundariis: dtffoidid Hld resiu
riesa (deducite hac, antequam Teniam ego) Wb. H*. n^nnatar apeeAt rotiu docdi
grdd forru (sciuntor eorum peccata, antequam defertar grados iit) 29*. molid
et dlgenigid reviu roeiirtaeha (laadat et mitigat, ant«quam Titapcnt) 4*.
crenat tOr diachlaind cid risiu robck eland let (qui emit agram proli soie,
etiam antequam sit ei proles) 29*. tairchechuin reeiu forchuimeed (praedixit
antequam OTeniret) 4'. II. Coniunctiones britannicae.
1. Coniunctiones primitiTae, quaram numeram explent qoaedua Terbi sabstantiTi
formae, sant praeter copalatiTas disinnctiTae, adrersatiTae, condicionales,
oausales, ooncessiTae, comparatiTae.
a. Cambr. AC, HEUIT (et, etiam). Ae (et; proprie oe^ et hib. «c-m.
pp. 151. 673) ante vocales atque saepios ante liquidas (ante n seaper) rt ne
dius, ante quas fere est A (Aa in vetustioribus codicibae, p. 118) sibat ante
tenues quae aspirantar. Exempla vetustiora: o eaitoir hae or aehmonou (^ pabe
inguinibusque) gL Oz. 41*. doueeint torth ha maharuin m irham , ha db ceint
torth in irgaem. ha huch. ha douceint manvdenn (quadraginta panes et Tervex
aestate, et quadraginta panes hieme, et porcoa et qoadraginta disoi ba
|
|
|
|
|
(delwedd F9384) (tudalen 721)
|
IV. 3. COMI0KCTIONE8 BRITAMNIOAB. (664. 686) 721
tjri; cE, p. 320), mormarch. tutured -( harodea eltgvlubfie (Mormarcb,
Tutuerth testes. et dedit EltguobriDs) Cod. Lichf. (App. li. Land. pp. 272.
273). bryeint eeeluy» veliau o Lanntaf a rodee breenkimd hinn ha thouynogion
cymry yn iry eyguydavl dy eccluya veliau hae dir escip oll gueti ef
(privilegiam ecclesiae Te liari LandaTensis, et dederont reges hoc et
principes Oambroriuu in perpetuum eecieaiae Teiiavi et omnibus episcopis poat
eum) Priv. Land. (L. Land. p. 113). ffl« breMnin a rae jmvp (corum rege et
corum quovis), dy eaeop veliau hac dy gur hae dy gutu (epiaoopo veliavi et
eius homini et puero; mox: dy escop veliun ha dy gur ha dy gnae) ibid.
Exempla e Mab. : Arthur ydoed yn eisf-ed ditear nmet yny yetauell. ac ygyt ac
ef otcein . . achynon. . fiehci. . agweiifiwtfuar (A. sedebat sliquando in
cubiculo sno, et uua cum eo O. et 0. ct C. et G.) 1, 1. uphartti ar gaer
ydeuthim. ae nachaf y gtcelvm deu tras (et ad castmm veni , et ecce, videbam
duos poeros) 1, 3. ac aryant oed y burd. abliant oed lieineti y bwrd. ac nyt
oed un Uestyr . . naniyn eur (et argentea erat mensa, et tegmen erat U oenm
menaae, nec ullum vas erat nisi aureum) 1, 5.
Cum pronominibus possessivis et cnm articulo eadem particula trnnsit in
formafi "m, ath, ni, ae. or etc. : mfmarch am arueu (equus meus et arma
mea), vy niareh ath artieu ditlieu (equus mens et arma tua) Mab. 1,267. 2,
lf>. itnt liulc hui cenell (in T. et eius genus) Cod. Lichf. (App. L.
Land. p. 271). bretin hin morcanhue hay gw hay gnas (rex Morcantiae et eius
hnmo et eius puer^ Prir. Land. (L. Land. p. 1 13). gwenhwyuar ae Uuwuorynyon
(G. ct eius puellac maua operantes) Mab. 1, 1. y j)edeir guorcujed ar hugeinf
ae meireh ae dillat (viginti quattnor mulieres earumque equi et vestes).!,
37. y btayt ar llyn (cibus et potus), y nef ar dayar (caelum et terra) 1, 5.
8.
Particula ae, a interdnm, ut est diversae significationis, ita divers^e origi
nis videri potest ut in his: am nat wyt ynenryded dyn a utedo urrthaw ymdiian
amknrglwydi (quia non es homo tam honestns, qiiera deceat colloqui eum do
roino meo), nyt wyt tn enryded di ae y dyfyyeh ymdidan am arglv^di (non es
tam honeatns, ut debeas colloqui curo domino meo) Mab. 2, 10. 11.
Itera post sdiecliva cum cy-^ eyn compoeita, quae supra (pp. 204. 300)
memoravimuii; vel post mor, quae est varior constructio: ymadraiod mor
wartfiaedie o kwnnw (sermo tam contumeliosus quom i.<3te) 1, 11. petJi mor
aghywir akynny (aliquid tam inhonestum quam hoc),l, 19. am ereki areh inor
drahaus y orentdned aieirli a barumeit a dyuot y wrhau yth arglmyd di (quia petis
petitionera tam arrogantem a iregibus et comitibus et baronibus quam ut
veniant iu ratum in verba domini tni) 1, 277. nywelein dyn eiryoet a gofwe
mor athrngar edrych arnaw ae ef (nunquam vidi hominem tam misera specie ad
videiidum quam eiim),2, 23. peth mor uan as rei hynny (res tain esignae quam
hae) 2, ^M. ygedymdeithat mor dijleia a hynny (sodalitatem tam
iniperturbatain quam hanc) 3, 14-5. rao wefet gwr fcyfurd athi yHdiwetha pfyf
mor dieha ahonnw (ne videam virum tnm nobilem quam te destruentem animal tam
defonne qu»m hoc) 3, 159. amgyffafan mor antoedus ao awnuctfioed (proptcr
faciuus tam tuipe quam quod commiserat) 3, 29.* Cum omnibus tamen his
conferendus «>$t laliiius di cendi modns: aeque funestu» ac.
* Eudeni partieuU mor, conferenda eom. taar (p. 200), pnieiiiisiis
adiectiviii non sequente ac: m»r dott yto (adeo acerbum est}, mor dyrg* y»
(adeo durn est, telltiS) Ifab. 3, SI9. 3*23. aijwlt
ZmW, CKtT. OBAMM. Eo. II. 46
|
|
|
|
|
(delwedd F9385) (tudalen 722)
|
722 (685. esiQ IV. 3. ooniiunotiones britannicab.
In aliid exemplis particala a, ae advexMtJTa yidori potest. et einsdem ori
ginis stque hib. act (sed), praeserdDl ooln; inteEduiii maaeat ac ante
consonai destitatas in Mab.:. ni aymdidanem a M <mjf bei letteir ar dy
vwyt. ae veitlum ni aymdidamon a thi (nos collocuti essemaB tQCom, si non
fuia^t impedimeDto tibi edenti; nunc autem colloquemar tecum) 1, 5. nyt o
gyuoetheu yn incya/ f/d yinborthei efrcaec. namyn o twmeimeiiU ... ac uat y
mae mynych ,••*/ V'*" ("""^ de gabemando maxime cnraTit
E., tantum de torneamentia, sed ut fit saepe,.. occisus est) 1, 235. kyfarch
gfoell atcneuthum idate. ac rae dahet yayboi tf. kynt y kyvarchatod e/ teell
ymi. no miui idaw e/ (ealutare parsvi eam , sed propter arbanitatem prius
salutarit ipse oi^,' qiuMn. ege eam) 1, 4. ac tf aga davnhaei ygwennviynei
ydie/yr kwnnw genedyl ycorannyeit, ac ua ladei. ae nat eidiganei neb oegenedyl
ehun (et affinnabat ipae, yenenaturam aqoam illun genua pygmaeorum, sed non
perdituriam nec laeeunun quemqoain ex eina ipsios ge nere) 3, 301.
VeJCtptamen in his nihil inesse nisi aimpUcem structnnun copa lativam, inde
appariet, quod est etiam a.spiratio, Dion deetitatio tenuium, «tqoe interdnm
aliter yersa sigpuficatio: drwc yw dy amyan. achanys . . . (malui est sermo
taus, sed quia etc.) Mab. 1, 19. ti, ageffy nancd heb y gereint. ac ny bu da
dy wybot. ac ny baett gyuetrteU. gan dy uot yn gedymdeith. M nat eU/ck ymr
herbyn yr eilweith. ac o thlytry diiut arnaf y afhubeit ohonat (tu habebia
Tenium, inquit G., quamquam non fuit boua urbanitas tua nec fuisti comis, si
eris in comitatu nec ibis contra me iterum, sed, si audieris pericolam de me,
adiuTt bor a te) 2, 51. 52. mi aroda/ y cardtarawr itti ac ny darparyeswn y
rodi g neb (ego dabo captiTum tibi, qoamquam noa cogitaTenua eam dare
caiquam) 2, 231.
PartiQula eadem copulat bis vel. saepios posita,
diecemenda a particnb disinnctiTa 4<>, cuius exempla infra proferentur.
AG — AC, A — A (et— et, tam — quam): yg%^asiasaeth g«reu aallicyli m ae gwna/
ac idaw ac y uarch (mlnisteriom optimum quod potero EuHam et ipei et.eins
equo) Mab. 2, 13. dygwydaw awnaethpwyt yua agwyr aeh»a amaae (ia^ <^arrere
iussi tunc tam Tiri quam canea in ^um, aprom) 2, 244. Oum proofr mine
possessiyo 3. pers. ae — ae: naw gwidon «nei yeiyd yma o widonet kia/{r\
loyw. ae tat ae rnam gyt ao wynt (novem striges, carissime, suut hic e
«tngiba Calevensibus, earamque et pater et mater uua oom eis) 1, 256. Per
plaoDas mum ae — ac ae: agouyn aoruc idi ae hihi oed . ..yn dodi ydanaw
ymade» o fwyth ac ae niuer (et quaerere ex ea, nom ipsa eam inssisset
deserere tsB popaluDi suum quam exercitum) 2, 34.
Cornica at aremorica coniunctio copnlatiTa codem fere modo tractatar quo
combrica, nisi quod intaclae maoent tenues eequentes.
(.^orn. HAG, HA : ha y/^o y tyiquet/ius oui hag arghans gwele ka gtceth ha
kymiiiy» yn by« vs cas (et ci monstravit aurum et argentum, gramen et ar
bores et quidquid in mimiio est bonum) P. !(), 2. 3. eeueU ha cothe (stare et
dgtStu ohonaw yno inor twyrh/annv* (et regsari ib eo ibi tam prospere) 3, 16.
acl^fmryl keiBih/d aonc ,mor liagr otd y delw aoeii anutw (et capere pudorem
co^it, ^OMn turpia esset spedai, qoK e^t iii ipso) I, 28. ac eret yw gtnnyf
nor dauyuyt ydwgt yn mgitel (et mitor, quam repintr proficiscaria) 2, 36.
Atque iDteriectionis loco: mor tru (gl. eheu, i.e. qsam miasnunl), mer kem (^
qoam fuiltos) Oz. 39*. mor tiuan (qoam miaenunl) l)N. carm. l.
|
|
|
|
|
(delwedd F9386) (tudalen 723)
|
IV. 3. OOmCIKCTIONBS mOTJ^SmOAM. «86. 687) 723
cadere) 22, 3. myn» va omma euntuUy» pur apert y rev ftamyas ka te ger vyth
ny getDsys (quiounque hic congregati sunt, spertissiine te accusarnnt, sed ta
Tfldtom nollani dixisti) 92, 2. 3.
Cam pronomiue possessiTo et articalo coaleacen»: '^wWfaff ve ham la[h]yt (de
me et legibus meis, quaevis) P. 80, 1. ham gallu» y voi graiiiijg Jojlo (et
potestatem meam ei tradi) 113, 4. ow fa[A]ya kaw lavaroa suel a vytma y eie
loat (leges meas et sermones meos , quiaquis volebat ea sadire) 79, 2. tne re
welat yto venionn had laje (vidi Tenire nUionem et te eccidere) 123, 4. y
eoth thya gor^ye js fu hay kanow (decet te venerari denm tunm et eius
nome&) 17, 2. han grom a *e dreJieey» . . . han pen golua delyffry» (et
crux ereeta eet et pars inEma deiniasa) 18^ 1. 2.
Gomparativi loqueodi modi cambrici Testigiom oomicam eztat in formulis kepar
ha (pariter^ aeque ac), post quam ante formus Terborum. insuper additur
particula del vel pan, et kettoth ha (simalatque): kepar ha dev (aeque ac
deos), kepar hag on (aicoi agnom), kepar ha my (pariter ac me) O. 290. 894.
2350. kepar ha kuen (siout canes), kepar ha me (aeque atque ego) B. 172.
1076. kepar kag e/ (sieut ille) D. 2900. k^r ha te (aeque ac ta) P. 172, 3.
kepar ha del leuerys (sicut locatus snm) D. 2690. gweski» yn arvow kepar ha
del ent yn gas (armati pariter atque ibant ad iMDam) P. 64, 2. kepar ha del
uoovyny (aeque ac poacebat) 39, 8. kepar ha dd veua ve, kepar hapan veue vy
(pariter acsi essem ego) 74, 4, D. 1173. kepar hapan vi hegar (pariter acai
esset ami cos) P. 40, 3. kettoth han ger, kettoth asi ger, ketoth han ger,
kettulJi han ger (simnlac verbam, simulac dictum est) E. 1970. O. 1908. 2272.
B. 1598. Contra post mar (» oambr. m/rr) nnnquam sequitur haeu psrticala.
Aram. HAO, HA': da monet . . . cuff kac vhei effuit quelen laesen doe kac e
gourkemsn (ire ikd praecipiendam comiter et humiliter legem dei et eius man
datom) Bah. 12, 10.^1. bez ear hoc aparohant (eeto caras et placidas) 70, 16.
dantl a duy brM ha bifutn (venturae sont magnae et parvae, ferae) 32, 16. Significationis
adversativae exemplnm: pardonit dJff hac nen griff quet rac din nedoff (ignoscite
mihi, sed nonfBciamid, quia non stun dignus) 188, 4. Hodie quoque hagj ha.
Com articulo modo inngitar, modo separatur: me compso dich scler an merit kae
an prqfit (dicam vobis olare meritom et ntilitatem) Buh. 20, 1. lesel aour
hae argant han hol paramantou (relinquete aaram et argentnm et omnes
appsrstus) 26, 3. »etu revon han guirionez (ecce ratio et veritas) 78, 6. Gam
pronomine possessivo coalescens: da doen ma cqjffou ham aouzan (ad ferendos
maerores meos et curam meam) 52, 17. <2a fry haz diou gen (nasns tuus et
l^nae tuae) MJ. 80 a.
Eadem bis vei saepios posita: a gr\ff carten ha noz ha dez (faciam certe tam
nocte quam die) Buh. 182, 10. setu lesel ...ha mam ka tat ha pep stat re
latet kae koz querent (oportet relinquere tam matrem quam patrem, tam quem
vis &miliarem qoam cognatos vestros) 26, 4. 5.
ha me ham re (et ego et ho mines mei) MJ. 215 b.
Heuit
(etium, item; cf. hib. emith?') coniunctio cambricae propria, snppletur com.
formula yn toeth (simal), arem. evec, ivez.
Cambrica ezempla: ay arueu heuyt (et eius arrua quoque)
Leg. I, 5, 0. ac
ii*
|
|
|
|
|
(delwedd F9387) (tudalen 724)
|
724 (687.688) IV. 3. COHIUNCTIOMB8 BRITAKMIOAB.
enryuedodeu «reilt heuyt aweleiat yno (et miracula alia quoque vidisti ibi)
Mab. 1, 283. awrda heb hitheu llad yr undyn mwyaf ugerein , . . Ifad y gwr
mieyaj a garwn heb hi heuyt (vir nobilis, inquit illa, cccisio iinic.i viri
quem ustn maxime . . . occisio viri quem maxime amabam, inquit baec quoque)
2, 5S. Hod. hefyd.
Cornica formula frequens YN WETH (yn toeyfh): hag yn y leff '^yghov yn weth
ijivelen wyn a ve goiris (et iu dextra eiu«* manu item virga alba ponta est)
P. I3(>, 4. (f yeth tn marrek Jy ien hag uralt ^// dreys yn irtth (ivit
unm uiileH ad caput eius, et alius ad eius pede» item) 242, 2. arltth tni
hff* l>n net yn weth (douine mundi et caeli quoque) D. 290. nuxp de» oe ha
Jen yn trenth (iilius dei es ei faomo item) D. 278. Idem fere significatur
adverbiie compo aitis ntagata (germ. ebeusowohl): den ha hest magata (bomo et
bestia pariter) O. 995. wat the pen . . . ha war the treys magata (super
capat taum et raper pedes tuo8 pariter) D. 488; vel kepar, ky^ris,
ktleyffria; ol en da han drok Iteper (omue bonum et malum item) P. 24, 4. mab
du ha den yw kyffris (rilios dei et homo est simul) 8, 4. palm hajtoru
kekyffris (palmae et floree simnl) 29,4.
Aremorica forma YVEZ (eoet) recpondens comicae: yiiet ('etiam') Cath. »atn et
vech ycfz asexet (modo etiam coniiidatis) MJ. 7 b. guell ch deoch yvn asezaf
(meliiis est vobis etiam ut considatis) 7*. me yeh euer mar bee rev (iko ipsa
quoque, si necesse erit) Buh. 58, 13. gant earantee ettez ha gant fez d(m
(cum amore etiam et cum fide intima) 64, l^. a vet (id.): ha me o Msr (et ego
item) M.f. 203 b. Hod. tV«, zo4, ven. echue.
b. NAC, NA (neque), negativa particula pleriimque, eadem formanuD
liifferentia qua couiunctio copulativa, interdum etsi varius cambrice
adhibelur sensu disiunctivo (aut, sive): yr neb y detei humnw attaw yny
hettia . . . m marchawc naphedestt/r ydel idaw (ad qucm venerit ille, cervus,
in eius statione, sive erit eques sive pedes ad quem veniet) Mab. 2, 7. Alius
negativa estsen tantia: yr uu-eltjch nae yr agh/wych arnaf. nuc ymchoeldi
dracheuyn (propter iA quod videris aut quod audieris de me, noli revcrti) 2,
36.
Cornica et aremorica dialecti ooncordaut sicut in coniunotione co pulativa.
Cori). NAG, NA vix praeter sententiam negativam: mestry vyth te «ly *a
war[»](//7' ve drok oi/fh ua da ken onan "jfys nan rolla (potestatem
nallam haberes in me, nialom unquam aut bonam nisi alius quis tibi eam
dedisset) P. 145, '2.
Arem. NAC, NA(t, NA etiam extra aententiam negativam, cnins (imt haec
exempla: muyguet d&n az disquiblyen ua nep heny (magis quam homo e
discipulis tuis aut quisquam) MJ. 57 b. hep Jri ua lagudt (sine naso
aatocoki) Buh. 106, 12, usurpatur in iuterrogatione vel condicione: aotir nac
argant mar deux gantaff (aarum vel argentum sitne cum eo, inquiram) 10, 20. a
te so daf nac axiuffet (esne tu aegrotus vel perturbatus?) 56, 7. m^r bt prt^
ua merit glan (si sit meritum vel commodum certe) 16, 22. Quin interdum
transferri ferc videtur iu significationcm coniunctionis Aac, ut in iis quae
cum emphsji quadam dicuntiir: ua perac hoat ooe dit huaf (et quare porro
ftiit tibi inter ficiendns?) MJ. 150b;* ac saepissime sequente adverbio mar:
nac eu mar fer
' Sicnt. bodje interrogationibns quibusdam et exdaiaatio&ibiu modo hag nuMlo
nag proeiniititv e diaiecti varietate.
|
|
|
|
|
(delwedd F9388) (tudalen 725)
|
IV. 3. CONIONCnOMBS BRITANiaCAB. (fiit. 689) 725
(et est tun «aperboe, quaDtnmvio sit snperbns) 3 s. nae ouf mar son (quamvis
robostus siin) 132 b. nae oa mar certM (^amvis certus esset) 79 a. nag oa mar
cal^ (quamvifl daras esset) 158b; cf. nae euiite ('nibilominns*) Cath. Eadem
fortasse com articolo coalescens: »etu vn fennteun eyennet an caerraf nan netaf
eafet (ecce fons qui scatait formosissimus et nitidissimus qui inveniri
poterat; nisi leg. hanf) Bah. 100, 16.
Propiia coninnctio disionctiva cambri ca est NEU: ac enat llys neu nc aratl
(com iadice cnriae vel cnm alio) Leg. 1, 11, 18. duw nadolic neu duwpaic (die
nstaliciorum vel die paschatis) Mab. 1, 4. nyt oed «n lle9tyr namyn nur neu
aryant neu weli (non erat unam vas nisi aarenm vel argenteum ve) e comu
bnbali) 1, 5.
Repetitae tamen huius coniunctionis loco saepius adhibetur interrogativH AE —
AE (aut — aat; cf. hib. imb — imby. y kaffwyf y arueu ae eu benffc ae ar
icystyl (samam eius arma ant matuata aut pro pignore) Mab. 2, 11. tebic ym
gennyf nadoeth yivrthunt heb lad ae rei onadunt ae ktcbyl (persuasum est
mihi, enm non abisse ab eis, ut non occideret aut aliquos ex eis aut omnes)
2, 58. dy ellumg ae yr eur ae yr aryanl ae yr yolut presaennaiol . . . (liberatio
tua aut anro aut argento ant dono pretioso etc. ; cf. p. 670) 2, 234.
Ceterae dialecti propriam eiusdem siguificationis particulam, qua carent,
Bupplent formis verbi substantivi (cf. hib./a, ba): com. PO, BO, PI, arem. PE.
Cornioa exempla: may fes l^yt bo delyfria (nt occidaris aut libereris) P.
144, 4. beva den yonk bo den coth (sive est iile homo iuvenis sive homo
senex) 175 3. Primitiva bnins particulae vis et origo apparet, nbi dnplicatur
vel mnltiplicatur: pe nyle an du» a ttyth delyfrit po eryst . . . po barabas
(uter hominum liberabitur, Chr. an B.?) P. 125, 3. 4. y^Jo hymmys os ordny»
bo cle MM bo peth ketear bo dre breson preeonys (quidquid ei ordinatnm est,
sive morbns est sive panpertus, sive per captivitatem incarceratur) 24, 3.
In Voc. idem signifioatar forma pi: goseor pi teilu (familia) 7*. l^u pi obil
(clavns) V. pengugh gree pi pellisther (mastruga) 9\ Item fere in Dr. : fleb
eowyth py cowethes (sine socio aut socia) O. 95. kyn fe myghtern py emprour
(etsi esset rex vel imperator) O. 2053.
Aremorica: pe ('vel, seu, an, ant, ve'), qui pe quies ('canis') Cath. monet
attur beden eure pe rni re a ve dereat (ire certo ad onratum vel aliquem
esset ctmveniens) Bnh. 138, 3. ua paiur quet pe mez laedo (ne perioraveris,
aut ego te diJbinabo) 172, 4. pe ez vent glan en poan manet (ant in poeua
mere man assent) MJ. 23 b.
Dnplex vel mnltiplex eadem particula: me earhe gouxovt quet goude pe me be ma
tra pe nam be pe coll an tra se mar be rev (velim scire postea, utrum
habitnms snm rem meam, an non habeam, ao iactora hoius rei necessaria sit)
Bnh. 170, 18 sqq.
e. Signifieatione difTert forma cambrica, respondens aremoricae, PEI (si),
coninnotio condicionalis frequentissima: ryued oed gennyfi pei gwypei ef uot
ar y uoneyn hynny ua delei y hamdiffyn. aphei mynnewch chvn vyui droetato ef.
«Mi tmon y ehvi (mirum erat mihi, si sciret ipse, eques, imminere puellae
hoc, quod non iret ad eam liberandam, sed si accipiatis me illius loco, ego
eaai contra vos) Mab. 1, 35. pei nam goganeweh . . . mt a gyakwn (si non irri
|
|
|
|
|
(delwedd F9389) (tudalen 726)
|
726 (68» 690) IV. 3. OOinUKOTIONBg BBITAinnO^.
deatis mihi, ego dormiain) Ij 2. dywedut mrihif. bei ua thybydcwn . .. mt
oimi nagwn itt (dicere mihi: si non oogitarem, . . ego monstrarem tibi) 1,5.
Atqoe repetito ipso Terbo sabstantivo pei ua bei (si non esset): pei ua bei
wrthtpm gtnnyf . . . mi abaricn (si non euet incongmam mihi, ego &cerem),
pei ua bei garyat amat ti ny bydwn yma (si non esset amore tni, non fipBcm
hic) Mab. ], 18. 255. nyt oed gyfyg gennyf ytnlad athidi bei nd bei yr
anifeil gyt athi (noa erat mihi difficultaa, concurrere teonm, si non esset
animal tecum) 1, 34.
Gornica et aremorioa oonionctio condioionalis est MAR, post qum consonae
serrantor, proyehontar, intromittontor secondnm leges sapra (pp. 190. 549
sqq.) propositas. Pro eadem non modo composita com. MARA (de qu vid. infra)
easdem leges sequens adhibetor, sed etiam arem. MA, MAZ, nro com. MA. Vix
tamen ab his formis separare licebit com. MAY, MA (nun/A, math p. 201) et
arem. MAZ, MA, quamquam difTenmt potestate reUtiTa (p. 393) nec non
transfenmtur ad significationem lat. tU.
Comica exempla: marao» mab du...an veyn ma gura bara ji» (si es filiui dei ,
hos lapides fioc panem tibi) P. 11,3. ow honore mar mynneth (cod. mji« nyth;
me honorare si vis, faciam te magnam dominum) 16, 4. leuerough nor pyth
satoys (loquimini, si salTabitar, nam salyetor) 95, 1. mar ny yl boihm (si
non potest esse aliter) 57, 4. mar nyth vaolhaff (si non layabo te) 46, 3 D.
857. Ma idem: dytcorto mam boma gras (ab eo si babesm
gratiam) 0. 2077. ina ny yl bones, ma ny yl boe (si non potest esse) D. 1069.
1090. ma ny gafaf branchys vua (si non iuTeniam ramos bonos) D. 249. Ad hanc
conionctionm pertinet formola adTerbialis marteeen (fortasse): pap cowyth ol
prydyry tner teten vyth yn y wys desmygy pren vas ple fo (imosquisque sodalis
cogitato; fortasse erit in animo eios ostendere, abi sit arbor bona) D. 2541.
hag yn vma marteeen theth lauarow y kresen (et tanc fortasse Terbis tois
crederemas) D. 2870. De formis mamax, mara (nisi) paalo infra agetur.
Aremorica forma mar: mar compaez gou (si falsom dicis) Bah. 166, 12. 172, 11.
mar carhe men rohe dezaff (si vellet, ego id darem ei) 164, 14. tremm tu
arall mar gallaf breman a mena^ (transgredi in alteram partem si posoa nuno
Tolo) 90, 19. dezaf mar gallaf noua razua me hoz «umr (ei si possom no cere,
. . . aEGrmo Tobis) 88, 2. Ma et maz eitudem significationis: ma lawr gaou a
te prouffe (si dicit fiJsam, nom ta probares?)) mt earhe ma be aea (tsI lem
ego, si esset commodum) 158, 10. 15. ma eafftt dour nin reeouro (si iav»
niatar aqua, at eam recuperemos) 100, 9. ma nen Utuer ma nen piniger qtnt (si
^ius, peccati, non fit laTatio et paenitentia, est damnatio) 66, 6. nez tmt
quet . ..da quetOaf ma ne golchaf dit (non habebis , oisi primom tibi
laTSTero, piedes) MJ. 52 b. mus pliehe gatU doe guir roen ater ...me gray veu
(si pbcMt deo Tero regi stellarum, faciam TOtam), maz earech aoler ma
q%temeret et rakm (si yelitis me recipere, EAciam) Buh. 18, 4. 20, 4.
Comico marteaen respondet marteae ('forte, forsan') Cath.
Corn. may (ma) relatiTa conionctio: IhH c«t yn pow may the ef a satinfi an
glevyon (I. Chr. in regione, quo ibat, salTabat aegrotoe) P. 25, 1. yti le»aji
then... me as derevua (xibiconque eram [quocanque ibamPJ pablicaTi eos, wr
mones) 79, 3. en gyth . . . may fetine ikOt «opye (dies quo Tolebat I.
cenare) 41, 3. an termutt re deve may fyth an begd ky^a (tempas Tenit, quo
pastor = ii^
|
|
|
|
|
(delwedd F9390) (tudalen 727)
|
IV. 8. OONimronONRS BBITAMmCAE. («90. 691) 727
tetor) 48, 3. PnemisM far (pariter, its): ■pcx may ftyf
gvyw (ita ut sim di gnos) R. 840. par mcmgeffo tnur a pyn (ut
accipiat nmltam craciatus), par ma allo ow eollm guMa ow eher (at possit cor
meom corrigere condicionem meam) R. S012. 2241. Item post praepoeitionee, de
quibus infira (3.) agetur.
Eadem per se signifioans lat. u< : a gutyl o mag fe dris Je rag eit
peha-> duree (oonsilium erat, ot adduceretur ante Christam peeeatriz) P.
32, 1. tne a ra the e$t amme may hallough y amoottvot (ego Christam
oscalabor, at possitis eam cognosoere) 63, 4. gan$ kymmya neU ma teth an
dreyn (tanta vi, ut veni rent spinae) 134, 3. pyt e thym man danfimno
thyworthyf grai man g^o (roga eam, ad me ut eom mittat, a me gratiam ut
habeat) R. 1620 sq. lyea trefeth yn eUwy» ma ua yl y thynaghe (saepe eum
audivi, at non possit id negare) D. 1725. y foua ov cronkye manna\n]gete goth
ua leyth nageta teorth y grevye (fla gellamnt, at non haberet Tonam nec
membmm, quod non grayaret eam) P. 132, 2. pylat pan welat ua yUy ett deUffre
manang«ffo ef tor brat (P. com videret se non posse Chr. Hberare, quin acoiperet
ipse iram magnam) 150, 2.
Arem. moz relatiTa: arriu eo dez maz gouzuezher (adTenit dies, quo scie tur)
Bah. 84, 12. en lech mas voe rez badezet (looo, abi recte baptazatos est,
in&ns) 104, 19. bennoez en eur glan maz ganat (benediotio boni Erti, quo
natus est) 100, 1 . juement maz[ejf\ ne eafaff par (quantamcnnque eo,
quoounque eo, non inTenio parem), quenunt mae <ff ezaedof tlaff
(qoantoscanque sam, totas snm aeger) 38, 10. Vl. dren pez maz eu din, dren
pez maz eo oneit (per rem, qoa estdignus, honestus; i e. quia est dignns,
honestos) 108, 16. 110, 10. dren pee yves ma em grez roe (quia etiam te
fiwsis regem) MJ. 120b. gueUaff maz gallen, gueUtaf mat guUUf^ gueUtaf maz
guelhet (qoam optime poterum, potero, poteritis) Boh. 6, 3. MJ. 5b. 45b.
muyhaf maz gallaf (quam mazime possum) 198». Item praemissis praepositionibus
(Tid. infra).
Eadam respondens lat. ut: me.:. amen-pidy madisquiblion mcu rohent y ko
benedicHon (rogare Tolo disoipalos meos, ut dent ii benedictionem soam) Buh.
118, 23. digant roen gUn ez goulenaff . . . maz vizif glan ha dianaf(h rege
terrae peto, at sim pora et sine maoala) 182, 16. 0102 guiUif pUn laouenhat
mir e gtrir etat ma croeadur (at possim Tere gaadere, serra bene parralam
meum) 44, 19. inaz vieimp frane diane diouz pep anquen (ut simus liberi,
expertes oamis cnrae!) 28, 21. maz groahimp apret (at fiuuamus nanc)'''^^,
15. em dua eorehat doe. . . maz off duet pep tu e buhes (expergefecit me
deus, at redierim totos in Tttam) 14, 1. hon ehatal hon aneuallt to maru . .
. mazomp paurisiet . . . maz eo truant kom amantur (noster grez, nostra
aaimalia sant mortua . . . ut si ■u fiusti panperes . . . at misera sit sors nostra) 128, 9.
11. duet eo he pret maz eo rev deoedy (Tonit tempns eius, at sit necesse eam
decedere) 140, 7. Item «Mi ma en bezhif (at eam sepeliam) MJ. 152 b. Contra
Titiosam est: oll dre •Htae quit ee puniater (omnes secandum meam
oonsuetndinem paniuntar; leg. dre ma quit?) Bnh. 144, 10. .
Contrada ngnificatio (nisi) primum efficitar fonnola comica MARNAS (aisi eat),
rta^Btm^mamet, memua yel contracta mara (maa\ deinde cambr. NA MYN, arem.
NEMET, pro quibus substitmtar com. LEMMAN.
Cora. marnas (oam formae Tariationibns): war pep ol tur mamas ty (snper
nnamqueiBiqiiie oerto prarter te, Tcniet diluTiam), nynua den vyth . . . then
tyr
|
|
|
|
|
(delwedd F9391) (tudalen 728)
|
728 (fii^ <9& >9e) IV. 8. oomoNonoiiBS
BievAinncAB.
aaua marruu ealef ha iotue (nemo intrabit in ternun = cram lusi C. et I.) 0.
948. 1880. mame» dreiho» vemoua nymbyth guerea (nisi per te, Yeronica, non
habebo aazilium), denae* mamea dre an luen dvaea omma ny aef (hamanitas nisi
per plenam divinitatem hic non atabit) R. 2220. 2515. nyngyw memas belymf
(nus est nisi indignitas) P. 82, 4. ny welaf vy yth hailan aawye ow bewitant
eertan mara dre mur our (non video ego me posse serrare vitam meam oisi malto
auro) R. 1964. mare ny a wra ymdenne (nisi convertimur) 0. 226. mar*
ef an creya (iiisi id credit), mar» eryat a werea (nisi Chr. adiuvat) R.
1217. 2312. fiina the wel yn gort/tebeugh (nisi melios mihi respondebitis) R.
47. nynt ouffh mua dev brel (non estis nisi dao errones) O. 1504.
Cambr. namyn et arem. nemet forma quodammodo concordant cum adverbio hib.
vet. fiummd (p. 614), significatione potius cum hib. cenind, ceHmiihd (p.
706).
Cambrica ezempla: ny dele ef talu ebedyu namen hunnu (non oportft enm solvere
eb. nisi illud) Leg. 1, 5, 5. aihal eu deulin aphenneu eu durygott yr meirch
yn purdu. ar meirch yn ganweho oll namyn hynny (apices genaum et femonim
equorum mere nigri, et equi lividi toti praeterea) Mab. 2, 380.
Aremorica: en bet ne deux quet nemet poan (in mundo non est, uihi) est uisi
dolor) Buh. 16, 16. ann holl bet nemet ae (totus mundus praeterea) MJ. 68 b.
Eadem praepositionis instar cum pronominibus sufBxis: nae eujc affet dot rn
bet Mmedouf (quod nou est revera deus in mimdo niei ego) MJ. 177b. ha nedeuic
queuzet nemeUmf (nec est affliotus nisi ego) 203 b. en nep guyt ma reiouiaaaf
ne dl tra en bet neuietaf (nequaquam me exhilarare potest quidquam in mundo
nisi ille) 188a. quet gueffiet ne deux nemedoch (uua nemo est praeter vos)
206 a.
Corn. Umman — de quo ut de Hatnua (tantum non) ct p. 621 — soepiaB
trausfertur ad significationem lat. aed (germ. aondern); kerenae ceaar ytho
ny Je leminau belyny (amor Caesaris vero non erat, sed indignitas) P. 146, 2.
je thi ny goth thya temptye . . . lemmyn preat y honore (deum tunm non decet
te temp tare, sed praesto eum colere) 15, 2. tnab den heb ken ya bara nyngeuua
oll y vewnat lemmen yn lauarow da, map den h^ ken ya bara byth nyniecea ol
bema leman yn leuuroio da (fiiius hominis non habet oxonem suam vitam pane
solo, sed in verbis bonis) 12, 2. D. 67.
d. PAN (cum, quando), quae voz conferenda videtur cum coniunotioBe lat.
quando^ sicut lat. quinque est idem ac brit pimp, temporalis potins con
ianctio absolute posita cambrice non minus frequens est quam comice vel
areroorice: pan gmxyoh di vyui keia parth ar india (quando tu quaeres me,
quaere ad Indiam versus) Mab. 1, 273. aphan deuthum yno. hoffach oed gen*sf
(et cum venirem illuc, magis placait miht) 1, 6.
Saepe praemittuntar haic oonionctioni praepositiones o
et y (=» dC) innotse cum articulo (pp. 662. 667), at oriantur formulae or
patty yr pan (ez quo), quM ▼identor supplendae in or hynn pan, yr
hynn pan (p. 395): or pan dotho y ^ baue yn emud eny tenno
eUtan (ez quo posuerit acoipitrem in cavea, donec ez emerit) Leg. 1, 10, 16.
yr pann yt/t weleit gyntaf a gereia yn vwyhaf gvr (ex quo vidi te primum,
amavi maxime viMu-oa), yr pan yth weUia gyntaf in> ft^
|
|
|
|
|
(delwedd F9392) (tudalen 729)
|
IV. 3. COmUNCnONBS BRITANNICAB. (896.697) 729
gfrm (ex quo te yidi primnm, ego amavi te) Mab. 1, 264. 273. yr pan golle» y
ffyuoeth hj/t hediw (ex quo amiiiit regnum usque hodie) 2, 21.
Oppositae sunt his formnlis formulae hyt pan , behet pan , bet pan, gignifi
cantes terminum, ad quem deducitur aliquid, uon minus frequentes, ut in
finium descriptionibus L. Land.: nant y bard nihyt yr (fuairet hyt pan
dyeeynn yndour. dottr ny hyt y gnairet hyt pan diacynn y yuormuy (vallem
bardi per longitudi nem eius deorsnm douec descendit in D. , secundum D.
deorsum donec de Bcendit iri G.), taratyr ny hyt y gnairet hyt pan diteynn y
guy mty nyhyt hit pan discynn yn ha/ren (secundum T. deorsum donec cadit in
6., secnndum G. donec cadit in Sabrinam) 127. ar hyt ir claud bet pan dyscynn
yn lyfni (se cnnduni fossara donec descendit iu L.) 138. ar ikit het pann discinn
in lecha (secuudum eam, vallem, donec descendit in L.) 231 etc. E Mab. :
dyrnaiot arodet y marchavK y walchviei hyt pan troes yr lulym y ar y tcyneb
(^lagam dedit eques in W., donec cceidit, at caderet, cassis a facie) 1, 25.
botheu agatioant gwres yndvnt . . . hyt pan deUr yr yorUetoin (lagoenae
servabunt calorera in se, donec venietur in occidentem) 2, 225. hyt pan
dywettych di (donec dicas ta) 2, 213.
Praeterea invenitur cumbrica iorma punyio, quae yidetur composita e con
iunctione et verbo substantivo, significans lat quod: ydytcedassani wyntev
panyvt meichet ieirU oedynt (dixemnt illae iilius comitam se esse) Mab. 1,
36. ae y dy UHnct y gwr Utcyt panyw peredvr ae gevuunssei (et dixit vir
fnscna, P. esse qui 8« vicisset) 1, 266.
Cornica exempla: han ioull henua pan gleitas y demptye a brederyt (et
diabolnt^, id com aadivisset, eam temptare cogitavit) P. 11, 1. pan weUu.. an tebell
el a vynnas yn ken maner y demptya (coro vidisset, malus angelas volait •lio
modo eam temptare) 13, 1. pan welaff ow mab (com video filiom meum) 166, 4.
arluth pan dyffy Jet pow predery ahanaff gura (domine, cnm veneris in
regionem taam, memento mei) 193, 2. Formulae a ban (ex quo), bys pan (do
nec): ny welys tekke rum fay hythqueth aban ve/ genyi (non vidi pnlcrtorera,
viigam, per fidem meam unquam ex quo snm natns) 0. 1731. peynys bys pan ve
marow (cruciatus donec est mortnus) P. 2, 4. De formula kepar
ha pan (pariter acsi) vid. supra (p. 723). Ceterum causalis saepe fit haec
coniunetio, cum simplex : pan theugh mar freth pyv a whyteugh (quoniam
venitis tam vio lenti, quem quaevitis?) D. 1115. gouy pan yn gruga (vae mihi,
quod id feci ego!) D. 1434. ellas vyth pan yu kyllys abel (eheu, quod periit
A.!), elUu oyth pan ruk cole (eheu, quod auscoltavi!) 0. 614. 626, tum composita
o&an : a6a[fi] ua vynta cresy (quoniam tu non vis credere), aban golste
worty hy (quoniam tu auscultaeti ilH, Evae) O. 241. 269. ny strechyaff
pell a ban nage» a wothfe yugh forii ai gurette gweU (non tardabo dia,
quoniam non est qui seiat eos vobis parare melius) P. 158, 4.
Aremorica: ni hoz deaquo pan vezo pret (docebimns vos, cam erit tempos) BoL
112, 19. pan oa en coury (cum erat in convivio) MJ. 4.a. pan oa daitumet
cuiul an princet (cam esset convocatum consilium principum) 16 b. pan voe debret...
an oan (cum esset esus agnus) I9a. pan lavaras (cum dixit) 30b. Praecedente
a: altan eu laqueut (ex quo positas est, in carcere) 216 a. Fre quenter haee
particols simplex vel oondicionalis fit vel cansalis: pan gouzafen
|
|
|
|
|
(delwedd F9393) (tudalen 730)
|
730 (697,691-693) IV. 3. CONIDMCTIONB8 BRITANKIOAS.
j/aru an tnaru yen (si paterer crudeliter mortem gelidam) Boh. 40, 5. pan Mor
vhenn crenn (si morerer protinus) MJ. 2ISa. pan dUhen mervM (si deberm mori)
63 a. pan vihet chomet (si mansisses) 213 b. pan quvrhet (si vnkis) 48a. pan
eu hujf hep muy quet (quoniam estis , q. es ta per te ipse) 31 b. me yd cren
pan off quemennet (ibo iUico, quia snm inssns) Buh. 122, 13.' deompnjfpas
aedy pardon (eamus nos, quia esf remissio) 52, 10. 11. Idem significatur
forma breviore PA: pa en pethenn (si eom orarem) MJ. 74 b pa em sentent (si
me sequantur) 177 a. drouc graet voe pa nan voe an moen (male fiustom erat,
quo niam non habuisti opes) 120b. ioae aneujc hel pa 02 ffueUa/ (gandium
hsbeo largum, quod vos video) Buh. 184, 20. oll ny aiel ... pa hon gouUn
(onmes ibimus, quia nos poscit) 140, 2. 5. mez eupli net bed ofi reetor duet
poz peder (rogo te sincere, ad rectorem veni, quia fiagitaris; = pa oz) 122,
7. Cambrieo panyw respondere videtur arem. penaux (quod) MJ. 21 a. 54 b. 195
b, etsi alius idem est interrogatiTum (quid? quomodo?) 199a. 24a.
*. CAN (quia; nam, enim): can buoit yn ormea yn gyhyt ahynny mi ex naf ua
bych byth bellach (quia fnisti monstrom hucusque, ego faciam ne m omnino
amplius) Mab. 1, 272. kan nye gollynghy yr hynny mi a rodaf itpedeir punt ar
hugeint (quia non dimittes eum, mnrem, pro hoc, ego dabo tibi 24 libnw) 3,
159. ydiokhaf y duto kafel guxu kyndecket a ehyndewret athi. hm lUf cheueie y
gwr mwyhaf a garton (gratius ago deo, quod accipio inveoem tua kt moBum et
strenaum quam te, quoniam non accepi Tirum quem maxime amabsm) 1, 276. hyt
hediw ydwyfi, yn daeparu gwled ytti. knn gwydwn ydout tiymkeiitm (usque ad
hunc diem snm parans epulas tibi; nam sciebam te ▼entnmm me qoae situm) 1,
25. drwc uu gan arthur kyfatuot a ehei y gofut hwnnw. kamy* mawr y karei
(doluit A., accidisse Caio malum illud; nam valde eom amabat) 1, 258.
Eiusdem forma aucta CANYS (addito, ut videtur, verbo snbataatiTo): ktr ny»
gwell yw gennytti. menegi ohonafi ytti dy aflea noth lee mi ae managaf itt
(quia magis placet tibi, moijistrari a me tibi incommodum tnum, qoam eommo
dnm , ego id monstrabo tibi) Mab. 1, 6. drwc yw dy anyan. arhanys vy Uet 1
ydoedut ti yny uenegi im. manac pa ffoid vei hynny (malus est •ermo tans, sed
quia eras in eo ut oommodnm meum monstrares mihi, monstr» quomodo sit hoe) 1,
19.
