|
|
|
|
(delwedd J7598a)
(26 Ionawr 1918)
|
Aberdare Leader. 26 Ionawr 1918.
CLYWEDION DYFFRYN DAR.
Fod hi wedi dod yn gawl shibbwns o’r diwadd — dim cig,
dim baccwn, dim tishan, dim 'menyn, dim oil lamp (canwll sy gen y Packman yn
yscrifenu nawr) — dim cockles Kidwelly, a gwath na'r cwbwl — dim cwrw! — mwn
llawar tafarn ta beh - a dyna hi, mae'n deidy, ond dyw hi, i ddechra y
flwyddyn newydd!
Fod Lord Rhondda yn gwed y stopiff a'r cues (queues)
neu giws, ond O! 'r arswyd, ma nhw'n para just 'run peth o hyd, a mynywod (a
rhai dynion ed) yn joino'r marsharine regiments yn fora fora yn y dydd er
mwyn cal cwartar bach o'r substitute for butter!
Fod pawb yn gwed os na cheir gwell trefan ar y bwyd cyn bo hir y cewn
ni revolution cyndrwg, os nid gwath, na Rwssia. Pwy sens fod cetin o grocer,
bwtchwr, neu fasnachwr yn trio hordan y goods i waitan prishodd i gwnu? Sdim rhyfadd fod Lord
Rhondda wedi gwed y dylsa nhw gal'u croci! Ie, croci bob one o’r moneymongers
sy'n gwaedu y dosparth gweithgar i farwolath!
Fod y local Food Controller yn slow digynig wrth i
waith, ac y dylsa fa gal help rhacor nag un i witho'r gyfrath mas — beth yw
un dyn gwerth i riwlo'r mob? Os 2s. 8c. y lb. am de (Gyfarment Price), 2s. 8c
yn mhobman, ac nid 3s. 6c. a 5s. mwn manau erith. Ni fu shwd scandal oddiar
amser Moses neu'r Chartists a Beca Fawr!
Fod prishodd cwrw (dwr coch a melyn) mor amal a gwyped, 4c. man hyn,
8c. man draw, 5c. man hyn, 6c. mewn man arath, 7c. yn y Coes Mandrel Hotel, a
thri o standard prices yn y Tank Tavern, a phob math o brishodd (fel shop
Jew) yn y Wild Boar! A whishci, gin, brandy a rum! bobol bach! ma nhw cuwch a
mynyddau'r Maerdy a Merthyr, ac yn mynd yn rhwydd o afal meidrolion.
Fod dicon o datws, diolch am hyny, a dim processions am deni nhw fel
odd blwyddyn dwetha, ond pethach erith sy isha i gatw corff ac enad wth i
giddyl. "Back to the land," mydda'r Soshals. Wel, myn scitsha i,
mae nhw'n reit ed, achos mae'n dishgwl nawr mai back to mother earth fyddwn i
gyd os yw'r situation disprad hyn ar bethach yn mynd i bara, a daw boom
ofnadw o lwcus i'r undertakers yn fuan, fel bydd, stim dowt gen i, prinder
coffins mwn bythti shiffad! Ffordd byddan nhw gallu claddu heb goffins?
Question to be discussed at the next meeting of the Council, after fixing the
price of bacon, beer, and tea!!
|
|
|
|
|
(delwedd J7598b)
(26 Ionawr 1918)
|
Fod gobath am well amser, mydda nhw, yn fuan, a chyda throad y flwyddyn,
ac y bydd i'r rhyfal ofnadw ddod i ben gyda glaniad yr lancis yn Ffrainc. Ma
son fod y mighty dollar yn mynd i neyd ructions ar y cyfandir, a rhwng y
milodd airships, aroplanes, a'r biplanes, a'r planes bach i gyd, a'r miliynau
o Yankee soldiers ar y maes, bydd diwadd ar yr Huns, ac fe fydd yn wath ar y
Germans cyn Mehefin nag odd hi ar wyr Caedraw yn amsar y streic fawr!
Fod y soldiwrs wedi cal cetyn o le i fynd iddo fa o'r diwadd - y
Y.M.C.A., ond i fod a'n rhy fach o un sens, ac heb ddod i fyny a dignity y
Snakes; ond, wrth gwrs, mae a'n well na dim - yn well na ishta ar setis oer
Scwar y Bwt i ddishgwl ar yr haroplanes!
Fod "beer tickets” yn cal 'u rhanu mas yn y Parlament nesa, ond y
duwiesa a help o owners of red noses — does neb a thrwyn coch i gal ticad, os
na fydd a mwn league a mishtir bach, ac yn gallu cario clecs, bowo i'r
manager, a gwitho dy Sul am haner turn, a voto yn erbyn y Ffederation!
