http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_n_1144k.htm
0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal
..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta
en gal·lès
....................0009k Y Gwegynllun
/ Mapa de la web
..............................1798k
Geiriaduron / Diccionaris
........................................1794k Geiriaduron ar gyfer
siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants
..................................................0379k Mynegai i’r
Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català
............................................................y tudalen hwn /
aquesta pàgina
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia O - OZÓ |
Adolygiad diweddaraf |
O,o
1 y llythyren O (enw: o)
o
1 neu
2 o... o... ai... ai...
3 naill ai... ynteu..., naill ai... neu..., un ai... ynteu..., un ai... neu...
Per dignitat, per la llibertat del
nostre poble ens hem d'aixecar. O som independents o morim.
Er mwyn urddas, er mwyn rhyddid ein pobl rhaid inni ymgodi. Naill ai yr ym
ni’n annibynnol neu fe fyddwn ni’n marw
oasi
1 (anialwch) gwerddon
l’oasi y werddon
obac
1 cil haul
2 Ubacs cyfenw (ysytyr:
teulu o le o'r enw Ubac)
obcecació
1 dallineb
o bé
1 neu
obediència
1 ufudd-dod
obedient
1 ufudd
obeir
1 ufuddháu
obelisc
1 óbelisg
obert
1 ar agor, agored
obertura
1 agoriad
obès
1 gordew
obesitat
1 gordrewdra
objecció
1 gwrthwynebiad
No té
objeccions en admetre'l
Mae e’n ei gyfaddef yn agored, Mae e’n ei gyfaddef heb flewyn ar dafod (“nid
oes ganddo wrthwynebiadau...”)
objectar
1 gwrthwynebu
objecte
1 gwrthrych
2 ser objecte de controvèrsia
bod yn destun dadlau
objectiu
1 gwrthrychol
objectivitat
1 gwrthrychedd
objector
1 gwrthwynebydd
oblic
1 lletraws, ar osgo
oblidar
1 anghofio
oblidar-se
1 anghofio
2 cael ei anghofio
3 oblidar-se del tot de anghofio
(rhywbeth) yn llwyr
obligació
1 gorfodaeth
tenir-hi obligació (de fer alguna cosa) bod
rhaid iti (wneud rhywbeth)
tenir-hi obligació bod rhaid iti ei wneud
Saps que no hi tens cap obligació, que consti
Does dim rhaid iti ei wneud,
cofia
2 dyletswydd
deixar
les seves obligacions a mig mandat
(gwleidydd) rhoi’r gorau i’w ddyletswyddau ar hanner cyfnod y swydd
3 és obiglació de... mae
rhaid...
obligar
1 gorfodi
obligatori
1 gorfodol
oblit
1 anghof
oboè
1 obo
obra
1 gwaith
2 gwaith = (celfyddyd) peintiad, cerflun, ayyb
3 (llenyddol) gwaith
4 gwaith trin ffordd
5 obres gwaith adeiladu
pis on es feien unes obres fflat lle
yr oedd gwaith adeiladu yn cael ei wneud
“Durar més que les obres de la Seu” vol
dir que quelcom es fa llarg o dura molt de temps.
Mae “Parháu mwy na gwaith adeiladu’r Gadeirlan” yn meddwl bod rhywbeth yn
parháu am amser hir neu’n cymryd hydoedd (la
Seu Vella “Yr Hen Gadeirlan” yw enw cadeirlan Lleida )
6 tro, cymwynas
7 llyfr
obra d'art
1 celfyddydwaith, gwaith celfyddyd
obrar
1 gweithio
2 (meddyginiaeth) cael effaith ar
obrellaunes
1 agorydd tuniau, peth agor tuniau
obrer
1 gweithiwr
obrer
1 (ansoddair) dosbarth gweithiol
obridor
1 y gellir ei agor
obrir
1 agor
2 (tap) agor
obrir foc contra
1 dechrau tanio ar
obrir les portes
de bat a bat
1 agor y drysau ar led
obrir-se
1 ymagor
2 obrir-se pas gwthio’ch
ffordd ymlaen, ymwthio ymlaen, ymwthio heibio
obscè
1 anweddus, aflednais
obscenitat
1 anlladrwydd
obscur
1 tywyll
obscuritat
1 tywyllwch
obsequi
1 anrheg
obsequiar
1 rhoi yn anrheg, anrhegu
observació
1 sylw
observador
1 sylwedydd
observar
1 sylwi
2 observar els preceptes ufuddháu
i’r rheolau, cadw’r rheolau, cadw at y rheolau, ymddwyn yn ôl y rheolau
observatori
1 arsyllfan
obsès
1 obsesedig
obsessió
1 obsesiwn
obsessionar
1 obsesu, meddiannu
obsessionar-se
1 penwirioni ar, mwydro eich pen am
estar obsessionat per alguna cosa
bod wedi penwirioni gan rywbeth
obstacle
1 rhwystr
no posar cap obstacle al fet que...
ni + rhwystro neb rhag...