Idem significatur coniunotione MEGYS (cE amal p. 733): aget/i genmft ti
gennat yuynet att y uorwyn draw y ymdidan ahi. megya ardidawl y iBrthyt y$w
laf (egone accipiam a te veniam eundi ad puellam ilium ad colloquoidam coa
ea? quoniam remotam a te eam video) Mab. 2, 45,
Comice et aremorice idem significatur alio modo, at praepositioBe rae^ cuins
ezempla infra sequentur.
/. KYN, KYT (quamvis): ae ymgyrchu aorugam. aehyn bei drut hfnng. ny bu hir
yni ymbyrrywyt i (et concnrrere coepimus, et quamvis esset vaHdua iUad, non
fdit diu donec deieetas snm) Mab. 1, 9. gordereha hi, kyn nythvynno (ama eam,
etiamsi te nolit) 1, 238. aehyt dywettit uot porthawr ar hfi (trA»r. nyt oed
yr vn (et quamvis diceretur, esse portarium ad anlam A., non erst quisquam)
1, 1. amenegi y mae idaio bot yn well idaw treulaw Uodeu y ieuenetri a* dewred
ynkynnal yderuyneu ehun. noc yn ttomeaneint diffrwyth kjft ea^o cUt yndunt
(et demonstrare ei, esse melios ei impendere florem iaventatis et ut
|
|
|
|
|
(delwedd F9394) (tudalen 731)
|
IV. 3. OOHIONCTIOHK8 BRITANNICAB. (66«. «94) 781
tatem soam ad defendendos fines unos ipsios quam ad torneamenta infecunda,
qDuunvis accipiat gloriam in eis) 2, 29. Scriptio ked in Leg.: ked deker
trei/t arrtey (quamvis inferatiir vis ei), kid at gnato ef (quamvis id
negaverit) 2, 1, 80. 4, 9; kyd, kid in libro nigro Caerm.: kyd karhwtHe
morva. kyd earkuiwe morua (quamvis amem ego litns), kid y Ueinv keudaud
(quamqoam implet cavi tatem, aqua) carm. 34.
Gnm negatione kany^ keny: athydi amgwely i kany wehayfi dydi (et tu vi debis
me, quamvis ego non videam te) Mab. 1, 14. keny deleho kyd uuyta ae ef. ef
adele kyd evet (quamvis non debeat uua edere cum eo, debet nua bi bere) Leg.
1, 9, 18. Sed etiam kyny: oed dtgaum odrwc . . . ynni. . . kyny de lewDch chioitheu
(satie eirat mali . . . nobis . . , etiamsi non venissetis vos) Mab. 2, 24'2.
Qua forma alius significatur ut non: nyt af y wrthyt kyny wnelwyf (non ibo a
te quin EEtciam) 1, 253.
Cornicae formae kyn, ken: gant an ioul kyn fy temptyt (a diabolo quam vis
tempteris), ganeo kynfe» tewlya te a yll sevel arte (per eom quamvis sis de
ceptos, potes surgere denuo) P. 22, 1. 4. AOs a ve hontbronki» . . . kyn 50
du (I. eet ductns, quamvis esset deus) 168, 4. kyn nagoff den akentyll . . .
lauaraff "^ya (quamquam non sum vir sapiens, dicam tibi) 8, 1. kyn
fallent ol me a veth ... yth teruy» (etsi omnes cadant , ego ero in servitio
too) 49, 1 . kyn fe terry» (etsi frangeretur, tempinm) D. 354. ken nagof
gvyto (etsi non sum dignns) D. 481. ken tejfo ygea gokik (etei veniat in
conspectum veslnm) R. 1861. kyn^ »eth an dreyn yn y pen (quamquam penetrarunt
spinae in caput eius) R. 1013. Interdum addito mar: kyn fe y eUue» mar brat
(quamvis magnus esset eius morbns), kyn fe mar eref (quamvis fortis sit) R.
1660. 1787.
Aremorica exempla non inveniuntur nisi forte cnm negatione quen na, diTersae
significationis : bizkuyquen ne louenaf dre nep croeadur . . . quen nen
ffueUif (nnnquam deleetor ulla creatura, nisi enm video) MJ. 187 b. ua ne
oMtreo penn enhy . . . quen ua eati^er dre ma marv garv da doe an tat (nec
quisquam intrabit, nisi deo patri satisfactum erit morte mea crudeli) 36a.
quen nouz be entroeh braieoeh fes (nisi habebitis intor vos mmorem fidem) 62
b. quen nen guylif ne grif net (donec enm videam, non fftcium, non credam)
200a. eno gueneompni ez vihet quen ua clevhet (ibi nobiscum eritis, donec
andietis) 162». hae ef a manat en bez ... quen ua daezorchas (et ipse mansit
in se pnkjro, donec resorrezit) 156b.
(^ontra aremorice illins particulae loco snbstitaitar aot simplez pan aut
formnlae compositae nae — mar (snpra p. 724), peguement pennac ('quamlibet,
quamvis') Cath., vel transnmptum non obstant: non obstant ne douf quet hetu»
(qusmquam non sum audax) MJ. 158a. non ob»tant diblua em -ecuont (quamvis aoerbe
me oderint) 139b.
g. HA6EN (attamen, tamen) cambrice:'ny< oed yr on
porthawr. Gleudwyt gauaeUtwr oed yno hagen ar ureint porthawr (non erat
quisquam portarius, in anlft A.; attamen G. erat ibi in mnnere portarii) Mab.
1, 1. pwy bynnae a cynno ennill clot . . . ef aekeiff' yno . . acynnei hagen
arbennicrwyd elod ac etmye. gumn y Ite y kaffei (quicunque volet adipisci
glorium, . . . accipiet eam ibi, . . qui velit tamen primatnm gloriae et
honoriti, scio locum, ubi accipiat) 1, 284.
Arem.
HOGEN: nep an re «0 quen neant mazeo truant nta auantur
|
|
|
|
|
(delwedd F9395) (tudalen 732)
|
732 («94.693} IV. 3. CONIONCTIONE8 BBITANNICAB.
hoffm vn tro me yelo svr beden prellat (nemo est tam mhil quam mitera e«t
sors mea, ibo tamen semel certe ad praelatum) Bah. 192, 11. ptp tro tt «eto
poan . . . hogum doe roen tir a mvro (semper tibi erit dolor, attamen dens
rex terrae cavebit, tibi) 6, 25. hoguen ma enfhynvp ,ny lyen (ubi tamen
iuveniemo* nos linteum?) MJ. 154b.
Gornicum hnius vocis non inveni vestigium, etsi a Llvrydio proponitur eadem
quae cambrica forma. Contra aliquoties extat formula composita BY TEGYNS (=
byth dhe gyne, utique potius?) vel bettgynt, bytygyn» (nihilo mi nus): bytegyns
reyt yv cregy (nihilominus oportet credere) R. 1016. eragafyn betegym oet vn
ger ny leuery (contra eos nihilo magis Christns uUam verbam dicebat) P. 96,
4. betegyns ger ny geioty (tamen uon dicebat verbnm) 114,2. bettgyne te ny
tconyth (nihilo magis tu recusas) 120, 4. Atque insuper prae misso eao (modo,
tamen): »av bytegyns pan yth voelaf bo» hep hyreth my ny allof (eed nihilo
minus, cum te video, esse sine desiderio ego non possum) D. 3175. savt
bytegyn» ragon ny cryst a vynnas mo» yn pry (nihiio tamen setius nostrs
causft Chr. voiait abire in lutum), sav bytygynt cretough toky (uihilo tamen
setios credite vos) R. 980. 1300. Propri» particula adversativa cornica est
mM^sed) D. 1273. P. 54, 3. 82, 3, vel mas (cf. gall. hod. mai»7) 47, 2. 51,
1. 201, 4.
h. NOG, NO (quam, post comparativam) analogiam sequeos conianctionii
copulativae: yn vtoy yn da noc ydyvaedaseei. noc ydytoawt (roaios aliqoanto
quan dixerat, quam dizit) Mab. 1, 9. 12. hyn gwr wyt agmeU ymdidanwr no mi
(muor vir natu es et melior narrator quam ego) 1, 2. llawenach y no» honno
nor nct gynt (laetius hac nocte quam nocte praeterita), glasaueh nor
J^enyiioyd (viiidiw quam pini) 1, 7. 10. De significatione lat tam — quam
vid. sapra (p. 722).
Cornica particula comparativa differt, quae est aat YS, ES (<y*): fdukkt
ys mel (dulcius quam mel), gueth oa ys ky (peior es quam canis) R. 144. 2026.
ny fyth ken ys da (non erit tibi aliud nisi bonum) O. 718. by njf geu»y ken
yt ioyr (non dicebat quidquam aliud nisi verum) R. 1195. teeke y» houl (pulcrior
quam sol) P. 226, 4. moy ys «^oi» , . . a beghas (magis quam ludaeus
peccarit) 145, 3. kett inygtem mj venyn y» Ceear caffo» neffre (alium regem
noiamoa on quam accipere nisi C) 148, 4. moy e» dev (mmor quam deus) 0. 219.
«uy yw arluth e» spenoer (mmor est dominus quam dispensator) D. 802. nw heut
ken e» guyryoneth (si loquitur alitid quam veritatem) D. 1468. myl weth a
«yth an dytoeth . . . ha hakere es an dalleth (miilaplo peior erit finis et
torptor quta initinm) R. 350. t^ke alter . . . es del va genen (pulcrius
altare quam est nobis cum) 0. 1179. ken mam neffre es hyhy te ua wkela (alium
matrem noli nnqoam quaerere nisi hanc) P. 198, 4. hacre mernans certan eyt
emlathe y honam «y gaft den (turpiorem mortem certo quam interficere se ipsum
nemo invenerit) R. 2073. kyn» ys (antequam) fq. vel kyngy» (id.) D. 324 etc.
— ant forma piaiiote A6ES, AGIS: me an dreha . . . teke agea kyn» (erigam id
pulcrius quam astea), gvd yv vn den the verwel agea ol an bobyl lel the oo»
keyUy» (melius est nnum iu> minem mori quam omnem populum fidelem perire)
D..348. 447. moy agei «y' vyl «n#/ (plus quam millies millenae animae) R.
141. benen a weU» thefiigk myl wyth dyghty» agt* bregh gan» ntp mylgy
(mulier, videane ta filiom tann millaplo peius tractatum quam tazonem per ullum
molossum?) D. 2926. gwith agi» erondt (peior quam bnfo) P. 47, 4. mey agia
gauel tredden (mmor qosm o^
|
|
|
|
|
(delwedd F9396) (tudalen 733)
|
IV, 3. OOH10HCTIOKK8 BBITANMIOAR. (694. «95) 733
tara triam hoininun]) 237, ^. Utrique fomiae sicut praepositionibus
suffiguntur pronomina personalia: vag u$ ktn dm ageio» (quod non est alius
deus nisi tu) R. 2477. ken atluth agfuo ef nyn gorthyaf (alioui dominuui nisi
illum non ado rabo) O. ]789. ken ageaough (aliter ac tos), ken agesough whtf
(alii quam tos) O. 2357. 2490. y fgnnaf vy mo» pella esough (toIo
ego ire longius quam tos) R. 1299.
Aremorica particula comicae reapondens EGET: guelt oe dif meruell kep deUit
«guet dren eceurt lit acuitaf (melius esset uiihi mori sine delicto quam hoc
modo irata contrahere) Buh. 40, 8. muy eguet en croeadur (magis quam in
creatura) MJ. 27 a. quent eguet an dez (prins quam dies) 218a. quent eguet
tremett dee guener (priusquam praeteribit dies Veneris) 80 a. guell eu pep
quentel madaeln eguetfet (melior esset certo bouitas quam facies) 107 b.
Forma eontracta: muygvet den az diequiblyen (magis quam quisquam e discipnlis
tuis) 57 b. mvygutt den cerlen nep keny (mogis quam homo certo quisquam) 93
a. pan vmt y muyguet gabi-iel (etiamsi illi essent mmores quara G.) 187 b.
Ante verbi formus cum negatione: hQat me a gray . . . muy a reuz eguet nameux
graet (etiaoi plus mali faciam quam feei) lldb.
Eidem sicut coniicac coniunctioni suffiguntur pronomina personalia: quent
egufdujne (prins quara ego) MJ. 85 b. 37 b. braasoeh u pep tu cyuetoff (mmor
undique, omnibus numeris, quam ego) Buh. 74, 23. ua caffet quet gitell
eguedoff (non ieveniatur melior me) 84, 4. bransoch cexo net eguedot (romor
erit revera quam tn) 88, 19.
Pro eudem tamen (sicut hodic) iuterdum subatituitor praepositio eoit: goat
eguyt [▼!. euyt] con (peiores quam canes) MJ. 234 b.
muy eguidoff (mmor quam ego) Buh. 78, 11.
1.
AMATi (nt, sicut; hib. amal") in uno excmplo cambrico servatur: atnal
iUrciudant (gl. ut subigant, cerni$i) Cb. 32. Praeterea semper invenitur
forma curtuta MAL, iam in vettistis finium desuriptionibus ut in L. Land.:
maHdue (i.e. mal i duc, ut ducit, flnvius, Iftcus etc., i.e. secundum
fluviumetc.) fq. ac ual y maie mynyeh (et ut fit saepe) Mab. 1, 235. Saepius
transfertur ad significatio nem temporis (ut cum perf. ind.), praesertim in formula
frequenti ae ual, no vam narrationis partem inchoante, in Mah. : ae ual yd
oed walchmei diwarnawt , . . edryek aorue (et cum esset W. aliquando . .,
vidit), ac udl yd oed owein ditBamawt yn bwyta . . . uaehaf uoirwyn yn dyuot
(cum autem esact O. aliquaudo ceoans, ecce puella veniens) 1, 21. 26. Eadem
cum coniunctivo (— lat. ut): ac mal y erettoeh dott un ar uyndwy ysgwyd i yma
ohonaioch (et ut credatis, veiiiat ontts in ameros meoe huc e vobis; s arem. ■inat, com. may)
Mab. 2, 234. mal y gedlei yrru Uetrilh amadunt ahul (nt posset conicere
imaginem super eo8 et Bimulacram) 2, 21^.
Contra eaitem vis comparativa inest in MEGYS: ti caeely ystrat megy* dyffrynn
mtncr (videbis planitiem ut magnam vallem) Mab. 1, 7. De alio huius
conionctionis usa vid. supra p. 780.
Corn. AVEL: acell du yfethyth gurya (sicut deus fies) P. 6, 4. avel brath ken
aga dyns orto y a iheskemy (sicut molossi suos dentes adversus eum nuda hant)
96, 3. ptdyr ent a Myas abell avel un ownek (Petrus Chr. seoatus est e
longinquo ut tiraidus) 77, 2. y fytugh yn turredy yn vma avtl dewow (essetis
|
|
|
|
|
(delwedd F9397) (tudalen 734)
|
734 (6»6— 697) IV. 8. 00NIUN0T1ONB8 BRITAMMICAB.
certo tnnc sicat di) O. 1 78. avel $ervont ow tervye (sicut serrus serneiu)
D. 804. yn ntth aoel gos (rober sicat eanguis) B. 2500.
Arem. EYEL: bout pen yeel euel dall (eese capite demieso ut caecus) Buh. 4,
24. euel vn foll an oll ex em eollez (ut staltus omnino te perdes) 73, 2.
evel quy dimez (sicut canis impudens) MJ. 16 b. eoel am eux ploen onb-net (sicat
plene constitai) 20b. evel oz eu» aman hanoH (sicut bic nomioastis) 40b.
Freqoens est loquendi formala euel hen^ euai hen (ut hoc, i.e. sic, ergo)
Buh. 66, 10. 126,21. 140,5. 184, 18. 188, 15. euelkenn ('sic) Ca'h. eoelhetm
MJ. 33b. 157a. evebe 35 b. 54 b. 139a. Ante verbi formus saepiae additar
fna:: etel mazedy en lyzer gant hon prophedet tcryeet sc^aer (sicat est in
litteris per pro phetas nostros scriptom clare) 205 a. eoel maz eu tca/ ho
qftn (ut est oeleris eomm invidia) 22 a. De tempore: evel ma en guelas (ut
eum yidit) 102 a. ettl mai maroae (simulac mortaus est) 144a.
2. Oonianctiones nominales efficiuntur nominibus ant per se positii, ut
cambricis: Ue, pryt, aehawe, quibus addi poterunt jwa^positiones nomisalet
herwyd et hyt, aat praepositione praemissa at awr.
LLE (locus) absolute positum significationo oaosali: am uenegi ohmofi ytti dy
le». Ue nys metrut dy hun (propter monstratum a me taam commodam, cam tu ipsa
id non cogitares) Mab. 1, 19.
PRYT (tempus) item absolate positam signiiicatione oaosali : pydenc ytti pryt
nat atteppych y neb hediw (quid accidit tibi, cur noa respondeas cuiquam
hodie?) Mab.. 1, 18. pa ueduol yw dy teu di pryt ua bwyttehyeh (cfaae est
medi tatio taa, quare non manduces?) 2, 63.
ACHAWS (causa): galw o arthur ar gyndelic kyfarwyd . . . aehaitt nytoed
toaeth kyfanoyd yny wlat nyt ryweltei eiryoet noe yny tclat ehun. galw gwrhyr
gwalltawt ieithoed. achawt yr holl ieithoed awydyat. (evocari ab Arthoro 0.
G., quia non erat peior ductor in ea terra quam nunquam vidisset, quam in But
ipsios terra. Evocari G. G. i., quia omnes lingnas sciebat) Mab. 2, 214.
AWR (hora) com praepositione yr conferendum formalae yr pan (ex quo): yr awr
y kenych e/ ua y nywl ymeith (ab hora, qua cecineris eo, coma, abibit
nebala), ac yr awr y rode» unUe/ arnaw. yd aeth y nywl ymeith (et sifflnlac
dedit unum sonitum eo, abiit nebula) Mab. 2, 65. 66.
Cornicae coniunctiones frequentioris asas prodennt ex nominibns dd et «r; aed
conferendae sont praepositiones nominales dre/en, byt.
DEL (— cambr. delw, hib. delb) — quod principio substantiTam esse pttet ex
aliis fonnulis: yn delma, y deUa, yn ketelma (boc modo) P. 14, 1. 193, 1.
259, 2. yn keteUa (eodem modo; — yn keth del ma) 170, 2 — conianctionis
instar aat simplex adhibetur aut compositam. Simplez del (ut) : nyneyw den
fur dd gresa (non est vir sapiens, ut oredo) D. 216. ny an tregh del leuereth
(gcinde mus id, ut dicis) 0. 2533. del redyn (nt legimas) P. 204, 3. 206, 2.
e'»t dd arte (sicat Christus mandaverat) 199, 2. yn oma fateU vye atn bewnant
del y» teri/yt yn lyj/row (tunc quomodo esset de yita mea, sioat scriptum est
in libns?) 73, 2. del vynny (sicat voles, si tIs) 0. 2201. del ym
kyrry, del ym kerry (si me amas) O. 537. 2218; saepius praecedentibus
adverbiis ut par, kepar, tnar, maga: par del won (sicut scio) P. 8, 1. kepar
del vet, kepar del oe (sicnt faiiti, sicut foit) 192, 1. 247, 2. ntar tcon
del yn guyUy (simolatque eum videbis) B.
|
|
|
|
|
(delwedd F9398) (tudalen 735)
|
IV. 3. coNumcTioNBs jsBXtAmncAs. C^^) 735
169A. moffa town ty del vxr^jfe (tam i>rofaodum iunaraniduia, quatu
.«ciebat) P. 85* E maga tek del rebye (tftiu pnloniin fuam. fiierat) 71. 4.
Praaniusae ha ▼al y» exempla Tid. eapra.
Compoaitam kettel (Jcettyt) de tempore itt, aimulac): kettal tenj/t an bara
(ut iSregiati paoem), ktttel thueti er agan pyn (snnulao venit al noa) K.
1318. 1329. kettyl yngeffo an bay (simoliUque acoeperit oacukun) D. 966.
ER ^ora) snbet potina quam praepontio meaae videtur in formula com poaka erua
(dom, donec), eaius alteram paitem patet esse aegatiooem m. naff, H lUgBtiYia
fare sententiis pendentej n^/v numeth a/ianan tr nan prmtiff yn fden (ai
unqusm hinc abibis, donec id solvas atcociter), ua hetAent nefre er ua eama
(ne deainant anqoaai, donec moriatur), er ua wrello tremene venytha ua wrevgh
hetitj/ (donec deoedaj;, nolite onquam desistere) O. 2658. 2678. 2695. ny
thmelh an prya er nagyUy/ then ne/ (non venit ten^ms , doneo eom ad cae lam)
R. 878.
Aremor.ioe ■ot conionctio nominalis saepios adhibetur sabstantiTam goall aequente
negatioue; praaterea conferatur praepositio nominalis hervez.
GOALL (malam) — at cam infinitiTo praepositionis instar: goall boutjier (quia
iu>n eram audaX} vL gallican. fawte de) MJ. 196b — sic cnm negatione
coninnctionis loco adhibetur: goall nen ca/a/ es marva/ pront. (si non
invenio eum, morior statim) 188 a. ez maroa/ yen goal nen guela/ franc
(morior gelide, ai eum non video JUlierum) 193b. goail nen qveffont ez int
apontet (si eum non inTaniunt, perterrentar) 215b; ac praemissa
praepositione: a goall nen ca/af (quia eum non inTenio) 217a.
Ad has accedit communis utrique dialecto transumpta vox
gallicaua et ani^ca mw/, taxe (salTO, excepto, modo).
Com, SAV, SAW Taric versa significatione : ny hyntoya thym savi pedar (non
nominaTit mihi nisi Petram) R. 916. sawpedyr cst a holyas (modo P. Christum
secntius est) P. 77, 2. sao me war lergh drehevel as dyerbyn dyougel (sed
ego, postquam resurrexero, eos conTeniam certo) D. 896.
Arem. SALV (dnmmodo): d^och renther . . . «a/o ez renthet . . . deompny Jo
leph ab Arimaihia (Tobia reddator, modo reddatis nobis L A.) MJ. 220a. ne
rest quen nemet termdu^ qutnle/ pret salv eg oech ycee aeeeet (uihil
relinquitur Qisi ut ministretur celerrime, modo etiam consederitta) Ih. ny a
tcohe cre/ ha detry talv e;i temp ny liceneiet (pnloaremus fortiter et
iteenue, modo permitte rdtor nobia) 72 b.
E 3. Coniunotiones quae sunt principio praepositiones: o, am, yf, tra, kyn,
gwedy etc., interdum servantes nataram praepositionum sequente iiifinitiTo
Terbi. Saepins forma relatira.particulae negatLyae, si adest, indicat omissum
pronomen demonatratiTom hynn (p. 392). EzMnpla cambrica prae mittam ut
frequentiora.
O aute consonus, ante vocales et iuterdum ante consonas OS, OR, OT e
primitiva significatione (ex quo) transgressa in significationem
coniunctionis oondicionalis: offoy di raedaw. ef ath ordiwed, ot arhoy ditheu
euo, athi yn uar ehauc. tf aih edeu yn bedeslyr. ac ony dieffy di yno ofut,
nyt reit itii amo/yn gt^ travych vyw (si tu fugies eum, ipse te vincet, si
expectaveris tn enm eques, ipse te dimittet peditem, «itque si non ceperis tu
ibi angorem, non opus est tibi
|
|
|
|
|
(delwedd F9399) (tudalen 736)
|
736 (698.699) IV. 3. CONIUNCT1UNE8 BRITANNICAK.
quuerere angorem quamdia eris vivus) Mab. 1, 8. o bei gares itt i/orni kar
ffwreie ondyt. o bei ordereh itt yoreu gorderch oeUut (si csset atuica tibi,
optiuiiti amator eases, si esset spousa tibi, optimus spotiaus esses) 1, 14.
«/* or byd da gennyt ti arglwyd miui aaf y edrych ... uc o» nelly y byd mi
uarchuf idam (et si placebit tibi, domiue, ego ibo visum. . ., et si ita
erit, ego rogabo eum) 1, 259. o» byw uydafi . . . ii aglyvjy chwedleu
odtanghaf. . . ordittnghafi or tu/nei*tiia ... onidiaghaf inheu (si vivus
ero, . . tu audies nuiitioB, si evasero, . . si evasero ego ex certamine, . .
si uon evascro) 2, 12. 1(>. ot ey y honn ny deuy drt cheuyn byt/t (si bnc
ibis, vla, nuuquani revorteris) 2, 62. meuyl ymi heb hi ot yfttf i diawt yny
ftyno ynteu (dedecus mibl, inquit ea, si bibo ego (Hitum donec bibat ille) 2,
59. ot urchti «reint iiiau) peidoui ar gvrnre humnu:. efabeidei vyth ynllawen
ac ef (ai iussisset eum Ger. Knem fiacere ludi biiius, ipsi libenter prorsus
finem fecisget eius) ?, 63. ti agiayr dy ty aeill dial owein orUas. ue» y
rydhau ot ydito ygkarchar. ac o» butc y dwyn gyt athi (tu et viri domus twte
qui possant olcisci 0. ai occiftus est, aut eum liberare si est in careere,
et t>i vivit, eum adducere tecum) 1, 22.
Idem fere quod simplex coniuncuo signiticat tormula oderuyt, oderuit, odi
ruid (si factom est; comp. dar-byd) frequentissima in Leg. sequente iodnitiTo
ut: o deruit ydin rodi mach yarall (si accidit viro ut facerct vadimoniom
alii) 2, 6, 31.
AM(ym), OWRTH (cirea, propter quod; i. c. quia, quod): paham htb yt hi. am
nat tcyt ynenryded dyn (curi* dixit ea. quia nou es homo .satis honestus)
Mab. 2, 10. pauedol yw y teu di. medylyaw am ua >un pa le ydaf htno (quae
meditatio est tua? meditatio, quod uescio, quo eain hac nocte) 2, 13. du»
awyr yin nat wrthyt ti ydym (Irietni (deus scit nou contra te nos esse
tristes) 1, 33. utrth nat atwaenat neh yny dref mynet aoruc yr heuUy» (quia
neminem no rat in urbe, ire coepit ad auiam vetustam) 2, 12.
YR (ad quod? i.e. quamvis): mynei serch y uo)-u>yn yn ympob aelaiot id»t»
yr nae gwehei eiryoet (veuire amor puellae in omnem animum eius, quauiqQun
uon eam viderat uoquam) Mab. 2, 199.
TRA (trans quod; i.e. quamdiu, donec): tra moyf vyw (quamdiu ero vivns,
faciam) Mab. 1, 37. ahi auu uTeic irauu vyw hi (et ea fiiit uxor eius, donec
fuit viva) 1, 36. Additur p«r pleonasmum hyt'. kyt tra vont hwy yn y Ue ka
darn hwnnw. nydaw gormea y yny» prydein (quamdiu erunt in loco hoc finno, non
accidet miseria insolae Britanniae) Mab. 3, 302. Fit baec interdnm etian
coudicionalis: ti a geffy nawd Ira uych yn dywedut (tu habebis gratiBm, n
dixeris) Mab. 1, 271.
CYN (aate quod; i.e. antequam): ac/tyndrittet oed bop dyn yno aehyn hti agheu
(tam tristis erat quivis ibi, iiti untequam erat mors, i.e. ut ante raortem)
Mab. 1, 33.
GWEDY (postquun): gatdy ganer emab (postquaro natus fuerit filius) Leg. 2, 1,
34. gwedy ua welont hwy dyJi drwc uyd gantunt (postquam non vi derint ilU te,
aegrum erit eis) Mab. 1, 14.
His couiunctiooibus adnumerandu videtur cambr. YNY (doneu; e prsf p. V cum
negatioue? cf. com. ema, areiii. tjutn >ut): atgolthateant yny ytloedynt
0i wynet ar dim gwynnaf (et ea laverunt, iu-ma, donec erant aeque alba ac rtl
|
|
|
|
|
(delwedd F9400) (tudalen 737)
|
IV. 8. ooNnwonoiiw bkitamnioab. (6M.700} 737
muime alba) Ifab. 1, 4. ijfiMr y ford uehot. yny defyeh yr kott (eaaie ▼uua sunam,
donec Teneria ad sUtub) 1, 6.
Addimiu doM prseposilionee nominalee:
HERWTD (secandum quod; i.e. nt): aherwyd y dyweit y iffuarwytfyt (et Dt dicit
historis) M»b. S, 216. — et EnTT (doneo;* cf. sapi» kyt pem, hyt tra pp. 729.
736) cam negatione ua (at non, ne): mal y gallei yrru ttetrith ama dtall
ahtU. hyt nas yyeeUi neb toynt. ae toyniiey awelynt pawb (at poseet irapo
nere imaginem ipsis et simolacrum, ne quisqusm Tideret ipsos, et ipsi
videreat nBBmqiiemqoe) 2, 214.
Gevnicae et aremoriose praepositiones paaeiores per se
adhibentur tanquam eonionetiones, quaedam addita particala alla.
Oornicae. A (cambr. 0) condicionalis: a pe yn della ve n^re ny vean fethyt
(si ita esset, nanquam saperatus essem) P. 73, 1. a pe ow thue jewy nym
delyrfsens yn debua (ai esset popnlus meus, non trBdidissent me Tobis hoe
modo) 102, 2. Eiusdem ezempla exclamantis servato t (m), bis toI ier e» ve\
y* scriptae, ante Terbi sabstantiTi formus rid. sapra p. 549. Haod raro eidem
coninnctioni praemittitur mar, ot oriatur partioula composita MARA (modo
eoniuDCta, modo separata scriptione): mara ieueyt, mara kewey» (gi dixi) P.
82, 1. 3. D. 1271. 1273. Plnra tam huius particalae qusm simplicis a exempla
vid. sopra pp. 190. 549.
DRE (dnm) semper in compositione HEDRE (cf. cambr. kyt tra): hedre VOM y ow
plentye ihu» yn dour a acryfas (dum accusabant ii, lesus in solum scripsit)
P. 33, 3. hedre veyf bye , bew (dam ero TtTUs) D, 847. 1020. hedre vyma ov
pygy (dum precans ego ero) D. 1013. hedre vy yn beyt yynen (quam din eris in
mundo nobiscum) D. 730. hedre vywy (dum Tives) O. 243.
RAK, RAG (propter) causalis: dreyough why be^ent lejy» ray ynno meny gaffe
»eyU vua may fo dampnyt (per tos occidatar, atua in eo nou inveniebam causam
bonam, cur condemneiar) P. 142, 3. 4. te yw dall rag genen cregia neb et den
glan yw a begh (es caecos, nam nobiscom suspensus qui est, Tir purus est a
peccato) 192, 2. rag an fa[A]ya Jynny et a vyn y dampnye porre* (nam leges,
quae nobis sunt, Tolunt eum damnare protinus) 32, 3. Cam negalione : rai ny
allas den yn beyt unotho gul defnyth oa« (nam non poluii quisquam in mundo ea,
arbore, uti bene) D. 2547; sed etiam: raJt ua fuu kyns lymmyn fur (quia non
fuisti adhuc sapiens) D. 1 194. rak nan guela (quia non Tideo eum) R. 865.
Eadem sequente tnay significans lat. ut: grutson» eusyll nago vai rag may fo
ihe» diiwry» (fecerunt consilium, quod non erat bonom, ut I. perimeretur) P.
31, 3. Contra eum negatione: rdi ua vy gy yn awher (ne us ta in sollici
tndine) R. 474.
KYNS (prios) sequente del uno exemplo ilhistrari
potest; eua kyn» del oy eerry» my a wra ol del yvnny (Eysl, priusquam, potius
quam irascaris, omne &cina sicat Toles) O. 245.
Addendae sunt praepositionea nominales drefen et by».
' Servata ligfiiifiMtione loci : dwyn dy agclot ti awne^ kjft g bu dv glol
(portabe toam in faniaia, quatonus fuit gtala tua), hgl y tyth guiyiiL kyt y
ywlyeh glm». nyt v treigyl hetl. lu/l yd amgyffrtt mor. hgl yd ydi» y dayar
teuoad a\ee»i Tcntus, q. bunactat puiTia, q. volTitur mI, q. dKumfluit mare,
quatenus est terra) Mab. 3, 304. ZVUM, eBAHM. CRLT. Ed. 11. 47
|
|
|
|
|
(delwedd F9401) (tudalen 738)
|
738. 0^00} rV. 3. ooinuMOTioinu bbitamnicab.
DSEFEN (quia), Mepins pnepositioais vice fimgitar, ut oom infinitiTo cob
structa, coniimctionis instar posita in hia exemplis: drefen mar mur yv om m
(quia tanta est mea gratia), drefen ua fjfm*j/ik crygy (quia non Tis credere)
R. 121. 1106.
BYS (aaque, p. 697) nnnquam soll, ««cl ant oom pm coniancta (p. 729) aot cam
conionctione reUUiva bya may (donec): by» mojfthyUjff yn ov> guUu (donec
intrem in regnom meom) D. 726. byt mathy^f vy th« n$f (donec eam ego wi
oaelom) R. 182. bya moytheUo (doaec eat) R. 135.
Aremoricae. DRE (per) fotma simplici raro cola inTeaitur: drenM meur a gvtz
delleeet (sicut multifiuiam mamerwn) MJ. 119a. dren deoem dellaet (sicut id
meruit) lOOb. dren lavcraty dren leverex, dren lyoirit (ni id dizit, dicis,
dicitis) 104 a. 142b. 162a; pleramque coniongitur aut cum partioala e,
saepius contracta DREZ (dum, quamdio, ut): dre ezoa lanaret (ut dictam «at)
M>r 194a. dre ezoa raeson (aicut erat nUio) 173a. drezediy eerivet^ drez
eu teryat (ut Bcriptum est) 30 b. 207 b. dret yuHUf pat (dum potero durare)
33 a. dret vizimp beo (quamdiu erlmus Tiri) Bah. 52, 15. dreeoa d^ri pnfieiet
(nt erat certo praedictum) 184, 6 ; aat cum particala maz, reddens lat. jvm
(L q. 80]n dren pez mat)'. dre mui, io den bras hao a *tat (quia est rir
inaignis et do bilis, sit benedictio) Buh. 98, 27. en hot qvenet enem hetaf
dre «of eiiei merch huee , a heyar (tua polcritadine delector, quia e« puella
dalcis et amabilis), gant brut hoz taludaff . . . dre mas ouch vatUant ha
eantei (cam stadio te salulo, quia es gravis et «auctas) 38, 9. 178,
3. ez gourehemennaf Ǥ^ irt mazoa vaiUant ha santel (iubeo firmiter, quia
eraX graTis et saactas) 210, 5. Saepius Tero seneam temporalom serraTit forma
compoaita HER DRE: ker dre bevif (quamdiu viTam) MJ. 182 a. fter dxa bezif
(t. 1. dre visif^ beu (id.) lOOa. her drezoa beu (quamdiu viTebat) 159 b. 188
b. her dre qwfif ipaee (quamdiu inveniam spatium) 160b. Hodie endra^ endra
ma, aed treo. trdra mo.
Idem significantis ENTRE unam ezemplum inTenimas: hennez ne vt qvel competant
ez veck huy hep companeion entre bathe (t. 1. pathe) ma peumon (istDfl Dou
esset idoneum, ut essetia roa siue compasaione, quamdiu maaeret paaaio mea)
MJ. 39 a.
RAC sicut comica praepositio eadem: mecher no neux quet a roedou rae voar an
placc ganc an chaec man donet a duy f/ras ha bihan (opus non babe mus
revibus, nam in buuc locum per cauea hos Tenturae sunt magnae et psr Tae,
ferae) Buh. 32, 14 — 16. reit en mat ot benigaden rac dreiet pep pen hoi
goulentr (date bene vestram benedictionem, nam supra quemque tos posoimini)
122, 9. rac dre erces ez opressat (nam per Tiolentiam oppressa est) 46, 3.
rae nen cafaf quet (quia non invenio eum) MJ. 217a. Item fere rac maz (quia):
diitro vn tro out an brois rac maz int ecuiz itaneq gant langour (revertere
se mex ad habitatores terrae, quia sont defessi aegre laogaore) Buh. 190, 26.
mar uaiUou 80 duet . . . rac mazoa homan leanei eante» (miracula sunt facta,
quia haec erat raoniaiis saucta) 46, 1. rae mazout... ma ear quer (quia es
amicus meos carus) MJ. 153 a. rac maeout a adecm lamet (quia ez Adamo ortus
es) 65». Contra rac ua (ne): roiC ua ve trantportet tam e corff (ne
traDsportetur eins oorpus), rae ua coezhent y en muy blan (ne incidant iUi in
maius dedeciu) MJ. 169 b.
|
|
|
|
|
(delwedd F9402) (tudalen 739)
|
IV. 4. FARTICCLAK NBGATITAB HIBSSMICAE. (700. 701) 739
EGUIT (p. 690) sequente maz reddens lat. ut: eguitmaz duy d»zaf squieiU . . .
deomp «n hent (ut redest ei conscientuL, abeamos) Buh. 58, 7. me benig da
drein [leg. cfmn] u breman euit maz guili yaM dipoas (benedico &ciei tuae
nnnc, at videua sine difficoltate) 124, 13. Eadem sequente uegatione: eguyt
nfn goar (at id uesciat) MJ. 16 a; sed etiam: egugt naz eux quel dalehet pus
an hent (quia non tenuisti mere Tiam) 67 a
QUENT (ante) sequente fere particala mat, interdum verbali «u: quent et eano
. . ati coq teifi' guez (priusquam canat gallas ter) MJ C3 a. quent ez
tremenr het (antequam praetereatis) 181 a. quent ee eket (antoquam eatJs) 210
a. quenl ez graeeim glan an eua em aoertimM an dra ee (piiuaquam fecisnem
omuiuo & tiiniis, me certiorem fecit de ea re) 1976. treit e ditqviblyen
u golchas >xrten quent ma ho prenas (pedes discipolorum auorum lavit certo
autequam eos re demit) 19b. quent mat minietren (antequam ministrem) Bab. 20,
17. quefU mm gantet parfet aedo (antequam natus esset, perfectum erat) 190,
7. Pracmissa prsepoflitione da: da quent maz marvee (antequam moreretur) MJ.
64 a.
OAR com partioala verbali in hoo exemplo: oar ez v^zint gue soutfaei (dommodo
fiant laeti stipendio) MJ. 168 b.
Tandf^m huc pertinet praepositio nomiualia HEKYEZ (secunduia) : her-oit M
reeonet ae huhez (sicut est divulgatam de vita tua) MJ. 1211). lierOiZ inu en
deveux delletet (sicat id meroit) 216». CAPUT QUARTUM.
De particulie negandi, inteirogandi, respondendi, oxclamandi.
I. Particulae hiberntcae.
A. Negantes.
Tam negatib mera qoam particala dehortativa vel prohibitiva, prout inve nitur
ant in «ententia recta vd absolnta ant tn relativa vel subiuuota, propriae
prinoipio fiiit formae in linguis celticis, quae non solum simpliciter pnui,
sed etiam duplicari et multiplicari potest Ad negationem saepius acceduut pro
nomina quaedam vel Bubstaativa pronominidia.
1. Negationis merae absolutae forma hibernica vetudia est NI (saepius accentu
notatam'): ni chumcamni 6n (non possumus id) Wh. 4'. ni/orcmi. tuisel tnua
breUi. fmambi (gl. omne enim nomen a quocnmque verbo natura vel ge netivum
sequitur casum vel dativom etc.; i.e. non servai caHum verbt ex quo est) Sg.
188*. ni eumacichther dead nindib (non conuDutatur finis iu iis) 162*. ni e&ir
(non est iustum), ni c&imtig (non est firequens) 4'. 00*. ni
lorhe do (non eat utiiitas ei) Wb. 2". ni tairmthechl rechto
maniairgarc. recht (non est transgressio legis, si non vetat lex) 2*. m mebul
lemm precepi so» (gl. non
47*
|
|
|
|
|
(delwedd F9403) (tudalen 740)
|
ir 740 (TOI. 709) IV. 4. PARTIOOLAB ITBOATtTAB
HlBBRNtCAS.
erabesco eviuigoliain) T. De stuta eonsonaram poet negationem, modo infecto,
modo non infecto, sapra dispntatum est (pp. 179. 182), de fonnuiis coalescea
tibus nip, nipsa, nirbo, nirbta inter fonius Terbi sabstantiri.
Pro siuiplici negatione ante qualemonnque Terbi formam saepisaime adlii>
betur foroula NI CON* (non quod, non quo): ni eonchMeram (non quod de
straamus, nou destruimus) Wb. 2*. ni oeheckrat (non amabunt) 30\ n< icUwn
acl forcdintcel (tton audio nisi bonum de Tobis nontinm) 23'. m oehoiamucmr
recl firianuffud (non potoit lez instifioare) 19'. ni conjil ba$ neOth lun
(non e(t mors molestia mibi) 18*. ni ofil ^a belre ittin (non est igitor
lingas in hoe) 12'. ni con/il naeh rainn (nulla est pars) Sg. 188*. m }/iHr
eid atbeir (nescit quid dicat) Wb. l^*. ni eonbia talt ttir (non erit saltua
omnino) Cr. 3'. m conbia eumtcugud for pianud . (gl. homm non erit alla
commutatio) Ml. SC. aimi eonbia eom (nam non flrit boc) Sg. 29'. ni contalla
obbad fair itir (0. difficillima recusatio tuae iussionis; i.e. neqoaquua
admittit recusationem in se) 90*. ni contueli/ea (gl. non conelabetur,
memoriae) Ml. 27'. f»' srogab (non accepit) 86*. ni oondergeni etir gnim (non
fecit omnino actionem) 36*. m eoif taimeinmarai on (non audemus Id) Wb. 17*.
nieondiginte etrad (non perpetn revis libidinem) 9^. eechit ni consechmallad
nteh son (gi. a malo Tacare; i.e. quippe nemo devitabat hoo) Ml. 33*. m
conaireoHMt (non aperuerunt) 31*. m' eomnmd datar (uon ciroaierunt) Tr. 2*.
ni aairiguria ua imned (non sentio nUani tribo lationem) Wb. 16*. nieonitada
(non iDveniree) Sg. 188*. m° eontetbad banua att (non deerat gntta ex eo) Br.
h. 88
Eadem fonua particulas quasdam aut constanti usu sequitar ut iuterroga tiTam
tfo, condicionalem ma, aut aitemans cum legitima forma relativa, at con
ianctionera eo-, de qos vid. infra, ac nominales hare: hdre ni roimdibed
(qui» ^n est circumcistts) Wb. 28*. hire nimtha laim (quia non som manus)
12*. huare ni in oendiaithir doib (quia non sunt in uno centro ipsi) Cr. 18*;
etprae cipue amal: am. nietectitit (tamquam eam non haberent), am. ni eeti»
(tatnqosB non flerent), am. m' airbertit bith (gl. tamquam non ntantur hoc
maodo) Wb. 10*. am. ni euimtin, om. ni euimtimmu (quasi non possem, q n.
posieDus) 17'. 17*. am. ni bimmi» cutrummi frib (jgl. quasi non
pertingentes ad vos) 17*. am. m' ritinte (gl. tanquam non adTentnms sim) 9*.
am. nin/ttied edeh (qussi nos nesciret quivis) 16*.
Pro MANI (si non) saepina perspione •criptom reperitor MAIN (infBCta a et
excussa i, ut muir proditt e vetere moriy mare) in Wb.: moM^ aene Ub aet
conda anecne (gl. alioquiai velot insipientem accipite me, 2. Cor. II, 16;
i.e. si non sira sapieos Tobis, tamen sim insipiens) 17'. amiraneatar tom Um
ateribint mainbed diamertadni hi fochidib (gL qoaecunque enim scripta sint,
ad nostram doctriaam scripta sunt) 6*. mainbed maith tatsu (gl. siue consilio
tuo nihil volui facere) 32*. cenehometecht diambetaib mainbet mathi (sine con
oordantia cum eorum moribus, si non sunt boni) 11'. armain tueuiti ua frt
ceptetin (gl. atioquin debueratis dehocmundo exisse, 1. Cor. 5, 10; i.e.
sinon ' Hinc prodisM recentiorem fonnulain noeka (gaei.et ullon. eha ,
abiecto no) probttur ia fectione (eelijwi) nauli: nocAa g-ceilim (noo celo),
servato n snte/: nodui n-Jagham (noo ui«eai nras), nocha nfilir (nescil),
nocka n-fuH (non eet); oisi sequitur ptaeteriti forma: noehar jijtAk (non
reliquit) O^Don. 157 159. 40a QmIL ni bheil vel eha neU (non cst).
|
|
|
|
|
(delwedd F9404) (tudalen 741)
|
IT. 4. PABTICULAB MBOATIVAB BIBBRMIOAB. 00» 741
eswt hoins doetrioae cmw) 9\ Eadem infectio cnm maaeate t ■equentis for malae «ii^:
tnaimp inekrudto (si non est ita) Wi>. lO*; d. eaMpsa iHr (» ca n^nai
noDBe fni liber?) 10*. Contra eartuta forma mnt exeasua rooali a in eese
ridetur in hoc ezemplo: eoll mothorbese diib madmne lahrar (gl. quid Tobis
prodero aiei vobis loquar?) Wb. 12*.