Fod swn "heddwch" yn yr awyr, ond gadewch i mi gal ticyn o
hono gartre' gynta, onte fa, yn lle bo'r proffiteers byth a hefyd yn
commandeero'n poceti a'n gwddwcca ni, fel nag i ni ddim yn gwpod ble i ni'n
sefyll, na phwy amsar yw hi, oni bai am hwtar y Western pan bydd hi'n dywyll,
a chloc St. Elfan yn y dydd! Ma'r revolution wedi dechra, a bydd y final
resolution i gal dod iddo ar ol speesh y Maer o flan y Guildhall, a chofied
pawb o'r Snecs i fod yno yn llu fel gallwn i gyd gael digon o fwyd a digon o
spree! Yn dala fflag yn eu canol nhw i gyd bydd y PACKMAN NEWYDD.
|
|
|
|
|
(delwedd J7592)
(13 Ebrill 1918)
|
Aberdare Leader. 13 Ebrill 1918.
CLYWEDION DYFFRYN DAR.
Fod hi'n amsar y venjans ar y sowdjwrs, y gwithwrs, a'r politishans — y fath
na welws y byd tepig iddo yn hanas y byd.
Fod y sowdjwr yn ymladd drosto ni gyd, y gwithwr yn stokan am i fywyd l gatw
pethach i fynd, a'r politishan yn screchan ac yn catw swn fel tympan neu
grochan gwag, ishta'r I.L.P.'s, yn sharad, sharad, a sharad, fel clepwraig yn
y baccws!
Fod mab y Scupor (Lord Rhondda nawr, to be sure) wedi doti sprag yn wheel
carriage y proffiteers, a diolch i'r mowredd medd pawb ond y skinflints
digonshans sy'n hordo cymint a alla nhw i starvo erill mas.
Fod dicon o Hindenburgs a Chaisers
bach yn y dyffryn ddylsa gal i gollwng o haroplane i Bownd Patch a thaccu yn
y mwd, a dylsa cwrdd diolchgarwch wetyn i ddilyn, a pheint o eightpenny i bob
un ddath i'r cwrdd i voto dros heddwch a chwmpad prish yn y baccwn.
Fod y pessimistiaid yn gwed i bod hi'n dishgwl yn dywyll sha'r West, a bod y Germans
yn gnithir havoc; ond wait a bit. Are we downhearted? Not for Joe, tra bydd
tatws, kadnabanes, cig moch, a bara ar y ford, a'r Bank of England yn sâff.
Fod hi just a mynd yn giws am gwrw — hanar y tafarna yn
nghau, coliars yn taccu, a'r tafarnwrs yn rhincian dannedd wrth sychu'r
peints a chrafu'r tatws.
Fod ticyn o streeff wedi bod yn y gystadleuaeth sha'r
part isha, a chilbwt, mydda nhw, yn y fysnas. Fel gwetws Erfinfab, "When
will the almighty pwyllgorau elect real adjudicators – nid shams?" Amen
i hwna, onte fa?
Fod gobath am amsar gwell wedi i'r Iancis lando, mydda nhw, a Japan i roi
dose o jollop i Rwssia, a mynydda'r Graig a Merthyr yn frith o batches tatws,
a open tap am 11 yn lle 12, fel bydd pawb yn gallu "dino" (ciniawa)
mewn pryd, a fflaggan fach didy ar y dresser!
Fod y combing out wedi dechra, a dyna lle bydd hi off pan fydda nhw yn citsho
yn scrwff y non-scripthonisis, y conshees, a'u cyfeillion anwylaf gyd. Fe
fydd yn bantomime — mwy doniol na chiws y march on!
Fod rhai yn cretu y daw y millenium ar ddiwedd y
rhyfel, ac fel gwetus un, "y rhai fydd yn cal 'u gatal ar ol i drengu ar
y ddaear (cyd a pariff y tatws) fydd y grocers, butchers, tafarnwrs,
second-hand middlenien, a phob skinflint gwnws dwbwl brish ar bopath ond dwr!"
Fod notices wedi cal 'u taclu mas, "Eat less
bread," "Turn the clock back," "Buy War Bonds," "Go to work in time and on
holidays," ac felly yn y blan, ond jobin da na roison nhw ddim notis mas
i wed, "Drink less beer," "Eat less butter and
marcharine," achos odd dim i gal, myn hosan i, er hyd yn liyn, diolch i
lwc, nid oes shelf wâg yn mhantry y PACKMAN NEWYDD.
|
|
|
|
|
|
20 Ebrill 1918
CLYWEDION DYFFRYN
DAR.
Fod achwynion bidir gen goliars bach Bernant na cha nhw ddim wara teg fel yn
y pylla erith.