Als vagons del nou tren no es poden
portar esquís ni tan sols cadires de rodes, però les autoritats ferroviàries no
han posat cap obstacle al fet que hi viatgin armes de foc
Yng ngherbydau’r trên newydd ni cheir mynd â sgïau, na hyd yn oed cadeiriau
olwyn, ond nid yw’r cwmni rheilffordd wedi rhwystro pobl rhag cario drylliau
(“nid ydynt wedi dodi’r un rhwystr i’r ffaith fod arfau tân yn teithio yno”)
2 maen tramgwydd
obstaculitzar
1 rhwystro
obstant
1 no obstant = er
gwaethaf
obstar
1 rhwystro
2 (berf heb wrthrych), bod yn rhwystr
obstetrícia
1 obstetreg
obstinació
1 ystyfnigrwydd
obstinar-se
1 bod yn ystyfnig, ystyfnigo, pencieiddio, stwbwrno
2 obstinar-se a / en mynnu
(gwneud peth) o ystyfnigrwydd
obstinat
1 ystyfnig
obstrucció
1 rhwystr
obstruir
1 rhwystro
obtenció
1 caffaeliad
obtenir
1 cael, cael gafael yn
obturació
1 selio
obturar
1 (twll) selio plygio, cau, topio
2 llenwi (dant)
obtús
1 twp
2 pwl
3 (mathemateg) aflem (= yn fwy na ongl sgwâr)
obús
1 siel, llosgbel
obvers
1 blaem, ochr flaen, wyneb blaen
obvi
1 amlwg
oc
1 llengua d'oc = Occitan
oca
1 gwydd
2 enw gêm fwrdd
ocàs
1 machlud haul
2 cwymp (ffigurol)
entrar de ple en el seu ocàs dechrau
mynd i lawr y rhiw ar gyflymder, cychwyn ar ei daith i lawr
ocasió
1 achlysur
2 en diverses ocasions
(adferf) lawer gwaith
3 cyfle
L´ocasió fa el
lladre (“y cyfle a wnaiff y lleidr”) Mae
pob peth wrth lygad lleidr
4 en ocasió de ar
achlysur
5 achos
6 bargen
7 en anteriors ocasions
weithiau o’r blaen
8 aprofitar l'ocasió manteisio
ar y cyfle
9 d'ocasió ail-law
10 en ocasió (d’alguna cosa) ar achlysur (rhywbeth)
11 en una ocasió unwaith,
un tro
ocasional
1 achlysurol
2 damweiniol
ocasionalment
1 yn achlysurol
ocasionar
1 achosi
occident
1 gorllewin
occidental
1 gorllewin, gorllewinol
a tots els països occidentals
ym mhob un o’r gwledydd gorllewinol
occidental
1 un o'r gorllewin, gorllewinwr
occità
1 Ocsitanaidd
2 Ocsitaneg
occità
1 Ocsitaniad
2 Ocsitaneg = iaith Ocsitania
occitana
1 Ocsitanes
Occitània
1 Ocsitania
oceà
1 eigion, cefnfor
Oceania
1 Oseania
oceànic
1 cefnforol
Oceja
1 trefgordd (l'Alta Cerdanya)
ocell
1 aderyn
ocell de presa adar ysglyfaethus
ocell marí aderyn môr
ocell rapaç adar ysglyfaethus
ocell rapinya adar ysglyfaethus
2 matar dos ocells d'un tret lladd
dau aderyn ag un ergyd, lladd dau aderyn ag un garreg
ocellaire
1 ffansïwr adar
oci
1 hamdden
2 adloniant (sínema, theatr, ayyb)
3 amser rhydd
ociós
1 yn hamddena
2 diog, (De Cymru: pwdr) [difrïol]
ociositat
1 segura, segurdod
l'ociositat és la mare de tots els vicis
(“segurdod yw mam pob drygioni”)
oclusió
1 (Ieithyddiaeth) achludiad
2 (Meddygaeth) tagiad
ocórrer
1 digwydd
octà
1 octan
octàgon
1 óctagon
octavilla
1 pamffled
octogenari
1 pedwar-ugeinmlwydd oed
octubre
1 mis Hydref
a l'octubre ym mis Hydref
2 a partir de l'octubre o
fis Hydref ymláen
ocular
1 llygad, llygadol, ocwlar
oculista
1 optegydd
ocult
1 cudd, dirgel, cêl
2 cyfrin [gwyddor]
3 (diben) cudd
ocultar
1 cuddio, (De: cwato)
ocultar-se
1 cadw o'r golwg
ocultisme
1 cyfrinachgarwch, tawgarwch (= y gallu i gadw cyfrinach)
2 cyfrinachedd (= cyflwr o fod dan gêl)
ocupació
1 swydd
2 cyflogaeth
oficina d'ocupació canolfan gwaith
plena ocupació cyflogaeth lawn
3 meddiannu
ocupant
1 meddiannol
ocupant
1 meddiannwr
ocupar
1 meddiannu
2 byw mewn lle
3 bod gennych swydd
4 cadw’n brysur
5 (amser), defnyddio
6 bod mewn swydd