2. Particala negativa sententiae snbinnctae vel relativae est NA (sicat as
sabionctom contra u absolatom), pro qua freqoentiores sont formae auctae
daae, NAD et NAGH.
NA invenitor iancta cam oonaonia residais pronominis infixi: Hed aimter ndmba
lobur (gl. stabitaatem; i.e. exit tempos, quo non sit infirmas; nd-n-ba, cam
n relativa) Wb. 6'. atber in/eetto amaig et nancoimdiu (dicit nano se esse
serram et non dominam) 17*. amamtomnad ndtnminduiHe (gl. ne quis me ei
istimet saper id quod videt me; i.e. ne me oogitet non esse hominem, nd-n^
bin; addit glossa latine: led deiu) 17*. dominarea bamarb peccad hore ndnrai
rigaiur (gL sine lege enim peccatom nortnam erat, Rom. 7, 8; i.e. patavi esse
mortaam peccatom, quia id n<ND animadTerti) 3*. Cum praepositione: fer ain
setche dunarructhae actoentttistiu (vir unius oxoris cai non esset nata nisi
uua proles) Tir. 11. Post conianctiones nomiuale»: am. ndngabimmK dim nigaib
lueai (at non sumo ego ergo, non samit L., mfflt;edem doctrinae) Wb. 16'. am.
nandeni matc. dindi cuauailium eebeith genitor darrad ni deni dindhi asopi
(gl Attius de Hercale dicens: quorain genitor fertor esse ops gentibos, pro
opem fereas et auzilium gentibns . . . ut si dixisset: quomm genitor aaxilium
fait gentibus, Pr. 7, 8, 41 sq. ; i.e. ucat non &cit maecuUnam ex
vocabalo auzi lium, quod est genitor ei conianetam, non feeit e voce ops) Sg
125*. Et cnm pron. pers. infixo, etsi varios: huare ndnduntanaie aearachtar
(quia non venit nobis figars) Sg. 26*. hore ndnrairigtiur (quia non
animadverti id, peccatum) Wb. 3*. Eadem sine pron. rel.: itoimtiu ndhad do
hieriualem (gl. ne quis nos ritoperet, 2. Cor. 8, 20; i.e. in opinioBe,
n<m esse Hierosolyma, destinatam cleraiosynam) Wb. 16*. Jrinech ua deni
ole Jriut (in aliquem qui non facit ma lom contra te) ML 23*; post
praepositionem: eid ama airecht prono. naitreb thaeh (cor non fecit pron.
possessivom) Sg. 198*; sine prsepositione: cid natat ildin imdhuU (car non
sont salvi omnes) Wb. 28*.
NAD, NAD (interdum NAT, NAT scripta): nadndene ok (quod nonfacis malam) Ml.
23*. «111 ndd imdibthe (is qui non erat circumcisas) Wb. 1'. ani *ad
eomnaetur dHni triainiene (id qood non potaerunt homines cognitione sua),
iitdi ndd ni libti (quae non sunt res vobis, nallius momenti secundum vos)
8^. am. innahi nadteetat letchi (gL tamqoam non habentes, uzorem), am. nahi
ndd thuU (gl. tamquam non fleotea), am. nahi nadehrenat (gL tamquam non possi
dentes; i e. instar eormn, qui non eto.) lO^. ni taxbrid Jor nech ni ndd
aecobra (nolite dare caiquiun rem, quam nolit) 8*. ba mphimmaireide nad
techtad tom dJigtd eoimdemnaehtae imaib dutib doforiot 7 immaHaeem (easet
ineonveniens, ^ood non haberet ios dominationis inrebos, qoas eieavit et
perspicit) JfL 17*. odmr-^U nat he maec ddt rogenair naehroehaat (dioont non
enm esse filium dei, qui natus est, vel qoem croeifizerant) MI. 2$*. Rarior
est haec forma cum pron. pers. infizo: lanech nadidchriti (ei qui non eiedit
id; cf. p. 705) Wb. 15*. Cqutes fraquentiasima poet couonetiones ot inUm
(cura, quando), ore, hire^
|
|
|
|
|
(delwedd F9405) (tudalen 742)
|
742 CO» 703) IV. 4. PARTICaLAK NBGATIVAB HIBBRNICAB.
huare (quia) (^tc., quae postulant n relatiTam: inian nddmbi conaon (cum
noneit coKSoua) Sg. >54*. hii hchducha lesom intan nadtacktat aeht oin
aimsir (sont li (juidae illi, Prisciano. cum non habent nisi anum tempus) 5*.
intan nddtuuattar et nddforchluint^r (quando non videtur neque auditur, venit
fnr), intoan mdr toinniLther athlchtu (cum non expectabitor adventus eiua,
aderit dies iadidi) Wb. 25'. dominarm ropta beo intnin ndd rairignur peecad
(putavi me esse vi vnm, cum non .animadverti peccatum) .3*. h&re ndd
eomiicnigther nech friteil (quia uon cogitur quisquam contra voluntatem, uon
omnes sunt salvi) 28*. hore nddmair peccad dinforyinaani eose (gl. nnnc
Boiuti sumns a lege mortis, Rom. 7, 6) 3'. htiaire ndd rinrfact furuar buid
eenmgne et cenfirinni (gl. quia non est instus quisquam, non est intellegens,
non est requirens deum), Auotrv nU riarfactatar dia (gl. omnes declinaverunt,
Rom. 3, 10— 12) 2*. hwtre ndd fore mat inninni (quia non servant sensum),
huare nad convntidigther (qui» non componttur) Sg 50*. 159*. am. ndd robe
metrugud fortindimmamue nibia fflo riiijud forsindigail (gl. quicanque sine
lege peccaveront, sine lege peribnttt; i. 0. ut non fuerit moderatio*in
peccando, non erit moderatio in vindicta) Wb. 1*. am. riddndeni neu. dindi
astiberi» da doherihar flu. friae ni dmi neuter (Hndi atsuthul ciudcomaltar
oppidum frist (gl. SathuL Muthal, et sunt propria, qoae ideo quidam neutra
esso pntaverunt, quod appeilativis nentris sont coninncUt: oppidum Suthut.
Sed melios etc., Pr. 5, 2, 11) Sg. 6S'. am. ndt anse ditiban» gnim anecni
dogniu (gl. velat insipientem accipite me ; i.e. ut non est difficile vobis,
nam actum insipientis facio) Wb. 17'. arindi nad cumaing (quia nequit) Sg.
50*. vsindi nadereitid (quia non creditis) "Wb. 1*. Omisso pron. rel.
po»l praepositionem: nifil ceneel ua belre isinbiuth dinadricthe nech (non
est nstio aut HDgna in mundo, e qua non sit salvatns aliquis) Wb. 28*.
Formolae ni con opponitiir afSrrontiva NI NAD (non quin): m nad ihM arse
dichorp (gl. non ideo non est de corpore, si dixerit pes: quoniani non suni
manus, non sum de corpore) Wb. 12*. ni nad todoichfel (gl. iudioia dob quod
non eint, i.e. futora) Ml. 28^ ni nadrindualdtUar acht inmaidator (dod quin
incurrerent, sed incurremnt) 24\
NACH, NACH (interdum infecta vocali NAICH) nonquam cnm nota rel» tionis
positura: nabad indehthib .i. nabad h4 fomimbradud ndek maith iwu' ^ (gl.
infirmum in iidc adsumite. non in diAoeptationibns cogitationam, Kom. 14, 1;
i.e. ne sit ea vestra cogitatio, uon esse bonum id quod est) Wb. 6'. ^
\rofitir] inneveh roch4ssu«a nach pdo dum anasbivr (gl. deos scit quod non
m»" tior, 2. Cor. 11, 31; i.e. ipse scit in eo quod passns sam, non esse
falBiun mihi quod dioo) 17*. cid ndeh intsamlid (gl. nostis domnm Stephanae? 1.
0<w Ifi, 1.^; i. R. cor non imitamini? quid quod non etc.?) 14*. isfollvs
naeh morbrig urtic. linni (uianife^tum etnt, non eese magni momenti articulum
nobis , ^*' tinis) Sg. 26'. isitide rodfinnad naiehMeirsed (gl. qui se sciret
non deaertnmm) 209'. Ne post nominalea quidem conionctiones: am,
ndch annse nduib (g' magnificflte domintun omnes populi ; i.e. ut non eet difiicile
vobis) Wb. 6*. <i« ashduil forvigensat naeh dulem (gl. propterea tradidit
illos deus in passiones ignomir.iae, Rora. 1, 26; i.e. quia eet creatura, coi
eervivemnt, non crestor)! uare naich hi sut tiagait (g). aoindo scidi scissas
findo fidi fissns , excipiantor ussi ustns torsi tortus, Pr. 11, 9, 37; i.e.
quia non in sas exennt) Sg. 19^'
|
|
|
|
|
(delwedd F9406) (tudalen 743)
|
IV. 4. PARnODLAK HSGAnTAX HIBnunCAB. (704) 743
Cam pronomiae infizo inter p«rtioal»m negatiTain et Terbiim inTenio ean d«in
formam: inruU naehimri»<iarpaue (eo quod non reppolit me) Wb. 5*. indi
naehidehucUataj (gl. qui non nevernnt deam) 25'. doneueh naickidfitir
(alicai, qui eam nescit, dicere rationem) Ml. 27'. naokidfriihgaib (gl. qui
nec timore dei frenator) ML 117. atlu^vr dodia Mrubaid fophecead naehib/el
(gl. gratiM ago deo quod fuistis senri pecoati; i.e. quod foifltis sab
peccato, quod non esfcis) Wb. 8'. twt» nobcrete .i. ited roahreii edoh duibsi
ua naehaibertoHcfiihe etir 7 naehab tie/ed for ri nach far tuad atoiri do
inUhecht foirb a doiraea (gl. portae hierasalem quae credebamini in aetemora
clansae; i.e. Toa credebaminl, id est hoc credidit imasquisque de Tobis, tos
apertum non iri omnino nec vobis ven torum esse regem Testrum neo popoliun
Teatrum e captivitate ad ambolandum saper tos, o portae) ML 98. naeharonmrb
eom dia (quod non interfeeit eo8 dea8)ML23».
Partioalae cam rerbo sabstantiTo ooalesoentis fonua Tidetor NAND (in terdam
NANT scripta, siout nai, ndt pro nad, ndd, vel ant pro and) in numero
singalari, NANDAT in plnrali: dide didiu nand (gL sine intermissione; i.e.
dao igitur quae non sont) Wb. 1*. fKWo bit .eter daion nand nuumn abrig (gL
Tix pnnctum haberi potest; i.e. panctum inter duas voces, quod non mmor huc
eius ralor; ibid. moz: ni maaain abrig, gL quasi pnaoto aliquo) Sg. 150*.
coaaagnoither aemd tech. .i. huare ieHmmor. (gi.edit, non potest enim in hoc
iambo paennldma syllaba long» esse, ut iatellegatar praeteritum, Pr. 10, 5,
30; i.e. at inteliegatar non esse praeteritum, quia est oorrepta) 180V
itfollu* asiu tra nand aium 7 nand oumachte Ugas do lechdagaib acht
isaifiuterad naiha (est manifestam hinc ergo non ease uomea n«c potestatem
quae liquescat liquidis sed est temporalitas tantum) 5*. ciasidruburt
nandgneUh cum hicoms. acfit is con bia taraMai (gl. praepostere tameu, ut
quibusdam placet, onm ablativo prono minam eomponitur oam praepositio, ut
mecani, tecam, Pr. 14, 3, 29; i.e. etsi dizi non esse nsitatam eum in compositione,
8«d est eon quod est eius loco) 'iW. itbee nand einunn andida maiu (gL
nomiuativus abusive dicitar casos, quod ez ipso naacantur omnes alli t«1 quod
oadens a sua terminatione in alius &cit obliquoa casos, Pr. 5, 18, 68;
i.e. paalom abest, quin sit idem utruraque hoc) 76*. huare nand neuter
(gi.excipitar, hic imber; i.e. quia non eat nen tram) 64S inehrutli nand rann
intof t. ia/ortdrmaeh (gL quomodo in abique andique: que quando Tim et
sigiiifioatiouem oonionctionis non habet, syllaba etit, non pars orationis,
qoomodo eto., Pr. 14, 5, 44; i.e. quomodo non est pars orationis, sed ad
aactionem) 221*. nant ni idU et nad neacoua ni (gl. omnes seientiam habemus,
1. Cor. 8, I; i.e. nihil e^se idolam nec communicare quid qiuun) Wb. lO^.
i//aiUech rondbotaom nant (gL neque permauebunt iniusti ante ooiiloa taot)
Ml. 21'. aarubartatar nont he mace ddk rpgenair iareolain 7 ndnt htx
ritervduai (gl. oojitutatur omnis iudaicae eios dictionis improbitas; i.e.
dizeront nun eum esse filium dei, qui natos est secondum camem, et non eum
«sse quem crucilizenua) 24'. ia/ollua nemdat foirbthi vili (manifestum eat
non omnes eese perfectos) Wb. 26*. cruih naiuiat choma, tidi leo 7 ndd tech.
tinf. (gl. quomodo nec illic illaec: quidam haec, hoc istoc, hac istac, magis
per metaplasmum ficis quam per compositionem proferri coufirmant, unde nec
aspi ntionem serrant, qoomodo n«o illio illaec, Pr. 12, 5, 22; i.e. quomodo
non
|
|
|
|
|
(delwedd F9407) (tudalen 744)
|
744 (704. 706) IV. 4. PABTIOIIULB MBOATITAE HIBBRinCAB.
■nat oompositA haee eit et non habent Mpirationem) Sg.
201'. Neque taaen difTerre Tidetur fema in sententi» absolnta: luuU ni Ut
inaonmae pteAoA (bu est ei aliquid diTes improbo*) Ml. 86'. Qoare dabitare
licet, an potins enB negatione eit ooninnctum and, quippe quod similiter
omino Terbo positom dt in tententiis affirmatiTia: mrdixa .». and utprtdieta
(gl. exilia •orraTit regukm; i.e. prodaeta i est at praedicta) Sg. 56». eiall
pt. plutqupf. anaam kittadii (p. 365) 151*. Qoamquam oonferenda eat formala
diant (cai eat) aupra allite (p. 489).
8. Particab prohibens vel ddiortatiTa doplex inTenitiir
in aententia abM lata> NI et NA. E quibus illam regalariter coninnctiTo
praemitti, hanc impe ratiTo probatar maltis atriasque generia ezemplis,
qoamquam saat paoca re pugnantiia, «t: m tdirged edeh (ne paret quiTis) Wb.
23«. nadUnUutiu (noli ta id int«rpretari) ML 3*. Accedit extra hoc praeceptum
posita forma aacta NAGH, potissimxun pronominibus infizis praemissa.
NI: nita ehummett Jriutom (ne sim aequalis illonim) Wb. 20*. ni melar tataiu,
ni derUgaeaiu (gl. ne disperdas) ML 155. «< dene eonmid fritt imlee (gL
Boli Tinci a malo; i.e. ne feeerie certamen eam eo in malo) Wb. 5'. m toiire
ffrad, ni taihrt grdd (ne dederis gradum) 29*. niiiooirther (ne posaevis eam)
10*. ni dlegar ni duib (gl. nemini quicquam debeatis) 6\ ni rodumtcifther ton
(ne aammeveatar hoc) 3O’. m' dignem, mdignemni (ne iaciamas) 17*. 15*. ni
taibrid (ne dederitis) 6'. m tidbarid farmbauUu (gl. ne ezhibeatis membn
Testra) 3*. nimthomoldid dodigail fvirib (gl. nemo mihi molestos sit) W. m
vntheaid (ne ambalaTeritie) 22*. ni direid (ne deeerueritis) 20*. FormalM m*,
nip (ne sit), partioalae coalescentis cam coniunctiTo Terbi sabstantiTi,
ezempls supra allata sunt (p. 494).
NA: ua cuindig (noli quaerere), ua tuie (noli tamere) "Wb. 10*. naba
thoir tech (noli esse tristis), nabad mebul lat (gl. noli erabescere) 29*. ua
imehe putrcad »i (ne quid interroget) 28*. ua taibred (ne det) 6*. 27». ua
eomiitged di (ne indulgeat ei) 10\ naacarad (ne discedat) 10*. ua deead (ne
Tideat) 23*. m fridoirced nech (ne quis offendat) 14*. ua anam (ne deficiamos)
20*. ua tei chem (no sequamur) 25*. nabad anfoirbthiei (nollte tos esse
impwfecti) , nabiik ieobadlua doib (gL nolite communicare eis) 12*. 22». ua
berat (ne aoferant) 31*. nakeraaaiget (ne oontradioant) 30».
NACH: taibred cddi airmitin dtakdUu et ndeh taibred dofeatim (gL hoDCfe
iuTicem praetenientea; i.e. det quiTis honorem alteri et ne det sibi ipse)
Wb. 5'. Cum pzonominibus infixis: nachamindarbanarta fo ohomiuntratib Msum
diummaateuh (gl. non sobioiar pedibus superbomm) ML 118. naehnattad m crtlmech
(ne eum Tinciat, letineat, fidelis) Wb. 10*. naehinrogba udll (ne noe capiat
saperbia) !&'. nachibmided .i. naehibbtrar itmaefdu rechta fetafUece (gL
nemo tos iadicet in cibo aot in pota, CoL 2, 16; i.e. ne quis tos iudicet, id
est, ne feramini sab ritas legis vetlistalis) 27*. nadabarpidai dmm
ibareumaeht» (f^ Tos domini eadem facite illis roBittentes minus, eerris,
Eph. 6, 9; i.e. ae coafidalis etiam potestate Testra) 22^.
4.
Particulae prohibentes in aentMitia «abiancta sant ARNA (oom fenais auctis) et
CONARU, cuius locum interdam obtinet eond (yel ooni).
ARNA, ARNAD, ARNACH: anu^ tamiid beith ar ereitemni (ae ita «t
|
|
|
|
|
(delwedd F9408) (tudalen 745)
|
IV. 4. PARTlCtJUAB NBGATIVAE HIBERNICAB. (706. 706) 745
fide» nostra) Tr. 8* (86). amd irbarihar ispreeept ar biad nammd et ama der
gaba Unn cretmech (gl. omDia Bustiiiemus, ne offeodiculam demos; i.e. ne di
catar: eat doctrina propter victum solam, et ne defioiaiit oredentes) Wb.
lO*. amaderlind .i. amarim/olngar dittod do (gi. ne firatrem meom
scandalizem, non mandacabo camem, 1. Cor 8, 13; praecedit in oodice:
maimfolngi diltud dunbrdAir) 10*. arnadich edeh anadiigud inadaltrat (ne
Teniat quivi» ex ofBcio mio in adalteriam) 9*. ama decha foir (ne Teniat
saper eom) 28*. amafoirenea (ne finiat) W. amafoirbret (gl. ne insokscant)
Ml. 27*. amafaroakit (ne re manerent) Wb. 31'. amatomnitii, amallmontii (ne
potarent) 4*. 12*. arnadrit ifemn (ne aaaequar infemom) Sanct h. 20. h6re atnamairestaeh
fodiacair .*'. amdeh airbirid biuth (gl. siquis dizerit: immolaticiam estl
nolite msndacare propter illam qui indicavit, et propter conscientium, 1.
Cor. 10, 28; i.e. quia infidelis est qui id monet, id eet ne Teseamini) Wb.
ll^; cam pronomine in fixo: arnaehatiaat toibapttil (ne sibi Teniant
pseadapostoli) 17'. Interdam ac cedente RO: amaroib (ne sit) Wb. 6'. 22'.
29*. Sg. 2*. amarobat (ne sint) Wb. 22*. 25^ arnarimfolngar (ne efficiar; v.
sapra) 1O’. arndch rdllca derchotniud dilffid d6 et dandonid (gl. ne forte
abnndantiori tristitia absorbeatar qui hoius modi est, donetis et
consolemini, 2. Cor. 2, 7) 14'. arnaehitrindarpither friein firini (gl. noli
altum sapere, sed time; i.e. ne exherederis, excidas e institia) 5'; vel
CONRO: amaconroib (ne sit) Wb. 16'.
Idem significator formala CONA, quam sequitur RO toI CONRO: eonaroib (ne sit)
Wb. 16*. 21*. conarobat (ne sint) 30*. :>n4ruchreteti doneueh (ne crede
revis caiquam) 17*. eonttaehonroib nech dimchlaind (ne snpersit quisquam de
genere meo) MI. 2y. Interdam tamen pro legitima hac significatione adhibetur
mera CONA, CONNACH: conabad iicen doberad (ne necessario daretur) Wb. 32*.
eonnatxk nH indid (nequid eit in ea, conscientia) 1 1'. eonndeh moidea nech
(gL at omne os obstrnatar; i.e. ne quis glorietar) 2*. Qaanquam proprie haec
partifiula respondet lat. ut non: conqfitir nech dimcnib indomuin (gi. loqui
mor dei sapientiam in mysterio, quae abscondita est, 1. Cor. 2, 7; i.e. ita
ut nesciat quisquam e sapientibaB mondi) Wb. 8'. roboi duehenti dauid coua
rogdid do dia diffoll for eaul innan ole dorigeni tide frie aeht rogdid ho
dia conidnde roimed di lamaib tauil ((^. quo et in saul is mitis ait et in
sua defensione sol lioitos; i.e. fuit ad mansaetadinem (tam mansaetns) D., at
non peteret a deo nltionem in S. malorum, quae feoit ille ipsi, sed petivit a
deo at se eriperet de manibns S.) ML 117. etarieartar eonnabi oinehomi.
(separantar, at non fiat nnom compositnm) Sg. 157*. ondbi and (ut non extet)
166'. anatitted etir m dig<d (at non veniret omnino vindieta) Ml. 27*.
eontffil dualehi (,at non sint Titia) Wb. 20*. eondch fU etir (gl. tulit de
medio, ohirographam, Col 2, 14; i.e. ita ut non sit omnino) 27*. eonnach
ningeuin (at non cogneverit eam) Ml. (Goid. 20). eonnaeh amm tamlaid (gL ipte
verbis adianctam perfectionem ha bet, ipse sedi; i.e. ut non sit nomen ita)
Sg. 198*. eonndch ate ditia dobuith uandi aedii (gL hio et haec dis ditis,
unde hi et hae dites et haec ditia, ooius nominativam singularem in usa non
inveni; debet tamen secondam aaalogiam hoc dite esse, nam in is finire
neutnun non potest, Pr. 6, 12, 64; i.e. ita ut non sit.possibile dina esse e
dis) 104*. meut.,. nomrila et nometargnigedar. conaick cktcen mo no. dilei do
eipert (meus, proaomen, manifestat et notificat
|
|
|
|
|
(delwedd F9409) (tudalen 746)
|
746 (706 707) IV. 4. PARTICXTLAK MKGATIVAB HIBBRNICAB.
me , ita ol non ttit neceb.^o nit^am nomen propriam dicere) ^IK^*. conaieh
rmn irnce foleith isuitiiu (gl. ins dictionis proprium perdit, proepositio
conpoiits) 212*. Nec non significat quod non: aeeuia aile anaeh artieol .o.
la Imt (gl. deinde articulam Komani non habent, Pr. 13, 4, 17; i.e. ai^mentnm
aliad, cnr non sit articulns o apud l^atiuoa) Sg. 207\ conabad fir anasbermii
(non esse Teram. quod diceremus) Wb 18*. Veram etiam CONI o sententia
primitiTa transgres snm inTenitur ad significandum ne: eomeperta frttno (ot
non dicsm ttbi) Wb. 32*. 7 eoni dirxtidigfJter ,i.eoni etarsearthur on (gl.
at non separetur os ab opere et opufl uon derivetur ab ore) Tr. 2* (37).
eoninturgd-Uar (gl. ut non ciroam veniamor) Wb 14*. coni frithsuidiffcd .i.
coni Jrithtarited (gl. ut nallns oppon^ rev manum) Ml. 34*. conibi eter (ne
ait omnino) Wb. 9'. coni airmed (gl ne rcpntaret) Ml. 98.
5. Particulae NI — NI duplicatae vel maltiplicatae exempla quaedam: itdo
ifuist*. ni do d&inib ni do Julib (gl. deo gloria in saecala saccalorum;
i.e. illi debetur. gloria, nec hominibus nec creaturis) Wb. 18'. ni artu ni
nim uidmn» ni muir amdib briatfiraib rolabraatar cr. (nec altiuf. quidquam in
caelo nec profandios quidquam ia mari qoam rerba sancta quac locutus est
Cbristos) Inc. Sg.
6. Aropliricalur negatio sequente vel pronomine vel
sabstantivo pronomi nali. Formulae eiosmodi frequentioree sunt ut — nach^ ni
— ni.
Nl NACH (na, neck, nechtar, nuUas.
nemo, nenter; cf. p. 361 sqq.): ni nuch aife asmibeir (gl. eccc ego Paalus
dico vobis; i.e. nemo alius didt id) Wb. 20*. nihi nach dethiden foir (nulla
ei est cnrs) lO^. beU hanaeala oeetr timthireet ni du nach oijtred ailiu itn.
(gl. numquid non habemns poteetatem muHerem, sororem circamdacendi ? 1. Cor.
9, 5; i.e. ut sint feminae ministrae ad nostrum servitiom, ad nnllum tamen
aliud opus) 1O’. nitorban ua de (nihil eorum prodest) 12*. ni ruthdgaitsam
nech (gl. neminem circumvenimus) 16*. nirubi nechtar dt renulail (neutrum
eorum erit sine altero) 1 1'. NAD— NACH etc: itnad dixnigedar nach ceene (gl.
sic non est inter vos sapiens quisqoaa? 1 . Cev. 6, 5 ; i.e. est quod non est
quisquam sapicus !) 9*. nadndiscnigedttr nsA (gl. neminero esse) Ml. 23*.
hvare nad fX nanert nail indanterbainn (quia nnllt aiia potentia est qua
confidam) 79'. Item in sentmiyis prohibitivis: nayfv doireed nech (ne
quiR offendat) Wb. 14*. conndeh moidea nech (ne quis glorie tur) 2».
NI — ut (non ros, non quidquam, nihil; cf. p. 364): ni
bi ni etarro (gl nnlls interce^Aione inlei vfnicnte) Sg. 150\ si feisine 7 ni
bi ni tarahen (gi. I nsDet per se; i.e. •»» ipsa ncc quidquam est pro ea)
165'. arni/il ni fristimbed an ilechor (nam nihil est. «i quo differat) 183*.
ni torlfan dum nii diein (nihil prod ost mihi quidquani e» br.c) Wb. 12\ ni
dir duib ni disund (non congru m vohi« quidquam de hoc)' 27*. ni dernat sidi
ni nadfiastar lide (nibil &ciunt hi, serri, quod nesciat ille. dominus)
22*. ut inchoisget sidi ni (nihil sigoificant har) Sg. 202'. Sic
sapva; ni artu ni nim ni domnu ni muir Inc. Sg. Prohibitive: w diegar ni diib
(oe quid debeatis) Wb. 6*. ua imchomaread m inceele. (oe quid interroget in
ccclesia) 28\
|
|
|
|
|
(delwedd F9410) (tudalen 747)
|
TV. 4. PARTIOIJtAR IMTBRROGATIVAB HIBERNICAB. (W. 708)
747 B. Particulse interrogantes.
Extant
particulae inten-o^atioiiem iodicantes in celticis liuguie, at in latina
aliisque. Interrogatio ipsa. ut negatio, est aat recta aut obliqua vel*
subiuncta, quamquKm particularom interrogautiam viz est differentia in hac
vel illa po> sitione. Oiscernitor autem interrogatio simplez ac daplex
sive bipartita, utra que aot positiva sine negatione aat cam negatione.
1. Interrogatio mcta simpiex positiva inchoatur particuln IN (aute tabiales
Ilf; eL lat. an): infiad (gl. viden, videsne?) Sg. 15^. ininUamlummarni (gl.
an aemulamur dominum? i.e. an imitamnr?) Wb. IV. inanfottigii (gl. nesci
tis?) 8*. india indoieh side do (gl. quis aoeosabit adveraus electos dei?
deuf; qui iustificat? Rom. 8, 33; i.e. num dens? nam veri simile hoc ei?) 4\
indoua (gL nnncubi, gl. num et abi; i.e. num alionbi?) Sg. I4\ incotcramni
(gl. le» gem deatruimus?) Wb. 2*. in cuntubart lib into (gl. an ignoratis,
fratres?) 3*. imba immalei do (gl. simul lesusr' Rom. I. c) 4".
Interrugationi obliquae simplici positivae semper praemissa invenitur for
mula DHS IN (/m aate labiales; i.e. dofiu» in, ad seiendam num*), non in
frequens in Wb.: dnM incomulnid aiTvpredehad duib iieo». (gl. ideo scripsi ut
cognoscaro ezperiroeutum vestruni, an in omnibus oboedientes sitis, I. Cor.
2, 9 ; i.e. an impleatis quod praedioatum est vobis in evangelio) 14'.
doairfenu» doib diu imbed comrorcon and et nirobe (gl. asoendi Hierosolymam
secnndum revelationem et contnli cum illis evangelium, 6al. 2, 2; i.e.
contuli cum eie, hI forte esset error in eo, et non fait) 18*. combad tit leu
buid domua inirise et duv* tnintamlUin (gl. si quomodo salvos faeiam: quamdiu
aum gentium apo stoltts, miaisterium meum honorificato, si quomodo ad
aemulandum provoccm carnem meam et i>Hlvos fHuiam aliquos ex illis, Rom. 1
1 14) &''. ni epur frib etartcarad frviuidiu .i, fritfenti fohiiih ■prncepte ddib
duit« mduccatar fohirit (gl. scripsi vobis in epiirtula: ne eommiscenmini
. . . non utique etc, 1. Cor. 5, 9; i.e. non dico vobis separari ab his, a
gentibna, propter docendum eos, si forte aosoipiantur in fidem) 9*.
na*cu>ad friainfer diui inrtctar triagnditti (gl. si qua mnlier fidelis
habet virum infidelem et hic consentit hahitare cum illa, non di mittat
viram; i.e. ne secedat a viro, si forte convertarur per consnetudtnem eins),
teccomnocuir into ieairi didin atbiurta ambuith immallei dut inrictar ind
atanai trialalle (gl. sauctificatns est enim vir infidelis per malierem
fidelem, 1. Cor. 7, 13. 14), cechonHt cor dotetehe uait nOtcoirther act
indnite dut im conti ehetbuid duib (gl. servus vocatas es, ne sit tibi cura
de libertate, sed etsi potoe liber fieri, magis utere, ibid. v. 21; i.e.
licet poseis dimittere uxorem tuam, ne eam dimiserie, sed expectato, si forte
sit conseneas vobis, tm ■= imb) W)*. liuun indip fnchunn icce do uindarpe aoentu
(gl. non commauicamini cum illo ut confiindatar, 2. Thees. 3, 14; i.e. si
forte sit causa salutis ei eins excommu nicatio) 26*. duiit indobfoehad .i.
duus infada fartaithar (gl. ne iorte teinptaverit vog is qui temptat et
inanis fiat labor veeter, misi ad oognosoeodam fidem ve «trum, 1. Thess. 3,
5) 25'. dimt indaithirtet (gl. nequando deus det illis pae
* KMieni v<a «nta pronomina ialernigaiiva: iarfigid litix ciuport uuKlt
maith vlgeJacht (in quisitii), qu»e rfonius, iibi, in vobis >)*. bitnuiR
hospitium} 'Ab. 3C'. tirhetho tiiujar Amm doc/um Uuikm dit eid forckomnueuir
ird : fndinfiiii {»<i «ciendum quirt acciderit; 111. 16'.
|
|
|
|
|
(delwedd F9411) (tudalen 748)
|
748 (709. 710) lY. 4. PARTICULAB OrrBRROOATIVAB BIBBRMIOAK.
nitentiam et reeipiscant » diaboli laqueis , oportet mansaetam esse ad man
servom domini, 2. Tim 2, 25; duwt ind hic ante vocalem, oom sapra nnt i»-,
dv* tn-) 3O’.
2. Interrogatio simplex negativa inchoatur particula
composita e piono mine interrogativo cam negatione cani, pro qua ioterdam invenitar
Mna.
CANI: eani met$e immoforling oretim duibti (gl. nonne opas meaai tos estis in
domino?) Wb. 1O’. eani goo duilm aHatberid (nonne fialsnm vobisquod dicitis?)
5*. cani tu fHn (gL quis enim te discemit? i.e. nonne ta ipse^ 8* eani doieh
(noane est probabile ?) 5\ cani mebuir Ub imenchas»o (gl. legem nus legistis?
i.e. noime meministi» baius legis?) 20*. dicee lat eorintiH etgenUeas
rochretset (ecce tibi Corinthii et. gentes, nonne crediderunt?) 10*. eanipu
mnm athabairt dunni (gL si aliipotestatis vestrae participes sunt, quare non
potiu nos? 1. Cor. 9, 12; i.e. nonne intt iastios, eam dare nobis?) 10*. eam
acoa (g^. nonne vides?) ML 25\ Sant etiam scriptiones CONI, CINI: conjmam
fribn oetdireud raith tpirito duib conihed fodera fdUti diibei et dunni (^
aii> iutores snmus gaadii vestri; i.e. collabonunus vobisoam in efScienda
gntia spiritus vobis; nonne hoc fert gaadiom vobis et nobis?) Wb.
14'. eini gU lA (nonne cognitam vobis?) 12^. eini inonn riagui linn (gL nonne
codem spirita ambnlavimas?) 18*. Soriptiones ca««, cainip in Wb.: eain
ronoibad abracham trihirii (annon sanctificatns est A. per fidem?) 2*.
cainipea toir (annon iiii liber?) 10*, e cant, canip, sicat main, mainip (pp.
740. 741) e mani, manxp.
INNA (inndd), etsi proprie ad interrogationem daplicem perlinet, taoen hnc
quoque translatam invenitur: innadnaceai (gl. nonne vides?) ML 17".
3. Interrogatio bipartita priori parti praemittit notam usitatam interrop
tionis IN (IM), parti posteriori BA vel FA (formam verbi substantivi), unde
oam negatione oritur FANACC.
Exempla interrogationis vel rectae vel obliquae. a. Cua parte posteriore
positiva: imba bd» ba bethu (gl. quid eligam ignoro; i.e. atram tit moit sa
vita) Wb. 23^ imbat da .g. bete and ba .g. 7 .n. (gL in hoe veritatem videre:
ostendit Yarro his verbis: aggulne, aggens, aggailla, iggeruni In haiuMenodi
Graeoi et Attius noster bina gg scribant, atii n et g, quod in hoe veritsteo
videre (acile non est, Px. 1, 7, 39; i.e. ntrum dao g sint hie, an g et n)
Sg. 15*. do linad inUliuchta uerbi airciasberatu potior ni Idn ckiall and
eonftitr eiadiacumaehtaigther .t. induit fein fa donack ailiu (gL omnis
genetivas T«bo adiungitar ad perfectiouem sensua, ut mei vel illius potior,
Pr. 13, 5, 26; i.e. ad perf. s. verbi, nam etsi dicis potlor, non plenus
sensus hic, donec scistn, cuius potiaria, utrum tui ipsins an alius
coiusquam) 209*. itinderb immate.fi fem. (gL dnbia sunt genera; i.e. est
incertum, sitae mase. an fem.) 61*. tm* m4it ikbii indepert .i. immar fa bee
(gL figors dictionis in quantitate eoapre* henditur) 73*. Exemplom
interrogationis tripertitae: inicomt. fa hi cema^i^] bHt fa andiit (atrum in
compositione an in appositione snnt an dao, sepanta?) Sg. 217*. Eiusdem
constractionis translatae ad eignificationem lat mm mt vid. supra exempla (p.
706). Ceterum iterari posse IN non modo exeBpti* ibidem prolatis sed etiam
hoc probator: in intain rombdi tn dreum. in inUu» romb&i in ppu. (gl. in
eircumciaione an in praepntio ?) Wb. 2*.
b. In sententia posteriore negativa legitime repeU in cum negattoae INNA)
|
|
|
|
|
(delwedd F9412) (tudalen 749)
|
IV, 4. PARTICUI.AB RBSPONOBKTB8 HIBBRmCAB. CiO ^U) 749
INNAD his exemplis pnxlltar: mnd ieeta eumaehte mdoillohid inua criad (gU
•onoo habet poteatatem figolus lati?) Wb. 4*. inndd enalaidsi (gl. ua
Descitis? i.e. «nnoii aadistis?) 5*; vel cnm pleonasmo: no inua bet onaeh
ainihdiu etir aeht itdtnidi (gl. i longam habent . . . in »fe neutra, sive ex
eis fiant siTe non habeant aiiad aote se genus, Pr. 4, 5, 24; i.e. sive non
sunt e quoquam nomi iiali omnino, sed sunt priroitiva) Sg. 56\ fd inndd fall
nechtar de hualailiu (an neatram eonun sit ab altero) 37\ Frequentius tamen
plenae sententiae loco iavenitar FANACC (necne): eain ronObad abraeham
trikirie intree lim didiu fanaee (gl. dicimus quia repatuta est Abrachae
fides ad iustitiam. Quomodo ergorepntuta est? Rom. 4, 9. 10; cf. p. 703) Wb.
2'. imba naeol dum fanac (gl. ut et vos seiatis quae circa me sunt, quid
agam, omnia vobis nota fiusiet Ty chicus, Eph. 6, 21) Wb. 23*. ir.digall
forib ma:::d irlaithi arrqfitir $ide imbo hoehridiu fanaeo (gl. servi
oboedite, timentes domiuum. Qaodcuuque facitis, ez animo operamini, Col. 3,
22. 23; i.e. dabit vindictam vobis, si non estis oboedientes; nam scit ipse,
utrum sit ex corde necne) 27'. r(Au anfigi doeom inrollg fanaee (fnit ignotum
illi, legerit necne) Sg. 148*. M^t it. rogabad in talm fanac 7 cetai aimter
inrogbath (gl. siue hdc verum sit siue falsnm; i.e. utrum inde aumptas sit psalmus
necne, et quo tempore cantas sit) ML 24'.
C. Particulae respondentes.
Respondetur hibernice plerumque repetito verbo, praesertim verbo substan
tivo, sive affirmator sive negatur quod interrogatum est. Ut sententia
biblica: sik sermo veater: est, est; non, non (germ. ja, ja! nein, nein!) in
hodiema lingna hibernica ita redditor: go madh i bhur cdmhrddh dhaoibh^ A
aeadh, a seadh ; M ieadk, ni Uadh, quae formnlae respondent vetustie: i» ed,
is ed. nied, ni ed. Ez emplnm responsionis codem modo negaotis: ineoseramni .
ni conchoeeram (gl. legem destroimast absit! Rom.3,31) Wb.2^; frequentiora
sont ezempla formolae NATE, NADE (cam nat, p. 741, an e verbo td, atá at
ealli of. pp. 356. 489): tndia indoieh eide do ndde ni doich (gl. dens, qui
iostificat, aeoasabit? i.e. num deus? num probabile hoc de eo? minimel non
est probabile), imba immalei do oeear taithrice et oeeamdinsem ndte niba ked
niei areerce lett (gl. quis est qui con demnet? simnl autem leans Christus
qui mortaos estP Rom. 8, 84; i.e. nom aimul erit ipse redimens noa et
aocusans? non ita! non erit hool non is ei est amor nostri) Wb. 4\ indoid^
bid indirge dodia insin. nate ni el6in (gL numquid iniquitas apud deum?
absit! Ronw 9, 14) 4*. eani epir ndte atbeir (gl. an et lex hoe non dieit?
scriptum est enim etc., I. Cor. 9, 9; i.e. num non dicit? immo! dicit id)
10*. Formalae NATHO (cf. O’Don. pp. 324. 390) singnlare exemplum videtur: eid
doginat sidi ki [leg. m?] predehabat nathd ol pol (quid Eaoient hae? num
praedicabnnt? minune, inquit Paulns) Wb. 13*.
^hilo tamen magis defuemnt in lingna vetusta hibernica partionlae re
apondendi piopriae, at sunt in aliie lingnis. Nam etsi non invenitor
particula respoadens affirmativa in codicibns nostris, invenitar certe
particula negans NAICC (germ. neitt.'): naicc (gl. non: nbi est gloriatio
tna? exclasa est. Per qoam legem ? EBCtorum ? non ! Rom. 3, 27) Wb. 2*. naie
oni cumacaigther .d. in aliit die. (gl. in aliis, dicliombus, transferatur d,
in atiis uon, scire non possum, Pr. 2, 1, 7^ Sg. 23'. A qua non differt siue
dubio NACC in formula supra me
|
|
|
|
|
(delwedd F9413) (tudalen 750)
|
750 Ci* '»«) IV. 4. PARTICULAK NRGATiVAB BfUTANNICAK.
morai,a fanace: cl". nac quati nec Corn. nacc .i. non O’D«v. SimpUeioria
tu niae ac Corn. vel aec (Deirdri p. 160) ezempU vid. nj). O’D.»n. pp. 327.
890.
D. Particalfte ezcUmftiites. Particalae appellandi vel exclamandi, quas
dicant interiectiones . eztut pauciic ii) codiuibus faiberniciB. Frequentior
est a, d, Aa.(lat. o!), praeBim vocaiivo (coius exempla vid. in deoiinadone
nominis). Praeterea leguntur in Sg.: upp (gl. ei, Verg. ap. Pr. 7, 5, 21)
120*. uch nu>chliab u n6ib ingen (v«e peutus uieum, o sacra virgo! gt.
uiarg. seriptorin codici^) 211*. Nescio an sit etiam
interiectio iu gl. marg.: uie mockrob (vae? manue mea) Sg. 176*, io dei tera
folii parte, in cuius parte sinistra legitar sca. bruj. (nancta Brigitta!).
II. Particiilae britanntcae.
A. Negantea. I. Gainbrica particula negativa simplex absoiuta est NT, NY: ni
cm ythHieiniviauch (gl, non bene pasaa, signa) gl. Ox. 39*. »y ehlywyvifrU
eiryod twiyj a clioiunu, kyffelyb y rei hynny (uou audiverant unquam tamultum
et tem p«8tatem similem horum) Mah. 1, 23. De stuta conBonaram sequentium
primi tivo aut infecto sopra praecepimus (pp. 189. 194. 202).
Ante vooales praecedere solet fonua NYT: ntft oed gyuanKed yny gatr (dod erat
domicilium in castro), nyt oed un llettyr^ nyt oed un dalen (noo erat ollnB
vae, folium) Mab. 1, 4. 5. 9. nyt yejmltifye ynteu vi (non spoliavit ipee m«)
1, 10. nyt attebei ef (non respondebat ie) 1, 267. nyt. at*nn*niim i didi
(non eo gnoscebam ego te), nyt udwaeney neb or teulu euv (nou noverat
quiflquan a agmine illam) 1, 25. 267. nyt o gyuoetheu yd ymborthet (non de
imperando oa ravit) 1, 235. Qain etiam ante conBonas invenitar: nyt reit itti
(non est oe cessariam tibi) Mab. 1, 8. 21. nyt dyd hediw y neb y gerdet (non
dies bodi« caiquam proficiscendi) 1, 28A. nyt velly y mae iawn itt (non ita
tibi sequaui est) 1, 25. nyt at neb y lettya yny dref (non sinit quemquam habitare
in uibe; moz: gadu neb y lettyaw yndi) 2, 62. Eadem aacta nyt, at nat.,
supponeodt est ante tenues aspiratas (p. 194), cum ny, ua destituentes (p.
202) pntsadu sint primitivae formae.
Formae eiusdem locum iuterduui obiiuere videtur NYS: «cAjrvareft g»di aerue
idi. ae nye attebatcd yr iurllea (et sHlotare eara, ««ed non reepondit comi
tissa) Mab. 1, 18. wrlh hynny nys at*oaenai mb or Uu ef (proptorea non nont
quisquum ex agmine illum) i, 24. Plerumque vero » patet esse pronomen in
lizum personale 3. pers. (p. 376): On gallafi f«« mi ae gumaf. afie» nyi
guMaf inneu (ai potero commodum ego facium, incomraodum equidem non fiMsiaa)
Mab. 1, 256. dim oc avoch da nyt mynuaf (quidquam ex vestro bono nolo) 1i
272. ny chyuarchafi wetl ytti. kan nye dylyy (uon ealutnbo te, nam non mt
ruisti id) 1, 283.
Cornica MY diistitaens sequentes oonsonas' ny yl den vyth amonlye (non potest
quisquara computarc) P 40, 2. mar ny yl bo» ken (si non potest esse
|
|
|
|
|
(delwedd F9414) (tudalen 751)
|
IV. 4. PARTICCLAB NBGATITAB BBttAMMIUAK. (7t3) 751
«liter; = gy[) 57, A. jf vos kyllys ny vynua (eum perire nalebat) 7, 3. yn
ne/ ny v^yth treyi» (in caelo non moraberis) 46, 3. De conaouiii >u, ng,
ni iutro miseis, ut in hoc exemplo: hmnu ganto nyn iopoy» (hoc ei nou erat
uioievtum) P. 10, 2, supra egimus (pp. 549. 580).