Fod hi'n too bad i bod nhw'n gor- ffod talu 9s. 6d. am lwyth o lo, a choliars
mwn pylla erith yn i gal am 5s. 3d. a 5s. 6d. Beth yw hwna, ond cymryd dalen
mas o leefyr y shopwr, onto fa r
Fod fever y Proffiteers wedi citsho yn y Community i gyd, myn hosan i, o'r
Peer o'r Pregethwr, a'r peth nesa fydd cwni tax ar y chapel-goers, a chinog a
dima am anadlu ffresh air Dumfries Park!
Fod Lady Squintflint, Brokendown Down Mansions, Braman, a'i mam-
vn-nghyfraith, Mrs. Hoglip, Balloon Terrace, wedi cal bobo hanar pownd o
farsharine pwy ddwarnod, a phan gwelws y riportar nhw yn paRo'r Maerdy House
yr oedda nhw'n wen i gyd dros eu gwefla, er nag odd dim cinog gen my lady i
dalu y tram fare. a'r hen fenyw yn baglu yn mlan gora gallsa hi fel crotan!
Fel gwetws T/ord Muck, "Oh! bow the mighty be fallin!"
Fod Fflag-day. y Railway wedi troi mas yo dua a theidy digynyg, a wara teg fe
byrnws Lady Squint filag ginog i ddoti ar i blows 2b. lid., a dyna'r rheswm
falla bod hi mor abort!
Fod y tafarnwrs a'r brewers wedi gnithir hi o'r uiwaud, wrth gwni y whishgi
a'r cwrw, a ma mass meetin u lO.UUO.UOO o goliars Merthyr ac Aber- dar i
gwrdd ar y mynydd dy Sul i setlo fod ewrw i fod yn 2g. yn lie 8c., a whishgi
i fod yn 2g. yn lie 5c. a Ge.. i, piiob un a daiiff rhacor. yu 01 iiaie i i
lelîia.'¡Avl'1 a gain 1 gov»ni.. yn blackleg a'i shoto mas o ix-b hotel,
pwll, a shew bicahwra hyd nes aelo fa iaai senses!
Fod y news o'r ffrynt yn ddisprad, end nia'r showdwrs jD gwed "Never say
die!" aclios bydd 2,000,000 0 1ri 50 Boys mas mwn bythti wincad, a
20,000,000 o'r Iancis, heb son am lond cart arath o Gardios a SJiirgars fydd
yn trafaelu dydd a. nos i'r ffrynt, fel na fydd lie gan Hinden- burg i droi i
wilo am i frecwast!
Fod amser gwell i ddod, a bod a i ddoti ea. iieb jwecan, dim ond i mi fod \a
amyneddgar, achos ma'r tide yn filyn,(t ruas g-yta bed a'n dod miwn; a fe
fyddwn yn sero whisligars Ffritz ar fvrder, ac un o'r rhai fydd yn gwitlro
wrth yr operashun fydd y PACKMAN NEWYDD. -n_
|
|
|
|
|
|
4 mai 1918
CLYWEDION DYFFRYN
OAR.
Fod y Budget wedi gnithir hi o'r diwadd, a sdim dowt i hod hi just a rhoi
death blow i'r hen gownt, 0 an wI J gofladwriaeth i'r rhai aetliant truy
»Satwrn Blank" slavvar dydd! Vod sopyn yn gwed iod mass nieotin Myiiydd
Merthyr wedi troi !')as' yn tÀat shot, icliob trows neb lan i voto yn erbyn
cwnad jirish j1 wi w a whishgi — a hod gang wedi cal i ongago gen y taiarnwrs
a'r brewers i a'-to iel spies, tel na bydd scheme ,yn C"wni i stopo cwrw
dwy i lod yn b. y Iwillt "COIIW.J im Fed hi'n ddieon drug ho nhw'n cwni
prish liatx-o'r Inn dabs; ond ma ("wni cwrw ar gefan hwnw wet,vn yn
gythivulig, a gwaoth iyth ar diV-yn o aceu ii, nienyn a saui, ac liyd y nod
iam. "Jam! wetas Li h" mydda i wmi Tirpant, Myn isg%-rn i, dwy i
ddiin wedi gweld llwyad 0 jam oddar anisar geni'r Profiteers, heb son am i
dasto fa:" A llawer rhacor üd, sdim (ftwt;, but don't ail speak at once
till you whet your whistle at the expense oi His Majesty Kod sopyn yn
wJiilmentan am ;0;1- garet <kii\\add yr wytlinos, ac yr oeddynt nior brin
a nanar peints ar Sgwar y Bw t am 3 o'r glocli ddydd v ffa i r