ocupar-se de
1 gofalu am
2 bod â'r cyfrifoldeb dros
ocupat
1 prysur (De: bishi)
2 ar waith (ty bach)
3 wedi ei meddiannu, wedi ei hawlio (sedd)
ocurrència
1 digwyddiad
2 ffraethineb
ocurrent
1 ffraeth
ocurria
oda
1 awdl
Odellói Vià
1 trefgordd (l'Alta Cerdanya)
Odèn
1 trefgordd (el Solsonès)
Odena
1 trefgordd (l'Anoia)
odi
1 casineb
odi visceral casineb dwfn
Aznar i el seu odi visceral contra tot
el que és català Aznar (cyn arlywydd gwladwriaeth Castilia)
a’i chasineb dwys tuag at (“yn erbyn”) popeth sydd yn Catalanaidd
crear odi entre (les persones)
ennyn casineb rhwng (pobl)
El que fan es crear odi entre nosaltres
Yr hyn y maent yn ei wneud yw ennyn casineb rhyngom
odiar
1 casáu
odiós
1 cas, atgas
odissea
1 Yr Oduseia
2 crwydradau
odontòleg
1 odontolegwr, odontolegwraig
odontologia
1 odontoleg = gwyddoniaeth adeiledd, datblygiad a chlefydau
dannedd
2 deintyddiaeth
oest
1 gorllewin (lle)
2 gorllewin (cyfeiriad)
3 gorllewin (gwynt)
oest
1 gorllewin
a l'oest de i’r gorllewin o
ofec
1 tagu
lleuger ofec de gola teimlad ysgafn o dagu (“tagu ysgafn y llwnc”)
2 diffyg anadl
ofegament
1 tagfa
ofegar
1 boddi
morir ofegat boddi (“marw wedi ei
boddi”)
2 mogi, tagu
3 diffodd (tân)
4 mygu (ebychiad, cri)
ofegar-se
1 boddi
2 tagu
3 stiwio
ofegat
1 wedi boddi
2 (stafell) myglyd
3 (gwaedd) aneglur, distaw, myglyd
4 wedi ei stiwio
ofendre
1 tramgwyddo, digio
ofendre la vista bod yn ddolur
llygad
ofendre's
1 bod wedi tramgwyddo (per = gan)
ofensa
1 sarhâd
2 tramgwydd
ofensiu
1 sarháus
ofensiva
1 ymosodiad
prendre l'ofensiva ymosod, ymgyrchu
(“cymryd yr ymosodiad”)
oferiment
1 cynnig
2 offrwm
oferir
1 cynnig
2 cynnig pris am
oferir-se
1 cynnig ei hun
2 gwirfoddoli
3 (cyngerdd, etc) cael ei gynnal
oferta
1 cynnig
2 bargen
3 oferta de la setmana (arwydd
mewn siop) cynnig yr wythnos
4 (ocsiwn) cynnig
5 cyflenwad
l'oferta i la demanda cyflenwad a
galw, y cyflenwad a’r galw
hi ha més oferta que demanda mae’r
cyflenwad yn fwy na’r galw
6 estar d'oferta bod yn
gynnig arbennig, bod ar werth am bris gostyngol, bod yn rhad
Mireu, he trobat síndries d’oferta
Edrychwch, yr wyf wedi dod o hyd i felonau dw^r yr oedd yn cael eu gwerthu’n
rhad
en oferta ar gynnig, ar werth am
bris isel
articles en oferta nwyddau ar werth
am bris isel
ofertori
1 offrymiad
off
1 en off oddi ar lwyfan,
ger-llwyfan
offset
1 offset
ofès
1 wedi eich tramgwyddo
ofici
1 swydd
home sens ofici ni benefici dyn da i
ddim
2 gwasanaeth, moddion (eglwys)
ofici pels defunts gwasanaeth
angladd
ofici diví oedfa, gwasanaeth,
moddion
3 ser de l'ofici bod yn
hen law
4 llythyr swyddogol
oficial
1 swyddogol
oficial
1 swyddog
2 crefftwr, crefftwraig
3 swyddog (milwrol)
4 clerc
5 (llong), swyddog
oficialitat
1 statws swyddogol
2 (byddin) swyddogion
oficialment
1 yn swyddogol
oficiar
1 gweinyddu (eglwys)
oficina
1 swyddfa = ystafell
2 swyddfa = fflat, adeilad
oficina d'ocupació
1 canolfan gwaith
2 hores d'oficina oriau'r
swyddfa
3 oficina de col·locació canolfan
gwaith
oficina d'informació swyfddfa
wybodaeth
oficina d'objectes perduts swyddfa
eiddo coll
oficinista
1 clerc
oficiós
1 answyddogol
ofrena
1 (eglwys) offrwm
2 offrwm
3 teyrnged
4 ofrena floral gosod
blodeudorchau
ofrenar
1 offrymu
oftamòleg
1 offthamolegwr
oftamologia
1 offthamoleg = gwyddoniaeth y llygaid
ofuscar
1 dallu, taslo
Ogassa
1 trefgordd (el Ripollès)
ogre
1 cawr (= bwystfil o gawr)
oh!