Aremorioa NE destituens sicat hodie, etsi saepiasime uoa notalur in fectio:
ne reheut (non &cieti8) MJ. 131 b. ne rc^y ne ra/ (nou Stcio) 61 a. 232
b. ne otr» (neacio) 78a. 187 b. 188a.b. ne onn (id.) Cath. ne vezo ganet
eredetglan (non erit natus, credite pore) Bnh. 4, 21. Contra: nv gru/
neyroaff (non facio) MJ. 27b. 3db. Buh. 204, 2. n» gra (non fiocit) 62, 14.
ne gon (nescio) 4, 12. MJ. 21 a. ne gallo (nou poterit) Buh. 48, 9. ne
gorrei/ ma drem (oon tollam Toltnm meum) 42, 17. De intromissia consonis d,
nd ef. p. 550 sq.
2. In sententia relativa vel subiuncta eadem particula britannice, quae
hibernice, est NA.
Cambrioa exempla: mae ryued ua thodeis yn lynntavod (minun est, quod non
ceciderim in furorem) Mab. 1, 10. diheu oed gatUunt ua chlywystynt eiryoet
kerd kyHal (persuasnm erat eis, ae non audisse nnquam cantnm talem) 1, 23. y
gynnedy/ yw ua daw marchawe ar y dir e/ ua mynno e/ ymtaelet ae e/ (con
suetado eius est, ut nou veniat eques in tturam ipsius, quocum nolit ipse con
gredi) 2, 50. maekwy val fnwnn yr ua allei dywedut (puer ut hic, qui non pot
erat loqui) 1, 267. ar y llech y mae kawc aryant wrth gadwyn aryatU. mal ua
ellir eu gohanu (in lapide est vas argentenin in cateua argentea, ita ut non
poesint separarl) 1, 8. medylyaw am ua wn pa leydqfheno (meditatio, quia ne
scio, quo eam hac nocte) 2, 13. Cum pronomine infizo: ryued yw gennyfi nam
atwaenoet (mirum est mihi, quod me non uovisti) Mab. 2, 7. Sequitur iuter dum
post negationem tox, ex qua pendet: ua ehymera/ myn vygkret . .. ua ro da/
myu vygcret (nou Bumam, non dabo, per fidem meam; i.e. per fidem meam, me non
sumpturum, daturum), ua roda/ yryfi. a duw (uou dabo, per me et denm) Mab. 1,
264. 265. Contra iu quibusdam sententiis relativis cambrice particolam
absolntam ny adhiberi supra diximus (p. 392): gwrdu mawr aioely ympenn yr
oreed. ny bo llei odim no deuwr (virum nigrum maguum videbis in capite valli,
qui nihilo minor sit duobus viris) Mab. 1, 6, nyt oe» aryhelw ua myn yr unty
hwnn nya ry dycko iarll (non est iu possessione eius, comitissae, niai uua
baec domus, quam non ei ademerit comes) 1, 28.
Snnt eUam hic formae NAT et NAS differentes quomodo absolutae nyt, ny».
NAT: ryuedu aoruc urthur ua de(froea gwenhwyuar ac nat ymdroes yny gwely
(ffliratns est A., non ezperrectam esse G. ueo motam in leoto suo) Mab. 2, 8.
dywedut wrthunt awnaethpwyt . nat yr amurch arnuiU y dodit ialaw y teulu (dic
tum est eis, non propter contemptiouem ipsorum eos poni inira familiam) I,
276. ar da arannei owein. hyt nat oed vwy gan y gy/oeth garyat (ot boua dis
tribuebat O., ita ut non esset mmor apnd subditos amor) 1, 21. w^ oee . . .
ny* ry dycko iarll ieuanc . . . am nat aei yn wreic idaw (nou est quod non
abs tnlerit ei comes iuvenis, qui» non fiebat nxor ei) 1, 28.
NAS: ny dele mab uchelur uod enpenteulu. ee/ achaus nat dele (non debet
filius optimatis esse mmor domus; haec estcausa, cur id non debcot) Leg. 1,
7, 1. ac yro/ a duw nas rodwm euo (ac per me et deum nou darem ogo illum,
equom) Mab. 1, 10,
|
|
|
|
|
(delwedd F9415) (tudalen 752)
|
752 (7H) IV. 4. PARTICULAE NKGATIVAB BIUTANNICaK.
Cornica exempla: tf a doy» . . . gatu ett ua vyt trtgii (ionvit, te eua
Cfaristo non esse moratam) P. 85, 4. Je demptift ffUjyU pegh neb ua gUy (li
temptandum eiun, qui facere peccatum non poterat) 20, 4. te revon vyth a dru
eraga fyn ua gewtgth (quod tu nullam rationem contra eos dicia, miror) 120,
2. te ua yllyth omvo^ (ita ut tu uon possis cavere) 20, 3. ua ve boi falt an
denm (nisi euset faisus hic homo) 99,2. Ante vocales comice NAG:
kynnag<^dm akentyll (quamquam non sum homo sapiens) P. 8, 1. grutont
eutyll nago m (cepemnt consilium, quod non erat bonuu) 31, 3. Tamcn etiam NA:
uynytha ua effo eoul (ut nunquam bibat ius) D. 1620. then dor prag ua
ynnohela/ (td terram cnr me non prosterpo?) D. 2594.
Aremorica: euit' vnan ua duy, palamour tascun da cnan ua duy (propter aliquem,
qui non veniet) Bub. 4, 20. 6, 11. men scoy crenn quen tenn ennha/ ua gallo
en tca/ flacha/ quet (impellam eum tam acriter in eom, ut non poscft
eeleriter deflecti) MJ. 138 a. Ante vocales item NAC, NA6: toeza/ a gra/ m
ou/ cla/vel (miror quod non sum aeger factus) MJ. 223 a. bytcoae e ri nag oam
betet (nunquam eius bominem me fiiisse) 197 a; varissime NAD (cf. p. 550).
De formula ua — mar (quamvis) vid. supra (p. 724).
8. PMticulae dehortativae fonua paulum differt in senteutia recta.
Cambrica NA, ante vocales NAC: ua dot ditheu yny gyvyl e/ (caveeas to in
vicinitatem illius, equitis!) Mab. 1, 248. ua at neb (ne siveris quemquam) 2,
25. ua cheryd ui ny wydum i hynny (noli opprobrare mibi! nesciebam ego istud)
1, 287. kyrehu y Uamhystaen. Na chyreh heb y gertint (sumere uitun, coepit
eques. Ne sumpseris! inquit G.) 2, 16. nac ymchoeldi dracheuyn (ne te
verteris revro!) 2, 36. nac ewch betlaeh hynny (nolite porro ire ita) 3, 33.
m vit (ne sit) 2, 375. 383. ua vnscet . . . dim ymdanei (ne induat sibi
quidquam) 2, 20. Item ante coniunctivum: ua rodJier yny del gereint (ne
detur, cervi c« put, donec veuerit G.) 2, 22. ua disgynnych (ne descenderis)
2, 19.
Alibi tamen, ut in hibernica lingna vetusta, coniunctivo praemissa inveni tur
NY: ny bo gretscM duw vorthyt (ne sit salutatio dei tibi!) Mab. 1, 292. xy bo
berthaeh bytlt y boch chwi no minneu (ue formosiores unquam sitis vos quaai
ego) 2, 215. nyt ami yn uyu> yd aho «/(ne me vivo eat iUe) 2, 245.
Cornica: ua wa ua moy pegha (noli amplius peccare) P. 34, A. ua ihe gough tor
yn golon, ua thegoogh tor yn colon (nolite portare iram in corde) 37, 1. D.
539. ua eu troyt ua leyf ua vo golhys (ne omiseris pedem aut manon, quin
lavetar) P. 46, 4. ua vfymgh dyscom/ortis (ne sitis pertarbati) 265, 1. Eadem
forma servari. videtur ante vocales : ua ol (noli flere) R. 853. ua olougk
(nolite flere) D. 2640.
Aremorica: ua gra quet sy (noii dubitare) MJ. 52a. ua rev sy (nolited.) 10 a.
188a. 226 b. ua grit di/ caffou ua saouzan (ne pararitis mihi curas autdo
lorem) Buh. 38, 21. duet . . . ua lardet muy (venite, ne tardaritis amplius)
76, 6. ua vez quet eouetus (noli esse ifimbitiosns) 68, 8. Non differt forma
ante voa les : ua ehan quet (noli conctari), ua esma quet (noli timere) Bnh.
4, 2. 146, 6.
4. Particala prohibitiva subiunctae scntentiae cambrice suppletur pnepo
sitione rae com infinitivo verbi positae (p. 678): yUty eu er etcubaur
tbrtngn rae dale muc ccr yadar (habitatio eius, 6iicoitarii, est horreum
regis, ne offi ciat fomos eius avibus) Leg. 1, 10, 4. ykymeratsant kytgyghor
..yiutmgtn...rtt
|
|
|
|
|
(delwedd F9416) (tudalen 753)
|
IV. 4. PJkJKnCOLA* NEGATITAE BRITANKICAB. (715) 753
(fwjfhot or ecrmnyeH adytoettytU (oep«ront consilium alio modo, ne sciretor a
pygaaaeis, quod dieerent) Mab. 8, 800. ua do$ ditheu yny gyvyl «f rae dy lad
ohoiunD (ne ieris ta in iUios Tioinium, ne ocoidaris ab eo) 1, 248. Cambricae
proprios est hio loquendi modus, quoniam in ceteris dialectis eadem prae
positio aut contrarium significat, ant com negatione abit in conionctionem:
rae ua (pp. 737. 788).
Comica partionla et aremorioa in sententia subioncta eadem est, quae in
absolata.
C ornica: Pylat a yrghy» "^tr^ . . . numas 5«n eorf "^y «oe^ nan
hemerre y yakerttm :. . ha ptoy^t tam ua gtukeiu (P. iussit eos ire ad corpns
ad oustodien dua id, ne id anfeirent inimiei sni, et cavere, ne quid
donnireot) P. 241, 2. 3. ua veny U^yt nynge» jorth ^ 0011005« (°0 occidamor,
non est via servandi stri) 245, 4. omwtf^e ., .ua peghy (cavere, ue pecces)
20, 3. nte a gev» thotho dek ua eoonyer pendra wreny (coiloquar cum eo
suavissime, ne recusetur, quicquid fiuuemus nos) D. 190. Formnlae rak ua
exemplum sapra attuli mus L c
Aremorioa: mir nafitU. mir ua grt^ da damnation (cave ne erres, cave ne
efficius condemnationem taam) Bah. 166, 4. 7. doe roen iir a miro dit tra
hedro ua noam quet (deas rex terrae providebit, ne tibi quidquam nunc noceat)
€, 26. ne caffaf span gant oun ua ven daffnet (non capio tranquillitatem prae
timore ne damner) 162, 5. 6. Formala rac nax niz eeglouo . . . «n guei arall
an Ira se rac ua hoarfe goall (auscultabimus tibi, ne iterum ista res accidat
male) Bali. 74, 10. ahanen reson eo monet . . . rae nam be blam oz chom aman
(hinc ne ceese est abire, ne habeam dedeons manens hic) 98, 8; cE. supra 1.
c.
5. Negationem duplicem vel multiplicem copnlat propria particula britan nica
NA, ante vocales NAC (neque), sive duplicatur vel multiplicatur ipsa, sire
simplicem sententiam negativam sequitur (respondens germ. noch). In qua, com
nec eios loco inveniatur ni — ni (ut in hibernica lingna) et ante verbnm
sententiae semper insuper praecedat pariicula uegativa iuesse coniunctionem
dieianctivam saspiceris; cf. tamen quae sapra (p. 724) itdtiolavimns.
Cambrica exempla: ny byd reit itt torri ua gwaew ua chledyf (non erit
necessarium tibi frangere nec hastam nec gladium) Mab. 1, 259. ny welynt neb
ryw dim. ua thy nae aniueil. ua mwc, ua than, ua dyn. ua ehyuanned (non vi
debant quidquam rei, neo domnm nec animai nec fiimum necignem nechoroi nem
nec habitaculum) 3, 146. nae y adef Uad awch tat chwi nac y diwat ny douthtim
i (neo «d profitendam caesionem vestri patris ncc ad denegandam Teni ego) 1,
287. adiheu oed gennyfi gei. ua dihangei nadyn nallwdyn ynvyw (et persnasnm
erat mihi C. uon evasorum vivum nec hominem nec bestiam) 1, 9. hyepy» yw
genyfi ua chynt ua gwedy ua okiglef i kerd kyatal (persnasom est mihi, nec
antea nee postea me audisse cantum aeque dulcem) 1, 9; post simplicem
negationem: ny byd ryd heno nae auory ua threnhyd (non liber erit hac noote
nec cras neo perendie) 1, 289. a diheu oed iii gei. nawdei» i eirmoet bwyt ua
Ifynn nywdwn yno ygyffdyp (et certum erat tibi C. me non vidisse «nquain cibam
nec potum , quem non viderem ibi pariter) 1, 5. Cam
articulo vel proBomine infixo coalescens particula: oc ny dywat nar gwr nae
vn or mo ryntfon vm geir (neo dixit ueque vir neque oua e pnellis uUom
verbnm) Mab. 1,5. Zmm, oboim. eibt. E*>. II. 4i
|
|
|
|
|
(delwedd F9417) (tudalen 754)
|
764 (71>) TV. 4. 9A1vnOULAB KBOAITVAB BBITAmnOAB.
pandaeth yr gaer nadyn. ua mU. nar baed. nar ewn. ua thjf. nae anked. i^
gwelei yny gaer (cum veniaset ad castrum, neo bominem nec wiimal nec apnua
nec caneq neo domum. nec habitationem videbat in caetro) 3, 151. ny at yr
arueu estronatol mawr raceo «felet nae toitneb e/ nae bryt (non sinunt arma
mirs magna illa videri nec Tultnm illius nec fonnam) 2, 10.
Cornica ua semper respondet germ. noc/t, ant antecedente fbrmula nani^ (germ.
teeder, cE p. 403) ant singnlaris, Bive praecedit negatio verbo addita. tiit
sequitur: den vyth ny yl amontye ua leuerell toar unoto (nemo potest
compatare nec dicere ore) P. 59^ 3. nyniough ol da ua whek (non omnea estia
boni nec dnlces) 47, 2. Jyni ua ua troye ua leylf ua vo golhyg (mihi noli
onuttere pe dem uec manoin, quin, laTetur) 46, 4. dal ua bcrfar ny ate nag
omtanat nag onon ua clafi vytJt ov> crotcethe mair pety a leun goton
(caecum ant gnrdnm non sinebat, ut non sanaretur. nec nnum nec aegrotnm
quemquam iacentem, si ora bat pleno corde) 25, 2. 3.
Aremorica particola tam iterata inTenitur: nemeua ua ioa ua ev§ naear (nec
gaudium habeo nec amicum nec cognatum) Buh. 8, 23. perac guiritn m aamtonez
nac ovzomp guer ne leuerez (cur Tere nec sermocinaris nec nobis Ter bom
dicis?) 56, 8. 9; quam semel posita: gat ua louam ne eepernaff (nec le pori
nec Tulpi parcam) 32, 8. ne deux gruee ua amieguez (non est mnlier nec obstetiix)
96, 7. eguyt an boet nem em hetaf nae e nep guya ne re^ouitiaf (ce nsm non
desidero, nec nllo modo delector) MJ. 6b.
6. Ad amplificandam negationem snae sibi quaeque dialectus elegit yoces.
Cambrica Erequentitts addit (sicut lingna hibernica) pron. neb (aliquisX
anbst. pronominale ffim (res): ny chc^vm i neb (neminem ego inveniebam) Mfth.
1, 10. dim oc awch da nya mynnaf (nihil de vestris bonis cupio) 1, 272. ni
chi gleu i dim (non audiTi ego quidquam) 2, 232. 233.
Cornica frequentins adhibet substantiva quaedam, ut banTie (gutta vel stiUa)
Voc. 9\ vel banua (cf. gall. hod. goutte"): bythqueth tchet tebel nn mat
«ty icylyt gante banne (nunquam adhnc neo male nec bene Tidi iis, oculis
neis, quidquam) D. 398. ny'cl^} banne (nihil audit) D. 2321. iudat ny goak
tmbannf (I. ne minimum quidem donnit) D. 1078. gemt queth y ben y qu^^tnt
gueUu banua ua ylly (inToIucro eius capnt inTolTcbant, ut Tidere nihil
poaset) P. 96, \. dai ny wely banua (oaecos erat, nihil Tidebat) 217, 2.
6anua ny aliaf ywelas (nequaquam posBom Tidere) Cr. 1622. Ckm (passus; cf.
galL hod.p<u) vel eammen, eamen, eaman (plnr. an oonferendnm cambr. eaman,
Tia?): pan voelat eam ua ylly y dolla (cam videret, nequaquam se posse eum
decipere) F. 13, 1. ny vyn an vyl harlot cam awot an byt dywethe (nequaquam
Tibs nebolo decedere Tult per mundom) D. 2914. drok yo gyne ua venta kammen
tryle yn maner tek (aegre fero, te nequaquam vellc conTorti in rationem
paloram^, ua wrellough cammen latlie an profut (ut ne interficiatis
prophetam) D. 1293. 2t^ mar wokky vammen ua oynnyth erygy (tam stnltus, ut
minime velis credere), my ny won pywe cammen (ego nescio, quis sit ille
omnino) K. 990. 2493. ca men pi/lat van wdat ua ylly ctt delyffre (P. cnm
Tideret nequaquam se posse ChriBtum liberare) P. 150, 1. caman ua ylly bewe,
caman ua ylly gwyye (ot nequaquam posset TiTerc, caTere) 204, 1. 205,
1 ; idemque adiuncto hfih (utique^ de quo adTerbio frequeutissimi usus Tid.
supra p. 620 sq.: me a vynae y vj/tht
|
|
|
|
|
(delwedd F9418) (tudalen 755)
|
IV. 4. SAimacLMJt UTinaiOGUTntAB britanniius. (?ia. ^n) 755
ha n^ ^lljfn eammen vyth (optftbim eum SAnrare, sed nequaquam poteram.) D.
3126. dyougel an keth denua the tekoel eamrnen vyih ua yl voharfoe (cert» ut
idem illehomo salvetur, neqoaquaro potest evenire) R.'2i8(V. Semel inTenimua
tam (frostam): gvy^e tam ua guthene (cayere, eos inasit, ut ne dormirent) P.
241, 8. Denique his qoodammodo addi potent brtm (orepitas Tentria): ny
dalujfth bram (non Talebit Tentom, quidquam) D. 3078. ny ren bram (nihil da
cenO O. 2739. ny rof bram (nihil do, nihil onro) D. 1461. 2779.
Aremorica vocem quet (giJL point') Cath. (leg. ket, incerta origine; e«r dem
in sententia afiSrmatiTa Boh. 170, 18: me carhe gouzout quet goude, scire
certe opto postea) negaticni addere conauetit adeo, ut facta ait perpetua
fere negntionia comea (aicnt gall. hod. pas) aaque ad hodiemnm diem. Exempla:
ne deux quet, ne deuz quet (non est) Boh. 16, 16. MJ. 28 a. ne gnallaf quet (non
possum), ne gallen quet (non poteram) Buh. 56, 13. 78,
13. ua ehan quet (noli tardare) 4, 2. ua tardomp quet (ne tardemae) H2, 12.
146, 17. 210, 8. doe roen tir a mu-o dit tra hedro ua noaao quet (deua rez
mondi prospiciet libi quid quam nanc ne noceat) 6, 26. nen proufen quet (ed.
que^i, corrigendum conso ntHitiae caoea; non probarem id) 170, 15. Eadem toz
saepina additur praep. hep (aine): hep gou quet (sine ullo errore, mendacio)
116, 15. hep quet nam, hep quet anam (aine uUa maoula) 72, 16; 104, 6. 146,
17. hep quet a mar (sine dabio) 204, 16. Aep muy quet Cdontaxat, tantommodo')
Gath. MJ. 65 b. Ab hac voce proraua differt que^i (aliter , aliad ;
reapondens com. ken, p. 398) : ne gataf quen (non poasum ^iter) Buh. 94,21.
nem bezo ;u«n-(nonhabebo alind) 132, 4. hon creda ua comptit quen (credite
nobia, nolite ioqui aliter) 188, 12. Contn addita iuTenitur gallicaua toz
ipaa: peia an dra »e ne falhe es ve quet cKseimulet (minime oportebat istam
rem diaaimulari) MJ. lOa.
B. Partionlae interrogantes.
1.. Interrogationem simplicem positivam, tam rectam quam obliquam, cam brioe
aignificat A ante verba, AE (= aywY) ante nomlaa: go/yn aoruc owein aoee
uarab ae arueu yr iarUea (quaerere O., eaaetne equus et arma comitiasae) Mab.
1, 29. gofyn aot:ue owein yr uorwyn aoed le y gallei ef haffel bwyt (quae
rer* O. e pnella, num esset locua, abi posset capere cibum) 1, 82. a bery di
(&cieane ta?) 1, 264. ae amter ynni vynet yr byrdeu (eatne teinpus nobis
ire ad mensaa?) 1, U. ae gwr y arthur wyt ti (esne vir Arthari tuT) 1, 243.
go fyti aorue nteein ae dyn bydawl (quaerere coepit O., nom esaet homo mauda
nna) 1, 31.
Cornice A (nifail differens a particula verbali, itaque abiecta ante voca lea
principales) in interrogatione recta: a glewsyugk why (audiTistisne tosP) O.
2727. a garseeia (piaceretne tibi?) D. 2838. a allesta (possesne tu?) K. 862.
a vdte (Tidesne tnP) D. 2925. a wotta (videsne?) P. 195, 3. 255, 4; cf. p.
606. a ote cous» why an clewas (loquentemne tos eum audivistisp) 95, 1. Abiecta:
cee mab du (esne tu fiiina dei?) P. 100, 4. oge gy, otagy (tune es?) D. 1234.
R. 463. oma vy nep ath werthua (nam ego te vendidi?) D. 755. v» whet thelh
eorf galarow (suntne etiamnunc corpori tuo morbiP), yw saw ol ihe wolyow
(aantne aaua omnia tua Tulnera?) R. 487. 489.
Obliqoa interrogatio inchoari solet coniunctione mar (ai): leuerough mar
4»*
|
|
|
|
|
(delwedd F9419) (tudalen 756)
|
766 (717-718} IV. 4. PARTIODLAB IHTBBROOATIVAa BBtTANNICAS.
pjfth tmcy» (dicite, nam eonsenretor) P..95, 1. mj/rugh mar te (Mpioite, wm
veniat) 203, 3.
Aremorice A, sed ante yocales AC (hod. Ao, hae vel na,
nae): a ffmr eon tra »e (num ▼enun est hoc?) Bnh. 126, 20. a te «o ela/
(nom to aegrotni es?) 56, 1, ae eff »0 tnuy (an sant
plores?) 120, 18. a h»y n guel (vosne vi detis?) MJ. 53 b. ac an nor
ayoa digoctret (portaae erat aperta?) 217a. da gou toiU teler a huy ve
quemeret (atl sciendnm perspieae, nom tos recipiamini) Bah. 20, 20. huy [a]
yoar net a hy so par/et aee (ros ecitis probe, num es sit perfecta satis,
paelia) 22, 16. ieueret ape» ae e/ »o hoz e»i>er (dicite, num earit vestra
spes) 22, 12. grit huy on odianec ae eff reiz en brei: man a deuhe ... da
bot/t . . . yanet (facite aagnrinm, nam ea lex sit, ut in iiac Kritannia
nasea tur) 88, 13.
2. luterrogationis simplicis negativae notae diffemnt per dialectos. Cambrica
PONY (hib. canty. pony wydut ti nat edetcis y yausat tteJie m dyn ua Uicdyn
yn vyw (nonne sciebns tu non siviese tempestatem hodic viTom nec hominem nec
bestiam ?) Mab. 1, 9. ponyt oed da mynet y geiioie (nonne erat
bonum, ire quaesitum?) 1, 11. aphonyt y gei»taw dial (et quidni sumere Tin
dictam?) 2, 18.
Cornica A NY, A NA: a ny teojas ow mestry (num ncscis poteststem meam?) P.
144, 3. a ny wothough why (nonne scitis tos?) B. E44i. a nyntifi (nonne est?)
D. 800. a nynseae, a nyngeae (uonne erat?) R. 1321. 650. a ua iry^i (nonne
vides?) P. 120, 3.
Aremorica ANE: anedindy duet guenede (nonne sant ablati tecnm, u gentei?) Buh.
158, %. a ne ve pret (nonne esset tempntff) MJ. 160b. Plenin que AN aut
scriptnm ant pronnntiandom, ut iostns fiat syllabaram aumenit: anedeu me eu
oitn heny (nonne ego sam ille?) MJ. 59 b. ane gouitode (nonnc scis tu?) 112b.
unoe eux quet lech (nonne habetis locimi?) 221b. an deif (q*i(i) ma qutut m»
reeeuabl (nonne est aemmua mea acceptabilis?) 91 a. andoa (nonne erat?) 207b.
209b. an deuz den (nonne est quisqoam?) 110 b. andeu, W««^ (nonne?) Cath.
Cetemm hand raro dissolvitur sententia, ut ex interrogativa pendeat negatiTa:
a me nam eus lech da nech^ (nonne habeo lr>cnm, caussa, aegre ferendi?) MJ.
21 a. a te ua eret (nonne oredis?) 74 b. a te ua dem (nonne pntas ?) 90 a.
3. Interrogationis bipartitae Tix eztant exempla. Cambricae Iterataepsr
ticulae A — A vel AE — AE, si pars posterior est affirmans, colligi.posssBt
ex interrogatione simplici et e Leg. 2, 1, 27: edeucyt e ke/reih ua vyr nep
btA eu hy ai moruyn ae gvreic (lex pronuntiat neminem scire, utrom sit illa
virgo an mulier; cf. p. 725). Ncgativa in parte posteriore formula a nac
exempUi non comprobatur.
Cornica exempla non invenimns nisi inteirogationis obliquae, in quibiu
praemissum py nyl (uter, utcumi?i.{>. 408) sequitur commnnis
particula disiano tiva: merough pt nyle an du» aoyth delyfris po eryat...po
barabas (vidfte, nter hommum liberetur, Christnsne an B.) P. 125, 3. 4. ny
tcothon» yn t^ry py nyl a wroua drok py da (nesciunt certo, utmm fitoiant
malnm an bonum) D. 2774 sq.
Are moricum exemplnm eandem partioulam habet: ae e/ »o beu pe nac m
|
|
|
|
|
(delwedd F9420) (tudalen 757)
|
IV. 4. PASnOOLAB BBSPOITDBMDI BBITAKinCAB. (718 719) 757
quet (eitne yirus ipse, annon eat?) MJ. 195b. Viz codem pertinent haec ex empUi:
pe tn eontre ezoude aet lcnech ua tnou (in qoam regionem ivisti sorsam aat
deonom?) MJ. 190b. cousquet cref out pe esout mut (obdormisti graviter aot es
mattts) 104«. C. Particulae respondentes.
Cambrice saepius sicot hiberoice tam afBrmative quam negative respon detor
repetita Tooe, qua contbetur interrogatio, rel sabstantiTo vel verbo.
Ut affirmatlTe: ae amuf ynntm/netyr byrdeu. Amter. arglwyd heb yr otoein
(estne tempos nobis ire ad mensas? Tempas! domine, respondit O.) Mab. 1, 11.
a bery di bot vymmareh % ain arueu yn vnletty euni heno. Paraf (parabisne to
at sint equns meos et arma mea in nno habitaculo mecam hao nocte? pa labol)
1, 264. aoee dmedleu o newyd gennyt ft. Oet arghoyd heb yr ynteu (santne
nontii nevi tecom? Sant! domine, respondit iUe) 2, 6.
N^tiTae particolae fonua NA adhibetur, ante vocales NAC: dywet heb ef.atuef
gennyt ti a gvmeuihur amuod amat. Na vu myn vygret heb hi (dic, inquit ille,
faitne is apud te et feoit inTitua tibi? Non foit, per fidem meam, inquit
illa) Mab. 1, 240. a vorwyn heb y peredur adoy di y dangoe ymi yr ani ueil
hwnnw. Nac af ny lyuaiewyt dyn uynet yr foreit yr yt blwydyn (paella, inquit
P., Teniesne ta monstratam mibi animal illad ? Non ibo I non siTit homi nem
ire ad silTam iam per annum) 1, 298. aaiwaenott diy marchawe raeco mawr. nae
atwen heb yr ynieu (nostine ta equitem illom magnum? Non nevi, respon* dit
ille) 2, 10. Inde oritor foimala NAC EF (non idl germ. neinf): tydi oy ekwaer
heb y peredur, myoi o rannaf y bteyt ar Uynn. Nae ef eneii heb hi (ta mea
aororl inquit P., ego diatribnam cibam et potom. Minime,
anima, inquit illa) Mab. 1, 251. arhowch xn yma heb y peredur «u aaf y
ymwelet ar pryf. Nae of argheyd heb wynt. awn ygyt y ymlad ar pryf
(expeotate me bic, in quit P., ego ibo ad Tisitandum serpentem. Minime,
domlne, inquiunt illi; eamus oua ad certandam cam serpente)] 1, 277 sq. Hodie
quoque nag e in •ententia biblica: bydded eieh ymanoeddiad le, ie; Nag e, nag
e (sit sermo Tester: est, est; non, nonl). Hib. nath6 respondere Tidetor
cambr. NADO (hod. ua ddo): im cdAygaf ... nacheueiit ua bwyt nadiawt. Nado
yrof aduw ieb ynteu (ego opinor te non accepisae neo cibam nec potom. Non
accepi per me et denm, inquit ille) Mab. 2, 42.
Quare Tix inTenius particulam n€W solam osarpatam, ut {nit hibernica par
ticala negatiTa respondens naiee (p. 749); inTenitar tamen sabstantiTi
instar: dyuot gennat arthur anac gentM o iuerdon (rediri a l^;atione Arthuri
coeptum et non, i.e. negatio, repulsa, com es ez Hibernia), gwedy Ueueryd nac
udunt. ijfuodi aorue bedwyr (postquam dictnm non, negatam est eia, surrexit
B.) Mab. 8,240.
E eontrario snnt propiiae quaedam cambrieae partionlae affiimantes, quibus
caret lingna hibernica. Ex his frequenti<» IE, IEU : ae gwr y arthur wyt
ti heb if. le myn lygi^et heb y peredur, heb y gutalehmei (aam Tir Arthari es
tn? in quit Qle. Its! per fidem meam, inquit P., O.) Mab. 1, 244. 285.
Qoamquam Mepios haeo particala non tam respondet, quam confirmat, immo
interdnm
|
|
|
|
|
(delwedd F9421) (tudalen 758)
|
758 (719.790) rV. 4. INTHmBOTIONKS BBITAinnOAE.
ezolamat: mm ygyt y ymlad ar pryf. h heb y peredur ny mymuffi fiy»^ («• mus
uua certatum oam serpente. Certo, inquit, P., nolo ego i8tud)Mab. 1, 278.
datlmygu aoruo yr iarUtt. le vy mab kychwyn a vynny. ku het' ef aan dy gt*
nyat (resascituta ex animi deliquio comitassa: rerera, fili mi, «bire to yit?
Ka! inquit ille, cum tua yenia) 1, 238. can dy genyat k«b y peredur mi a
gyehwynM^_ yvmth. Je hynny vymrawt aoynny. leu ptyn vygcret. aphei ua bei o
garyat amat ti ny bydum yma hyt y bum (cum tua venia, inquit P., pergam
forai. Hea istud, mi frater, Tia? Ita! per fidem meam; et nisi fdisset amnre
tni, non foissem hic qoamdiu foi) 1, 255. leu heb y peredur yma y bydutn htno
(oeitO| inquit P., hic erimus hanc noctem) 1, 256.
Particula post interrogationem affirmans est DO (ita): dtffroi aometaiiek
agofyn dgytgataei hayach. Do arglwyd heb yr owein dalym (expergefieri A. et
quaerere, dormivissetne panlisper. Ita! domine, inquit O., aliquantisper)
Mal». 1, 11. a ytmoelas ef athi heb hi. do heb e/ (nam eonvenit ipse te?
interrogaTit illa. Itat respondit is) 2, 24. Of. snpr» nado.
Cornice et aremorice item responderi iterato praesertim yerbo, quo
interrogatam est, vel affirmative vel negatiTe, demrastraiit haec exempk,
corn,: a alletta y axwonfot. Galeen y ta (possesne tn eum agnoscere? Possem
certA) R. 863; arem.: a te proffe , .. ne proffen quet, a huy proffe . . . nen
proufm (tone probares ? Non probarem) Buh. 164, 9. 170, 15.
Fnisse tamen propriam particulam affitmautem oemicam lA, TA testatur
Lhnydins, etai in nostris libris nob inyenitur. Eiusdem
quaedam ezempla irs* morica: ya Cadverbiuni respondendi^) Cath. u huy a toehe
nox boe y. Ya tit' mat hep laquat ey (nuni vos iuraretis, vos non habuisse
eos, uammoa? Ita! illico sine dnbitatione) Bnh. 160, 7. a te t/mhe tam an tra
man, Ya tizmat kep nep atfer (num tu inrares revera. hanc rem? Ita! statim
sirie ulla pertorba tione) 164, 17. Item, ai non proecedit interrogatio, ya
tizmat MJ. 132 b. ia 48«. ya 134b. 155a. 157«. 167 a. 168a.
D. Particalae ezclamantes.
Cambrioa frequentior interiectio et particda appellans, praemissa siait in
liugoa hibernica vocativo, A, HA, iam eztat.in gl. Oz.: a mein funiou
(rit tae tennesl), a hir etem (instita longa!) 37*. ha ardbrenou
(o sepolti!) 39*. Item in Mab.: a wd>enn, ha unbenn^ ha iarllee (o domine!
comitissa!) fq. a 9orwyn, ha vortoyn (o puella!) 1, 28. 293. a geimeit (o oomites,
ilineris! sing. ceimat, eeimiat) 3, 193.
Partioulae.magis oxclamantes sant OCH et 01., quanus illa interdun, haec
semper appellantem a post fie habet
OCH: oeh heb y riannon paJmm yrody di atteb uell^ (heu, inquit R., o«r das tu
ita responsum?) Mab. 3, 21. arthur avnsgawd ymdanaw y vynet y yntwa* ar
marchawe. Och arglwyd heb y gwalchmei gat ymi vyntt y yineoan ar mar chawg yn
gyntaf (A. se induit ituras certatum cuiu equite. Hens! dovihe, in quit
G., permitte mihi, ut eam certatum cam equite primus!) 1,
24. Qab ereinl heb ef ae tidi yttyd yma (heos Geronti, tune es hio?) 2, 54. OCH A:
erdnf vendyth aumaeth. Och a truan heb ef ny dylyy gqffel bendyth (petere
<iius benc
|
|
|
|
|
(delwedd F9422) (tudalen 759)
|
IV. 4. iMTBBiaonoms britamnioab. psi) 759
diciioiiem coepit. Henl miser, inquit ille, non debes accipere benedictionem)
Mab. 1, ^7. oeh aw heb y geremt. paham y coileist ditheu Imnnvo (ehen, ^^
inqmt G., oar amilBiBti ta illud?) 2, 14. oeh amit hib ef pa gerdet yw kw^n
(eheu, Enita, inquit, quaie Jter eat istnd!) 9, 55.
01 A: «iauorwyn dec a bery-di (ohe, paella palehra parabisne tu?) Msb. i,
264. oia w fa le yd ymordiwedmod e/ athi (ohe, vir, ubi saperaTit is te?)
2, 24. oiawr kanyea y mor marw dlw» yndaxe (o vir, nam pemtittit mare mortao
habere pretiosa?) 2, 816. ot awrda y mae ymi ge<fymEleith. i^pmydyoko y
gerd hoim (o Tir nobilis, est mihi sooius, etsi non inielleglt hano artem) 2,
229. oia ar ffbejfd duw heb efpwy ysayd yngorfen vyndina i (ehea domine deus,
inquit ille, qvua est perficiens pemioiem meaml) 3, 154.
Sont praeterea aliae qoaedam particahw cambricae exclamandi, praesertim
lamentandi: oiaduw heb ef gwae vi vymot yn aehaw» (o deus, yae mihi, quod
siim ego causa; cE hib. fe amai Cora. cod. B. ap. Si Tr. gL XXXVll.) Mid>.
3, 97. oiaduw holl gyuoethawe gwaeui heb ef nyt oee neb heb le ida/w heno ua
myn mi (o dens omnipotens, vae mihi, inquit, non est quisquwn, oai non sit lo
cos hao nocte, niai ego) 3, 143. gwae ui heb hi o» <m aehawe i y mae (vae
mibi, inqut ipsa, quod propter me est quod etc.) 2, 35. vb wyr nawd duw ra
goeh. yr y byt ua wnewch hynny (hea yiri, gratia dei sit Tobis! per mondum
nolite &cere istad! cf. hib. yet. upp^ gl. ei, Sg.) 2, 216. y tnam heb ef
peth ryued ryweltda ygho\<s\t (papae, mater, quid miram yidi in silra!) 1,
236.
Denique memoraodae sunt formolae compositae Ihfma, Uyua (ecoe; codem osn quo
galL hod. voici, voildy. ttyma weithon ual yd h^awd arthur y carw (ecce nonc
quomodo venatas sit A. cerram), ttyua yetyd iawnaf am hynny (ecce quod est
aequissimam propterea) Mab. 2, 22. 25.
Cornicae eaedem fere sant interieotiones. Mmore com emphasi.profer tur A,
quare etsi ante vocatiTam hand raro praecedit, at a el (o angele!) O.
736. a dae (o pater!) 85. a vroder (o frater!) 1827. a venen (o mulier!) 173.
a vap (o filil) 853. a veeter (o magister!) P. 65, 2. a M» (o deas!) 246, 2,
tamen et omittitar saepe: arluth (domine) P. 50, 4. arluth du (domine deus)
42, 4. 43, 2. gnas te a Jek an grow» (puer, ta feres cracem!) 174, 2, et bis
vel saepios iterata inTenitar: a a adam R. 161. a a a ow arluth da Cr. 392,
nec non posita sine vocatiTo: a taw (ohe tace!) Cr. 171. Frequentiores
sant prae terea: ogh (eheu!) R. 438. govy, gouy (rae mihil O. 621. P. 246, 1.
goef, gwef (rae ^!) D. 750. P. 48, 4. goy (Tae iUisI) R. 1187, cam
transnmptis, ut ellas (angi.eUas) Dr. » ethlay» Cr.; saepe aactae et camalatae
at ogh trv tro O. 249. ogh goef R. 2313. ogh govy 0. 2198. iru govy ettas
eUas 0. 861.
Exolamantis as (et, y»") cum Terbi sabstantiTi formis ezempla sapra p.
549 attolimus, quibus addimus haec amplioris formae: yteefuef goky (at fbi
stoltas!) R. 1565. as»evye plygadow genef gruthgl both the vrya (ot esset
pladtam mihi iactr« Tolontatem animi tui!) O. 2115. De
formula awette (viden? ecoe) cf. sapra p. 606.
Aremorica A semper exclamativa etiam varius inTenitar: amamabquer (ah, fili
carissime!) MJ. 24 a. a ma mab (ah, mi fili!) 44a. 45 b. a ma mam huee (ah,
dulcis mea mater!) 28b. a ma mam (ah, mea mater!) 46s, contra frequentissime
ma mab, ma mam. Aliae quaedam interiectiones: adi autrou
|
|
|
|
|
(delwedd F9423) (tudalen 760)
|
760 (781) IV. 4. imtRIBOTIOllBS MtlTAianOAS.
(eheu, domine!) fq. ae& rom tron U goar gmrioMz Mor e meux eartx itU
lezet (eheo, rez thronorom, ta scis reritatem, imm reprehensionem aeraena)
Boh. 50, 3. ach goa me (heu, vae mihi!) 174, 1. MJ. 126«. goa plen as de»
(vae prorsus homini!) 92 b. hau (heasl) 88a. oy (ei!) 146a. FnqwotiatM sunt
praeterea interiectiones trftneomptae allae (giSL hod. kilaef)^ «m, «ma,
onea, orcza eza (galL hod. fat pa paf) ot: «m mordiidi m a mi/ gat maum^ pmt
(eia, nautae, manifesto ut eamos praesto; ed. «m, Titiose) BnL
14, 11. De»> que formulas sede, eetu etc. (en, ecce) vid. iiq>ra p. 870
sq.
|
|
|
|
|
(delwedd F9424) (tudalen 761)
|
LIBER QUINTUS. DE 0ERIVATIONE ET COMPOSITIONE.
Themala nada, omui flexione et derivatione destitiita, sentia taraen quodam
pracdita, qune radicum uomine fcruntur utpote clcmenta vncabulorum, quibus
oamifl linj^a constat, in celticis linguis sicut in ceteris aricae stirpis
sunt mo ooajBaba. Eiusmodi syllabae radicales cum vocalibns ipsis per se
efficiuntur, tum aceedentibus ab alterutro latere vel ab utroque consonis aut
singiilis aut conezia blnis, ut in plurimis radicibus, ve) tomie, qoae in
paucioribns inve niujitar. Radicnm igitur bae discemi possunt formnlae vel
speeies:
I. Radices solis vocalibus constitatae: » (ire), a, t (pron. 3. pers.). n.
Singolu consonis inchoatae : ba (moh), i>u (esse), tu (pron.) etc. III.
Sin* golis oonaonis terminatae: al (alere), ag (timere) etc. IV.
Singulis et inchoar tae et terminatae: ber (ferre), gar (vocare), can
(canere), rev (currere) etc. V. Binis consonis inchoatae ut tri (tre«). VI.
Binis terminatae : arb (tradere), arg (caedere) etc. VII. Binis iuchoatae in
singulas desineutcs, «it eret (cre dere), brag (pedere), dig (linere), acar
(separarc). VIII. Singnlis inchoatae, binis temrinatae: r«ry (efficere), co/c
(humectare), ddv (fingere) e(c. IX. Bini-^ et inohoatae et terminatae, at cland,
plant (serere), ilund (significare). X. Ter ais consonis inchoatae, singnlis
finitae, cuius specim snnt ]at. strepo, atrtdoy paocissima ezempla celtica
praeter transnmpta ut terib (scrtbere). Eiosmodi vero radices tcI latinae
rarae sunt, quae incipiant a temis, desinant in binas eonsonus, ut lat.
tplendeo, eti-ingo, et vix invenius nllam terminatam tribus; nam geim. quoque
berht (got. bairht, clarus, quocum fursitan conferri possit nomen vetastain
Burcturi Tab. Pent., alibi accommodatum ori romano Bructeri), tenht (in
aonine vetusto Tenetert) potius derivata themata sunt habenda quam verae
radices. Qoare mnlto minus expectandae suat radiees fictae secnndum formulus,
quas porro eonstraere possis, SCERCT, SCKERCT, si consonas principales SC,
SCR, termiaales RCT statoas.
Omnem illamm radieam oopiam colligere et per variae speciee vooabnlo ram
•iDgulonm origines et propagaticmes indagare, lezici haad dabie est, non
pamaatioea, quae potina plaribua oommunia obserrat
|
|
|
|
|
(delwedd F9425) (tudalen 762)
|
762 (7«3) V. 1. DKMVATIO CELTIOa.
E sjllsbs radicali ipsa vel solo vocalis incremento aacta pancissima no mina
flecti constat per omnes liDgnas enropaeaa, ut gall. -reix, bib. W, corn.
rv^, arem. roe (lat. rex) vel bib. nii (graec. firiv, fieis); pleromque inde
fonnantur tbemata et vocabula bisyllaba vel plurium syllabarum per
deriyationem et conK positionem. Ao de flexione nominia et verbi in superioribus
libris expositui est. Derivationie et compositionis formnlae vel
leges sequentibne ot^itibua tradentur. CAPUT PRIUS.
De derivatione.
Oeltica derivatio sicut in ceteris linguis affinibns fit tam vocalibns quni
consonis. Yooales deriTanteB etai tam iuter se coninngi possnnt quam alter
nare cum derivationibus consonarum vel ayllabis denTantibus per illas
fonnatit, inter se tamen non plnree snbseeoatur quam binae, quamm prior
Teraae tit vocalts an semiTOCalis, interdum in medio relinquitur. Est igitur
vocaliom d»> rivatio simplex aut summum dnplez, consonarum praeter
simplioem etiam do plez vel multiplex.