Fo(i Sliji- (,at- wedi gorffod mynd ahara treacle i'r gwaith yr thnos
ddwotha, a phan agorws a'r sanwich yr odd hlaek pattan teidy wedi ,seto i
hunan yn extra lunch iddo la, ac ys gwetws un eoliar, ni leuvs un haliar
ariod, o
Fon i FynWY. yn wath na Twmi y tro hwnw. Kod y Cwrdda Mawr wedi tynu sopyn yn
nghyd, yn enwetig y rhyw | deg, a dyna lie odd Lizzie Lon yn i plith tdivv a
lTurr bewtift'ul, a Slian Fivyn a'i Haroplane Het, yn tynu sylw y mob i gyd
odd a'u eega a'u llyeeed yn accor, a'r apad geso nlnv odd bod nhw wedi pyrnu
y grand tilings yn "Shop Ni," ac nid yn y Cop Wei, dyna heth odd
t-op (JCKKI old Bernant! Fed ticodi cig moch a chig eidon wedi dod mas o'r
diwadd, a thicedi am bopatli fydd hi mwvach — a ticad bonet: i'r wedjan,
ticad bowlar i'r1 j sponar. 'run peth a thicat theatre; ond y tieat gora
l'ydd y tieat peint! Fed Lord Tresamwn v. edi ishta ar U'ominitk'e i starto
"Anti-Profiteer Association," Headquarters yn y Cfuildhall,
Suspension Bridge Square. Amcan yr Association held "Cheap
Food and Cheap HonsN: for I all; no millionaires on top of working man beer
for all, baccwn for all. bacca and sigarets for all, at Co.st Price straight
from the Factory — no i Middlemen's Charges. Join in Millions. Admission, One
Penny. Don't wait and sea, but jump in the Pram of Progress at once.
Applications for Membership to be addressed to — Packman Newydd, Esq.,
A.P.A., 1 Honest Mansions, Fairplay Square, Aberdare, W4, by May 1st, before
List closes. No early doors. Bring your own money and yourself."
Fod y rhod wedi troi eto yn y West, a'r Bantams a'r blooming lot yn gwynepu'r
Germans fel wa) fawr Jericho, a'r canons a'r bayonets wrth y miliynau yn
plammo'r hen Ffritz a'i frotyr yn bert, a'u gnithir yn "chips" i
wane dieflig y Great War Lord, a Mishtir yr U-Boats. "Gome on, Yanks,
beat the beetles 1" medd pawb, a'r PACKMAN NEWYDD.
|
|
|
|
|
(delwedd
J7591a)
|
Aberdare Leader. 1 Mehefin 1918.
CLYWEDION DYFFRYN DAR.
Fod dicon o gig moch, marsharine, ham a wya, a
"diolch i Dduw," medd pawb ond y Proffiteers, sy'n cal 'u plamo gen
Steam Roller y Food Controller.
Fod tishan a jam yn brin ofnatsan, a'r ticyn jam sydd i gal yn fwy tena na
ffrimpan 6½d. A'r trakle (copper syrup), dyn helpo, yn fwy i brish na chwrw y
Swilswank Brewery (one X.)
Fod consart bendigedig wedi bod yn y Cymbwlet Hotel y Llungwyn, a dyma oedd y
brif gân fel y supplywyd hi gan Eos Coes Mochyn:
“Fe ddaw Amser Gwell.
Ton. 'Robin yn Swil.”
Mae'r grocers a'r bwtchwrs yn waeth na'r hen Huns, y
Yn saethu yn enbyd o'u Profiteers' Guns;
Ond diwedd eu hanes fydd tynged lled dost —
Eu crogi gânt oll ar y telegraph post!
Chorus:
Fe ddaw amser gwell,
Fe ddaw amser gwell
Pan welliff Lord Rhondda,
Fe ddaw amser gwell.
Tafarnwrs a brewers sydd hefyd ar gam,
Eu diwedd hwy fydd stim dowt yn y fflam;
Yn hawlio shwd brishodd a wnant sy'n sarhad
Ar Gymru sy'n magu'r fath ddewrion i'r gad!
Fe ddaw, etc.
Pan ddaw yr hen rhyfel o'r diwedd i ben,
Fe gleddir y bradwyr i gyd o dan len; Bydd digon o fwyDydd
i'r Cymro a'i blant,
A chwrw tragwyddol i'r Snêcs ymhob pant!
Fe ddaw amser gwell,
Fe ddaw amser gwell.
Pan welliff Lord Rhondda
Fe ddaw amser gwell."