Ad extemam hanc deriTationem in celticis quoque lingnis saepius acce dere
radicis variationem intemam, praesertim vocaHum incremento factam, patet comparatis
celticis hominibus et Terbis tam inter se quam cnm vocabuUs et radicibus
lingnarum cognatarum. Ut per I vocalis incrementiuu prodierant hib. ,fiad (—
TMa, veida) , cambr. ffwt/d (hod. ffioydd i.e. gymid) , arem. gou
(prtiesentia, coram) e iradiceyfc^, ffuid (=x Tid); hib. ad-fiadat ^rofemnt,
enan tiant) ex eadem radioe (cE scr. viddydvn, zend. vaidhayerm)', hi\i.fiad^
lec. fiadk (fera) St. gl. 183, nudti fiadach (Tenatio) Ml. 37 r. et fiadmila
(ferae) Corn., oonL. nuitfil (Ittti) Voc. 8\ cambr. haA. gtbydd, arem. hod.
^oez, gouez^ ^esLgoM (ferus), pl. goezet (ferae) Bnh. e themate nomiuis gall.
vidu, \x\\>, fid (arbor), cambr. hod. gwydd, corn. guit, gweth, arem.
guez, hod. gviez, gtoe (arbores); t«] cambr. vet. meiat (teuuis), cora. muin
(gnicilis) Voc «= awn O. 2444, sreffl. moan, hib. hod. min (p. 104) e radice
mtin .(<kf. lat minor, minua, gr. fiivvfltc, fiiKv^w, got. miHS, minniaa,
slav. minii,. minf, lit. minit). Haad aliter U Tfr colis incrementam statuas
in galL roudo (I^udus; Anderondns), hib. hod. rmdk, briti vet rud (p. 108),
cambr. hod. rudd, corn. ruth R. 24.S9. 2512, ntyth 0. 1622. 1635, arem. rue
Cath. M.J. 44, hDd<ntf, f■» (rnber), si «ionferas lat r^fyt, gt«ec. i^ev&at, got
rauda, lit^ raudSniu, slanr. rjfidi. oohtra radicem, qualls isett in scr.
nidhird-a, lat ruber, gr. i^i*&()vs. Deniquo A radicalis variatio ei lir
milia, qua per graeoas maximeque per slaTicua radices altemant e, o, «, pnr
batur his exemplis hiberoicis: atral/ (habitaoulom, posaessio) Wb 21*. 27*.
Ml, 17*. vel atrob Sg. 19O’, dithrub (desertus) F. h 44, diilirubac/t
(eremita) Colm. h. 19, contra atreba (habitat, possidet) Sg. Wb., item diall
(declinatio) oontn dueilti» (declinarent), do(n)elltar (declinatur),
doeUatar-, dtiellatar (dbdinantur) Sg., vel diall (gl. diTertiflnlom) Sg. 63'
contra direUtat (g^. detianmt) Cr. iT;
|
|
|
|
|
(delwedd F9426) (tudalen 763)
|
V. 1. DBBIVATfO OAIXIOA BT HIBBRHIOA VOOAtnm. (»»*• 798) 768
quare eimiiem rationem litiitaere haad dnbiiamus inter ladal Ml. 25*, gen. ta
dill Wb. 27*, et do(da)aidlea , do(gn)aidlibea, doaidlibe/n (visitat,
visitabit viBi tabimns) Wb. 9*. 25'. Ml. 14*. 1.
Derivatio hibernica.
A. Derivatio vocaliam.
Nomina lingaamm indeuropaearum principio desinere in vocalea trea pri mitivas
A, I, U, edocti sumus grammatica comparata. Concordare priscam gallicam
servatis vocalibua primitiTis thematum terminalibup cnm inscriptionibus probatur,
tum traditis apud scriptores norainibus compositis, quarum partem prio r«m
terminant eaedem vocales. Utl terminalis: Koi9is,vctfiavaaTtE,ucuttinln»cr.;
«adem finiene priorem partem compoHitorum nominum vetustorum: Moridununi^
Moricambe, Moritasgus, Cassivellaunns, Cassignatns, Gassibratius (minns recte
Oasibratius Grut 869, 7), Nivimagas (?). Finalis U: Esunertus, Viducaasea,
Bitoriges, Caturiges, Maudubratius. Excipitur sola A, cuius loonm obtinet Ot
Lienoi Conleatot, Iccavo» Opyianicnos, Andecamulos Toutimenos, Trutiknos,
Doiroty «ermunnos, Seyofia^g, BidiKXayoviaxog, •■«licnos, cantalon, canecotedlon, iubron^ vtfnjTOVy dvorico
Inscr.; in plurimis nominibus, ut Lugodunom, Lapodunum, Sigovesns,
Bellovesos; eadem copulans post eonfltonas terminalest Cingetorix.
Inter has tamen A (0), quae interdnra loco cedit, at in compoeitia Laas
danum, Lugdanum, non est eadem tenacitate qua ceterae dnae, I et U, quae
etiam ante alius vooales inveniuntur derivantes.
Servatur igitor otraque derivans, nisi semivocalis J, V statuenda est, ante
(O = A) tam in simplicibus nominibus qoam in compositis.
lA (10) extra compositionem : Tarbeisonion, Aliasie Inscr.; Coria Itin.,
Staccia, Ravins, Novins, Tobins (fluvii Brit. et Hibern.) Ptol., Ollius,
Mincios (flavii Galliae cisalp.), Larins (lacus), Tausius (Tonger, Capitolin.
Pertin.
o. 11), Commins, Helvii, Helvetii, Nervii, Curvilius, Cassius (gallicae
originis?) Caes., Albion (nomen vetustura Britanniae, ap. Mel. Plin. Ptol),
Bei^on fMel. 2, 5). In priore parte compositorum : Noviomagus,
Noviodunum, Mediolanum , Mediolacus, Mediomatrici , Bodio(*.asses ,
Yeliocasses, Am biorix. Praeterea conferenda sunt exempla duplieis vel
mnltiplicie derivatio nia: Toovtiovg Inscr., Vasio (urba Vocontiorum, Mel. 2,
6. PKn. 3, 4), Sirione (ablat.) Itin. A., Jnliftcum, Clipi^nm etc.,
Teutobodi&ci, Bodiontici (cf. Sego bodium Xab. Peut.) Plin.; inprimie
frequentissima t collocati inter syllabas de rivantes -at, -et, -it, -ant,
-onl et -on vel dco: Tutatione, Stabatione, Colatione, Cunetione, Bregetione,
Saletione, Tinnetione (cf. ad Bilitionem castrum Grreg. Tar. 10, 3, hod.
Bellinzona), BrigantioQe, Derrentione, Vesontioae, Revessione, Petovione,
ablatiri nominum looorom in Itinerariie. Avenio, Arausio (oppida Gralliae
Nai-bon., Mel. 2,5), Divitiftcus, Segontiftci, Magontiftcum etc. In E
transgressa eadem vooalis invenitur in his exemplis: Anareviseos, OvikXoveog,
Eideas Inscr., Correus (Bellovacus) Caes. 8, 6. 19.
Contra consoua J probari videtur soriptioue u jn AUsiia, bis in dugiiontiio
Inacr.
|
|
|
|
|
(delwedd F9427) (tudalen 764)
|
764 C^S&VM) y. 1. PERITATIO GALLICA BT HIBBBinCA TOCALnW.
UA (UO): Atesoi (G«lliae pop., Plin. 4, 18; cf. Euoi Caes.), Hesu (eo|. lis
Gall. Narb., Mel. 2, 5; cf. Mbooviov Ptbl. in Genn. magna), Addua (flsr.
Gall. cisalp.; cf. quidam noniine Adduus, Yellei. 2, 102 et Adaatuci Caat.),
Aedoi, Yidua (flnv. Hibera., Ptol.; cf. Viducaaaes Plin.), Ateboduna, Ifnobo
dans (cf. p. 22), Cartismandoa (Britamiorum regina, Tac.), VeromaDdai, Abria
catui Ptol. Plin., Ambitui Plin. Item ia priore parte compoaitomm: Bodas
gnatus, Eponumdnodaram (cE Mandubratias). Cf. dapliciter tcI maltipIiGitcr
derivata: Meduaua (torrens prope Audegavam, Grcg. Tur. 10, 9; Item in Adii =
.), Medoacus (fluvii dao Galliae cisalp., Plin.), Meduantum Tab. Peat, Nua
toates (i.e. VftllenBes), Gutroatas Caes., Bituitus (Flor. 3, 2; cE
Bitoriges), Aruanna, Teruanua Itin. Ad V tameu conaonam potius referenda
Tidentw cam alia tum haec: Sequana, Sequani, Arduenuo, Arvemi Caes.
Eaedem vocides servari solent ante consonas deriTationis accedentes; ot *':
Morini, Toutillas Inscr. (cf. Toutia, Tootiorix, p. 34), Bodincomagas (Plia.
3, 16), et maxime w: Esubii (pop. Gall. ap. Caes.), Esuggius (nom. riri ap.
Marat 1986, 7. Orell. 2062; cf. Esunertas Inscr., i.e. Marte Talidus, wwr
positam com nomiue dei gallici Esus Inser., Hesns Lucan.), Mandabii Cae*. (cf.
Epomanduodurura, Cartismandua), Meduli, MeduUi Plin., Midovi.hiv PtoL,
MeduIlius Inscr. (Grut 1038, 9; cf. Medaana, Meduantum), Catullos (cfp. 4;
nomen Tiri cambr. vet. CateU in chron. cambr. in praef, Leg. p. FV),
CatoM Inser. (Orell. 273), Catussa (Seqoanus, Inscr. OrelL 4803),
Bellatnllus, Bela talla Itiscr. (OreU. 287. 4983; cf. Bellatumara p. 16,
Belatacardus Inscr. Mnr. 43) 1), Adiatunnus Caes.
Diphtbongos deriTantes in vetastis nomuubus stataere Tiz licebit nisi foite
ai, de qua vid. p. 29; nam e combinatis at, «t, au, eu voeales posteriioes ae
cedente flexione fere solvuntor in spirantes. Exempla igitor sequentor infn
sub spirantibus.
In lingna hibernica iam vetusta, si ezdpius antiquissimus inscriptioiies
ogmicus, quas vooalibus servatis congruere fere onm gallicis probatur exempHs
p. 222 sq. allatis: Corptmaqvus, Canatami, perisse sapra p. 172 sqq. demonstn
vimus vocales tres primitiTas non solam intermedius in compositis), sed etian
terminales snbstantivorom, ntin/«r (^•='Jira-^ vir), dia (» deiva-s, deus),
mMr (= tnorif mare), budid (=> bSdi, victoria; in quibus vocibns a vel t
detrita proditur vocali radicis infecta), Jid (= otdu-«, arbor), bUh (=
bitu-t, mondns), cath (= catus, pngna). Contra servator vel ipsa vel per
defectionem in « traua gressa t derivans in formolis substantivorum -tion
etc., adiectivorum -tio, -dio ete. Ad illam enim revocanda snnt
substantiTa hiberniea in -HUf gen. -faii, -nu, gen. -sen (ut faisitiu,
dHcsiu, irphaisiu] cf. lat. divieio, •ionis), ad has ad iectiva derivata in
-te, -de^ -Uhe (ut ddlte, forensis, gaidef hasta praeditos).
Eiusdem haud dabie originis est finalis E in prioria ordiuis substantivis,
triam generam (cE, pp. 229. 247), ut in derivatis masc. gen. in -aire, -ire
(juh taire, notarius), in abstractis fem. gen., quae frequentissima ez
adieetiTis sont formata (Idne, plenitado), et nentr. ut forbe : forbe
indagimrata (perfectio bonae Gogitationis; dat. diaforbu ibid.) Wb. 3*; vel
in pronominibua ut aiU (alia«), uile (omnis). Snbiungo nomina
quaedam, praesertim alibi uoa memorata.
|
|
|
|
|
(delwedd F9428) (tudalen 765)
|
y. 1. DBBIVATIO HAUJOA. BT HraERMlCA TOCAUOM. (7M. '*7) 765
Sabstantiva: ette (gL pinna) Sg. 67*. laititu (g^ luaimonia, gi. acredo) Sg.
50*. 52*. 62*. Undce (gl. termes) Sg. 102*. rueee (dedocug) Wb. 24*. 26».
80*. betJu (gl. boxus, arbor) Pr. Cr. 24*. painae (gL sUex) Sg. 61*. tinne
(gL cha lybs) Pr. Cr. 47*. sliee (gL lanx) Sg. 20*. athinne, atthinne (gL
torris, gL fax) Sg. 70*. Pr. Cr. 48*. wehaehe (gL senrrilitaa) Wb. 22*.
doaealdmaiche (appella tiTitaa) Sg. 29*. indibi (in proprietate, in
proprietatem) 29*. 29*. comoiete (yi cinitas) Wb. 14*. ffue (fithitus,
mendaoiom) 14% Adiectiva: dithae (gl. aoatns) Sg. 106*. buide (gL flaTus)
14*. foriue, taritse, toraiste, taraine (iidelis, firmos, secnrus) Wb. 10*.
25*. 27«, 30*. Ml. 27*. eotnmae (dives), domme (inops) Ml. 86*. 36'. cutnme
(aeqoaiis, idem) fq. cutrumme (similis): nibat ehuirummi httili (non erant
similes omnen) Wb. 9*. aete (CftciliB), anee, inie (diiBcilis) Wb. fq. isaese
dvib maid dodenum (iikoile est vobis bonum facere) 4*. ni aste linn cpm (non
&cile Tero videtor nobis) 5*. arniasse noib disuidib (nam non facilis
sauc tus ex his) 3'. nlasse tuidetiht frUoll de (non faoile resistere
Toluntati dei) 4*. 01111«« (difBcilis) 6*. am. ndt tmse (sicnt non est
difiScile; mox comp. fit «»#s) 17*. isiiue nduit (est difiScile tibi) 5*.
isinse andimiecem (est difficilis eorum deiudicatio) 4*. isinsee inball
dothinchos (est difficile membmm instituere) 13*. ba inse diin epert gue
airinti labrathar indiuttni .i. ifts. mps isfirion side (esset difficile
nobis dicere mendacinm, nam is qui loquitur in nobis, i.e. I. Chr., est verax
hic) 14'. Saepius f<»*. responsia praemissum post quaestiones Wb. 19*.
27*. 28*, vel n/w. SM. 26. 48. 228. 230. 254, in veteribus glossariis
explicatur jti hannso (non difficiJe). Adiectiva denTata in -de, -the, -te
cum finalem to calem saepius in a nmtcnt in Sg., cx codem quaedam aliae voces
hia addi poterant, ut derba (certitudo) 66*. sechta (gL mechanice) 33*.
In eandem tamen e aliae vocales transgressae videntur amissa consoua finali
thematis cum s nominativi in pluribus furmis hibernicis, ut iaxta -a (cara,
gea. carat, amicus; caera, gcn. eaerach, ovis; goba. gen. gobann, fgiber)
inve ninntar -e, -i, -ti, quiu etiam -iu in substantivis posterioris ordinis:
menme, gen. menrnan (mens); tme, gen. tcned (ignis); brdge, gen. brdiget,
brdgat (cer vix); aire, gen. aircch (primas); Jili, gm./led (poSta); dru, gen.
dran (ren); mdthrathatu, ^atx. -thalad (m&inmoa\\ita); uHidetu, gen.
-detad (altetn&tio)', coiin diu, gen. coimded (dominas). Eodem igitur
pertinebit E in cuilae (gl. culina) 1^.51*, quod videtur traneumptum, et U
tenninalis in his: orddu Idmae (gL poDex) Sg. 88*. cundu (gl. suppams) 70*.
B. Derivatio coosonarum siraplex vel duplex.
Sunt primnm enumerandae foimnlae monoFiyllabae consonarum derivantium, et
inter eas quau frcquentius inveaiuntur bisyllabae vel elisa vocali binarum
saltem consonarum. Vocalis antecedere potest consonae derivanti non solum
correpta aut nulla, ut consonn uuda ad radicem accedat, scd etiam producta,
diphthongus vix nisi per conlraciioncm. Consoua dcrivans ipsa est ant singu
laris, aut inncta tam .secum (dcrivatio geminata) quam cum alia (derivatio co
neza). Tam formnlae derivatiouiH concxae, cuius consoua prior firequentius
est liquida N, spirans 8, tcnnis T, C, varin.i K, vix Tj, quam formulae
bi^yllabae in hoc conspeclu euiimcraniur seoundum consonam posteriorem.
Praemitto
|
|
|
|
|
(delwedd F9429) (tudalen 766)
|
766 (797. 7SS) y. 1. DBBIVATiO GAIXIOA BT HIBXRNICA UQmDABDM.
hic qo<Mine ezempl» vetosts gidlica, ut •int Amdflraeato tun hibernicis
qua britannicis.
1. Derivatio liquidarum.
L singularis derivantis, quain semper sequitor vocalis, exempla vetaBta
gallica vel britannica: a) accedentis ezcossa rocali ad radicem: caneettediM
Inscr. 'EftXavni (pop. Hib.) Ptol. Sumlocenua (colonia ad Nicrum, in
Inscript(.; cf. Snmelocenne Inscr. Orell. 5248 «^ Samalocenis Tab. Peat. et
Sameloniu Insor. Grat 851, 7\ Segla (nom. pr. fem.) Jnscr. Morat 1218, 2.
CoslsDosser. (cf. Cosli, nomen vetast. oppidi Cnsel, et Cnses Orell. 484)
Inscr. OreU. 1965. Maglo rdat; et Maglas Conomagli fiL Boll. Mart 1, 258, 15)
Inscr. (Beitr.UL 849). Maglios, Sapplius, Sapplia Inscr. (61&ck. 50).
6) Accedentis cani vocalibns correptis. AL-: Magalu
(dat.) Inscr. M«ga Ins Trex Boioram) Liv. 21, 29. Magalius Inscr. Stein. 369.
Teatalos (Gallag) Sil. ItaL 4. 198. Camalo-d&nam luscr. Orell. 208.
Plin. 2, 75, 77, YacaliB, ter ram Gabalom ^don. TaiQaloi. Tai^uv (ax(foy,
Britann.; cf. Azali PJin. i, 25. 28) Ptol. CacaiuH Momms. Inscr. Helv. 352,
69. Cncalonis fiL Inscr. OielL 4903. EL-: Ooelom, Graioceli Caes. Yindelici
Horat (od. 4, 4). "Vindeliciu anmis Flor. H, 2. IL-: Sicila (vicus
Galliae) Lamprid. Alez. Sever. c. 59. Me» silus, Senomacilus. Merocila Inscr.
(Beitr. HI. 352). Basilia (cf. Basilos Csea 6, 29) Ammian. 30, 3. lopilia
BoIIand. Sept. 5, 597. Vergilius, Yirgilius Ma^ tial. Sidon., Yergiliae
«tellae (cf. p. 11). Carvilius Caes. Vindilius Inscr. Stein. 298. OL-:
ak^olnv (pnlegium herba Gallis) Dioscor 3, 30. Anisok (anmiB,
monast.; cf. Anisua) Boll. Mai. 3, 608. lun. 3, 355. UL-: Meduli Auson. episL
4. 7. 9. Camnlo-genus, Taximagulus Caes. Camulus (Mavors) Inecr. Orell. 1977.
1978. Camolo-dunam Tac. Ptol. Cass. Dio, Itin. Ant. Xab. Peuf. Andecamalu
Itin. axovfiovXovfi (strychnas herba Gallis) Dioscor. 4, 71. B(fiynvlos (veta
stios nomen Araris vel Saugonnae) Plut. ed. Reisk. 10, 729. 730. Dammola
Inscr. Murat 1305, 1. Itulue Grut. 807, 7. 853, 9 Domnnlus, Damnolas Sidon.
epist 4, 25. 9, 13. Yenuleius Lamprid. AJez. Sever. c 68. Benuleia (feoL)
inMr. Mnrat 1313, 10.
Forsitan huc pertineat formula TAL in eantaloit Inscr.
c) Accedentis cnm vocalibus productis. AL derivaatis ezempla
videntur: Mantala (AUobrog.) Tab. Peut, Petromantalum (Galliae oppid.; cE
Cata-man taloedis fiL Caes.?) Tab. Peat Monialomagensis vicos Gregor. Tur. 7.
47, n conferendum est cambr. vet. montol (gl. tratina; hod. mantol) Oz. 7\ Ao
qoa^ dam alia forsitan huc pertineant supra allata in -alo, fbnnae adiectivi,
quae cambrice eat -aul, -awl. Diphthongi a semivocali r profectae (cf. pp.
3^. 128) in nominibus Knfi^avlqg ap. Pausan. 10, 19, Sageulo in Inscr. ap.
Orell., n sunt derivata, non composita (cf. hib. vet ^ola, iula, sapiens, p.
35).
d) Derivans LL in nominibus gallicis vel britaimicis. ALL-: Oii^aVji
(aestuar. Brit) Ptol. villa Bonalla, Boll. Mai. 3, 608. monast Pentallum in
pago Rotomag., Mabill. saec. 2, 478; iu quibnsdam alternans cam -ell: in vico
Mar sailo, MarscUo Trad. wizenburg. n. 215. 230, Concurcallam,
Concoreellom sp. Vales. Etiamnnnc in Italia superiore Guastalla, Varallo, viz
non gaOicae ori ginis. Bisyllabae quoque eztant formulae cum tenuibus vel
liquidis aut prae
|
|
|
|
|
(delwedd F9430) (tudalen 767)
|
y. 1. DBBITATtO OALUOA BT HIBEBKiaA UQt7n>ABt7M. CT«9; 73s)
767
oedentibiu «(11 «eqtimtibus: Carticalia ('Aur. Antoninua Baakianua Camoalla,
Lngdiini genitns, oam e Gallia Teatem plurimam devexisBet, . . . de nomine bu
insoe yeatia Caracalla 'oognominatua est') Aarel. Vict. epit. c. 21.
Availooius v»«8 Qreg. TAr. 4, 50. Aballone Qoc. GalL) Itin. Ant. Abailava
(Brit. loeaa) Inacr. ap. Petrie L p. CXIX. ELL (in femininis praesertim
deminativis, ut ▼idetor):. Mosella (cf. ^losa). Ov^tlla (oppid. Brit) Ptol.
Maurella (nom. pro]>r. fem.) Mabill. dipl. suppl. p. 93. villa
Nivella, BolL lul. 3, 61 loous qui dicitur Morsella (Belg.; d. Morsella et
Marsa, Pajinon. loc. in Itiu. Ant), Mabill. saec 3. 1, 17. 18. Yincella
(super fl. Jcaunum, hod. Yineelle) dipl. a. 634, Ma bill. dipl. p. 465. silva
forestella (p. 79). Plur.: Vercellae Plin. 3, 17. Venelli, Ovivelloi (nom.
gentis) Caes. Ptol. Vipellis, Viscollie (Noric, Pannou.) Tab. Pent. Porro:
Uzellodanum Caes. locus Oscellns (in Sequanae insula) Boll. Mai. 6, 803.
(Conferenda cum his : capelius, capeila, capelluin (miuor capa, teg mentum,
gall. hod. ehapeau. pileus) ap. Cang., a quo non dissedet Capellatiam (vel
Palus, nomen regionis, i.e. limitis imperii romaoi quondam transrhenani) Amm.
18, 2.) ILL (cE deminotiva: regUlus, gL regnlus, gl. Isid. remillm, re molus,
parvus remus, Lex. vet ap A. Mai. Auct class. 8, 505), irequentissima
derivatio nominum propriorom masc. et fem.: Roscillus CeltiUos, Adbacilius,
ProoiUas Caes., Toatilius, Troucilius, SoriUuS:, BoriUns, CapiUiis, PistiUas
in Inscriptt ap. Grat, Mnrator., OreU. Feminina: DuteUla Luicr. FadiUa, Pro
cilla (Nemaaeensis generis) Ct^itolin. Anton. P. c. 1. LiviUa, Drnsilla
Sueton. Calig. 7. 24. BabiUa, VindiUa, Excingilla, Grabrilla etc. \t
Insoriptt Non in frequens eadem formiila in daplioi derivatione cnm Uquidis
vel tenaibus: Ca^ ▼ariUns Caes. Otacilius,
Otacina Inscr. OreU. 373. Varicilius. lovincilius, Ca
rantiUua Inscr. Grat et Morat. Mogetilla Inser. (Beitr. III. 353). Gabillonum
Caes. ULL sicut praecedens: MarnUns (nscr. Ordl. 4019. Sabollas Grnt 1003, 1.
TituUos Murat. 1501, 7. Catallns (Tricassinns, Vesontinas) Vlqrat 1068, 7.
OreU. 2064. GermuUas Grut 956, 12. Cintulius, Centulius Murat. 1281, 6.
Feminina: Marulia OrelL 5060. Magalla Grnt 912, 10. Titulla Murat 1501, 6 ;
cum alia derivatione: Bellatulius, BelatuUa OreU. 287. 1983. Caratulius Grnt
862, 2. la nominibus locorum: CacuUe (prope Juvavnm; cf. bardocueallus,
TrebeU. Poll. Div. Claod. c. 17, cacolli bardaici, Capitolln. Pertin.
c 8) Tab. Bent. MidnvXXoK i(Raetiae oppid.) Ptol. Praevalent siout ia simpUci
item in geminata derivatione vooales t et u iaxta a; cnm e tnm o, quae est
varissima, ex illia transgressae videri poterant Hibernica vetnsta exempla
coucordHot cum gallicis hacteaua enomeratis.
«) Simplex L non intermcdia vocall ad radicem vocall terminatam acce dere
videtur in themate verball bal, hel^ unde epil, atball (pcrit) eto. e radice
ba (mori); sicut iu subst nentr. sil (semen) Wb. 4% gen. sil 15*. Eadem post
consonas ipsas frequentior est in snbstantivis desinentibus in -le: tuithla«
(gL gibbus) Sg. 22*. tuthU (gl. gibbus, gl. cancer) Pr. Cr. 9*. Wb. 30*.
iolllae (gl. calx), eertle (gl. glomus) Sg. 50*. 70\ sercla (gL irritamenta^
gulae) 63*; praesertim in abstracti» fem.: isintutticfdi (gl. in astutia,
aapien tes; adi. iuachU) Wb. 8'. sotii (gl animositatea; soial, snperbus,
arrogana, O’Dav.) Wb. 18*. icumadUu et miatliandi UJi (gl. in forma dei, cum
esset
|
|
|
|
|
(delwedd F9431) (tudalen 768)
|
7<>8 (730.731) Y. 1. DBBIVATIO GALLICA ET
HIBERKICA LIQITIDARDM.
Christus,
PhiL 2, 5) Wb. 23'. It<>ro in alia derivatione camnlat»: forcUtii (pne
ceptor ; e foreitaC) Wb. fq. taircetlid (gl. aagax) Sg. 60*. ee$eanUt»
(diTenku) Wb. 13'. Sg. 211\ tainemUai (gl. bellus) Sg. 37^ Non «iiter ante
terminatio&e* flexionis: ilontdb wlib (gl. ad infema; adi. m^/) M1. 'IV.
eescmdi, eeaamlib (di verso."s, diverBis) Sg. 211*. bed lulthramli .i.
iiaibid comarbvs fornathar etitiSas iid ahesnu (gl. imitatores niei, patris
ventri, estotc) Wb. 9*. bed adthramU (g^ tit .sitis siue querella et
gjmpliceit sicut filii dci) 23'. pniimt tainemU (&cta pracclara) 12', e
compositis eeotmil, athramil, miniamail^ de quibua infra dicetw.
b") Liquida simplex accedens cum vocaliboa correptis, intcrdam vuina
tibus inter se sicut in radice ipsia: cf./ugall (cui adscribit alia
inanus/uj^ gL uegotium, adversiu altcrum; inox dat.: o/uyulL, gl. iudicio,
contendit) Wb. 9*.
LA: -o/derivans 1. aabstantiva uiabc. etnentr.:
Amcbtaca/ (dietributio) Wb.1*. catal (gl. penula, gl. lacema) Pr. Cr. 03*;
quibuscum conferri potest praepositte amal (instar). Nom. propr. virorum:
Catbal Aon. Iniaf. ap. O’Con. 2, p. 20. TtialAal (= Publius, e tuatb,
populus) Tigora. ap. O’Con. 2, 31. 2. Adiectiva: huasal (saperas) l)r. 33%
uanal (nobilia; brit. uehef) Wb. fq.; transumptuB: umat (humilis) Wb. b*.
-ol H-ul tam inter se alternantes quam cam -al derivante iu substaatirid:
uu/>at (dedecus) Wb. 8*, mebul 1*. 3\ tindnacol (traditio) Sg. 209*.
tindnitad ^ hii« tocis uominativas vcl ucciisativus, non dat.) Wb. 9*. 21',
supra UudiMeal', eiiisdciii formae et radicus adnacul (sepulcrum) Wb. 27*.
MI. 22*. bdigal an bai fful ^hud. iiuogaL ppncuhiui): dogabdil haiguiL, ad
capiendum praedam) Wb.25\ gabid (irl. furoa, gl. patihuluin; cf. mpd. lat.
(lahaiua^ gabala, gatialum, crux, pa libulum, ap. Cang.) 8g. 45". l)?t'.
xaigul cdich (gi. tempas acceptabile, aovi te» tamenti) Wb. 15''; an
traii.siiniptuin lat meculum? cf. transumptom tempul masc. (templiim)
Wb. H\ 21'. Dubium est, nam codem pertineant: ado/, teol (gL re iuni, fjL
oarbasus) Sg. 14*. 7O’. diol (gl. lo«lix) 69'. doi-ochol
(gl. foramen) 54".
-fl in snbst. tifincl (obsciiritus) Wb. 12'. 21*. Adi. »'*'/ (hod. iseal,
infems; brit. mW) oolligcnduiu est c diitivo ixiul et hiitui Cr. 18\ 33*. et
formis plur. idi, isli Cr. 18*. islib ML 27"
Iliic refrrcndu o:»t duplcx derivatio TAli (SAL): foreilal (doctrina) Wb. fq.
tairchital (vaticiitiuiu) Wb. 5'. inlinscilal (inceptio) ML 15*. tojtal (gL
ver riculam) Sg. 33\ tre jojcuI (gl. pcr metaplasmum) 20r. TEL (8EL): diMif
(casos) Sg. fq.
Lh -U va adi. iuachit (gl. astntus) 8g. 60*. Mmail fq. in eompoaitis ul
subst. intiauid, intiamait (imitatio, instar) Wb. Sg., adiectivis: cotmil
(sifflih»; i.e. con-iMunali) , undc «ubst. cosinilius (similitudo) Wb. Sg.
fq. et adL decoo posita eesamii (dissimilis) Sg 208*. 211*. erchosmd (gl.
persimilis) Cr. 35', mtd tisque aliia derivatorum fere similibus (cf. gcrm.
-lieh, angL -like) ut: tainiamall (gl. optiinas) Sg. 50*. sainsamail (gl.
poti.s) 39*. saiHemail (praecipaus) Wb. S". coiubad
adramail ininace (ut esset patria similis lilius) 6'. athrumil, mddramU
(paternus, matcmus) 13'. Addo miathamH (hod. miadhamkuil, faoucstus, nobi
lis), colligendain o subst. miat/iamle (v. supra), ac multa recentiora ut
eaill teamliall (silvester) St. gi. 1061. Exempl» vocalis elisae
accedente derivatioM vel ilezione supra allata sunt.
r) Cnm vocalibus prodactis cadero vix invenitur, si excipina quaedam ad
|
|
|
|
|
(delwedd F9432) (tudalen 769)
|
V. 1. DBHnrATIO OAIiUCA BT HIBSSinOA. LTQCIDABaM. (731. 733)
769
derivatioiiein conexam pettmentia, quonun vocalis producta est ezcnesa con
8oua priore. dL («■ dl? ut m6r n tndr, p. 17) denTans esse videtur in subst. deddl
(crepuseoiam) Corn., dat kuan oetnu dedol indiallhi (gl. a primo ergo
crepuaculo) Ml. 42 r., unde adL compoaitnm remdedHie^ remdedollae (gL ante
lacanos) Sg. 36*. ML 21*. Hibernica adiectiva derirata in •<tf, ut sunt cambrica
in -auL, -awl. non inveni. Transnmptnm yidetur achtdil (actnalis, operans):
mad vMeeUa tra inehow iahe 6is achtdH et indiadm ithe 6ia aehtdU aamda
alalliu (gL marg. 1. Cor. 12, 15; i.e. si igitur in ecolesia est pes, hoo est
genus ope rans, et manns, boo est genus operans mains altero) Wb. 12*; cf.
O’DaT.: aeh tail .i. oni it actuali» vHa hetha ffneitheaeh .i. ar 7 buain
(arare et metere).
d) DoriTaatis Li.ezempla e codicibus vetustis. ALL: abtUl (gl. malu8>
arbor; cf. Aballone Itin.) Sg. 61'. pupali (gi. tentorinm) 50*. fanuall (gL
hi mndo) 52^ eonnall (gL stipnlsm, colligendo) 66\
ELL: trogell (gL flagrum) Sg. 48', gen. sainchenelcE srogiil (peculiare genus
flagelli) Wb. 17*, nisi est transnmptnm.
ILL fortasse, nisi oomposilio est statnenda, in imiU
(gL tutor; si i*ecte lego, est enim dubia soriptura) Sg. 13*; cf. iniU (g^
tnta), roiniU (gl. tutissima) Lor. 74. 147. innill (gL fidns)
Corn. B. com derivatis inniniUiffud (gl. tnitionem), huandinmUivgud
talmaidech (gL tnbita tnitione) ML 19*. 35'. ininillius nemthr»
lueta t. nemthroeta (gL impenetrabilis tntela), doniniUius (gl. tntaminQ Lor.
66. 140: et Bimplici f: ianessa do innilem (est propior ei tnitio)
Wb. 4*. Oertios hnc pertinet nom. pr. Siniil Tigera. ap. O’Con. 2, 177; cf.
p. 297.
OLL, ULL: mocoll Un, mocol lin (gL subtel; gaeL mogut) Sg. 63*. Pr. Or. 25*.
cocul (cncullus) Conn. amal chodiuU deray» (ut tegimen glandis) Ps. 57*.
f") Derivationis conexae fomiulae in liibernicis obsourata sunt
excussione consonae prioris, servatae fere in dialectis britannicis, et
prodnotione snpple toria vocalium (pp. 17. 71).
TLA: ddl (cambr. vet. dcM) in comp. dahech (gl foruni) L. Ardm. 189b.2. et
ddUuide (gl. fomm) Sg. 57*. cenil (genus, natio, gens; oambr. vet. cenetf)
cum derivato een^ (genns) fq. sdl (gL calz; cambr. aatcdt) Sg. 68*. Fortasse
scil (nnutius, = scetU^ aechethlT) cum composito derivato aoscile
(evangelinm) Wb. fq. CLA : muinil (collnm; oambr. m/jfmagl Mab.) St. gL 744.
Corn. B. Conezam deirivationem latere in terminatione -dl subst. verbalis
fem. gabdal, gabdl (su raere, sumptio, p. 487) Wb. fq. cnm compositis:
imgabdal (Yitarey vitatio) Wb., tmeabdl Sg. 203*. digbdl (ablatio) 9*.
etargabdl (gL intercapedo) 52*. tercbdl (ortns) Cr. 18*. indocbdl, mducbdl
^loria, splendor) Wb. fq. Cr., patebit eon Jierenti cambr. eavail, ca/aeL,
cqffel. M derivans gallica, semper sequente vocali : a) singularis accedit
sine vo eali »d radicem: "O/iuoc (Gallorum dens; cf. Ogmn et ogam, p. 1)
Lnciaa. Trocmi (pop. galL) Liv. Plin. Acmodae (insulae) Plin.
b) Vocales correptas continere videntui AM-: Cinnamns (nom. viri) Tn Boipt.
Grat 842, 10. Loutius Clutami fil. luscr. Orel). 4994.
Duplez tamen derivatio S-M contineri vidctur in nominibus litUnufiu (aestnar.
Brit.) Ptol. Miner. belisamae Inscr. Orell. 1431 (Belisanae Oi-ell. 1969),
uisi est compositnm,
Zssta, •■AMif. ouT. Ko. IL 48
|
|
|
|
|
(delwedd F9433) (tudalen 770)
|
770 (7«2. 788) V. 1. DBHIVATIO OAtXICA ET HIBERKICA
UQDIDABCM.
et
TrigisMDO (locus, item fluTii, kod. Treisam, quorun «her inflait b Dann viom,
in Rheiium alter) Tab. Peut.; rectina Tragisftmo? of. Tragisn (flnmen) Inscr.
Orell. 1331. EM-: fcofi/t (?herba artemisia toI serpyllam, rapiam Gallis)
Diosc. 8, 117. petra quae Artemia dicitor, Tir Artemios nbibine (ef. hib.
Arlur^ cambr. Arthvr") Boll. lol. 1, 53. 114. IM-: Bergimus (dens)
Inscr. Orell. 1971. 1972. pars agri quod Tooatur Sissima, dipl. a. 634 ap.
MabiU. p. 465. Post alium deriTationem: Carpnsimo Inscr. Murat 1441, 4. OM-:
Ber gomum (opp. Gall. cisalp.), Vindomnm (Brit) Itin.
Yertacomacori (pagos gal licus, compos. Ver-tacomo-cori? cL Daooma Inscr. ap.
Emele p. 67) Pliu. 3, 17. Venaxomoduram (Raet. oppid.) Notit. dignit.
UM-: vetumu* Inscr. Triumns, Gassumus, Bitumus, Ucumus Inscr. (Beitr. III.
355). Maidomo, dipL a. 862 ap. MabilL p. 537. in villa nnncupante Gadinma (ad
Mosell.), Mart^ne 1, 184.
e) Cum vocalibus prodactis yel diphthongis deriTantis m
ezempla non Ti> dentor eztare.
d)
Neque geminatae MM deriTantis gallioum apparet exemplum.
e) Contra ad conexam derivationem SM pertinere Tidentor: Osismi (pop. galhc.)
Caes. Plin. (^'Oaiafitoi Strab. Ptol.) oiTitas
Ecolismensium Libell. de provinc. Rom., Ecolisma (hod. Angooldme) Ghreg.
Tur. 2, 13. 37. nemus cai Molismus nomen est, VitA S. Robrati primi abb.
Moiism., BoIL Apr. 3, 670. Bellismum castellum, Orderioi Vital. histor. ecoL
Norm. (Vales. pp. 72. 70). letovaftara ^ Xsjfovaftara. elSog naTatpQdxtov.
ralarai^ Hesjch. Sed oon feras derivationem supra memoratam duplicem s-fs, ut
iu oomine Belissms ap. PtoL
Hibernica M deriTaiu: a) simplex accedit ad thema Terbi Tooali ter minatum in
substaatiTO masc: ffmm, gen. gnimo (actio), e Torbo gitiu, fiMiio (cf.
fognam, gtn. foffnamo, servitns, Wb.); ad vocalem radicis consoua excosn in
mdm (servitns; cf. mug, servUs) Wb., assimilata in vtgreimfm (perseentio), de
cuius Tariis formis Tid. p. 268; post consonas eadem aooedere Tidetur io
subst. fem. tallm (laqueos) et tuUm .i. mtdieln-e membrum Corn. Eliditor to
calis accedente flezi^ne vel altera deriTatione: dSnma, dSnmo, gen. a iifmt
(facere) Wb. h4 tirmai (gl. ab ariditate) MI. 15*. dilmm (licitus) Wb.
eecktnumt (gen., septimanae) Cr. tairimech (oonstans) Wb. Inprimis memoranda
snat substantiTa neutra duplicis deriTationis -mann (ord. post. ser. V.) et
mssc menme, gen. -man (mens) Wb. fq., quocnm forsitan conferenda sint :
filmae (gl saepes) Sg. 50\ aicmae (genus) d4\
i) Siraplex cum vocalibus correptis.
MA in sabstantivls feminini generis (p. 241), Tix in adiectiTis praeter
superlaiivos.
-am varissima et vix nisi praecedente a in snbst.: drum, gen. ainne, dst drim
(numerus) Sg. indadaldam, dat. acc. acealdim, aealdaim (collocatio; sed cf.
p. 253) MI. Wb. Sg. Forsitan huc pertineat adi. airlam, irlam (paratos,
promptus; airle, Toluntas) Wb, fq., pl. arrlama do denum uilec (parata «d ftr
ciendum malum, membra) Wb. 3'; eztat tamen etiam simplez lami isti indai nim
aalam (anima parata est) ibid. SuperlatiTomm exempla Tid. p. 278, qui* buscom
conferri potest adv. riam (antea; a praep. re, ante) fq.
|
|
|
|
|
(delwedd F9434) (tudalen 771)
|
V. 1. DBBIVATIO OAtUOA. BT HIBTOinOA LIQUIDAEDM. (t38) 771
-um iu adv. ianm (pofatea, p. 618).
-em firequeixtior in aabst Terbalibus gen. fem. (p. 486): miidem (\tm),
eretetn (fides) Wb. fq. ^ffem (elainor) Corn. B; airigem (gl. querimonia) Sg.
61*, dat. hvanderegim ^l. questione) Ml. 32 r. tairiieem, teriatem (positio,
eta tus) Sg. 74^ Ml. 34% eam art. intairiaeem Wb. 14'. dimieeem (deiadicatio,
re probatio, contemptio): ieiiue cmdimieeem (est difficilis eorum
deiodicatio) Wb. 4', gen. meat dimicme (iudiciom reprobationis) 11*, ace.
nataibred dimieeim foir (gl. nbn spemat) &. ni fvirmi nech dimieeim
foitaom (gl. a nemine iadicatur) 8'. a* dimiem (propter deiadicationem) Ml.
36^* techem (secutio), dat. acc. eechim ]. c. Foraitan huc pertineat: innHem
(tatela) Wb. 4\ De saperlativis p. 278.
MU in sabst masc. gen. (p. 238); ef. gnim supra allatam (et p. 486).
-am frequentior: eotnam (defensio, contentio) Wb. 11', gen. eech ceneU eos
nama (gl. non in contentione) 6\ dat. dochotnam intmachta (gl. aemalator pa
temaram traditionam) IS', plor. eosnama domvndi (gl. contentiones), ^hd coii
nvhi 7*.** aolam (gl. solariam) 8g. 53*. todemam (gl. supplieiam) 183*. Ml.
27% dat todtemam Ml. 55 r. huandaaonom (incessa) Sg. 69*. oo asgnam, oe
aacnam (acquisitione) Wb. 1*. do aeealdam (tA colloquium; sed vid. supra) 3'.
Op pressa rocali radicis: fognam (serritus; afogniu, servio) Wb. fq. immogHam
(constructio) Sg. fq. congnam (cooperatio, adiatio): ininchongnamsin Wb. 5'.
Gamulata denTBtio inest in sabst. atiram (nutritio) Wb. 28*, gen. altrtmut
MI. carm. 1.
-ont, -um alternantes intier »e in frequenti subst. verbali (/<^&»i,
denmn (fibcere), gen. ddnma, dinmo, cnm -am ih comp. fn^jmorn (gL hic
exercitus, ^ yvftvaaia', i.e. elercitium) Sg. 106*. altrom (supra allram)
Corn.
-em varior: dinsem (accusatio, cf. diniid, accusatiTos, Sg.): imeaua do
innilem otdcuu bid amdinaem (est propior ei tuitio quam esset accusatio
nostra) Wb. 4% gen. indainsemo (gl. accusationis) Ml. 34', dat. acc. ar
dimicim 7 chomainsem (propter deiudicationem et contemptionem) 86*. no in
doehomainaem ecotua da gniith (gl. aut ecdesiam dei contemnitis?) Wb. 11*. du
fuiltem argait . . . tn drechtairecht indfuiUma (ad lucrum argenti . . .
lucri) Ml. 36*. Derivationes du pHces vel acerratae
-aman, -eman, -amnacht, -emnacht infra proferentur.
MI
(praeterquam in sabst fem. tot7m, (w»(m supra memoratis) vocali inter posita.
-im in adi. tirim (gl. siccus) Coim. tirim (aridns) ML 15*. In snbst. in dithim
(mentis intentio) Corn. B.
. e) Gum Tooalibus productis non invenitur, nisi bac referre velis subst.
masc gnim (supra memoratom) et fem. Idm (manus*, = naXafirj, palma?) fq.
d) Geminata MM in subst foglim (comprehensio , discere) Wb. 30*. dO'. foglaim
ML 14*. — cf. fogUunn (gl. doceor) Pr. Cr. 56* — comprobatur hodicr nis
formis foghUam (discere), foghlamaim (disco); viz in subst fem. anim, oAtmm
(animas) Wb. 4*. 31*, de coios flezione mixta cE, pp. 258. 265. Praeterea in
rooabalo peregrino transformato membruM, mefhbrum (hod. meamrujn, niem
Conferantar T«rbi formae: andumeciti»
(gl. despicieutes) UI. 34«. dimeccither alled friajiirut (g\. spiritaaljter
exaininatur) 8S niba dimicthae Ub»i (ne sim despectus vobiii) 21''.
** Conferas verbi formam' eouinfoeUdi Wb. 16'. am. doncoiiin IV. dichoistin
21*. et dal subst donfreindid (gl. satanae) 9\ ac gallicnm nomen Senonea
(i.e. pugnacesT). 49*
|
|
|
|
|
(delwedd F9435) (tudalen 772)
|
772 (784) V. 1. DERIVATIO OALUaA R HmBBHICA UQUIDABOM.
braDa) Sg. (cE. PraeE XTT.), gen. «m tnembmimm (quatemio) Conn.; genaiiM
tamen eiusniodi deriTatio vix extat. Nam in oolum (colomba, colombiu) St gl
203. 504, onde compontum eiadeholum (g^ pakunbes) Sg. 70*, mm ad mb redH. N
deriTans in nominibus gallicis vel Initanmcis aut ipua thema termiiut aat
vocalem terminalem eibi adiangit.
1. Terminalis N, celtice sioat latine amissa in nom. sing., rediens tamen per
flexionem (-on): Frontu (nisi eat transumptom), Brigindotn (dat.) Inscr., of.
g«n. Cucalonis, dat Segomoni Lnser., saepo adiangitar t deriTanti: Ovaaiw
(Grall. opp.), Knvuov (Brit. fluT.) PtoL Sirione, ATenione Itin. Ant.
Banioius fil. lascr. Oreil. 4903, tcI alii deriTationi: casamo (asseotator e
Gallia dactum est) Quintil. 1, 5, 8. Segomo (Tictor?), Aramo, Caoalo,
Gennslo, Catoso, Cs CU8SO, Criciro, Sembedo, Saobnedo, Adiaato, Vindidaoo
(Gltlck. 150), inprimit in nominibus locorum e formalis -atio,
-etio, -antio etc. supra (p. 763) meBM> ratis. Correptam o, quam et p66l«6
testantur et scriptores graeci in nominibu gentium: Lingones, Senones,
Turones, Santones, TTiitfoiieg, Ilixrnvtov a*(for, 'Ftji^ofec, Kivt(forsg
(rel in denTatis: Santonicus, Lingonicos, Pictonicos, 'im iioviti(/), Tiz
errabimus in his quoque stataentes: Ceatrones, Ebarones, atiiae in nominibus
locomm gallicis (abl.) Aballone, Carvone, Calone, Matiscone Itia.
Ant et britannids: Abone, Alone.
2. Ante vocalem terminalem eadem: a) innota radici sine vocali: f/Mmm,
Tark/io Inscr. Cenimagni (Brit. pop.) Caes. Limnos, Damn» (insalae prope
Brit) Plin. 4, 16. Damnum Tab. Peut Dnbnos, Dnbna, Dabnotalos, Dvbno reiz,
Dubnorex Inscr. (Gliick. 68 sqq.). Dumnorix Caes., et aucta deriTstione:
Jafivovioi (pop. Brit) PtoL leca Damnonionun (opp. Brit) Itin. Domnotonas
(comp.?), Dumnissus (fluTii) Anson. ejnst 5, 15. 31. MoseU. 8. Domnitius Si
don. ep. 4, 20. Arebrignus (pagns) Eomen. c. 6. De diqtlici deriTatione (non
conexa) MN Wd. infira.
b) SinfTularis com vocalibus correptis. AN-: Rhodanns, Seqoana, Dnra nius
(tluT.) Auson. Sidon. Taranis Lncan. Fortasse: rayyavni (pop. Uibern.) Ptol.
Rauranum Itin. Ant Victisiraua Inscr. Qrat. 700, 6.
aanava (anagallit bcrba Gallis) Dioscor. 2, 209. EN-: Voeeeno Inscr. Belenns
(deua Galloram) Auson. prof. 10. Botinivinv (oppid. Britann.) PtoL Fortasse:
Cinnenins Inacr. Steio. 537. Kuteni (pop. Gall.) Caes.* 1N-: Motina Propert
Morini Yeig. Vix aliter: Kicin» (insnla ap. Brit; cE Kocinates, pop. YindeL)
Plin. Fetina, Baasina Inscr. Ghrut 763, 6. Stein. 244. Idyivov (Teratram
nigrom Gkdlis) Dio scor. 4, 148. "Oliva (fluT. GalL Lagd.). JaQivoi,
KaQivni, 'Egdtvoi (popdi Hi bem. et Brit), Koinviov (opp. Brit)
PtoL ON apud pofitas correpta: Epoua (dea) iuren. Lingonus Martial. Aponns,
Axona, DiTona, Santoni (snpraSan tonesX Ausonius, Sidonius, Teatonius ap.
Clandian., Aason., Sidon., apnd quos ctiam deriTatione cumulata Matrona,
Caledonius, Carantonos. Concordat PtoL: SdvTOvoi, Modovns (fluT. Hibern.),
KainvQaxToviov , Jafivoviot, y/eftavr6rto$ xolnos (Britann.). Quibuscum
conferre licebit: Dnronum, Cambonuai Itin. Aot
* Propter tiib. vot. roithinche, rollhMch (p. 15)? quamquam producto i
Kall*iii dicautor * poetis (p. l^
|
|
|
|
|
(delwedd F9436) (tudalen 773)
|
y. 1. DBBITATIO GALLIOA BT BIBBRMIOA UQUIDABDH. (736. 73«) 773
GsbillonaiD, Lemonam Caes. Abon» Geogr. Rst. Ex inscriptionibus: Sirons Stein.
305. Banoua Grnt 768,6. 872,' 2. Alpona, Yindoua Orell. 321.2019. Yindonius
Stein. 200. Dnuuonius Omt. 919,8. UN-: 'howa (aestaar. Brit; cS. ^hvog
Jtorafinv lie/f<itoi(^ et nom. Tiri Italoa, p. 766) PtoL
Insero hic formolam daplicis consonua derivantifl M-N-, oains Czempla ge
nerom sant daorqm. In quibosdam eaim rooalia prinoipio intercedens inter
atramque liquidam correpta stataenda est, elisa aooedente flexione:
*Iaa^iviov (Hibern. promant) PtoL Oarumua Caea.,* quibus forsitan oonferre
Uceat alia quaedam nomina vetusta, ut Yertamnns (dl Vertisco Caes.?),
Tolnmnius Pro pert. 4, 2. 10. Alia, eandem rocalem in fermola -MAN constanter
seryantia, poasont videri potius composita quam Tore denTata, at Cenomani
(ItaL sap.) LiT Anlen:i Cenomani (Ci«lL pop.; differt Cenimagni ap. Caes.
Brit pop.) Caes. Yiromanas Istabili fiL Inscr. Mnrat 1766, 1. Ariomanos Hiati
fil. (Bo ins) Grut 670, 3. Vetomanis Itin. Pent, praesertim cam
anteoedat -o vocalis (p. 763). DeriTatnm Tero nobis quidem Tidetur nomen apud
Gallos primum aaditom ac Tiz non ortam Germani.** Daplex deriTatio YAN cam
vocali a praecedente semper oontrahitar in otm-, de qua Tid. infra.
e) Com vocalibns prodactis tcI diphthongis. AN fbrtaste in deriyatione mizta
lAN nominam Ambiani Caes. Magianns, Cassianas Liscr. Orell. 457. 1986,
saepins post alias: Volaaiaaus, TrebeUianos, Matronianns ap. script hist
aogast. EN-: Rat«ni Lacan. Sidon. (sed cf. p. 772). iN-: Ticinns (fiuv.) Sil.
Ital. Sidon. et EIN-: uivratvoi (pop. Hibern.) PtoL Londbium (cf. p. 99) Tac.
()N*: Drahonns (flnT.) Anson. MoselL 365. Ja^Qtiva (fiam. Hibern.) PtoL
Verona, Cremona, Bononia apnd pofitas (p. 22), Bovotvin (oppid. Pan noniae,
Gallia^ Italiae gallicae) PtoL Zos., quibuscam haud sdo an concordet dovKwvd
(ebnlam herba Qallis) ap. Dioscor. 4, 172. Qaaevitar, an sit statuenda haec
eadem deriTatio mixta ONIA in nominibns personamm: Boionios (praen. Antonini
Pii Nemansensis), Boionia (einsdem aTia) Giq>itoIin. Anton. P. c. 1.
Raconins, Racconins Inscr. Or. 2043. G^t 851, 7. yoconius Stein. 248. Ce
sonios, Cissonios (dens) Orell. 1406. 1979. Tammonius Orell. 2018. Samelo
* Cf. 'gromnarum (q)portnidtu' Tita S. Bertini «bb. belg., BoD. SepL
3, 602, nbi additur nota: 'gronmae, gronnae, loca palnstria et herbosa*. An eom lat
gramm eonferendam ye\ eum fterm. gmoni (viiidia)f
** Vocalis eorrepta dcnt in vetnatis nominibus Tiromm eambricit et aremorieia
deeinentibns in man item piincipfo foisae videtur in nomlne Qermanorum. Huius
novisgima interpretatio fact» est e subst. brit gurm (clamor; cf. Orimmii
Hist lingnae germ. p. 787). Sed eum hoe sicut hib. gairm, cen. ganua
(c)amo;ii) F. h. 16, ptur. poniMit (nomina) Oam. B. (el oomp. togairm p. 268)
rejpetendum sit a themate -maim (infra p. 776), inde derivui non poterat nid
gemuMiimo*, Quare ad radicem certe revertondnm erat hib. tet gar (in togarMd,
vocatiTos, Sg., atque in dogair, fri$gair, forgair, forckom/air, foreongyr,
p. 430; ol Clunbr. gftir, aair, ecRn. ger, toz, Terbum, p. 8&. Contra si
compositionem statnus, quaevitur an simplicior m interpretatio haec, qua
nihil significaTerit nomen nisi Ticinos. Est enim non sohuo eunbr. ^
(Tiefnns, pp. 691. 694; e eer eom c pro g, p. 38?), aed etiam hib vet gair
(de spatio et tempore): eid eiem eid gair (gl. qusnto tempore Tivit, homo;
i.e. siTe longnm est siTB brcTe) Wb. 3«. gael. anffor (iuxta, piope), omr (Ti
einia). Atque si cnm adi.eton (remotns, p. 1 7) bene quadrat nomen Genomani
(eztremi Gallomm eisalpinonim ad orientem Tersus; o vel i servata ob vocalem
antecedentem productam), non aliter quadrabit nomea Qermani (modo sumus
elisam vocalem ob vocalem correptam antecedentem, cf. Logdnnum pro Lugodnnum)
cum ger, gair contrariae significationis. Nec difBcile erit
intellwere hoc modo illoe Caeaaris looos: Condrusoe, Eburones, Caeroesos,
Paemanos, qui ono nomine Ger mani appellantur, B. GalL 2, 4. Segni
Oondrusique ez gente et unmero Germanorum, 6, 32. Populi eomplures, sed non
admodnm frequentes ad Ardnennam scse communi Torabnlo vooabamt Qermanoi i.e.
vidooa,
|
|
|
|
|
(delwedd F9437) (tudalen 774)
|
774 (T36. 737) V. 1. DKRIVATIO GALUOA ET HIBBBNICA
UQCIDAROM.
iiius Grat. 851, 7. Cf. tamen exempla afariosque TOCalis correptae supn
albla. UN-: Yiruaain Itin. Sedani Plin. fortasse. Cam diphthongo AUN
eontractam ex -avan (pp. 32. 128) duplici derivatione '><Aa«»vog
(flnT. Brit), L^Aoni-o/ (pop. Nor.) Ptol. Alaaua (Grall. septentr.), Alaanio
(Atp. marit.) Tab. Peat. Acu nam, Agannam (in Talle Sedanensi; petrum, saxum
significans) Boll. Febr. 3, 741. Sept. 6, 345. Deabos lcaoni loscr. Orell.
187. Icaaua (flev. Gall, hod. Yonne) dipl. a. 634 ap. Mabill. p. 465. Boll.
loL 7, 204. Genauni (cf. Genora) Horat. Plin. Ligaunus, Licaunus (Gallus)
Sil. Ital. 4, 206. velaani Plin. 8, 20. Segevellauni (of. Vellaoii) id. 3, 4.
VeUaanodanum, CasaiTellaunus, Vercaasirel launns Caes.
(Q Geminata. ANN-: Lemannus (laous) Caes. Plin, Ammian. Lausanua Ttin.
capanua (hod. gall. cabanne) laidor. Aroanua (>» Arvanna?) Fredeg. c. 20.
Carranua (locus) Mab. saeo. 1, p. 217. Teraanua (oppid. Belg.) Tab. Peut.
Verannius (nom. Tiri) Catall. Gobannio (loc. Brit.) Itin. Ant. ENN-: Muenua
(loc. GalL; cf. llXKifioevvig PtoL) Itin. Ant. Vienua (ad Rbod.), Ra Tenua
(cf. RuTios fluT. Hibern. Ptol.) Itin. ClaTenua (hod. ChiaTenna), Cla renua
(ioc. in reg. DonuT. sup.) Tab. Peat. Gebenua (mons) Caes. Mel. Aason.
Crebennus (Iocob) Aoson. epist. 12, 14. Arduenua Caes. INN-: Aginnam Itin.
Anton. Auson. epist. 24. Pausinnus, Pausinua Inscr. helr. Orell. 5066. Artal
binnum Itin. Ant. Morginnum (Allobrog.) Tab. Pent. in Tilla Borginoo, Boll.
Aug. 4, 85. ONN-: Sauconna, Saogonua (hod. Saone) Ammian. 15, 11. Fredeg. 42.
Scarponua (loc. Gall.) Itin. Calonna, Bebronna.(fonte8) Boll. Iul.l, 50.51.
Lauconnum, Lanconnense monasterium Boll. Febr. 3, 742. UNN-: Veganns Itin.
Ant., Vesunniei Sidon. epist 8, 11. Vibonua Insor. Murat 2073, 1. An
dematnnnuxn Itin. Antnnnacum Itin. Ant Ammian., quod oensendam est deri Tatum
ex Antannns, nomine Turi.
c) Conexa denTatio RN in vetustis nominibns. ARN-: Benamam (Aqui taniae, num
galUcum nomen, an ibenQum ?) Itin. Aot, Benama nrbs, Benamuo civitas Greg.
Tur. 9, 7. 20. ERN-: NiTemnm (loc. Gall.) Itin. Ugemum (os strum) Greg. Tur.
8, 30. 9, 7. Tigemum castrum, Tigemense casteUum (Arvem.) Greg.
Tur. de glor. martyr. 1, 52.67. isamodomm: a Tico, cni TOtasta paga nitas . .
. Gallica Ungna Ysamodori i.e. ferrei ostii indidit nomen. BbU 1. Iso. par.
2. His adnumerandum Tidetur nomen Arvemi (cf. '^govtoi, pop. Gall., PtoL, et
Arubinus Inscr. OreU. 1221), quamTis in glossariis Parisiensibae idea
scribatur et expUoetur: 'Aretemi (in Vindob. 'Areternos') ante obsta' (vix
recte). URN-: Cilomam (Brit locus) Notit. dign. Conexam potius esse hsne
deriTationem qoam ortam e daplici RrN (ut noroen vetustum Tignrini Cses. sit
idem quod nomen Tigeraum) eomprobare Tidetur TOcalls ante m in voci bu8
eiusmodi hibernicis praecedens, non intercedens sicut in dupUci deriTS tione
M-N-.
Hibernica N sicot in ceteris aricae stirpis linguis e radice saepios dc nTSt
thema aut Terbi aut praesentis. Ut supra (p. 427) proposuimus bmm (ferio),
arachrinim (deficio), crfttas (qui emit), iuxta quae antiquiores formis sine
n servamnt nomina tobe, erchrf, eriChid; cf. foibanar (perficitor) ioxtt
forbe (perfectio), torban (prodest), torbenat (prosunt) iuxta lorbe (otilis),
atretiai
|
|
|
|
|
(delwedd F9438) (tudalen 775)
|
V. 1. IWBIVATIO OALLICA BT HIBKBNIOA LIQUIDABDM.
(739—740) 775
(reddont) iaxUi iiretheha (redditirW), teabatitat (deficiimt) inxt» tethuith
(defec tiu), eoc^itbatii (consentis), eotehitbttnam (consentinius) iuxta
«$meMtbuid (con aeiuas). Ad qu«e accednnt introniiMo n tam comboing ({nmgit),
indlung (findo), simiiis, qiiun qiiM serrnrant. n. in^ derirAtione: f»/anjr
(toleratio), cumang (po tentia), teemang (etentoa), deeming (impossibilis). In
noniinibus aatem N de nTans:
1. terminalis thema^ firoquens in sabstantiTis ordinis posterioris tam
simplex qoam geminata inTenitur.
a) Simplex at in snbstantiTis mascolinis et femininis ser. LV (a. et b.) p.
264 enumeratis, quibus addi potemnt alia at muitm^ (gl. Siren, si confe
rendum est cambr. mortByn, pnella) Sg. 96^.
Inprimis tamen memorandae sont formulae deriTaitionum dupiicium MAN et TW
i-tMm, ^n).
Ad formulam deriTsntem MAN pertinent e serie IV.a. menme (meM), ab iecta
vocali feminina talam (tena) et. onsm (anima; sed cf. p. 771). ae plnrima
mascolina (nom. ag.) ut brMem (indez) Wb. 6\ 8'. 9*. dtUem, dalem (gl. caupo)
Sg. 63*. dulem (oreator) Wb, V. cairem (gL sator) Sg, 156*. mraithem; mrbo
mraithem (non Aiit proditor) Wb. 82*. fiaithem (domiuus) Colm. h. 81. In qui
bus omnibns n deddisse comprobatar non solum flexione ipsa, sed etiam de
riratione eumulata adiectiTorom et snbstantiTomm, ut anmande (ad animam
pertinens; anim) Wb. 18*. talmande (terrestris; talani) 1 1*. brithemande
(gl. iudicialis, suggestus; brithem, index) ML 26% brithemnaeht (.iudicium)
Wb. 6*. 8*. fldithemnag, flaithemnacht, flaAemnaeht (gloria; flaithem) 25*.
26*. 30*. 8g. 2*. mraithemnacht, gen. innammraithemnaehtce (gL iniquae
simnlationis; mraithem) Ml. 55 r. Intrat tamen eadem formula in cumulatam
denTationem substautivorum diTorsae flexionis: bibdamnaet (culpa;: MMtt,
rens, ^Xva.bibdid) Wb. 1*. cotm demnacht (dominium), eomdemmgedar (dominatur;
coimdiit, gen. eoimded, do ■linus) ML 17^ Femininis anpm inemoratis forsitan addenda sint: lenom e
dat. pL: ua lenomnaib (gl. a litoris) Sgi 8\ et ^anem (labor? fatigatio?) e
geu. et acc. sg.: dtnum ttutnemun inaidthi preeept fridei (gL in labore et
fatigatione nocte et die operantee) Wb. 26*. euanemmn dodhiwn inaidchi doreicc
arbiad et ditaeh diamuntir preeept Jridei do iee anman tochuide (gl. memores
estis la boris nostri et fadgationis, 1. Thess. 2, 9) 24'.
Ad TIN (s= tiao; et lat. 'tio, -^ionie) redennt snbstantira feminina ser. IV.
b. "desinentua in -fw, -thiu, gen. ten, -then, de quibus (praeter p.
264) cE p. 486. Serratae n per derirationem exempla: tuistenach (genetirus;
tuitHu, tuisten) Sg. 77*. eaintoimtenach (bene cogitans; toimtiu) MI. 31*.
ermitnech (gl. rererens; ermiliu, ctirmitiu, honor) 82*. tureitnech (gL irriguus)
Sg. 24*. tolta naeh (gL beneplacitus; toiltiu? cf. tol, rolnntas) Wb. 22*,
unde rerbum rotolta naigeetur (gL placitum, doctissimo artis grammaticae) Sg.
7*. Eodem pertinent eom S (s et) desinentia in -mu, gen. -een, ut deiceiu
(conspectio; e rerb. di'cu, rideo), een imdHcain (sine circumepeotione) Wb.
25*. 22*, ut aiceiu (causa) colli gendnm e deriratis t
indaieeendaid (gL causa, adr.) Sg. 74*. aieeenogud, aieaeno god (eaosatio)
209*. 215*. 216*. of.: am. aiiein (gL ut cancer, serpit; gael. aillae, caneer,
morbus) Wb. 80*.
b) Geminata NN, quae ridetor Tariae originis, in snbstantiris et maso. et
|
|
|
|
|
(delwedd F9439) (tudalen 776)
|
776 (737. 738) V. 1. DBBITATIO GALLICA ET HIBBRinOA
UQUIDARnM.
fem. 8cr. IV.c. ut goba (faber; cf. nomina gall. Gobannicaos, Gobaanitia),
qui bas addi poterit adircliu (comix; daaL hib. med. faidircliMn secandam St)
8g. 69*. in quibusdam -nn forsitua ez -t^ (enrtuta forma e pleniore -nia?)
prodierit, ut in Eriu, gen. Erenn (Hibernia); conferendae tamen videntar hae
formae: in tua Evemili patria Vit. Colambae'; «x Hiberione, Hyberionacnm
L. Ardm. apud St (Thr. Ir. Gl. LXIIL). In aliis ex -nd (nt?"), ut in
sabstua tivis neutris, quae huc pertinent, duplicis derivationis
MA?iN (gr. -jua , -fiatng, lat. -men et -nuntutn) ser. V. ut b^ (pi<^)
gairm (clamor), togairm (invocatio), om^ (nomeii) tq, dm (gL manns, cf. lat
agmen) IsW. 36\ sUidm (gL saniem) Sg. 218^ aenim (sonitus) Wb. 13*. tothim
(casus) 5''. etarthotaim (interitas) Ml. 128. Nisi vero in omnibus his mera
ex uberantia soni statuenda est, quoniam ex isdem per simplicem n scribantar
honaisleidmenaib (gL spataminibus) Tr. S". garman (nomina) Oorm. B.
aliaeque formae, quas vid. p. 269 sq.
2. N derivans, quam sequitar vel sequebatur vocalis terminalis, a) acce dens
nuda ad radicem: bdn (gi.exsanguis; i.e. pallidns, albus, e rad. bd, ci
(paetfog) Sg. 67'. Idn (plenns) fq. rw» (mysteriam) Wb. dun (castrum, arx)
Sg. ddn (donum, ingenium, artt; danu e d&) Wb. Sg. Elisa
consona: tr^ (fortis; comp. tremi) Wb. Sg in (avis; cambr. vet etn) Sg. fin
(gL ploBtrum, plaustram) Sg. 21\ ardn (gL nasos; cambr. ^roen) 9.V. uan
(agnus; cambr. oeii) St. gl. 459. In substantivis et adieotivis, si aocedit
tenninalis e (-nia) : rvantnae (gl. lodix) Sg. 69*. gibbne (gL cirrua) Pr.
Cr. 63*. citne, ceetne (primos) fq. mvchni (gl. protervi) Wb. 30*. Item sive
flexio accedit nominis vel verbi sive alia derivatio: slemua (gL levia) Sg.
10*. eomroirenech (mendosos) 6*. 26''. oircnid (occisor) Sg. colnide
(camalis) Wb. Uiadnid» (annollnus) Cr. daingnigiw (^ moenio) Sg. 19*. esgamnu
(audacior) Wb. 23' ex eitamin.
b) (jum correptis vocalibos:
A^/1: -ua in substantivis in nostris quidem codd. vix nisi in transomptis:
ainiean (eleemosyna) Wb. persan (persona) Sg. Wb. Acoedont tamen e glos»
sariis quaedam, ut ecatan (allec) Corn. B. Gl. 36. etan (frons) GL 17. 43. m
bleogan .i. toxal (demptio) Corn. B. Uman (funis) Corn. B. Qomkon GL 30). on
imlecan (al. imliceti, gl. ab umbilico) Corn. B. rtgan (regina; rectius
rigain?) Corn. In adiectivis: lethan (iatns) Wb. 16*. bat idain (gL fidem
bonam ostes dentes, slnt servi) 31". (hidan quasi idon ab eo quod est
idoneus Corn. idm ab idoneus Gl. 39. idkan .i.eomldn O’Dav.) com negatione :
anidan Conn. aui dhan GL 5.
-on, -un alternontes inter se (sicnt -ol et -ut) in subet. tam masc.: domu»
(mundus) Wb. Sg. intneccun l. intamun (gl. radicem) ML 45 r. mecon (radix)
GI. 31. Corn. B. tamon , gen. tamoin (troncus) GL 27. tamhan ^I. tnmeos),
enton (par) Corn. B. homon, im.momon (timor) Wb. 6*. 8\ homun^ omun 16*. 29*.
Or. 33* ; quam tem. : orcun (occisio) Wb. 4*. frithorcon (offendicalnm) 10*.
IS'. tuarcun (gL tiibolatio) 1*. comtiiiiarcon (gL contritio) 2\ comroreon,
eomroreu» (enor) 18'. 22*. cf. commatlun (usque ad mane ; infra matin) Cr.
33*. Diffc runt ut genere, ita flexione: gen. indomuin Wb. 8*, oirene (p.
242). Bariores sunt in adiectivis ut elemon (iSvis; iofra slemain) L.H. (St.
84).
-en in substantivis femininis (p. 241): magm (looos) Sg. 30*. Pr. Gr. 63*.
|
|
|
|
|
(delwedd F9440) (tudalen 777)
|
V. 1. DERIVATIO GALUCA ET HIBERNICA UQCIDAIiUM. CW8— 740)
777
Ml. 2*. bairgen (panis) Wb. Sg. draigen (gl, piras) Sg. 61*. eaingen
(negotiam). det/iiden (cura) Wb. In adi. daingen: viindun [1. duuT] daingen
(gl. in edito) Ml. 32*. fochen (gratus, acceptus, nisi comp. hoc?) Wb. 3O’.
Corn. B. temen .i. doirche (obBCoras) Corn.
iV/: -tn in subst. fem.: bliadin (annns), gen. (plur.i') bliadne Cr. 32*.
eolinn (corpns, caro) Wb. 3', i.e. colin^ gen. colno fq. rigain (snpra rigan)
secundum gen. pl. rigne (reginaram) Paol. carm. 1. nialin (mane) Cr. 33'.
mencain (gl. plenns; e menicc, frequensP) Sg. 68*. In adi.: e»santin (intrepidus,
constans, finnns) Wb. 16'. 23\ diamuin (pnras) 6*. demin (gl. immanis, a
carie servatur; i. q. piaecedeos, an: secnras? cf. snbst demnigud, deimnigud^
confirmatio, ap probatio) Cr. 34*. dimitin (gl. immnnis) Pr. Cr. 9*. elemain
(Inbricus) St. gl. 639. domain (profimdas) Wb. 13*. fudvmuin (id.) 5°.
isingoitlJvch fudumain (gi. in profnnda palude) MI. 33'. fudomain (gl. altum,
mare) Sg. 29*. trimttin (infirmos) Wb. 17*. Forsiton addenda sint nomina
propria virorum vetasta: Slebinu» (i.e. Montanus; slitA, mons), Btedinue,
Melinus, Boll. Mart. 2, 284. 559.
Pertinent huc formoiae derivationum duplicium -M-N, -T-N (S-N).
•M-N variantibus vocalibus intermediis in snbst. fem. techtman (hebdomas),
^ea. eechimaine Cr. 32*, gael. seachduin (ss -mhuin), cnm arem. si^un, cora.
sei thum (seithuin?), sythyn (cambrioe vsythnos, i.e. octo noctes), fortasse
tnuisumpto e iat. septimaua (gall. hod. semaine). Certe transnmpta snnt
snbstantiva: tette nun, testimin (testimonium, textos): frisgair int^steminse
dondib dUgedib reme perthSf Sg. 193*. fortintestimineo Wb. 23*. amal donuie
testimni (nt dedit testi monia) 10". intestimni donuesum riam
(testimouia quae attalit ipae antea) Tr. 2*. iarlettimin inso (aeeandum
textam hoc) Ml. l^*. medonfestimin 14*. 14*. is medon testimin inso. i» iar
testimin inso MI. 117.' badoig bed ningeert intestimimso 128. iui eiall
gaibea intestiminso (is est sensns quem continet hio textns) 209. sot lumun
(sollemne, epnlae): am. arrograd descad fobairgin isollumun agni ste ni coir
desead peetho dobuith isotlumun agni .i. xpi. (gL pasch» nostram immolatus
est Christus, itaque epalemar non in fermento veteri, sed in azymis, 1. Cor.
5, 7. 8; i.e. ut vetitnm erat fermentom in pane in epulis agni, sic non est
instnm fermentnm peccati esse in epnlia agni, i.e. Christi) Wb, 9*. Eodem
tamen pertinent hibmuca: finemain (vitis) L. Br. apud St 63> et hod.
leanamhain (secntio), unde derivata eder ftnemnach (ava) St. gl. 267. et
lenmunaeh (se quester) St gl. 1040. cam composito teidmlenantnachu (gL
pestilentes) Ml. 15*.
Nativa sant einsdem derivationis adieetrra; fuiumain (gL volnbilis) Sg. 61*.
ditmin, dilmain, dUmain (legitimns) Wb. Sg. fq. Subst. derivationis
conalatae: eotihene (gL nerras) Sg. 221*, quooum cunferendnm est elisa
vocali: ainmne (patientia) Wb. 4*. 27*. 28*.
-T-N, S-N (= st-nT) in substantivis abstractis derivationis cnmolatae -tine:
doaeeomol inua eairddin» (gL ad confiimandam conianctionem, i.e. amicitiae;
i.e. eaurUne — carantania, cf. gall. Carantonios) Sg. 28', et -einei
coeeitsine (gL sodetas; e^le, socins) Wb. 19*. dundfaithsini (gl. prophetiae;
fdithf propheta), hofaithsini MI. 24*. 38*. Addo adi.eotarsne
(contruHas) Wb. Sg., ex quo porro derivantur eotartnid (adversarius),
eotursnatu (oppositio).
e) Cum prodnotis vocalibus vel diphthongis: .ANA terminatio frequen tissina
deminatiTorum (p. 273). Eadem in adi. sldn (salvns, quasi sid-dn')
fq.
|
|
|
|
|
(delwedd F9441) (tudalen 778)
|
778 (140.741) T. 1. UBRIVATJO OALUOA BT HDBfiiaCA UQUIDAilini.
&NA cam fem. ENIA in denuiiqtiTis (p. 274). Eadem in adi. fbru» (j/t
•tna) Wb.fq. (Jhion Wb. 8'. 14,), bod./iV^»».
ONA (ex -aoos? -aTana?) in Bubst meddn (mediam): armedM (gl. p«r medium) Sg.
164*. inmeddn, immedin (in medio) 151^ 157^, unde adL «u dinde^ inmed6nach
(p. 23). Adi. corth6n(^: do lett, ehortMn (vaai figlino?) Sg. 56\
d) Geminota. ANNAi eedann (gl. mS) Sg. 6S*. 70*. feranny gen. ftrwm. (ager)
Wb. 19*. cvieanin (gl. pistrinum, gl. coquius, gl. ooliniO Sg. 49*. 5r.
croeamn (olla; cambr. erochan) St gL 56; differt gen. erocainn: m»m itwhneaum
imU bilit (gL fsl; i.e. nomen peilionlae in qua eat bilis; paolo infir»
«roomn) Sg. 95*. Exaberationem soni continere videtur torann (strepitae), dAt
m (o rainn, on toraind (gl. a tonitm) Corn. B. 6L 37, si conferas gall.
Taraoii. Addendnm eat echtrann (gi.ezter; eeiA/ar, eztra) Sg 39'. Wb. 12*. et
fortaiM giffrann, gntgran ^L anser) Sg. 36*. 64\
INNA : -enn: foiUnn (gl. alcedo) Sg. 93*. Ld. faiUn (id.) Vt. Cr. 34'.
doinenn (gl. nubilam) Sg. 49'. eroeenn (gl. tergas) 111'. m>Mvn<i
(pellis, riieao) Corn. (gen. eroeainn sapra). Eodem pertinere videtur:
cuiUnnboee, eulennboee (gL cynTps, its cod. Sg., Cinyps, Pr. 7, 8,42; addit
aliamanaa: cynos gfraec] hircua Ia[t.]) Sg. 125*. Pr. Cr. 48*. Adi.eoitehenn
(commanis), ande solNt eoitchennas (commanio) Sg. fq. Ab his differt
transumptiim muUnn (aMleDdi nom ; gl. pistrinom) Sg. 49'.
-inne amplior derivatio sabst. fem.: firinne (iostitis) Wb. fq. dtUehtMe,
dulchinne (remaneratio) Wb. 3'. 11*. 20*. athinne, aithtnne (gL torris, f^
tu) Sg. 70*. Pt. Cr. 48*.
e) Derivationis conezae RN ezempls: luaehamn (gL laftnag) Sg. 47*, aoc
lochaimu (.■ am. inloehaimn naffracdai, gl. qoasi latema ponioa) Sg. 24*.
dtdar naib (gL strenois, viris; leg. eedamaib?) Ml. 22*. hiam (ferram)
Corn., gea. hiairn Inc. Sg. cilomn (gl. urceus; cf. Cilnmum, Brit loc.,
Notit. dign.) Sg. 49*. Terminationem aactam -«me (<>» -eraia) continet
tigeme (dominns) St gL 399: acc. tigerne Tir. 5, dat diathigemi (domino sno,
p. 230) Wb. 8*; vd tigema St gL 398. 404. 453 atque in Ann. IV. mag. ap.
O’Con. 3, 658, hod. tightama, gael. tigheam, cf. p. 174. R derivans in
vetustis nominibns gallicis vel britannieis: 1. tenniDslii: Arar Caes. OvaQaQ
(aestuar. Brit) PtoL Amber (?), Elaver Caes. Liger, Ni cer Auson. I^den.
Biber (gen. Biberis, flnv. Seqoanam aogens) Mab. saec. 3. 2, 110. BoIL Mai.
6, 800. 804. Anger, Angeris (saper flaviam Angerem, in ipso Angeris fluvii
alveo) Greg. Tur. Yit. patr. 18, 1. 2.
2. Sequente vocali terminali: a) accedens ipsa ad radicem: ^EdQov 'j^tqi^ot,
Hib.) PtoL Dubrs (fl.) Geogr. Rav. Dubris (y>c. Brit) Itin. Ant Tab. PsbL
Yeniodabram (fl.) Plin. OhldQa (flnv. Brit) Ptol. Tungri Caes. Gabrio (pnpe
Avsiioum), Gabro-magus (Noric.) Tab. Peut Eadem ante alteram derivatio nemt
Edronem (portum) Plin. 3, 16. Gabreta (silva) Strsb. PtoL = brinaTac Sasranns
(cf. StanQovsvi; Plut) Inscr. br!t. ap. Orell. 2779.
6) Antecedentibns vocalibus coireptis. Ali-: Adari fiL (Trever) Inso-. Steia.
|
|
|
|
|
(delwedd F9442) (tudalen 779)
|
V. 1. OEraVATIO GALLICA ET HIBBRNICA LIQUIDAROM. (741.74s)
779
586. Labarns (Gallas) Sil. Ital 4, 232. Isara (6ut.) Lucan. 1,
398. Oscara (flav.) Greg. Tur. 2, 32. NomiDa fluTiomin Samara, Avara, Autara
(hod. Somme, E^vre, Eore) colligenda e nominibus vetustis oppidorum
adiacentium Samarobriva, Avaricam, Aatricum. Namare (Noric. ; cf.
Namarini, Hispao. celt., Plin. 4, 20) Tab. P. Cavares (pop. Gall.; cf.
Cavarinus, CaTariUua Caes.) Mel. Plin. mataris (missile gallioam; cf. p. 83).
MhaQii (aestaar. Brit) Ptol Leu carum (Brit. loc.) Itin. Ant. loii^ifioQovfi
(Teratrum nigrum Gallis) Dioscor. 4, 16. ER-: Latera (stagnum, in agro
Nemaus.) Plin. 9, 8. -erio: Cimberios, Luc terius Caes. BoXiQiow (promont. Brit.)
Ptol. BeXtQiov (promont.)Diod. 5, 21. BoStQia (aestoar. Brit.) Ptol. Tina
Vinderia Aot. = . Mabill. saec. 5. 4, 268. Boll. Febr. 3, 692. locus qui
Baxerius dicitar (in territ. TuU.) Boll. Febr. 3, 700. Creverius Boll. Febr.
2, 191, IR-, -ino: Taasiriacum Greg. Tur. Vit patr. 18, 1, nomen loci ad
Bituriges, cui supponi potest nomen viri Taasirius (cf. Tua sios Tanger, p.
38). OR-: Darocortorum Caes. lecora flaviolus Sept. 5, 617; interdum altemans
cnm sequenti, ut in Lesora (mons, hod. Loz^re) Sidon. carm. 24,
44, Lesura PUn. 11, 42. Lactora, Lactura (loc. Gall. merid.) I^.
Eborscnm Itin. -orio: ^eovoQtog, Leonorius (Galataram dux Asiam minorem
occupantiam) Strab. LiT. 38, 16. KofionoQioi (Gallorum rex)
Polyb. 4, 45. 46, ex qua porro deriTata: Gesoriacum, Cortoriacum Itin. UR-:
Eburones Caes., Ebarodanum, Ebnromagas Itin. Laburo .(deo) Inscr. Orell. 2017.
Caburus Caes. Lesura (flaTins influens in MoseUam, postea Lisera, Lesera,
hod. Lietter) Auson. Mosell. 365. Voturi (Galat. asiat) PHn. 5, 32.
0) Cam vocallbas productis vel diphthongis. AR in derivatione mixta -ario
nominum Tirorum: Duc&rius (Boius) Sil. Itol. in fine Ubr. 5. Ducarios
(Insaber eques), Lutarius (dux Galatarum Asiae minoris) LiT. 22, 6. 38, 16.
Habet etiam Corippas 2, 125. 184 Bada&rius, Belis&rius, quae Tidentur
no oiina gallicae originis (cf. Belisaua Inscr., BeUsama Ptol, et nomen Tiri
Re misario in dipl. a. 853 ap. MabiU. dipl. p. 531). Noroina locorum: Sabaria
(Pannon.; cE Sabis, Sabrina) Ptol. PUn. Itin. Vocario (Noric.) Tab. P. Se naparia
Greg. Tur. Vit. patr. 18, 1. Corbaria Fredeg. 109. Malmandariam (monast),
Rabarius, Toscarius, Hnmolarius (loca) in Act. = . ap. MabiU. et fiolL Sint,
ut -drio, etitua -orio, -irio^ si recte addacantur: ^euyvwQtog (contra
ylsovoQiog JStrab.) Memnon. Heracleot ap. Phot. p. 720. l^mxuQtog Paosaa. 10,
19. 'laovQtov (oppid. Brit) Ptol., Isurium Itin. A. Vecturius (i.e.
opifex ferrarias; p. 156) Trebell. Poll. trig. tyr. c. 8. Vectariones (pop.
Brit) Ammian. 27, 8. ER in voce pattra Csic ministros nancupant ApoIIinaris
mystici') An son. prof. 4, 11. Dipbthongi au ex av ortae cum r dcriTante
lucidum exem plam extat: Elauris (flumen) Sid. carm. 5, quod est Elaver Caes.
Non pertinet hae Casanras (locas) dipl. a. 873 ap.
MabiU. p. 542, qui allbi dicitur casa aarea.
d) DupUcata R varius invenitar. ARR vix extat, nam Ambarri Caes. vi detur
oompositom Amb-arri, Ambarari (circa Ararim habitantes). ERR: Be
terrae (oppid. Gall. merid.) Plin. 3, 4. Climberrum (Gall. merid.) Itin. Ant
URR: Atui-ras (fluv., si nomen ent gallicnm) Auson. Manibus Reburri Inscript
Nemaus. ap. Murat 973, 12. Orell. 4215.
«) Gonexa derivatio TR-: Matreia (loc. Raet) Tab. Peut. Matroua Cae».
Centrones, Centrones Caes., of. e gloss. Vindob. 'lautro, balneo'; nisi
potius
|
|
|
|
|
(delwedd F9443) (tudalen 780)
|
780 (742-744) Y. I. DBRIVATIO GAIXICA KT HIBSBNICA
UQDIDABUM.
haec ad daplicem deriyationem T-R pertineat oam nominibus sapra mefflontii:
Metaris, Latera, Luctcrius, Daro-cortorom, Comontorius, Lactora, Votari, Vm
torias. Dabitare autem licet, atram derivata sint an composita: Deiotanu Cic.
Caes., Brogitarus Cic.
Hibernioa R 1. terminidis thematis (ord. poster. ser. III.) nonextatniai in
nominibus oognationis athir (pater), meMit' (aiatec), brdthif (firater),
nitf, nethif (soror), ad quae partim accedaat numeralia teoir (tres) E. et
cethir^ eethtoir (qoattaor).
2.
R derivans ciun vocali terminali, sive servata est ill» sive periit:
a) adiancta ipsi radici aat in vocalem desinenti aut elisa consoua in snbtt:
Idr (i*nlam) Ml. elar (tabala) Wb. dr (strages; cambr. (ur) Sg.; ac
certisaiBe in adiectivis: mdr, tndr (magnas) fq. «tV (longus, diotamns) Wb.
d*, quonm comparativi mda, mSo, tia respnunt terminationem positivi. Ante
flexiones rel derivationes: b^lre (lingoa), lobre (debilitas) Wb. fq.
digalbre (defectua morbi, sanitas) Wb. 18*. itma feuehrae (gL feritatis), ho
feuehrui (gL feritate, moroB) Ml. 33*. 33'. cathrar (civis,
dat sing. plar.: do etteh eatlwur^ do ehathraraib, • cathir, civitas) Sg.
28*. 33*. labrad (loqui) E). lanctae liquidae in multipliei
dcrivatione exemplum: altram (nutritio) Wb. 10*. 28*; tnmsumptam
meeruifftie (gl. modestus) Sg. 60*.
6) Accedens cum vocalibns correptis.
RA: 'cer in snbstantivis varii generis: neatr. (ord. prior. ser. L) galar
(morbus) Wb. 12\ Cam.; masc. do cach cathrur (omni civi) Sg. 33*; inoerti
generis: uabar, obsr, uabar (vaua gloriatio) Wb. 13\ 27*. F.
Ii.67. ilar, kHar (mnltitado, pluralitus, pluralis; dat Uur l^.) Wb. Sg. fq.
«ct&or (gL piperi) Sg. 92».
In adiectivis: dondoeear (gL idiotae; praeoedit: donbdith, Le. stapido) Wb.
12^.0 amlabar (gl. a muto) Sg. 37\ trebar (prudens), quod colligendum est e
derivatis: (rebaraigim (gL sapio, i.e. prndens sum) Sg. 146*, trebairiu (^ai
nus staltus) 42*, subst trebaire Wb.
Prodeant
ex his substantiva feminina in -aire, at irebaire (prudentia) Wbw 3'. 5^ Alia
tamen snnt diversae originis: indoiaeairi (f^. vilitatem ; adi. isit cuir')
MI. 25' trdcaire (misericordia) Wb. 4*. 5*. 15", gen. iiuia trocoire
28*.
Yindicanda est Ungnae hibernicae derivatio -ctnb at -dria, utraque nb
staativonun generis masculini. Hnius transgressae in -6ir exempla eequentor
paul6 infra; illa substantiva e substantivis derivans facta est infectione
AIRE, IRE: cchaire (gL mulio, gL custos mulorum) Sg. 33*. notire (notarius)
Wb. 2?. redAre (gl. praepositus gentis) Wb 17'', dat. 6ndrectairiu (gl. a
vilico) Pr. Cr. 62*. teetire, tecttaire, teelitire, techtaire (legatus) Wb.
8*. 14*. 15*. 24^ tcrim (gl. arcarius) 7'. tablaire (gL tabellariue) Sg.
35". fuirtve (gL parasitus), wrf fuirsiri (gl. histrionis) 49*. 103'..
Inde derivatio duplex -airecht: tectaireekt, techtairecht (legati munns) Wb.
10*. IH*. l^'. imbrecairecht (gl. in astutia) 15'.
Videtur, ut -m-n, sic derivare formula bisyllaba -MAR in bis: ^oftmaif,
if/iemair (gl. ventres; i.e. impleti, edaces) Wb. 31*, e qua etiam subst
linmfdrt inua aimeire (pienitudo temporis) Ml. 28', quibus vix erit
supponendam a^ mdr (magnus).
|
|
|
|
|
(delwedd F9444) (tudalen 781)
|
V. I. ORRITATIO OAI.U0A Bl filBBttNIOA UQUIDARU»!.
(744. 833) 781
Inpiimie hic meiiKmnda est duplex denTatio -TAB (-ther, -thir in com pantiTis
snp» p. 274 memoratis), qua cum a pronominibus cech, ttech profecta sont
dnalia cechtar, nechtar (p. 363), tum a praepositionibus vel adverbiis sub
stantiTa quae Tidentur generis neutri. Ut ab t«, <S» (p. 634) deriTantur ichtar
(pars inferior) Conn. B. Gl. 20. ochtary ucuhtar (pars superior) : in icktur
ae therit 7 *n ochtur aevis (gl. luua in confinio aEris turbulenti et puri
decurrit aetheris; i; e. in inferiore parte aetheris et superiore aSris) Cr.