Fod cymint o swells ag ariod yn marcho obothti y gwyla, a gwraig Lord Cwmscwt
a parasol shidan goch yn mynd sha'r Sineema, tra yr odd my lord yn cael whet
yn y Jug and Bottle Committee Room yn discusso problem y Cop a'r rhyfel, a
faint o gwnad tragwyddol odd yr
assistants yn mofyn, tra ma gwithwrs y diamonds yn moin cwnad arath! Dyna
gownt! gnithir millionaires o'r miners a phaupers o'r poor out-siders. Wake
up. Trades and Labour Council!
Fod y bechgyn yn dala fel Samsons yn y West, a'r long-toms yn dechra saethu
pills teidy at Fritz a'i gendar o Awstria, a chymint o Dwrcs a Bulgars sy'n folon
teimlo i blas nhw; a bod dechra y diwadd mawr without a doubt, gen fod yr
lanci wedi dod mas yn i full colours. Ati, boys, with a venjans, nes bo
"planca uffern yn shiglo!"
Fod gobaith o hyd i'r Allies i gyd, a dyna yw'r gobaith sy'n catw y byd. medd
pawb; ond gobaith cal yr Hen Gownt miwn yn deidy i gyd sy'n cwni caIon y
PACKMAN NEWYDD.
P S. Left for the ffrynt. - P.N.
|
|
|
|
|
(delwedd
B2459a) (13 Gorffennaf 1918)
|
Aberdare Leader. 13
Gorffennaf 1918.
CLYWEDION DYFFRYN DAR.
Fod cymint o bethach yn yr awyr nawr, fel nag yw dyn na dewin yn gwpod yn
mhwy oes ma fa'n byw — mae’n wath na phendramwnwlwg-ciddiwch! Take breath
(not bread).
Fod Lloyd George wedi enill shalc, a’r Snccs i gyd yn downso nos Satwrn wrth
weld ar y placcard, "1/6 a day rise for miners." Dyna’r gweitha,
bydd hwna'n blufyn arath yn nghap yr anfarwol Proffiteers, a stim dowt y bydd
baccwn a ham yn £1 a pownd wthnos
hyn, a sigarets yn 1s. yr un, heb son am floaters a matches, a chwrw'r One X
Brewery!
Fod pawb yn gwed os rhown ni miwn i'r Profiteers byth a hefyd, fe all y
Gyfarment fynd mlan yn deidy am 2,000 years i gwni wages y colliers yn ol y
rate of £1 a month, a bydd hyny ddim yn omrod ed, os bydd pobun am gal tlcyn
o Gaws Carffili yn i fox i fynd i'r gwaith, a ham and eggs i frecwast, coes
mochyn i swpar, a duck and green peas i gino. Fel gwetws Lord Devonport — ¡Do
you see any green in my eye!” Falla gall Von Con Kullmman apad hwna yn y
Rishtagg!
Fod y Kaiser yn braggan rownd about fod Duw gyta fe a'r Fatherland, ac os yw
hyny yn wir, rhaid i fod a gyta’r Profiteers ed, a gora po gyntad, mydda pob
Snecyn synwyrol, yw i taclu nhw i gyd yn yr un box air-tight, gyta’r label,
"This side up," ac i station-master Taff i ddoti label arath ar yr
handle, "To Paradise" (not Pontypridd, Paris nor Paddington). A
wetin fe all y byd i gyd weyd yn deidy. "A'r byd a gafodd lonydd, a'r
brewers yn briweddi fel y mile!"
|
|
|
|
|
(delwedd B2459b)
(13
Gorffennaf 1918)
|
Fod gwyr y Shiwrance a gwyr y Death Club (fel ma rhai
o'r Snecs yn i galw nhw) yn amyneddgar iawn, a dim streic wedi bod gyta nhw
oddar amsar y Shartists a Becca Fawr. "Stim rhyfadd, yn wir," mydda
Dai Dynevor wrth Twm Tregaron ar drip y Gatlys nos Lun — "ma nhw'n
robbo'r byw a'r marw”! Wel, myn ffrimpan, ma hyna'n maeduu’r hen gownt!
Fod call up dychrynllyd yn cymyvd lle nawr, a bwndeli o fechgyn up 51’ yn cal
i citsho yn nghwm y Snakes, a phob cwm arath ed, i fynd mas i helpu’r boys
bach erill a'r Yanks, i roi y finishing touch i'r Fatherlanders, a chwpla’r
rhyfal cyn bo'r Kaiser a'i gabinet yn hedfan i Paris, a relwe newydd yn acor
yn lle'r canal yn Nghwmbach!
Fod amser gwell i ddod, tatws i gwmpo, heddwch cyn
Yndolig, bara gwynach, less frost meat, more beer, tender gravity (nid cig
tender, cofiwch), a sopyn erith o reforms, fel heefad llai, etc.
PACKMAN NEWYDD.
N.B . — Odd hi rhy dwym yn y flrynt, dyna ffordd detho
i yn ol. — P.N.
|
|
|
|
|
|
3 Awst 1918
GLYWEDION DYFFRYN'
DAR. • >
Fod pethach yn etraeh yn fwy clir nag oeddan nhw, end fed acha y Profi tteers
yn scwto obothti o hyd, a'r Hen Gownt, poor dab, drws nesa i'r bedd —
situation sinala y Ceisar heddy
Fod isha erocci'r Devil's Printar adew-ws mas y parnagraph am y Barbwrs yn
llithyr dwetha y Packman Newydd, achos fod y Byd a'r Bettws wedi dishgwl mas
am dano fel y cuws am y Marsharine, o anwl goffadwriath. Notice — "Sir
and Brother, don't do it agen. Xo reply paid,"
Fod isha talent i serif eiTu. medd sopyn; oes, oes, a isha talent i dalu ed;
achos, fel gwetws Twm Tredegar, pan ma nhw'n pigo Poet Lorret, y prif fardd,
yn mhlith y catach sy'n tyfu, di nhw cldim yn N-oto arian wast dros talcan
slip, "but there's many a slip between the town and the trip." a
dyna ffordd ma/r dod i gyd 'nawr yn I mynd i'r Gatlys, ac nid i
Foundry Town!
Fod y dyn odd yn cerad ar hewl Scuborwen yn gwed wrth y ddQU arath odd gyta
fa ta dyna beth odd hi'n dod, un nashwn. yn mynd i t'aeddu'r lot. Very good,
os ta British fydd hi, a d -n bad os ta:rl German fydd hi, cwrw ffrcsh ne
bido' "
Fod yr hen weddal am Sant Sweethin fel sa hi yn. enill tir, achos v glaw,
glaw, glaw. a glaw dibendrawouid Ffair Aberaar ne'r Sneks bia'r clod, achos
cddiar amsar y Declaration of Independence yn Merica mae wedi bwrw yn gyson
yn Ffair Sweet Berdtir (wet Berdar, wrth gwrs), yn enwedig pan shifftws yr
institution lawr i Gae'r Ynys, sha marca'r Suez Canal.
Fod rhai yri go^yn beth fydd enw y Flag Day nesa, ac atebws enw y Flag Day
nesa, ac atebws un o wyr Caedraw .vn deidy ed. sefj^'Ffiag Cwnad Prish."
Fel aratlj dylsa hi fod — "Fflag Cwmpad Prish" — ar y wya a'r ham
a'r fflaggons, ta beth. Fel gwetws Gwilym ap Sleevar, "Cwmpiff' dim enad
o beth lies bo ni'n cwmpo'r Germans." Pryd y bydd hyny "Prize,
-tl,500,000,000 ,I for an answer by stop-tap!"
Fod partoians mawr ar gyfal" dwr y mor, dwr yr afon, a dwr v ffynona,
.ond ma dicon o ddwr yn dod o'r top o hyd, ac yn groes i blesar ladies y
white dresses a milionaires y scitsha melyn, fel nag os eitha shawns genti
nhw i gynal exhibition yn v Park cyn starto. ^t
Fod swn y rhyfel yn para fel taran, ond bod yr Allies a'r Yankees yn gaino
ticyn eto. diolch i Dduw, ac yn gweld buddugoliath o'u blaen; ond rhyfel yr
Hen Gownt byth a hefyd I sy'n gwynepu'r p C A F, W lt'-D I). PACK^IAX it
|
|
|
|
|
(delwedd J7589) (7 Medi 1918)
|
Aberdare Leader. 7 Medi 1918.
CLYWEDION DYFFRYN DAR
Fod y Snêcs i gyd yn satisfied na chawd gwell crop o datws a chydnabanes
eriod yn hanas y wlad nag eleni, er gwaetha'r rhyfal a'r U boats.
Fod sopyn yn achwyn o hyd, shwt nag os dim dicon o rai pethach, fel jam,
champayne, matches, a phethach erill s"n gnithir dyn yn gymffortabl yn y
byd; ond pwy gymffort sy wedi bod i neb oddar ddechra'r rhyfal? Dim ond i'r
profiteers, perchen llonga, masnachwrs mwn cwrw, lletar a wya, umcetera,
umcetera, ac umcetera, heb anghofio wrth gwrs y rhai sy wedi retiro ar gefan
y coliars a phob gwithwr arath, sef y
speculators mawr odd a tocins wth i cefna nhw cyn start y rhyfal!