38'. tuai «n ochtur ^l. ex titulo frontie) 32*. for ochtar dockinn (supra
caput taum) Inc. Sg., ande comolata derivadone prodit octarehe (gl.
pnrgamentum; i.e. snpre mitas) Wb. 9*. E cen et al (p. 643) nascuntur centar
(pars dterior; cf. een rius, gL cis Khenum, Sg.), altar (pars olterior):
athigerua bi atluii\{]g roiniU ocumimdegail aramaintib inchentair 7 arphtin
inalltair (gl. domine esto lorica tutissima , i.e. ad serrandum me a
Tanitatibus huius mundl et a poenis ulte rioris) Lor. 147, oom deriTatis
eentarach, centarchu (gL citra, gl. citerior) Sg. 39*. 39*. et allarach
.i.frie anall (gL ultra) Sg. 7V. Conferenda est praepositio echtar (extra)
cum composito immechtar (extremitas) p. 228. et adverbio anech tair
(eztrinsecus) Tr. 1*. inddi» anechtir (extranei homines) Wb. 16', i ad qoae
«ccedunt deriTata echtrann (gi.exter) Sg. 30\ aMre nechtrann (lingna extema)
Wb. 12*, plur. cechtrinn (extranei) Wb. 2V. echtranua (ailidi .*,
e<Atranua donaib hodUaiby gL alieua praebere) ML 28*. immechtraeh (gl.
extra, i.e. bxtemas) Sg. 39*. 39\ 57*. Ad formam eotar (contra) redit
deriTatum eotanne (contrarius) Wb. Sg. Ml. Tandcm vocali interposita ab in
denTator inathar (Tiscera) Corn. B. GL 20.
-OT'.
ingor (ancora) Wb. 34*. gabor (gL caper) Sg. 37'. fescor (Tcspera) Corn.,
dat. ond fesenr Sg. 183'.
-ur altemans cum -(»■ et -ar in subst. aobur, dobar (aqua) Corn. aeco bor,
aecobur (cnpiditas) Wb. fq.; in transumptis: masc. lebor (liber) Sg. 106'',
gen. libur 2*. fem. coreur (purpura) Tr. 115, comp. dubchorcur (gl. ferrugo;
cf. Kn(fy.nvQtt ff uii.aira, insnla Dalmatiac adiocens, ap. Ptol. 2, 15,
CoroyrH nigra Inscr. Orell. hOZ) Sg. 52*. In adi. lobor (infirmus, debilis)
Wb. 16', lobur 2*. 4*. 6'; altemans cum a in gen. trebuir (prudentis) Wb.
29', cf. supra.
-er (fortasse ser') in subst. fem. aiinter (tempus) fq.
RI: -ir in subst. cobir (anxiliam) Wb. 5*. 16*, cobuir 20*. erochuir,
aeraehair (gl. cros) Sg. 46*. 68'. Differre Tidetur cinteir (gL caicar; =
eintir? arem. kentr, cf. (Tentrones C!aes.) Sg. 50*. Transferuntur huc
feminina at eoreair (porpura) St gl. 224, quocum nesoio an conferendum sit
cocuir (gL murex; leg. corcuir?) Sg. 68'. lu adi. feuchuir (gl, setcrus) Ml.
24\ daisevir (gl. scurra) Sg. 56'.
c) Cum vocalibus productis toI diphthongis.
ARI: -dir maxime in transumptis: lunair (infra scriptum sub: mensis pa
schalis, principiom) Cr. 37% gen. adi. lundir, lunaris. sanctdir (gL
sacrarinm) Sg. 33*. alter airm dobinair (de duobus), fri kundir (ab unitate,
differt) 41*. eltsendir (recluse, toc.) Cod. Mar. Sc. (Praet XX.)
Saepins tamen in -6lR transgrediuntur transumpta latina lu -4ruis vel -dris,
ut masc: caindl6ir (gl. Onesimum accolitum, additor latine: no. gradus; i.e.
axdiov^og, candelarius) Wb. 31*. itsaini ringlori inso (gl. aliis otens r^
gularibus , Beda de temp. rat. o. 19) Or. 32'. o» adbirseoir (gl. ab
adTersario)
|
|
|
|
|
(delwedd F9445) (tudalen 782)
|
782 (744.746) Y. 1. DBBIVATIO GALtlOA BT HIBERinOA SPHUNTnm.
Com. B. ; cf. lallndir (Latinas) colligendniii e
Utitnonb^ la laitttori Sg. 4*. 5\ lubgartoir (gL olitor) 92\ foichlcrib (gl.
enb curatoribns) Wb. 19*; fem. o/Mir (ab&re) Wb. b*. altdimat (gl. aruia)
Sg. 48', ut umalddit, omaldoit, honwltUH, hvmaldoit (hamilitas) Wb. 6'. 8*. 13*.
27*. 31' cum tovnBumpta deriTatione •diit = -idt. Ad latinum -tor, -toria
redennt taranaompt*: yreceptoir (praeceptor) Wb.; IS". 22*. 25', plur.
preceptori 5'. »enatdir (gl. senator) Sg. 5O’. 54\ dietatcir (gL diotator)
54\*
d) RR deriTantis exemplum non extat
e) Ad derivationem conexam TRA (seiongendam ab ea, quam supra me moraTimus,
terminatione -tor) pertinere videntur subatantiva varii generis, n riis
interpositis vocalibus.
-tar {-tor, -tur) frequens in subst. neutris: lettar (ras) Wb. 4*. Sg. 69',
dat. illestur Wb. 22^. sdithar^ saithar, gen. sdithir (labor) Wb. fq. Einsdeo
generis Tidentur cuehtar (gl. caupona) Sg. 63'. eriathar (oribmm) 48*. SL ^
700. tarathar (terebra) Corn. B. 01. 37. Idthary lathar (temptatio) Wb. 9*.
23\ 25'. loathar (gl. pellis) Sg. 67\ ethar (gl. stlataria, gl. stlata) 85*,
««Ibr (sea pha) Sm. 126. Corn. (ethor cod. B.) lothor (gL alTOUs; cf.
'lautro, balneo' glots. Vindob.) Sg. 49', Uthur (gL canalis) Cr. 39*.
Masculina Tero: inriatior (gL torrens) ML 50 r. elithar (nomen regis) Corn.
-tar (-ter) in snbst.femininis: briathar (verbnm) fq. muntar, numtar ({»
milia) Wb. fq., muinter Wb. 7*. 14'. 25'. 26*, mointer 1*.
Propins ad comparativi formus aoccdnnt fotrfer (Joirthir, rcmotus, peie
grinns O’R.): amaib foirtrib (gL barbaris) Wb. l\ et ailither, supponendois
deriTatis: t n-allithri (in peregrinationem) SM. 266. 298. ineilithri (in
peregri natione) Mi. 38 r. oilithrech (Romipeta) StgL 311, nisi Tero sunt
composita. 2. Derivatio spirantium.
Spirantes derivantes quae in faibernica lingna antiquitns fere e mediis to
cibns et extremis evanueront (pp. 48 sqq.) , in vetustis nominibus gallieis
rel britannicis frequentiores inTeninntur, non solum S, sed etiam J et Y.
Primum duamm spirantium vocalibns affininm, transeuntium ideo etiam in
difdithongos, exempla vetnsta proferum, deinde spiraotis «, quae prae ceteris
viget in deri Tatione.
J bis vel ter post ipsam i additur: Alitiia, dugiiontiio Inscr. ioxta Atisie;
praecipue tamen in nominibns gallicis derivatis oum vocalibus a et « annexa
rs dioi inTenitur. AJ (cnm AI aitemans, p. 29) in inscriptionibus: Ceaiio
(deo) Insor. brit. OreU. 1981. Cotuio (Beitr. III. 200). Mathaio (ibid.).
Bedaio Ang. OrelL 1964. Vioani Altiaienses Or. 180. Quibus potemnt addi:
Bedaium (loe. Noric) Tab. Peut Naftaios (fluv. Brit), BovXkamv (oppid. Brit),
r^atas (SxQov, GalL Lugd.) Ptol. Benaia (nomen mulieris; eL hib. ben, fBmina)
Gng. Tur. Vit patr. 15, 3; comp. Baiocassi, Baiocasses Auson. Not prov. GMl.
Oiphthongum profitentur: Pronaea (flav.) Auson. Mosell. 854. Annaeos tq.
EmJ (vel EI) in nominibns apud scriptores: Nammeius, Noreia (3aes. ^ '
Differt IMoirs fer brith» Utboir (gl. Oawimuin acolltaio} Wb. S6', <!•
«pio vid. p. S94.
|
|
|
|
|
(delwedd F9446) (tudalen 783)
|
V. 1. DBBITATIO GALUOA BT HIBBBNIOA 8PIRANTICM. (7*6
74«) 783
y^w (aestoftr. Britann.), Tdfieia (oppid. Brit.) PtoL Arbieia (Brit.),
Veleia (GUL) Notit. dign. Celeia, Matreia Itin.; comp. (?) Deiotaros Caes.
Cic. Apud scriptores hisk Ang. etiam plora gallicam originem prodentia, ut
Ateius, Coc eeine, Egnatnleius etc. Ex insoriptionibus
nomina Tiromm etfemioanun: Ma* leius Grat. 878, 8. Ateia Grut. 742, 8. Manneia,
Loreia Mnrat. 174, 2. Segeia ibid. 1276, 8. Careia Car«i fiL Grut. 428, 9.
468, 6. Yerbeia (dea) OrelL 206 1. Pompeius Catasea (Sequanua) Orell. 4803;
cum multiplici derivatione: Farsu leia St«n. 799. Sidonieia Grut. 736, 2.
Nomina locorum reoentiora e dipl. Mabill.: Areium, Oleiuffl, Lineium,
Moreium, Milleinm, Bemeinm. Arenoeium etc. Alteja (flnv.), Corbeja (mcmast)
Boll. Productam S huius derivationis testori Tidentor cambrica et aremorica
nomina frequentia desinentia ia e, ui, oe (s Sf pp. 96. 98). Snnt etiam in
insoriptionibus: Dome (= Domeius?) Stein. 68. Talluppe Stein. 184. Ac snnt
oambrica in -ei desinentia non solum ve tosta, sed etiam hodiema (cf. dwir.
brit), quibus ut aliis » subesty finalis (p. 127). Separamus autem Correus
Caes. OvilXnyeoi; Inscr. (p. 763) sine' j. OJ (01) varitts inTenitur,
interdum fortasse ab -o^ profectum (p. 48): Soins, Soio, Boius cnm eomp.
Boiocalus, Boiedurum, Boioriz, Comboiomarus ; Koiios, Soiio, Boiiorii;
maitiplioiter deriTatum: Anteloius (Beitr. lU. 197. 200). Hibernicam J
nusquam serratam esse supra. (p. 48) demonstratum est. Quare qoae nomina
snbstantiTa vel adiectiTa in -t exeuntia potius ad pristinam terminationem
-aia vel -eia qoam ad -ia redeant, adhuo discerai nequit. Con
ferendae tamen sunt formae iudeib (ludaeis), iudeu, iudeiu (ItiMoe) Wb. cum
nominibus gallicis sapra allatis. Y deriTans post consonas ut in
substantivo gallioo tarvoe (taurus) Inscr., in nominibus HeWii, Helvetii,
Nervii, Arverai, ita forsitan in oliis snpra (p. 764) Bub II appositis sit
statnenda. Eadem in vetustis nominibus gallicis vel bri tsnnids com omnibus
vocalibus inTenitur. AY : YcIIaTii, Litaviccus, Convicto liUivis Caes.
Ko^xtomoi (pop. Brit) Ptol. Genava fq. lavavnm, Ausava, Massava, Nemavia,
Yosavia (loc. Norio., Yindelic, Gall.) Tab. P. Galava (loc Brit) Itin. Ant. Lacavo
(deo) Inscr. OrelL 2018. AlaTius Steiner. 870. Cas asTas (Glfick. 85).
Segusiavi Caes. Inscr. Yellavum territorium (hod. le Ye lay), YeUava urbs
Gh-eg. Tur. 4, 47. 10, 25. pagus Berrarensis id. 6, 12. Rio
Mva, AmbaTa Fredeg. c. 42. 106. Apud po^tas vocali producta: rhetoris Pic
tftrici, Atison. epigr. 51. Sar&TUS Auson. MoselL, Tim&vus Sidon.
Eodem sine dabio pertinet -au in syllabis derivantibus aun-, aua eto., ut ez
Elaver pndit Elauris (p. 779).
EY-:
Lutevani Plin. 3, 4. Lnteva, Loteva (GMl. merid.) Tob. P. Sulevis, Soleviabus
Inscript. OreU. 2100. 2101. Caleva (Brit opp.) Itin. Ant, Ka ^ova PtoL
lY-: Ouegyiovtos (laxeayog', cf. p. 11) PtoL Snliviae IdenDicae Minerrae
IniH». Nemaas. OreU. 2051. Dezsiva, DexsiTia Inscr. Orell.
1988. Bacrvnm »illa Fredeg. c. 96. f
|
|
|
|
|
(delwedd F9447) (tudalen 784)
|
784 (746. 747) Y. 1. DBRIVATIO GALLIOA BT BIBBBHICA
SPIBAMTnni.
OV-: Vinovia, DurocomeviniD (Brit) Itin. AnL Ohivrnnviny (opp. Brit),
StXYOowu (pop. Brit.) Ptol. Gergovia, Lexovii C!ae8.
Segovii Inscr. (Gl&ek. p. 190). Segovia Plin. Flor Itin. Ant Kapta
BiSilkavoviaMO!; i.e. BidilUmo viacoe Inscr. (Pictet, Nout. Ess.)
Laxovio Inscr. OrelL 2024. Laxoviun (mo naat, hod. Loxeuil ad Voaag.) Fredeg.
et Act = . Luzoriensis episcopu» Aetherios (hod. Lisieuz
in Normann.) Ghreg. X<^ ^> 36.
UV (fortasse a simplici v profecta): D6nnTius Inscr. Grut 448, 3. 490, 2.
Orell. 648. Plin. Tac. (Ann. 2, 63. 4, 5. Hist 3, 4C) Dexanates (vel DesBTia
tes) Plin. 3, 4, 5.
Ut -au et -iu locum obtinent denTationiun -avia, 'ivio in eambricis Htm (gs
LetaTia), Utiu (k liziTium; cf. p. 129), ita eaedem inveniuntur in plarimit
nominibus locomm, pagorum Galliae, in chartis toI chronicis medii aevL
AU: Calan, Bisau Folypt Irmin. pp. 79. 133. 146. Pecian ibid. p. 128.
Significans regionem e nomine fluvii in -a : in pago vellan inxta flnTios
TeUs et Warinna, BoIL Apr. 2, 217. in pago vellau inxta fluvius vellas et
Warinna, MabilL saec. 3. 2, 464. D'Afih. 2, 272. in pago vellao, vellau, dipL
a. 709. 751, MabilL pp. 482. 490. in pago Vimnau snper fluTio Vimina, D'Aeh.
2, 275. in pago Vimnau, dipL a. 775, MabilL p. 498. in pago Witmau, Pertx. I,
520. Apud Gregor. Tnron.: Berrao tIcus 10, 31. 6, sed accedente tenniiuUinie:
Berravensis pagus 6, 12.
lU: Basiu (» Bacivum) Mabill. dipL p. 250, fiacio, a 716, MabilL p.485.
Sithiu, Sitdiu (monaeterium) ap. Pertz. et in chartul. Bithivensi, ed. Gudnid.
Ualliu, dipL a. 799, Mabill. p. 503. missi in vellau, Vitnan, Pontin, Miiaei
opp. p. 340. de pago Pontia, Mabill. dipL pp. 393. 520. Madriu, dipL a. 775,
Ma bilL p. 498. Mairin, a. 832, MabilL 520. 536. Addo vocem tilviu (quasi
latiM dicatur gUcimuin, germ. stren, quod substemitur pecori de silva
oollectom?) e diplom. a. 917: de moneta et molendinis et cambis de pontis
quoque censubns et de silvis quod etiam ruttiee dicitw tUviu et quaeque
peitinent ad txftt dictam Tillam etc., et e dipL a. 919: nonam partem in
annona, feno, segalibns et de hoc quod rustice dicitvr ailoiu nec non etiam
de hostilitio noatro, MabilL dipL pp. 562. 563. Accedente terminatione sunt
formae ut snpia: in Baeivo, dipl. a. 716, MabilL p. 485. comes Pontivensis,
dipL a. 1066 ap. MahilL p.586. in pagum Pontivum, de pago Pontivo, BoII.
April. 1, 25. luL 5, 287. Hibernica V derirans secundum ea, quae snpra pp. 54
— 58 exposiu snnt, nisi post d, u, l, r — post quas b scriptam esse v
primitivam fonnis britannicis dooemur, ut in fedO (Tidua), band (sus), eelb
(possessio), delb (imago), tarb (taurus), nMrb (mortuus), nerb (umarus) —
servata non invenitur. Periit igitur post ceteras consonas omncs ut
post c in ech (equus), ioterdnn uua cum vocali ontccedente ut in ic (mors),
den, dese (dexter) contra brit «kc eou, de/tou et gaD. Detiiva, ut ia
transumptis potit (positivus) eto.; eandea post vocales totam perisse, nnllo
uixi iu diphthougo au vel vocalibus productii 6, u Testigio relicto,
demoustraTimus cxemplis tuiui (tenuis), miu, noi (DariB) ac transnmpto ola
(olirum). Qoare hibernica v deriTans comprobari nequit sisi britanuicis dialectis
comparatis.
|
|
|
|
|
(delwedd F9448) (tudalen 785)
|
V. 1. DKRIVATIO GALLICA. RT UIBBBNICA SPIBANTIUM. 0*^ '*8) 785
S gallica deriyans 1. tbematis tenninalis inesse videtur b nominibus com
positis: Civismarus (P) Liv. Atismara Inscript. OrelL 259. Cartismandua Tac.
Ratisboua in libris medii aevi.
2. Sequente vocali terminali: a) singularis ad radicem accedens ante
flezionem vel alius deriyationes: Ov6l»ag (sinasBrit; = Yolusa?) PtoL
Belsa (patria quae Belsa dicitur; Tulgo la Bausse, regio Camntum, of. Belisia sub
IS) Boll. Febr. 3, 693. Belsinum (Gall. merid.) Itin. Ant Belsonancum (in
silva Arduenna) Oreg. Tur. 8, 21. Densa (fem.) Inscr. Grut. 838, 14. Deosi
61. Grut. 807, 6. Deusone (in regione Francor., hod. Dentz; «= Diriaos, Di
visa, DirisoP) Cassiod. chron. ap. Roncall. 2, 222. camsila, camsilus,
carasellns e snbst camisa, camisia ap. Cang. Huc pertinent, in quibus »
derivans com e tbematis coninncta efficit x: in Alixie ('saxosa* Pict. Nout.
Ess.; hib. vet. at/, gen. aHecK) Inscr. Alezia v. 1. apud Caes. Senicco
Senixonis fil. Inscr. Murat. 1402, 5. Quibns forsitan addenda sint: Bonoxns
Inscr. vaa. iigl. ap. Stein. Cod. inscr. rom. Dan. et Rheni 207. Andoxus,
Hannaxns, Ombexo, Berhaxis, Bonnexis, Daunohoxsis, Ulohoxsis, Ulohoxis,
Bihoxsis, alia allata supra (p. 47). Ceterum cum non solnm geminata <« ut
in Andossns, sed etiam simplex « pro « substituta inveniatur: in
AliaiialnecT. AlesiaCaes. — cf. AJUsanu (dat.) Inscr.
Aliso (castellum) Veget? — Bonosus Vopisc. Eutrop. (Boyoaaog apnd Paeanium
paraphrasten Entr.) Barhosis (1. c), haud scio an ex illis quoque, quae mox
sequentur, quaedam huc referenda sint.
b)
Cum voealibus correptis, quatenus vere huc pertinent, non ad m vel x. AS-:
Betasi, Betasii (pop. belg.) Tac. Plin. Carcasum (Volcar.
Tectosag.) Plin. Corasus (nom. viri) Inscr. Murat. 1319, 1. Audasius Inscr.
Murat 1585, 4. Frontasia Frontonis fil. Inscr. Grut 741, 4. Mercasia (nom.
fem.) Murat 1353, 4. locus qui prisco vocabnlo propter geminum lacimar
gcmellus Mercasins nuncupabatur, Boll. Ang. 6, 582. Ocrasia (nom. fem., cf.
Ocresiae captivae no men, znatris Servii TuUii, ap. AureL Vict, et montis
alpini Ocra ap. Ptol.) Murnt. 1424, 10. ES-: Nemesa flnv. in
Mosellam influens) Anson. Mosell. Ta mesis (fluv.), Novesium (al. Nivisinm)
Tab. P. IS-: Anisus (fluv. Noric.) in chronicis, Anisola (amnis) Boll. Inn.
3, 855, Anisiacus (viUa) Boll. Oct 1, 162. Saliso, Diviso (nn. locor.) Itin.
Amm. Ila^iaoi (pop. Brit) PtoL, Parisii (pop. Gall.) Caes. Albisia (fem.)
Inscr. Stein. 301. BeUsia, Bilisia (loc. Belg.) Boll. luL 8, 92. Sept 5, 596.
610. Oarisins (nom. fignli) in vas. figL Cinisiiis mons (mons Cenisius,
Cinisus ap. PertE., Mont Cenis; cf. mons qui Albis vo catur, Neng. 1, 5, ac
Sentis item nomen montis) Fredeg. c. 121. TQiftapxiaia Paus. 10, 19, 11.
Fortasse in derivatioue acervata AUsontia Auson., Alisincujn Itin. Ant OS
interdum altemat cum US-: Umsa (loc. Vindel.) Tab. P. Sa lasa (fons) Mel.
Arcusa (fem.) Inscr. Marat. 1295, 3. Morimarusa hoc est mor tuum mare Plin.
4, 13, 27. Epnso (Belg. prim., Eposium castrum Greg. Tur. 8, 15, in Act = .
Evusinm, Ivosiom, hod. Ivois, Ipsch Trever.) Notit dign. Omsios, Annusins
Inscriptt. OreU. 457. 1966. Varasins Stein. 790. Venusius (Britannus) Tac.
(Hist 3, 45). Bergnsium Tab. P. Signsium Greg. Tur. 4, 45. Segnsio,
Segnsione, Segnsiavi Plin. Tab. P. Caes. Catusiacum Itin. Ant. In his u
brevem putare Ucet; eet enim Volnst CatuIIo 36 etluvenali 15, 1 e nom.
ZbO(S, CBtT. ORAKM. Ed. II. 60
|
|
|
|
|
(delwedd F9449) (tudalen 786)
|
786 (748.749) V. 1. DBRIVATIO O&IXIOA BT mBKBNICA
SPIRAirrnjM.
YolnsiaB, ande YolasiftnuB, Volnsenus, frequeB8 nomen (aeiongenddm igitQr ab
adi. hib. rev. fo/u«, folltM, apertus, clams).
c) Cam vocalibus prodactis vel diphthongis. lu nominam roodo nemota torom
nonnollis pntari poterit vocalis producta, at deriTadonis «««o, ob vocea
omAsam nsarpatam ab Horatio in epist. 1, 15, 84, galBcam
secondain Philoxeni glossam, et fortasse in nomine Tamesa, quod Ptolemaeo
corrupte quodammodo est 'IdnTjoa. Apad poStas autem
prodaonntor tS-: Talisius Ausoo. Pareat. 8. 20. OS-: Tolosa Auson. prof. 16.
17. US-: Padusa (fossa e Pado) VergiL Aen. 11, 457. Claadian. epithal. Pall.
109. Attasia Auson. Parent 21. DiphthoDgi com a deriTante, AUS (ex
ac-t orta): Nemaasum (Gall. oppid.; cf. NemaTia, loc. Vindel. Itin.) Mel.
Plin. Pennaasus (n. viri) Inscr. Grat 736, 2. Aransio (Gall. oppid.) Mel
Plin. Caraasius CMenapiae civis) Aorel. Vict de Gaes. 19.
'monasteriolo in pago stampinse noncobante Lemaoso' (hod. Limonre) dipl. a
703, Mabill. dipL p. 480. EUS (ex ev-s?): Celeusum (loc. Vindel.; cfc Celeis)
Tab. P.
d) Derivans = . ASS-: Salassi (pop. galiicus Ital. sup.) Liv. *loin<unioi
(mons) forsitan rectius dicatur Ptolemaeo, quam Inra Caes., Straboni
7ou(((a(0$ et '/o(>ac, Plinio laree (pl.), cam legatur etiara in Inscr.
helvet ap. Stein. 586: TRANSIVRASSI. VALL. ROM. INVIA. Casibratio Tagassi fiL
GTat869,7. ESS-: Lucressa Lucressis Al. Insc^. Murat. 1170, 7. Revessione
Tab. P. TSS-: Dumoissus (flev.) Auson. Mosell. Autissiodurum (Gall.
oppid.), Vindoniss» (Helv. opp.) Gergissus (poSta gallicanns; cf. Gergovia
Caes.) VirgiL gramm. ap. A. Mai. Auct. class. 5, 111. USS-: V^erulae Colassae
Inscr. OrelL 285 Pompeins Catussa civis Sequanus Inscr. Orell. 4803.
lanussios (n. viri) Insci. Or. 4468.
e) OonexaX (= c«) in uno exemplo certissime derivans: Camalixus Inscr. .np
Emele p. 76; fortasse in aliis quoque snpra memoratis. Hihernice S derivans
^eonndam ea, quae sapra pp. 49 — 52 exposoimoa, servari non potnit nisi post
consonus, quiboS »b initio adioqcta erat E qui bus cum fi et c exciderint, (2
et ( in « mntatae sequentem quoque t matsTe rint, gcminationis aatem notatio
saepe omittatur, hibernioa « exceptis pancis ex emplia ut rni (mensis), gen.
mi» Gt , unde elisa vocali trimte: irinui (gL tem pora, observatis; i.e.
trimestna) Wb. 19', vel cis (census), quorum « prodiit e f<«, semper aut
(Kjmbinatis ca respondet aut locum tenet geminatae u, plenus que ab st
profectae, sicut in nom. mi (mensis).
1 . Terminalis igitur S nua cum vocali antecedente (-a<) decidisse
potsodft cst in substantivis neutri generie snpra propositis (p. 270) : t«ff
(doroas), nm (caeium), leth (latus, pars), maff (oampus), stiab (mons), I6ff
(pretinm), din (castrum), ffliin (genu), quibus adnumerari potest pn^
(ratio); aua cnm n in comparativis, nicnt in nom. mi (roensis).
2. S ante vocalem terminalera vel ampliorem derivationem: a) siDgnlarit non
servatur nisi forte post liquidas: arsid (vetus) Wb. Sg. et post excussam c:
hmlan (peritia), aneulas (iuscientia; adi. Ma, pL iuHg) Sg.
209*. Cr. 87*.
b) Pleraquc omnia exempla « servatae etiam simplioiter ecriptae refereods
|
|
|
|
|
(delwedd F9450) (tudalen 787)
|
Y. 1, PBMTATIO OALLIOA BT HtBBRNIOA SPHUNTinM. (749 7&0)
787
simt ad = geminataint quaai ex it
prodiue in quibiisdain patet ut in sobst. nuMC meu, nu$ (iudicioxn, es
mes-to, med-ta) Wb. Ml. ,/E•«, JU, fim (scientia) Wb. Sg. Cr., oom compoaitis
tomut, itUomus (gL mensora), itunorthomut (gl. (pondoa) ML 26*. 33*, gen.
iatoimaeo (gL ponderie) 35', et cubut, etUma, cocubut (oonsoientia) Wb. 1*.
4». 20*. 31* ; fem. ^ (visio) Corn., pl.^" Wb.27*; neutr. uina fjm (gl.
scitA) Cr. 39'; in aliis conici poteet ut in adL fds, fdu (Tanos, ci lat
pa«lii«) Wb., in sabst. hi* (moe), bas (mors), it» (aetas) fq. gn&is,
gmit (faciea) Wb. 12V Sg. 208\ plor. acc. tnua gnuitti (gL ora) ML 16*. ^mil,
fftina (fflos, consaetado; cfl p. 25). Frequenter « simplex sciibitor elisa
vocali radicis vel derivationis, ot in participiis: cuimte (aceommodatus,
commodue: condib cuimte leat ameit. am. rombo ehuimte ladia dochaeh') Wb. U'.
22*. iuicte (electos) 4\ 4°. 5'. airdixa (produotus) Sg., vel in deriTadone
daplioi et maltiplici: miscaech (gi.exosns; e miscuia Wb.) ML 28*. caimmae
(gl. oambises, cui adscribitur a glossatore inter teztom: proprium no. regit,
in maigine autem: l. no. ueatit caimmte', est enim toz iam ab Hieronymo usur
pata, aed sine 6, oamieia, qoae Tidetur gallicae originis, cf. cambr. camte
Mab. 2, 218) Sg. 23\ aairae (ars; prim. adur) Sg. 90* 108*. 212*. ar
areomoicai (propter Ticinitatem nostram) Wb. 14^ doguiUe (maeror) Mi. 2O’',
acc. doguilai Wb. 14''. aomailie (gL ducedo; adi. miUa') Sg. 52*. cocMaias
(gL societas) Wb. 19*. Item seoandam regolas elisionis (p. 27) «ceedentibus
flexionibus, ut in gen. sing.: intoimaeo (gL ponderis; nom. tomua) Ml. 35*.
dligeda in ohoitchmnua (leges communitatis ; nom. eoiiehemuu) Sg. 203'.'
innrieao (digni taitis; nom. inruceua) Sg. 59", in plur.: eomaieai (gl.
Ticinae; sing. comaeut) M1. 26*. dinaib doirsib (gL de portiB; sing. dorua)
2T. Gontra ubi Tooalis ob po sitionem manet, geminata «« scribi solet, id
quod patebit ex exemplis mox se qufntibus hndaaaa, teatatta e londus, tettat,
immarmuasa ex immarmu».
Eadem cam vocalibus correptis, frequentissima in nominibup ord. prior. ser.
IIL
ASSU (astu?): -m in substantiTis generis masculini: londas (gj. indi gnatioj
Ml. 29*, gen. incUondasua (gL indignationis; adi. lond Wb.) ML 20^. bite
ingtnaa, bed in genat (quae sunt in castitate, esto in c, ridua) Wb. 9*.
indat (statas), dndat (qualis status? cf. p. 357) Wb. 6". 7*. angutaua
(gl Tim suam serrantes, vocales; i.e. vocalitatem soam) Sg. 40". iacian
arfolmat dun insin (gL praedestinati) Wb. 21*. ardioibniut fri»ua eomacomlata
(propter afiinitatem ouffl enclicitis, est cum in fine in mecam) Sg. 203'.
Eodemtransgrediuntur pe regrina: ethemlagna (etymologia) 8g. 27".
adaltrua (adulterium) Wb. 3°. 9*. teatua (testimoninm) Wb. fq., gen. tesiaasa
Wb. 15*. 16*. 24'. comadas (commodum, commoditas) 21*. Dcrivahs sabstantiTa
ex aliis vel ex adiectiTis additur Ta riis aliis deriTationibns, ut in bis:
remthechtua (praepositio; techt, ire), tairm thechtat (transgressio) Sg.
215*. 220*. muntarat (communio; muntar, familia) Wb. 16*. coitchenai,
coitchennat (oommonitas; adi. coitehen, 'Cnn) Sg. 203*. 208". Hnamnus,
lanamnat (coningium) Wb, 9^. 10*. flaithemnas (gloria) Wb. 25*. on ingantoi (gL
ab admiratione) Corn. B. airee/iai (principatus; adi. aire, gen. airech, gL
primus, Sg. 50") Wb. 1". 3'. Sg. 174*, eiusdem fere formationis,
cuius Tidentur eurchat (gL arundo) Sg. ."i^" et amehua (Tetns
historia, lex) Wb. 20*.
60*
|
|
|
|
|
(delwedd F9451) (tudalen 788)
|
788 (750. 751) Y. I. DBRIVATIO 6AX.U0A. BT HIBIRNICA
HBDIABUIT.
30°, plor. tenchasta, aenchauti (statuta vetusta, antiquitates) 28'. 81^, dat
««• chamb, senehimaib 3O’. 31\
ESSU: -es, varior terminatio at in aabst eairtes'. eairdes (g^. pactum) Lor.
61; comp. anamchairtea (doctrina): g«a. H» ananushairteaua (gi. doctores;
i.e. aetas doctriuae, qui docent, p. 364) Wb. 12^. Fortaase fotma comparandt
subst aenchaa: ainches (gl. fiscina; in masf^.: fiaeina. babtifserium) Sg.
37\
ISSU: -ius in substantiTis: inbindiut (sonoritus, eaphonia) Sg. 5', gen.
bindiuua 23*. coarniliva, cosmuliua, eoenutilius (similitado) Wb. Sg. fiq. Saepios
tamen -ua: inrucica, inruccua (dignitus, Ckcaltas; adi. inriec, dignua, Wb.
7*) Wb. 29*. Sg. 59\ gen. innriccao Sg. 59^. iniimmarmua (peccatam,
scandalom) Wb.3', gen. immaifnuasa 29*. comarbua (cohereditas) 4'. 9*.
inderbva (incertitado) Sg. 66\ indtairdircua (gl. claritado) 2*. Mendarcua (absentia)
Wb. 19*. ammua (temp tado : iahi aammua lemm) 2'. denus (Bpatium temporis),
tridenua (tridaam) ^*. 27". eutrummus (similitudo) 17'. 17'. iesamlua
(diversitaa) 13*. 8g. 211*. Pere grinam: moralus (moralitas) Ml. 14'. Differt
ab his indhuinnius ardd (gl. alt* fraxinas ; cE, cambr. onn, onnen) Sg. 67*,
cnm articalo feminino.
Idem in adiectivia: accu^ (vicinas) Wb. 23*. ocus (vicinas; opponitar oan,
remotos) Pr. Cr. 59*. comoeua (cognatds, affinis) Sg. 6*. follut (apertus,
ohns) Wb. fq., pl. foilsi Wb. 29*, ande foiUigur etc.
Multo
variora sant derivata, quae ad pristinam terminationem = A redeunt:
-ea vel -ia: subst. fem. inbaithea (cephale), acc. tn6a<<Aw (verticem)
Lor. gL 83. 248. Masc. vel neutr. coibnea (afBnitaa) colligendam ex
adi.eoibnesta (affi nie) Sg. 11'. 159*, gen. inchoibnis 9'. 28*, dat
diaehoibnita 28*. archoibnina 203*. baithia (baptisma) Wb. fq. Adi.
dilea (proprias), gen. dilia Sg. fq. , nisi forte hoc compositam est e sabst.
lee (commodam).
-08: Idmoa (manalea, a Idm, manas; cambr. llawea, Uewys) Corn. erota {j^.
puppis) Sg. 105', dat. erus (gl. pappi) L. Ardm. 189 a. 2. inerua Patr. h.
Tandem per = l derivata sant sabst in -ii, fem.: tnw (insolae, dat) Sg. 194*.
aeeuius, a<wt(i« (caasa) Wb. Sg.; cX. gnuis (&cie8) sapra allatam.
Incerti generis: riehia (gl. carbo), riehisdn (gl. carbanculas) Sg. 47'.
mitcuia (odioo) Wb. 3'. 4'. 7*. Addo his subst et 'adi. in = IA, -itei temise
(gL attenuatio) Ml. 22*. tdnite (secundus; cf. p. 309). Transumptam,
sed ad hibernicae originit speciem accommodatum (cf. adfiadat, pronantiaat)
yidetxafiadnisae (testimooinm; anglosax. gevitnetae, angl. witneaa) Wb. 1*.
2*. 8*, neatri generis: c^adniattti» (testimonium hoc) 13'; onde compositum
niiadHitte (p. 56): cHn bes nuiedmti (quamdiu est novum testamentnm) Wb. 33*.
annuiadnitt mle Q&g. -niise) 15', gen. nuiadniiai, nuiedniaai, nuiedniai
(taithe nuaidniai Ml. 17*) Wb. 15*. 26*. 27*. 33*. 38', dat inuiethniaaiu (in
novo testamento) 10*.
3. Derivatio mediaram.
B gallica derivans in vetustis nominibus: a) annexa ad radicem sine vo cali
non invenitur ob variorem mediaram derivationem.
b) Solius accedentis cum vocalibus correptis extant exempla. AB-: Censr bam
(Gall. oppid.) Caes. Arabas (nomen viri) in Inscriptt: Indatus Arsbos Grut
687, 11. L. Marallas L. Maralli Arabi fil. Orell. 4019. Deo
Intaiabo
|
|
|
|
|
(delwedd F9452) (tudalen 789)
|
Y. 1. DBRITATIO GAIXICA BT fiDCBKRNICA MBDIARnM. (751—753)
789
Insor. Orell. 2015. Arabo, Atr»bo, Arrabone (flev. ' et loc. Paimoii. ; cf.
cambr. arafy mitis, p. 11, not) Itin. In daplici deriTatione: Aballaba (loc.
Brit.; cf. Abailone lUn.) Not. dign. OTilabis (opp. Norici, hod. Wels; an
conferendam Obilonna, Allobrog., in Tab. P., et his quoque Aballo loci nomen,
et bib. vet. ahalL, maias?) Itin. EB deriTantis nescio ezemplum. IB-:
Ovolifia (oppid. Damnon. Brit.) Ptol. OB-: ^vaofia, Toiaofiig^ Tovigofite
(flaTii Brit.), "Ogo fitg (flar. Gall. Narbon.) Ptol, Orobii (pop.
alpinos; cf. AosaTa, loc. Gall., in Tab. P. et nomen AriAas?) Plin. 3, 17.
Com n denTante: Abnoba (mons; cE Aboua flnmen, p. 737) ATien. Plin.
Tac. '!Afivofia, 'Afivofiala oq>) Ptol. UB-: Gddaba (casteliom Rheno
impositom) Plin. 19, 5. Tac. Itin. Ant. Sequente t: Esabii Caes., Esabiani
Plin. Mandubii Caes. Yidabium (ad Arar.) Tab. P, Ussabiam Itin. Ant. Tab. P.,
cf. ovaovfiift (herba lactago, lanriola Gnliis) Dioscor. 4, 147.
Ove(/ovfiiovfi (axQovy i.e. Yernbium, e fonte latino, Brit. pro mont.) Ptol.
c) Non inTeninntur alia exempla deriTantis B, nec cam vocalibus productis aot
diphthongis, nec geminatae aat conexae. Hibernicae B denTantis ezempla snnt
aeque rara, immo variora. Ex cosae vocalis accedente
terminatione ezemplum: daidhent (gl. ensicolas) Sg. 49*, e elaideb.
Cum vocali correpta denTsntis nota mihi est nua formala EB : indeb (com
modum, ntilitas) Wb. 24*. 28*. 29». 30*. 81*. wwfei (gl. stips) Sg. 70*.
elaideb (gladias) Wb. 6*. 22*. Et hanc quoque oblitteraTit recentior lingna,
et hibernica et gaelica, cum scribatur hib. intteamh (ntilitas), hib. .gael.
eloidheamh, elaidJieamh (gladius); pariter atque hib. vet/tfbn^ (philoaophus)
Wb. transiit m fealsamh.
lanctae
in deriTatione medwe formolae UMB in eiadeholum (gl. palumbes; eolum pro
eobitnb, p. 64) Sg. 70*, nisi est transomptam. D gallica deriTsns: a)
accedens ad radicem ezcassa vocali non inTenitur.
6) Praemittens vocales oorreptas. AD-: Orcades Claadian. lY. consoL Honor.
32. "Offxaieg (v^aoi), 'Qtadivoi (pop. Brit.; cf. hib. ttathad?) Ptol.
Sa nadig Inscr. ED-: esseda Yergil. Propert. (p. 9), essedum Caes.
T.arae8sedam (locus circa lacum Comensem) Tab. P., Manduessednm (locus Brit)
Itin. Ant. TttQovedovft (promnntorium Britanniae extremum contra Orcades
inaulas; i.e. Tarvedom, e latino scriptore desumptum, = cambr. tarwedd,
pervasio, fermen tom ?) Ptol. Voreda (loc. Brit) Itb. Ant Tenedon (circa
Rhen. superior.) Tab. P. Secnnda Sembedonis fil. Inscr. OrelL 204. Curvedenses
Inscr. Stein. 1693. In deriTatione duplici: Agedincum Caes. ID-:
Druidae Lncan. 1,451. Auson. prof. 4. 10. RaTidus (cf. RaTonna) CatuU. 40.
Magidios Inscr. Grut. 983, 10. = p bidi (Sabidius, nom. Tiri; cf. Sabis fl.
et fortasse cambr. tefyll, stare, nisi prodiit e stab-ili) Martial. 1, 33.
Epidius Sneton. gramm. 5. 'Eniduov {att^ov, Brit.) Ftol. Treridon Sidon.
carm. 24. OD-: Acmodae Plin. Losodica (circa DanuT. su
perior.) Tab. P. Losodienses Act = . Mabill. saec. 3. 1,
686. in loco Sarodo, dipL a. 766, Mabill. p. 495. UD-: Abudius (nom. viri)
Tac. Ann. 6, 30. Abu diiicum (Raet. loc.) Tab. P. Haebudes (insolae) Pliu.
"EfiovSa (daae insnlae eius nominis, unde etiaro ceterae circumiacentes
"Efiovdai vffaot) PtoL
|
|
|
|
|
(delwedd F9453) (tudalen 790)
|
790 (763. 754) Y. 1. DEBIVATIO GALUOA BT HIBBBinOA mDUBUM.
e) Vocalea prodactas nom praemiserit d cleriTans, dabitare lieet Pamn enJm
probatar e prodacta apud poStas in nomine Caledonii, sioat in Aremo rici,
quoniam inter vocales correptas nimis multas unam prodacere potaeniBt (cf. p.
3 not). Nec fides semper habenda e«t Ptolemaei scriptionibos, cni non solum
est Kaltjdnring dQVftng, sed etiam Olijxtig, Neftf}Tai, ^rjftrj^ai cootn
regolam sonorum (p. 85). Sant aatem exempla singala deriyationia eom di
phthongis OED-: Catamantaloedis Caes. et OUD-: OUoadios lascr. (Mars,
p. 34). Plura deriTatlonis daplicis contractae (^^aoad-) AUD-: aris gallico
vocaboio alauda Piin. de pictis reni baseituda Britannia Martial. 14, 99 (cf.
laTenaL 12, 46. boMeattdae^ conchae aereae, genera Tasorum GIoss. t^ap.).
Bagaadae (i« bellesF) apnd complares scriptores veteres: Eutrop. Aurel. Yiet
Eamen. Sd vian. Zosim.* Sapaadia (recentius SaToia) Ammian. 15, li. Notit.
dign. Ea nodii 'Vit S. Epiphanii, Boll. lan. 2, 375. Sapaadus,
Sabaadas (nom. Tiri) Sidon. epist. 5, 10. Grreg. Tar. 4, 80. Eodem referenda
Tidentor nomina: Apaudolas (Tiri) Amm. 28, 1. Fons Bleaudi (Fontainebleaa)
dipl. a. 1186, MabilL dipL p. 603. 'com illa alpe Gassaada', circa a. 805,
MabilL p. 509.
d) DeriTationia conexae ND ezempla: Ragondone (Pannon.) Tab. P. Qoo
randa (fluT.) Boll. Ang. 4, 779. BnonvMa (i.e. Barinda, fluT. Hibern. merid.:
flamen quod Boinn nominatar, Boll. Mart. 3, 271, cf. p. 56), KoQtovdot (pop.
Hibern.) PtoL Berloindis (nom. fem., saec. 8) PolTpt. Irmin. 71, 7. Et RD:
Picardus (figoli nom.) Inscr. Stein. 947. Laadardiaca Tilla, dipL a. 660,
M> biU. dipL p. 606. rina Leterda, Act. = . MabiU. saec. 6. 1, 599.
Bacnrdiu (deas) Insor. Coion. OreU. 1963. Gacarda (nom. fem.) Grat. 838, 14.
Lapardon (locus) Greg. Tar. 9, 20, si recte honc locum obtinent. Hibernica D
deriTans, quae in pleriaque ob commiztam scriptionem d et ih pro d, t
infectis (pp. 63. 73) difficile distingoitar a deriTante t,
1. terminalis thematis certo stataenda est in subst (ord. post ser. I.) dmi
(Draida), pL du. druid, druith Wb. 26*. 30*; foitasse in allis eiasdem seriei
sabstantiTis ut coirhdiu (dominas), f/*' (poSta), tene (ignis), crS (latam)
et ad iectiTO Ubdu (damnatas).