Fod pawb yn gwed, ond ambell i ffrompyn diras a diddiolch, fod turn-out yr Iancies
hyd yn hyn yn grand, ac yn gryfach ed nag odd un y Rwssians a'u steam-rollar
mawr sticyn nol, a bod mwy o "go" yn y mighty dollar na miliynau o
"roubles," er fod rwbwls, fel pishis teira, o'r gora iddi "cal
nhw," ond b'le ma nhw heddy?
Fod rijments y Cymry, y Scotch, a'r Irish ed wedi gnithir gwaith digynig yn
ddiweddar, a'r Colonials - wel, tu hwnt dishgwyliad, a nawr bod y Iankies wth
i cwta nhw, fe ddaw yr hewl dicyn yn fwy clir sha marka Berlin, ond ma cetyn
o ffordd o Baupaume i Berlin ed, yn enwetig ar ol stop-tap!
Fod y Soshals yn lled dawal ar hyn o bryd, ond i bod
nhw'n meddwl gnithir rycshons tuag amser y general election, ac yn mynd i scubo'r
cwbwl o'u blaen. "Wel, wait a bit, old boy," fel gwetws real labour
man or top yna, "we shall soon see who owns the strongest and cleanest
brush to sweep the British Homes from all dirty cobwebs and rubbish."
Fod pawb yn cretu nawr y real truth am Germani, ac nag os genti nhw ddim
hanar cymmt o fwyd ag sy gento ni, achos fe wetws un German prisoner gas i
ddala ar bwys Nesle i fod a ddim yn cal hanar dicon o fwyd, a'u bod nhw wedi
clywad fod y British yn treto y prisoners yn grand - yn well nag oedda nhw'u hunen
yn cal i treto gan y Grand Highest ar y maes!
Fod sopyn yn cretu y daw y rhyfal i ben cyn Yndolig, ond sdim uws cretu popath
ma un yn glywad, mwy na chretu fod milodd o lysi duon bach ar Fynydd y Graig
sticyn nol, a phan ath expedishon lan, yno gyta phascedi a sacha a gwahanol
paraphernalia, 'rodd yno ddim un i dori’r struff neu dori’r sychad — rodd y
plant wedi pigo'r blwmin lot. Ond fel gwetws Shakspeare, "Ma success a
gobaith er yn wan yn siwr o ddilyn real man," ond ni welwyd real man
ariod ymhlith y Germans.
Fod gobaith da ed y cawn ni record harvest, a dim rhagor o'r gwt obythti, a
diolch i Dduw am hyny, ond ma rhai o hyd yn dilyn y gwt i gal hen gownt gen y
PACKMAN NEWYDD.
|
|
|
|
|
|
28 Medi 1918
CLYWEDION DYFFRYN DAR.
Fod y tywydd a'r rhyfal yn poeni'r Snees yn wath "drvsentary"
(cliwedl Mocyn Mwyn), yn enwetig y rhai ddath 'nol n Salonika J weld Stop lap
evil brccnast!
Fod niAvy o gig moch yn y shopa nag sy wedi bod ys cetvn, barin fHagons' a
mwy o brish nag odd yn amsar il-de-co-patsh arno fa, medd Renter; ond wait a
bit, cafflins come to provins. a bydd Lord Casgan Dew yn gorilod iiros niwn
ticyn yn y selar gyta spying glass i newid y shalk vn amsar "barn
dwr." I1 od pethach yn aluo ymhlith y Snees- — Cabbage by the pound;
stand-up in the ealS 5d. in Lord Hotel; but 4d., justice, and smiles in the
Buffet at Cos Mochin Caffee!
Fod Lord Glo Alan yn gwed fod Soshals Braman wedi cal y bendro, Passiffists
Cwmdar wedi cal shock, a phrish cucumbars wedi cl-Ilv)o Eel gwetws Old
Moore's Almanak, "If the good ones die young, let the old ones live to
sec extenshon" Lied dda, ed. ! — N.B. Fifie weather.
Fod popa th nawr i fod yn "standard" — standard clothes, standard
wives, standard foods, standard money, and standard rights; ond b'le gythral
ma'r "standard" yn sefyll pan ma Man yn Syneniama, y gath yn y
pantri, y tan mas (ec.-oiiiiiia(-ii Il.v), i Shoni (pwr dab) yn gorffod scwto
miwn trw ddrws y back, jack and all, a'r Packman Newydd wth ddrws y ffrynt yn
weitan am yr Hen Gownt, a llithyr ar llawr y passage vn gofyn am Havest
Thanksgiving. Ma gwestiwn, (Od i'r Soshal Democratshon.
Fod Islia EQUALITY niwn po path, a'r Snees yw'r dynon i gal a ed, sa. nhw'n
grondo ar ddvnon, ac nid ar Twm Education, Wii Revolution, Sam Slickum,
Robert Razzer, Hili Bola, a Shoni Shavum, etc., umcetera, ac umcetera
Fod pawb yn gwcd iod talant ymhlith y Snees, and ta fforinars ddath i'n plith
ni sy'n cal yr honor a ii. Oh a'r arian. yjtjN-(I(ia Shani o'r Cwm,
"pryd dwwa nhw i ddiall beth dd\ sgas i yn y Min.shwn annwl ? Sef, Pa
bryd y newitiff v mwncwns'u lliw?" (Loud and continued cheers.)
Fod isha mwy o wara teg, common sens, 11ai o broffitars, mwy o gwrw, llai o
farsharine, mwy o gaws. llai o farhle ffaggots, mwy o jam i'r plant, llai o
brish ar y sigarets. a dwy a dima i bob eyfrithwr sv ddim yn werth 6/8. c
Fod amsar xi-ell i ddod--two thousand and four million Bantams in the field
(heb gownto'r Irish) 24 million Yanks, a bythti sixty-nine bantamalions o'r
Japs yn sewto'r Huns mas o Siberia (a *Rwsia ed), nes bo nhw'n boddi bob vmin
yn Nghanal Cwmbach, os na *cha nlnv glirad gen y washerry ond bydd vr Hen
Gownt fyw byth tra perv y PACKMAN NEWYDD.
|
|
|
|
|
(delwedd J) (14 Rhagfyr 1918)
|
Aberdare Leader. 14 Rhagfyr 1918.
CLYWEDION DYFFRYN DAR.
Fod telegram wedi dod i No. 2 Flu Mansions, Abernant,
fel hyn: "Dear Mrs. Dost, I be sorry to tell you Mrs. Salamanca next
door, she be very had, and have the ffitses and break-down heart every time
her husband got to face the Triminal, for afear her husband will have to kill
Germans; but so soon as the Triminability exhidemts him she be fit as a
fiddle. No Flowers."
Fod y Soshals yn llawn yspryd disprad i ladd y
"Camelition," ys gwetws Wil Whyad, ond os na fydd y Snecs yn gwitho
'u mêr mas i nithir combinashun o blat sy wedi tori yn bishis yn y Labar
Secshun, bydd yn drad moch ar yr I Love Prussians a'r Souls of Sosials sy'n
treio demskyn ar y motives gora sy'n gwitho i godi yr "hen wlad yn i
hol."
Fod isha gwâd
newydd, medd pawb, yn y Senedd sy'n mynd i nithir cyfiawnder ar ol y rhyfal
erchyll, ond yn gwythieni pwy ma fa? Dyw a ddim i weld yn nghrochan tena yr
Indipendants, ta beth, nac yn Tent y Rachibbiniaid sy'n gwaeddi, "Stop
Fflaggons!" o fora dy Sul i fora'r atgyfodiad, ac yn joino'r British
Wmans i sicrhau "Stop-Tap for ever!" Bydd hi'n "stop
cega" mwn bythti shiffad wedi cownto'r votes, a stop wyth cinog ar y
whya ed!
Fod sopyn o achwyn ar y scram tragwyddol sy yn y part
isha gen my ladies i fombardo'r cars amsar cwpla gwaith, a rhyw ladi yn
gwaeddi un noswath, "The mens is worse than the womans!" Shwd
shamaffwldod digwiddyl! Sa hi wedi golchi'r parth ne gwni'r llity cyn dod mas
o'r Balloon Terrace, bysa shawns gen withwr teidy i founto'r car i ishta lawr
ar ol i durn gwaith, yn lle gorffod sefyll fel scadenyn eoch rhewllyd neu
isicyl i bleso whims y nonsensicil penny riders!
Fod amsar gwell i ddod ar ol y Ffest yn Versailles, ond
dim yfflym os caiff rhai pobol afal yn yr hwyliau, oblecid nid down tools
fydd hi achos oria hir a low wages, ond bydd y bad yn sinco i waelod y canal
isha na bysa'r gola yn cyni ar ol naw o'r gloch, cyn bod y "moch yn
tatws!" a gwyr y Westarn yn gwaeddi, "A state, a state, a kingdom
for a state," a falla ffindiff Lloyd George hi mas.
Fod pawb yn cretu daw prishodd bwyd lawr cyn hir, baccwn
i rot, menyn i whech, cwrw i ddwy, glo i goron, tatws am ddim, march on am
lai, a swllt am dai; ond tra teyrnasiff yr hen gownt, Duw helpo'r
PACKMAN NEWYDD.
|
|
|
|
.....
B5237ː 
yn 
aith
δ δ £ g
aith
δ δ £ U+2020 †
yn 