2. Ante vocales vel servatas vel abiectas eadem inTenitur: a) anneza tA
radicem ezcussa vocali ante accedentem deriTationem vel flexionem, interdnn
ipsa provecta ad doritiem tenois (pp. 60. 62): erdibdech (detotus,
religiosiu; <Ta6iM0 Tir. 3, fdUte (laetitia) Wb. 5*. 14*. 16». fdUti
(laeti; fdilid) 16*. 24' intaieceUai (exploratortfs) Tr. 4*. alta (feri;
allaid) Br. h. 60. Frequentisain* Tero sant exempla vocalis elisae in
adieotiTis desinentibus in -</«, qoonun t finallfe altemat, praesertim in
cod. Sg., non solam cnm ae, sed etiam cam o. Qaae deriTatio, etsi respondent
cambrica hodiema tam -aid quam -aidd (et -^<0 terminata, tamen ad
primitiTam -DIA (-adia) potius revocanda Tidetur, quo
Aurel. Yict. de Gaes . 39 : ezcita
mannB acrestium ac latronum, quos Bofoutbu ineolM to cant. Eumen. in
paneffyr. vet. 3, 4 : latrocinium Bagaudicae rebetlionis. Salvianns
de gnbemit dei lib. 5, p. 1 59 ed. Pithoei : imputamus uomen, quod ipsi
fecimus, et vocamus rebeOes, voeaaiu perditos, quos esse compulimus
criminosos. Quibus enim oliis rebus Bagaudae facti snnt, oisi u^uitatiboa
noatris? 8i recte scriptum est, referri potest ad radicem bdg (p. 16).
|
|
|
|
|
(delwedd F9454) (tudalen 791)
|
Y. 1. DBBIYATIO OAUACA KT BIBBBHflCA MBDIARUM. (763.70^ 791
niam conson» derivwu d fere soribitar, poat saos tantom sonos t, viz iins
qonm th.
T aemper fere poet S: mistae (gl. menstraos, mi, gen. m^, mensis) Sg. 38*.
bdste (moralis) Wb. 12*. inUstaid (gl. forte) Sg. 12\ ciatae (gl. ceosorias)
35*. bastai, bastu (gL letales, gL letali) Ml. 65 r. inbastaid (g\.
letaliter) 46 r. rottae (gL rosariom) Sg. 35\ nephchortae (gl. apes; cos,
pes) 102\ trecoste (gl. triciwpis i. tribus pedibos) 67*. glmchosta (gL
merops; i.e. nadis pedibus, quasi sit meras pes?) Pr.
Cr. 48'. Idmostae (gL manalatas) Sg. 60*. coibnesta (affinis) 159*.
ittciclasta (gl. cyclas) 32^ eolensta (gl. aeolica) 31". Tamen hic quo
qoe servatam D habent: berensdce (gL Beroensis), derbensde (gl. Derbias) L.
Ardm. 184 a.1.
T
post L interdom, non semper: dalte, ddldde (>= ddlte, gl. carialis, gL
forensis) Sg. 55'. 57*. remdeddUe, remdedoldae (gl.
antelacanas) 86*. MI. 21*. idahe, idolde (idolicas) Wb. 10". israhelte,
israhelde (Israelita) 5*. 21^ 23'. ^r tdlde (spiritatjis) lb\ gen.
spirddldi, spiurdalti 11*. eoldde (= eolle, gl. colur nas) Sg. 33*. 35*,
colde (ooll, gL oorylus, 33*. 38*) 38*. Hde (plnralis) 198*. mti/ dae (gl.
mulionicas) 38*. riagolda (regolaris), nephriagolde (inregalaris) 31*. 40*.
Jieuldae (gl. ficulnos) 35*. casaldae (gl. paenalatos) 159*. inua etaldai (gL
Italides; i.e. italicae, plar. fem.) 34*. tncolchelda (gL Colcfais) 32*.
sieelda (gL Lilybseas; i.e. Sicalas) Cr. 39*. romoldai (gl. Romalidae) Sg.
31*. inmareeUdai (gL Marcelli), inohomtUdai (gL Comelii, Pr. 2, 6, 32) 30*.
D semper serrata videtor post N, tam finfdem thematis: eonde (caninas) Sg.
95*. anmoMde (gL animale; i.e. ad nnimam pertinens) Wb. 13'. talmande
(terrestris) 11*. eisosende (gl. intentiTam) Sg. 221*. eenalpande (gl.
cisalpinaa) 217*; quam elisa TOcaH terminali: finda ^L vinaris, cella) Sg.
35*. dMnde (hamanns) Wb. 8*. 10*. iihchenda (gL anceps) 8g. 14*. brdinde (gl.
rosarinm) 35*. griende (solaris) Cr. 32*. iaucende (gL praefectorins),
a^uinde (gL colla riam ; moz : muinee et 70* muintorc, gl. torquis) Sg. 35*.
domunde (mondanas) Wb. 3*. meddnda, meddndos (medins) Sg. 10*. rematindae (gL
antelncanus) ML 31*. Item in transumptis: anieadae (gl. anienns) Sg. 35*. frimaccidondu
(ad Macedonas) Wb. 16*.. romdndi (gL Romani) Sg. 31*. darddnde (gl Dardnnus
pro Dardanius) 38*. introianda (gl. Troas), troidnde (gL Teacras), troidnda
(gL lliensis) 32* 51*. 57*. sablAdae (gl Qairitis pro Quiris, gL Sabinas)
57*. intiabittdai (Sabini) 28*. laiindi (latinae, voces) 6*. inscip emelendae
.i. mace emda (gl. emilianas scipio pro emelii filius ; sio codex), incceaar
octauienda (|^. Octavianas Caesar) 31*. tarsende (gL Tsrsensem) L. Ardm. 176
b. 2.
Item D post R et M: h^de (jgji. hnmanos; i.e. ad humnm pertinens, ter renoa)
Sg. 36*. hurda (gl. viridarium) 85*. birdae (gh veratas) 60*. dairde, dawrde
(gl. qoemas) 33*. 38*. senathardae (gL avitus) 60*. bratharde (firatemus) Wb.
5*. 33*. trechatharde (gL tripolites) Sg. 38*. libarde (ad librum pertinens)
1*. dreUte (aoreos: earmoeol drdae, gl. carbuncolos; i.e. oarb. aor.) 47*.
ligordae (j^ Ligos; i.e. ligaricas) 109*. aimall> entehordaib (gL pro
tibialibus) Ml. 9r. mete^brde: inmeta/ordid (gl. pietafpo^ixtHg) 44r. trisua
Jmrthiu ailitherdi (gL peregrina per marmora) Tr. 2*. nemde (caelestis) Wb.
fq. damde (gL cervinas) 8g. 37*.
Donique D post oeteras fere consonas , at post vooales. Post vocales:
|
|
|
|
|
(delwedd F9455) (tudalen 792)
|
792 (764—766. 754) V. 1. DKBI7ATI0 GALUOA BT HIBBRNIOA
MSDIABUH.
inde (gl. Picenam, gl. Picens; i.e. picenfl, e subst. bi, piz) Sg. 50*. leode
(▼!• Tus; cootra sabat. heothu Wb.) Sg. 39*. treode
(gl. tricuspis) 67*. diade, diade (divinas) Wb. 26'. 27°. Post consonas
siniplices: trabda (gl. trsbeatus, gL trsba vestis) Sg. 192*. arabda (gl.
arabs) 16'. rigda (regiati) 52*. fagde (gl. faginus) 33*. airegde
(principalis) Wb. 4*. 25*. inecipdpe (g^. Scipionicles) Sg. 32*. muede (gl.
sainos) 37*. grecda, greedae, grecde (grtMcas) Sg. fq. afraeda (gl. puuicus)
Sg. 19*, affracdai (acc. fem.) 24*. etalacda (gl. Italica) L. Ardm. 177 a. 2.
inua trosta ilecdi (gl. iliceaeque trabes) Sg. 33*. detht' nachde (gl.
besternus) 38*. marcaehde (gl. equester), traichtechdae (gL pedester),
gditfUachde (gL paluster) 54'. tropdei intropdaid (gL ipo/r/ncSs) Ml. 16r.
Post consonas cum liquidis conexus, post quas elisioni locus est: marbde
(mortaos, emortaus) Wb. Sg. tarbde (g1. taurinos) Sg. 37*. imda (gL
opolentas; »: mbda, tmbde, e subst. imbed, copia) 125*. corpdei mchorpdid (gL
corporaliter) Wb. 27*. nephchorpde (incorporalis) Sg. 59^. torede (gL
aprinns) 87*. cercdae (gL gallina ceas) 58*. Com d tMnen vel th
finali substantiTorum fit tt, t: . aeelantae (gL plaatarinm; neatr. cum
articulo, e subst. cland) Sg. 35*. teenate (gl. domesticas; e teg et gndth?)
Wb. 7*. tuati (gi. qui foris sunt; i.e. gentiles, e«Mi^) 27*. ad chomalu^
frima briathra huathati 7 hilddai (adiungitor verbis singalaribus et
pluralibus) Sg. 71*. donaib teoraib pereonaib uathataib (tribus personis
singH laribus; uathad, uaihath) 186*. ambrotte (gl. momentaneum; e snbst.
brothad, momentum) Wb. 15°. gutte (Tocalis. e subst. guth, tox) Sg. fq. delb aieneu
(imago natoralis; axened, natura) Wb. 15\ dHnattae (gL castrensis; d&nad,
ca strum, exercitns, secondam vet. GIoss.) Sg. 57*. elabratae (gl. catinensis
; erroie glossatoris deriTatnm a slabrad, gL catena, quod praecedit) 57*.
arsate (gL sn tiquarius; areid, vetustas) 218*. areata (gL authentica,
vetustas) 65*. amiib (gl. nobilissimis ao authenticis, librie) Or. 37*.
ecotae (gl. Tiolariam; hod. ecoth, sgoth, flos ; cf. snpra rottae, br6inde,
hirda) Sg. 35\ Eodem . faaod soio an per tineat geinddae (gL genitalis) Sg.
64*, quoniam alius servator d post n.
Exempla scriptae TH pro d paocissima: ni denim gnimu maethi (non fiuio actns
pueriles) Wb. 12*. frianagmnm corpthi (contra actns corporales) ML 15*, cam
derivato fri corpthadid (ad corporalitatem) Wb. 15*.
b) Accedentia cum vocalibus correptis formalae:
DA'. -ad, -vd in sabstantiTis paucissimis: d^ad, diad (finis; cambr. diwedd)
Wb. Sg. crabud (religio, dcTotio; cambr. crefydd), gen. erabaith (=>
erahi^ Wb. 20\ 33*. Quaevitor tamen an his addenda sint neutra quaedam
(prior. ord. ser. I.) ut uatliad, uathath (singolaris, singnlaritas; cf.
noraen popali briL 'Sitadivoi ap. Ptol.) Wb.Sg. et, quae Tidentur duplicis
deriTationis, e6 omada (gl. usque ad euperiora) ML 31*. imned (tribnlatio)
Wb.
ADI^Ttaim JDf): -id (cf. p. 74 et cambr. hod. -ydd), frequens in substantiTis
generis masculini (nom. ag.), interdam adiectiTis, in quorom genetiTO redit a
primitiva, xAaittrebthado (posseMoris) Sg. 204' (cf. p. 6), t transgreditur
in e:fiM, fUeith (gL sophista, gL catus) Sg. 15*. 52*. diglaid (gl. ultor) ML
27*. nuiokieii (gl neophjrtus; i.e. nevus advena} Wb. 28*. e&ieid (g1.
accasativos sen csdb» ttTUs) Sg. 77*. sereaid, tercid (g1. amans; i.e.
amator) 134*. 188^. rpchtttHreid: onaib rechtfJireidib (gl. a legislatoribos)
44*. comtaircidi (gL conlatrices) ML 47 r. eotarsnid: caeh cotar$nid (gl.
impedivit vos satanas; i.e. quiTis sdTem rins; adi. cotarsne, controrias) Wb.
25*. teeelsid (gl. acceptor, personaram) L
|
|
|
|
|
(delwedd F9456) (tudalen 793)
|
Y. 1. DRRTVATIO GALLICA BT HIBERNICA MBDURITH. (766. 767} 793
Aidm. 178a.l. geasid (gl. precator) Ml. 155. indhiiUidi («oditoreB) Wb. 3O’.
Mnait«fauf« (auditorum) 11\ airnnd, diimd Sg. esrechtaid (gl. exlex) 113\
artid (retus): inumrith amidni (gl. in nostro ^etefe cnrricalo) 180*.
ninnchomairbirt artid fopeccad (gl. non in vetastate litterae; i e. non in
consoetadine vetere 8nb peccato) Wb. 3'. andgid, angid (nequaro): aehumaatte
nangid (poteatiam nequam) 6*. indindithem andgaidrin (haec meditatio nequam),
utnandoine nan gaid (hominam nequam: cf. indandig ibid.) Ml. 31*. indandgid
(gl. nequiter) 28*. andgidiu (gl. nequior) Sg. ^O*". a fer dligid (vir
eius legitimns) , do fiur indligid (ad Tirum illegitimnm) Wb. 3'. dmbith
(captiTas) C!onn. cimbid (gl. anathema, optabam ego esse, Rom. 9, 3 ; i.e.
captiTus) Wb. 4\ ieairi atn dm bidie (g\. propter quod etiam Tinctas som)
27"; of. cimbidi (gl. castodias) L. Ardm. 189 b.l. allaid (feras) Br. h.
57. eendaid (mansaetas) Corn.
Serratam a, si huc pertinent, ostendont airchelad (^. praedo ; afeelim, gl.
aofero, 8g. 9') Sg. 62*. et peregrinum peethad (peccator; pro peeeathad e pec
cad) Wb. 29*.
Eadem eimplex -id, -aid post deriTantem t accedit nihil mutans: ecmetid
lammaeeu ^. paedagogus; i.e. serrator, costos apud filios) Wb. 19*. inua cos
ehometide (gl. paedagogorum ; comH, servatio) 9*. fortachtid (gl. &ator)
Sg. 8*. fortaetidi (gl. opitalationes; fortaeht, aaxilium, e fortiag, adiuTo)
Wb. 12*. diaehtid (g^. consultor) Ml. 19'. tdrmaehtaid (gl. anctor;
tdrtnaeht, augmentom) 5g. €5*. intormaehtid (gl. augenter) ML 117.
coimthechlid (gl. comes; eoim^echt, consuetudo, societas) Sg. 66*.
nephthairmthechtid (gl. intransitiTam) 189*. tu draiehthid (gl. pelignns;
i.e. pelliciene; leg. -tid?) 38\ tudrachtaid (gl. pellex; tueb-acht,
cnpiditas) 60*. 68'. hucualterehomrietid (gl. archlsynagogus) L. Ardm.
182b.2. ttaetidi (parentes) Wb. 28'. esartaid (gl. caesar; i.e. qui caedit,
«= eearetid) Sg. 50*.
Liquidae deriTantes finales ad accedentem eandem elisa sua vocali iun gantur:
meddntairiimid (gl. mediastinus) Sg. 37*. banteriamid (gl. obstetrix;,
tairimmd, obstator, e tairiesem) 69*. dinmid (gl. factor; dinom) MI. 274.
athir oircnid, tuigtidoircnxd (gl. parricida), setharoircnid (gL sororicida;
oreun, caesio) Sg. 12*. 18". donaib essoirerddib (gl. plagiariis) Wb.
28". ainlhnid, gen. ainmnedo (nominatiTas) Sg. fq. luncta l in cumnlata
derivatione : cStlaid (cantor) : ero chairehAlaid (gl. tibicen) Sg. 12*.
taircetlid (gl. sagax ; taireetal, e verbo doaur ehanain, gl. sagio) 60*.
f>rcetlid, foreitlid, foreHiaid (fnec^fUix; foreital, efor ehanim,
praecipio) Wb. fq. tairmehoslaidib (gl. praevaricatoribus; intarmehosoL,
praetaricatio, F. h. 38) MI. 154. foailid, fbslaid (ablatiTus) 27'. Sg. 77V
Frequentissima est formnla dnplicis deriTationis -TADl (-ithid, -tid, -thid,
•thith, = cambr. -etid, hod. -edydd), cnius tenais pertineie videtur ad
termina tioaem {-TA, -TJ, -TV) nominam Torbaliam: ilnithid (gl. Tiolator) Sg.
69*. eomaienidaid (gl. coropos) 105'. nephatenaidid (gl. impos) 106*.
irchoiUith (gL maledicae) Wb. 9^ kuasalgabdltaid areon (gl. arquitenens) Sg.
24*. rannga biltaiih (participator) 39*. liniidi (gL fiartores) 186*.
mitntith (gi.eraditor) Wb. 1'. ingrenUd (perseoator) 18'. ingraintid (gl.
exequutor) ML 65r. don fretndid (gl. Satanae) Wb. 9*. gnithid (gL operarium)
30*. criihid (gl. emax) Sg. 60*. fognamtMdi (ministri) Wb. 6''. foglimthidi
(discipuli) 13*. forngarthaid (imperatiTas) Sg. 147*. togarQdth, gen. togarthado
(Tocativns) 76*. 215*. tobarAid
|
|
|
|
|
(delwedd F9457) (tudalen 794)
|
794 CW7. 766. 754 766) V. 1. DKRIVATIO GALLICA BT HIBBItinCA
MKDIABUII.
(dativus) MI. 27*. eperthith (gl. lelex; i.e. locator) Pr. Cr. 48*.
timihirihidi (ni nistri) Wb. 8*. berrthaid (gl. tonsor) Sg. 54\ kunaib
aitrebthidib (ab habitato ribus) 82\ oigthidi (gl. sartores) 186\ indilexhith
(gl. exterminator) Cr. 43^. indfiesligthidi (gl masculorum concapitores) Wb.
9*. cestigtith (gi. paedagogoi) 9*. dechraigthul (gl. disceptatriz) Ml. 52 r.
Jiedaichthith, fiedaichthili (gi.epolo, gl. epnlones) Sg 5'2\
medtoarigaehtigtheid (gl. libripens) 114*. dollbtltid (fignlu) Wb. 4«.
ADUQy. -ud (transiens in praecedentem) in adi.eobtttd (firmna), ttHbnd, pL
anbsaidi (gL mntabiles) ML 54 r. 64 r.
ADIA: -ade servato a in ono exemplo vel daobns: eenatht (gL abseni; eian,
remotos) Wb. 18*, cnm adT. inehenadid (gl. absque) Sg. 218^; accedit dt
rivatam du erchradaitid (^ vanitati) ML'64r. Praeterea semper -ide, si str
vator vooalia, ut post vocalem radicis productam vel posttionem : »iide
(novos) Wb. fq. brmmdae (gL molaris) Sg. 57*. ttiride (materialis) Wb. 2V
nuanii (gL civitas Thalasa) L. Ardm. 188 b. 2. iudide (Indaeus) Wb. 5*. 10*.
Ktpide (^ Scipio; supra acipdae) Sg. 28*. eorran cilide Wm (gl. ut refrigerer
vobiscaa, Rom. 15, 82) Wb. 7*. oelide et buith cen denum neieh (gl. otiosae)
29*. hhm fliuctutide (gL hnmidomm) Sg. 73*. lathidi (gl. diorno) ML 54 r.
forbuid» ((^ intentivnm) Sg. 221\ epirtide (apiritualis) Wb. fq. naimtide
(hostilis) Wb. -26*. lauretUide (gL Lanrentis), tiburtide (gL Tibnrtis) Sg.
57\ idbarthide (gL immo laticius) Wb. IP. edirehuide (gl. ovinoa) Sg. 87*.
immaircide, immircide (cen veniens) ML Wb. dereaide (gL rubrenus) Sg. 85*.
indetaig bruinnidi (gL &sciae pectoralis) Ml. 10 r. colnide (camalis) Wb.
fq. areibnaide (if^ membranaceas) Sg. bS*. bliadnide (gL annotinus) Cr. 48*.
patnide (gl. leporinns) Sg. 37V th' nide (primitivus) Sg. fq. ingraide
(intelligibilis) 74\ gentUde (gentilis) Wb. 5*. nephinduebaide (gl.
ingloriosus) ML 29 r. rectide, rechtide (iegalis) Wb. fq. eruithr neektide
(gL cerritus; a snbst. cruithnecht, fmmentnm; incerta tamen scriptione
litterarum finalinm) Sg 60*. Eadem terminatio contra consnetndinem sarvsts
post vocalem correptam radicis et consonam simplicem: humide^ humaidi (gL
aeneoB, gL aeneam) 8g. 15'. 114*, minus bene humaitJie Tr. 4', e snbst mw
(humae fogrigedar, gL cymbalum tinniens, Wb. 12*. credume, gl. aarichalcoiD,
Sg. 17O’), ooins locam obtinet cambr. vet emed, hod. efydd.
Addo nomina propria quaedam ant huo pertinentia aat ad formnlam ADl e
chronicis vel Actis = .: Colgad/t, Loteadh Ann. Tigem. ap. O’Con. 2, 160.
194. Cb//a<2it(« BoIL Mart 2, 567. Lv^cufitM ibid. 559. Li<^tii«
episcopos BolL Mai. 2, 581. Lugith, Lugidiue, Lugith Maccan Boll. Ang. 1,
842. 348. 344 Et ehaidk Fionn ('Equitius candidus', quod esset vetusta
scriptione E^idfoid; ct denechaid, gi.eques, Sg. 55', >= nom. vet Epidiui)
BolL lal. 5, 598. CW chidh, Criehidiui Boll. Mart. 1, 398.
c) Derivuitis d cum vocalibus produotis aat diphthongis non apparet Or emplnm
hibernicum.
d) Derivatio conexa NDA extat in paacis sabst verbalibus ut tallad (Eacaltas;
gael. talann): arafogna talland cdieh uamti di al ai l i u (inserviat f«
onltas cuiosvis e nobis alii) Wb. 12*. ami tacair laiuide mHdmicke do und
innaehthallond (gh quod loquor non loquor secandum deom, 2. Cot. 11, 17; i.e.
nam non licet apud hanc ouiquam gloriari aliqua fiusnltate) 17*. ^l'
|
|
|
|
|
(delwedd F9458) (tudalen 795)
|
V. 1. DERIVATtO GALLICA KT HIBBBNIOA MBDIARUM. ("56. 766)
796
gend (deletio): andilgind (gl. Assyriorum Tictoria) Ml. 64r. cum comp.
dgdilgend (gl. internecio) Sg 52*. nrribend (scribere, scriptura) Wb. Sg.
Cr., com comp. athteribend (gl. rescriptum) Cr. 4O’, deriTsto
ineomtcribndaith (gl. syngrapbum) Sg. 24*, cnios -nd alteraot interdntn cnm
-nt, atque legend (Icgere) Wb. Sg. (cf. p. 487). NDl in adi. dlind (decorus,
formodus; hod. dtuinn) Sg. 28". aiind Wb. 7*. fit atind inbatl
nddclumelig donekorp (non deoorum membram quod non obsequitar corpori) 22*.
iaalind ncn «obrictt (decorus est senez so briua) Sl\ In NN^ eadem
-combinatto tranfliit in dat. diandilgiunn (gl. victoria insolente nsi in
omnes cradeles; i.e. ad dcletiouem eoram) Ml. 33*, atque in nomiue flnTii
Hiberaiae Bdinne, e yetustiore Bocinda (pp. 56. 64). Eodem fortasse pertinere
derivationem AIANN substantivorum neutrorum supra dictam est (p. 776).
G gallica derirans varior c»t ceteris mediis. AG in nominibus propriis
viroram: Adbogins Ooinagi fil. (Petracorius) Inscr. Stein. 440. mem. Nertagi
Avin. Grut. 700, 3. Bellatulius Birragonis fil. Grut. 763, 6, quibus forsitan
ad dendum sit Teutagonus (Basteroarum dux) Vaier. Jblacc. Argonaut. 6, 97. Ad
dendnm est Galii nomen Yesagas (cf. Bellovesns, Sigovesns, Yesontio) Sil.
ItaL 4, 213, ut legitur in editis et scriptis, in aliis Vosegus, Yesogns et
magis Tariatam Yosegus, Yogesas. Montis quoque nomen
Yosegus Caes. Bd(taeyos (leg. Bvaaeyof) Jolian., Vosegns Inscr. Orell.
2072, Vosagus in Tabula Pent., quae Wizenbnrgi ad eandem .silvam deecripta
est, Yosagus, Wosagus, Yosogus in Trsditt. monast. Wizenbarg., rectius sine
dnbio ita scriptum est quam inver som Yogesns Lucan. 1, 391, Vogesus, Yogasns
etiam apud receutiores. Formola igitur derivans EGr addenda est antedictae,
si omnia haec derivata snnt, non composita (cam praep. vo = hib. fo, brit.
gtw?).
Duplicatae et comanctae g formnlae GG-, NG-, RG in vetustis nomi nibna:
Esoggii fiL Inscr. Ambian. Orell. 2062. Flaniggo Inscr. Briz. Orell. 3543.
Tolingi Caes., Tylangii Avien. Caspingio (loc. ad Rhen. infer.) Tab. Peut.
Qalbangns scholarcha gallicanus saepius memoratus apnd Yirgilium grammati cnm
(A. Mai., Anct. class. tom. Y) ; cf. Galbarins apnd eondem et Galba Tac.
Yitorgis (nom. fem.) Yopisc. Proc. c. 12, si, ut videtur, oomen est gallicae
originis (cf. Yitndnram Itin.). ^,
Hibernicam G derivantem in snbstantivis, adiectivis, verbis statnere ob
confnsionem scriptionis ch pro g ei g pro eh (pp. 63. 74) hoc difficilius
est, quo varior haec derivatio. Yerba denominativa nentra frequentia iil
-agim, •aigim, -igim (ser. IQ.), quamvis semper fere scripta sit^, aperte
tamen e de rivationibus -aeh, -ech prodisse videntor, ut cumachtaigim,
cumachtagimin (gl. potior, gl. nno; i.e. potens sum, adi. ctimachtach') Sg.
39\ 54*. cuiligim (gl. prosto; moz cuitech, gl. prostibnlom) 53*; minns
aperte alia ut trebaraigim (gl. sapio; i.e. pradens som) Sg. 146*. Qoamquam
denominativi verbi causativi formaft hiberoicae vetustae -igur respondere
videtur cambrica -aam iam vetnsta: nomistigvr (humilem roe facio; cf. cambr.
vet. tenihaam, gl. arguo, i.e. acntum fiKno, gl. Ox. 3*) Wb. 17'. co
atmecnugurta (gl. ut erodicem, a mecan, radix; cf. cambr. vet etnooilhaam,
g1. aaspicio, datolaham, gl. lego, mergidhaham, gl.
|
|
|
|
|
(delwedd F9459) (tudalen 796)
|
796 (7M— 758) V. 1. DERITATIO OALUCA KT HIBERMICA
TBNDnTM.
eraaesco, Ox. 6\ 5". 2^; i.e. facio auspicium, contionem, defeetionem)
MI. 2". At cambrica haec forma oriri potuit ex -agam (p. 140), non
potuit ez deriva tione adiectivorum , bib. -ttch, cambr. -auc, ez qua
cambrice prodire debebat -ocam (bod. -ogaf). Quare quaevitur, an forma
hibernica diTersa ab hsc sit, originis einadem cuiue forma Torbi denominatiTi
neutri.
Conexa deriTatio iflTenitur nuUa, nisi forte NG ineat deriTans in adiecUro
tualang, tualaing (gnarus) pp. 22. 234, in quo rectius statui videtur
compontio, pariter atque in tbematis fulang (pali), cumang (Talere), tecnumg
(accidere).
4. DeriTatio tenninm.
P quemadmodum angastius patet inter tenues, ita varius deriTans inTeoitaT in
nominibus gallicis. Extat combinata oum tribns vocalibus a, t, u. AP-:
Menapii (pop. belg) Caes. Monapia (insula prope Brit.) Plin. 4, 16. Matania,
Mavanioi. (oppid. et pop. Hibern.) Ptol. 'in pago Madriacinse Yinius, Camt
pio et NiTentis' dipl. a. 775, Mabill. dipl. p. 498. 'Gamapio Tiqo' D'Aeh. 2,
86. IP-: Warsipio (loc) Mart^ne 2, 20. UP-: Rntupiae (Brit oppid.) PtoL
Ammian. Itin. tellus Rutupina, Rutupinus ager, Auson. parent. 7, 18. Coneu MP
fortasse in nom. fluT. Wartimpa, Labbe 2, 665. Hiberniea lingna banc tennem,
quam ne in ipea quidem radice servarit (p. 66), omnino nescit deriTantem. Ad
P a Q profectam conferri potenut qoaedam exempla hib. e, ch deriTantis,
respondentia britannicia in p (b) itsi nentibus, ut hib. enech, hod. eineach,
arem. enep (facies). T deriTans in nominibus gallicis vel britannicis
vetustis a) singularis ac cedens ad radicem in subst. bratu (abl. figatovSe),
in compositis Bratuspantiom, Vergobretus, ambactns* Caes., in nominibns
Celtus, Celtillus Caes., Contextot, Meltus, Crestus, Graptus Inscr. (Beitr.
V. 96), in adi. -gnahu nominum com positorum, ut Critognatus, Boduognatus
etc. (p. 16), e radice^a* (p. 25); fw tasse in nominibus YeFucloetius
(HelTet.) Caes. Indutiomarus Caes. Cic.
b) Cam vocalibus correptis tam terminalis thematis quam excepta voca libns.
AT-: Atrebatum terras pervaserat, Sidon. carm. 5, 212. Abbatos (r.L Acatus,
at Batus) amens, Sil. Ital. 4, 239. Sunt plarima nomina formulae sia plicis
vel mixtae cum vocalibus, sed Tix poterit affirmari vocalis a correpts in
omnibus: Taiaarot (pilati, p. 52), raMxai (rad. hib. brit. ^aQ
Polyb. Sematai Inscr. Marat. 167, 2. Liudatus Grat. 1159, 2. Sedato (deo)
Inscr. Orell. 2043. 4972. Casatus Orell. 1986. Cirata (fem., Nervia)
Orell. 2976. Cerate, Ceratenns Ticas Greg. Tur. Bgtovdrrjg (Xiftqs, GalL
Lagdun.) Ptol. BnTate (nom. Bri
Si ez interpretatione gallicite vocia
exacon ap. Plin. Sb, 6: 'eentsuriofi nwtri M ttnu to cant propter
amaritndineui summam, Oalli exacon, quoniain oraiiia mala medicainenta potnn
• corpOTB exigat per alvum', eolligere liceret radicem gaJlicam ae eandem
quam lart ag (agers), b cila eMet iade compositam vocem amBaelu» putare. At allas
plane iatellectns tabart radici tc tam in hibernica voce vetusta aicme
(genus), quam in cambricis ach (genns), ackmon Qmmtiy Qaare facilina
rvpetetur galhea vox, quae significat circiunactum, cireumeuntem, a radiee
tm.ef, aignificatienis non divorsae a latina, in atotnaig, atoba^ (p. 328),
timnaet (p. 466).
|
|
|
|
|
(delwedd F9460) (tudalen 797)
|
y. 1. DERIVATIO GAIXICA KT HlBBRNtCA TBNCnTM. (758.769) 797
tm) Sidoa. Apollin. BriTstis, BriTstensis Ticas (gall. brim, pons) Greg. Tnr.
fq. Praecedente t: Ambiliati Caes. AriomHnus Iliati fil.
(Boius) Tnscr. Gmt. 670. 3. Metiatus Inscr. OrelL 347. Magiatus Orell. 1987.
Stiriate (Noric.) Tab. P. vicos Ratiatensis Greg. Tur. de glor. conf. c 54.
portus Retiatos Ma bin. saec. 4. 1, 549. villa Bnlgiatensis Oreg. Tur. 3, Id.
Praecedente »: Nan tuates Caes., in derivatione mnltiplici: Gntrnatas Caes.
ATIA: Duratius Caes. Volcatins, Yalcatius (nomen viri frequens) tam ap. Caes. quam
ap. Amiuian. et so^iptorea hist. Aug. Hqivavzia (oppid. Brit.) Ptol. Manatia
(fcm.) Inser. Steiu. 201. Sedatia Stein. 244. Nomina Tirorum ex Inscriptt ap.
Stein.: Sedatius 334. Yeratins 50. 650. Oonatius 6. Caratius 146; e
recentioribus : Arvatius (episc. Tangr.) Fredeg. c. 1. Namatius, Nammatius
Sidon. epist. 8, 6. Greg. Tor. 2, 16. Nomina locorum amplius aucta:
Colatione, Stabatione (alp. Cott et Noric.) Tab. P. Tntatione (Noric.) Itin.
A. Aranatio, Burcinatio (ad Rhen. infer.) Itin. Ant. Praecedente i:
TedViatius Stein. 1849. ATU in nominibus Bellatnmara, BelatucHrdus ,
Belatucadrus (Mars; cf. adi. cambr. vet. eadr, gL decoms, gl. Lxb),
Belatnlla, Belatullns, Bellatullus Inscr. fq. Abrincatui (pop. Grall.; si est
deriTatnm, non coropositom, et comparandum subst. com. hebren eiat, dnz,
hehrenehiat pUti, gL preebyter, i.e. dux plebis, parochus, et hod. cambr.
hebrwng, ducere, comitari) Plin. Praecedente i: Adiatumarus Inscn Stein.
1969. Adiatnnnus Caes. AdiatuIIus (Gl&ck. p. 2). Praecedente u in
derivatione ancta. Aduatuci Caes. ET-: Ambivareti Caes. nomine Vememetis (=
fiEuiam ingens; cf. p. 10) Venant. Fortun. Drappes, gen. Drappetis, Veneti,
Nemetocenna, Orgetorix, Cingetorix, Yercingetorix , Conconnetodamnns Caes.
flaTiolns Albeta Mabill. saec. 2, p. 122. ETIA: Tasgetius, HelTetii, Decetia
Caes. Orgetia (nom. fem.) Inscr. Grut. 345, 8. Cingetius (nom. viri) Inscr.
Stein. 228. Leucetins (Mars) Stein. 248. Saletione, Tinnetione, Bregetione
Itin. IT-: Gal litae, Belgites (pop.) Plin. 3, 20. 26.
^vcaQuos (Gallorum dux; cf. Aatricam e nomine fluTii supponendo Autara, bod.
Enre) Polyb. 1, 77 sq. Antecedente »: Bitnitus (rex AUobrog.) Flor. 3, 2.
BiTuitoq Appian. de reb. gall. p. 85. ITIA: Togitius Inscr. Stein. 324. Domnitius
Sidon. epiat. 4, 2; in multiplici deriTatione: Gobannitio, DiTitiacus Caes.,
Bilition Greg. Tur. (p. 763). ITUA: Ambitai (pop. gall.) Plin. OT-: Lugotorix
Caes., Dumnotonns (fluT.) Au8on> epist 5. UT-r Camutes Caes. Namuta
Minutae filia Inscr. (M^m. des Antiq. de France 16, 139). Buxatum
(hod. Bossu) Act = . BoII. Oct. 4, 1032. Ma bilL saec. 2, p. 865. UTIA:
Venntius (Britannns) Tacit. Ann. 12, 12, 40. Hist 3,45.
e) Cum vocalibus productis. AT-: Tentates (Gallorum deas) Lucan. 1, 445.
Nomini herbae gallico rafiPijkodaStov ap. Dioecoridem sapra (p. 77) sapposi
tom est taQPorafiaTtov , compos. e tabdt, cambr. hod. ta/awd (lingna). ET-,
1T-, CT in enumeratis exemplis aliquibus poterunt quaevi, sed in quibusuom,
emi rix poterit Apad Ptolemaeam scriptio -177 nominam deriTatorum, ut
Jijfi^tti, Neft^at, snspecta esse debet, cum quia apud veteres ipsos ettam
-ez invenitor, ut apud Ptolemaeum ipsum AhyovaTovifisxov, apud Strabonem
jQwalnetov, apnd lalianum Ne/4ettg, tam quod britannicae lingnae dialecti
cambrica et aremorica in nominibus JNimet, Nemet, Dimet (pp. 85. 87) cor
reptam semper vocalem exhibent Non aliter iudicandum de aliis eiusmodi:
|
|
|
|
|
(delwedd F9461) (tudalen 798)
|
798 (769.760) V. 1. DBBIVATIO OALLICA BT HIBBRMICA TEKUIUM.
KaX^ai, NanviJTai (Ghkllise populi) PtoL, SovdTfta o^ (aL Jbvdtra) Ptol,
rd^Qffta (uA)}) Strab. Ptol., 'Elnvqiioi PtoL Plot Dio Csm.,. wfui Stnboncm
mire 'EXovijmni,
•f) Accedentem t cum diphthongis deriTantem noa inveiumus; gemiuUM TT unum
extot exemplum Induttus Inscr. Stein. 574, unde forsitan oorrigeDdam sit
Induitus ibid. 318. Eo frequenUor est derivatio conex» NT.; nec demnt exempla
deriTantium ST, OT.
NT praemittens vocales correptas omnes. ANT : Noovafrai (pop. Brit) PtoL
Trinevantes (Brit.) Oaes. BrigMtes (Brit) PtoL Tac. ^exavtai (pop. Brit),
rafiquvToutxtm (»v/;iog, Brit sinus), Ka^fiano^tyoi' (oppid. Brii.) PtoL
Oarantns Inscr. Stein. 261. 801. Eadem in miita vel multiplici deriTatuae:
Mednantum (ad Mosam; cf. Medoacus flnv. Ital. super.) Tab. P. Styammt
(kifttjy, port. Brit) Ptol Brigantia, lacus Bngautinns (Raet.) Plin. Itm. C* rantius,
Carantia Inscr. Grut 1038, 9. Stein. 72. 128. Oarantilins Gmt 8,2. Oarantinns
Stein. 1944. Oarantinius Stein. 338. Oarantonns (flav., bod. Cha rante)
Auson.. Mosell. Kthanania (German. merid. oppid.), -xapo/fair/a (Pannon.
oppid.) Ptol Tamantone (Noric; cf. Tarnis fiuv., Auson. MoaelL) Tab. P.
Adiantoni Tontionis Inscr. Stein. 2040. Diviciantillos Mnrat. 1&03, 5.
ENT-: Argentoratum, Argentomagus, ArgentOTaria (oppida) Itin. Ainmian.
Carpentoracte (GhdL opp.; cf. ad posteriorem partem Katou^anonor PtoL,
Cataractone Itin. Ant, Brit opp.) Plin. 3, 4. In derivallone acerrata: Aven
ticnm (HeWet. oppid.) Tadt leventins Insor. Murat 1353, 5. BQuHtiitta (op
pid. German. merid.), BwXivtiov (Pannon.), ^ovivxivov (Britann.) PtoL Bru
entia (fluT.) Liv. Plin. Draentiaous (nom. Tiri) Ynlcat Avidien. C
9. Derren tione (loc. Britann.; cf. 'iuxta amnem Doreventionem', Bedae Yita
S. Psalini. BolL Oct 5, 108. 'iuxta fluTium Ormentionem' Boll. luL 6, 599)
Itin> Ant Ibm nuentins Caes. INT : 'Pedmnvivov (oppid. Genn. merid.)
PtoL,, si boc noiMs est celticae originis. ONT : Ambisontes Plin. ' in
Rossontensi Greg. Tnr. 9, 20. 'locus oui vocabulum est Rossonto' BolL Febr.
1, 853. Frequentior in derivatione aucta: Vocontii (pop, ad Rhodan.) Liv.
lustin. Gerontius (nom. riri) Ammian. 14, 5. Gerontia (mater Genovefae) Yit
S. Geuovefae, Boll. lao. 1, 138. Lncontius (nom. viri) Sidon. epist 4, 18.
Oviaovtiov (Pannon. oppid.) PtoL Yesontio, Yesontione Caes. Itin. Sorontium
(Noric.) Tab. P. Tincontiom Itiu. Ant Alisontia (fluv., hod. Elsenx) Anson.
MoselL Yisorontia (flav., hod. Yeaeronoc^ Greg. Tur. 3, 6.* Segontaaci Oaes.
Mogontiacom, MagontiaciuD Tac. Itin. Bodiontici Plin. UNT-: Aguntum Plin.
Itin. Ant Oarnnntum (Pan non. opp.) Yellei. Ammian. Oaraunto (Seuoniae
Lngdnnens.) Notit dignit Id derivatione aucta: OimXovvttoi (pop. Hibern.)
PtoL BiXtvovvtia (berba Apol linaris; Belenus Apollo Gallis) Dioscor. 4, 69.
'in villa Seguntiaco* Martine 1, 55. 'de villa Arguntiaoo' BoIL lul. 6, 209.
Celticae ori^nis, ut Hoenus, Nicer,
sunt etiam alia nomina fluTionim Oermaniae meridio nalis, atque aupra dictae
formationia, ut deeinentia in chartis medii aevi in -oiwa, -iiM, -awf, -€iue:
Ratama, Ratenee (hod. Rednitz), Pagima. Pageiua, Bifene* (hod. Pegnitz),
Wer»Mt (bod. Wemlti). Horum primi forma vetustior in rhronicis et chartia
carlingicis est Radat^; eetau ant «adem terminatio supponenda eet (cf.
Bregente e BrigoMtia), aut -entia {VairmUia, Fit rw taf), vel -oitfHi <ef.
Ekene* ex AilMiKtiti^
|
|
|
|
|
(delwedd F9462) (tudalen 799)
|
V. 1. DERITATIO OAL.L10A ET HIBKtttnOA TENUIUM. (761.762) 799
ST minos firequens. AST : ToXaata ap. Ptol. (paulo infra). inonaeteriimi,
quod nancupatur Malaste, dipl. a. 835, Mabill. dipL p. 523. Nomina Tirorum
apud Gregorium Turon.: Yinastes (ai. ViTastes), de miran. S.
Mart. 2,23. Ve daetes cognomento Ato (cins Turon.) Hist 7, 3. Lcudastes,
Leodastes 5, 14. 48. 6, 32. de mir. S. Mart 2, 58. Bladastes, Blandastes 6,
12. 7. 28. 34, ut no mina Polyptychi S. Irminonis. forsitau francica sint
babenda (compoRita cum -gast; cf. Grimmii Uistor. lingnae gcrm. 1, 641).
EST-: Olhtarov (oppid. Tolistoboior. in Asia minore) Plol. .Segesto (Carnor.
oppid.) Plin. 3, 19. Ter geste (galHcae originis?) Plin. (Da transumpto
forest, forestella cf p. 79), IST-: Tolistoboii (pop. gall. : Tokaata
x«>^tV>*>, Tolasts castellura Asiae minori» apod eundem populum,
Ptol. 5, 4) LiT. Plin. OST-: Venostes (pop. alpin.) Inscr. trop. sp. Plin. 3,
20. UST-: Segusterone (Alp. marit.) Itin., si non est compositum (cf. lat.
terres^ris, palqstris).
CT denTantis vetuata excmpla variora sunt et minus certa. ACT-: Bi bracte
(oppid. Aeduor.; c bibm; fibor, p. 37) Caes. Fortasse Epasnaotns (Ar vemus;
ex «7s, equus, et (urem, asiuus?), nisi potins est compositum. ECT for tasse
in his: Anectins, Senectius (ex ciTitate Nerrionun) Lit. epit. 139.
Ilibernica T deriTans: 1. thematis terminalis, amiasa in nom. sing., sed
redieos per Hexioncro et derivationem, in nominibus ord. post. ser. i., tam
a) simplex extat (th, d) ut in subst mil (miles), cttiff (Tir fortis; gall.
CingeUMrix), abb (abbas), seciidap (secundus abbati), traiff (pes;
traigthech, pe dester), aliis, dc quorum cousoua terminali minus patet; quam
6) Gonexa ut (f) in subst. ut eara (amicus), wKare (inimicus), ndma (bostis),
brage (cervix), dinu (agna); in numeralibus, ut fiohe (Tiginti), tricha
(triginta); in adi. te (fenridus), pl. tHt, unde deriTatur tdte (fervor).
Qaomm omnium ezempla Tid. supra (p. 255 sqq.).
2. Excepta vocalibus terminalibus , quamTis perditiB, simplex accedit ad
radicem :
a) nada T {th, d) frequentissima in substantiTis et participiis, cnm a prin
cipiu adiuncta radici terminatae vocalibus vel liquidie, Tix aiiis consonis,
tuu elisa vocali, quae anteoedebat. lam sapra disputatam est, quibns legibus
finia tur elisio vocalium deriTationis (p. 27 sq.), qua facta nihilo minns
sequitur de rivantis t infecta forma th, toI d pro ea, primitiTa t post
certos tantam sonos (pp. 71— 73). Hoc demam ioco t deriTantis et accedentis
ad radicem exempla acGoratius disponenda sant ob copiam snam et ob propria
quaedam obser Tanda.
aa, A principio igitur T denTationum simplicium TA, TI, TU, dnpliciam ut TW,
TLA, TRA, TARA (de quibus Tid. supra) et TIA, participiorani praesertim,
adiongitor
«r) vocalibus (interdum transposita iiquida vel abiecta s): rath (gratia),
brtth (iadiciam), flaith (imperium) Wb. cleith (celatio) Wb. 23'. 29*. buith
(esse) fq. debuith, debuid (disceptatio) Wb. 1O’. 30^ indepaidse (haec
incantatio) Inc. Sg sreith (series, structura) Sg. sruth (fiamen) Sg. biuth
(mandus; «= bitn) fq. brdth (indicium, = br4ta) Wb. gutft (toz, = gatuP cf,
x^^oxts) Sg. c}'uth
|
B5237: 
yn 
aith δ δ £