1 o! (syn)
oi?
1 onid e?
oi!
1 (ebychiad) syndod, poen
oi!
1 atgasedd
fer-li oi (a algú) bod yn wrthun (gan rywun), bod yn atgas (gan rywun)
Se sap que aquest fatxe d’origen anglès va estudiar Magisteri però que no va
acabar els estudis perquè això d'haver d'aprendre a parlar català li feia oi i
era superior a les seves forces.
Gwyddir i’r Ffasgwr hwn genedigol o Loegr wneud cwrs hyfforddiant athro ond
ni orffennod y cwrs am ei bod yn wrthun ganddo orfod dysgu siarad Catalaneg a
bu tu hwnt i’w allu
oïda
1 clyw = synnwyr clywed
2 ser dur d'oïda bod yn
drwm eich clyw
3 clyw = cyrraedd y glust
oient
1 gwrandawr
2 gwrandawr radio
3 myfyriwr heb gofrestru
oir
1 gwrando
2 oir missa gwrando ar yr
offeren
oleoducte
1 lein bibau olew
Olèrdola
1 trefgordd (l'Alt Penedès)
Olesa de Montserrat
1 trefgordd (el Baix Llobregat)
Oleseta
1 trefgordd (el Garraf)
Oleta
1 trefgordd (el Conflent)
olfacció
1 arogleuo
olfacte
1 arogl = synnwyr arogleuo
oli
1 olew
2 (peintiad) olew
pintura a l'oli darlun olew
3 oli d'oliva olew
olewydd
oli d'ametlla olew almon
ser de pa sucat amb oli bod yn
ddiwerth (“bod yn fara wedi ei wlychu ag olew”)
4 estendre's
com una taca d'oli ymestyn (“ymestyn fel staen olew”)
escampar-se com una taca d'oli
ymestyn (“taenu fel staen olew”)
5 estar com una bassa d'oli
bod fel llyn llefrith (“bod fel pwll olew”)
El mar estava com una bassa d’oli
Roedd y môr fel llyn llefrith
spread
5 ser
oli en un llum (“bod yn olew mewn golau”) bod yn ddidraffeth, rhedeg yn
rhwydd
Si només tens com a font d'informació la
premsa castellana és clar que el que et pots arribar a pensar és que tot és oli
en un llum.
Os nad oes gennyt ti ond y wasg Gastileg fel ffynhonnell gwybodaeth mae’n
amlwg fod yr hyn y gelli di ddod i gredu yw bod popeth yn rhedeg yn rhwydd
Oliana
1 trefgordd (l'Alt Urgell)
òliba
1 tylluan (De: gwdihŵ)
òliba vulgar
1 (Tyto alba) tylluan wen
oligarquia
1 oligarchiaeth = sustem politicaidd yn nwylo ychydig iawn o bobl
oligàrquic
1 oligarchiaidd = sustem politicaidd yn nwylo nifer fach iawn o bobl
La Guerra Civil és resultat de l’estat
oligàrquic creat el 1844 (Avui 2004-02-15)
Y r oedd (“Y mae”) y Rhyfel Cartref o ganlyniad i’r wladwriaeth oligarchaidd a
greuwyd yn 1844
La immigració és una arma efectiva pel poder oligàrquic: dividir el poble i
jugar amb les sensibilitats.
Mae mewnfudo yn arf effeithiol i’r grym oloigarchiaidd: rhanu’r bobl a
chwarae ar ei theimladau
oligofrènia
1 arafwch meddyliol
oligofrènic
1 ag arafwch meddyliol
oligofrènic
1 un araf ei feddwl, un araf eu meddwl
olimpíada
1 Olumpiad
olímpic
1 Olumpaidd
olímpicament
1 yn agored
Oliola
1 trefgordd (la Noguera)
oliós
1 olewaidd, oeliog
Olius
1 trefgordd (el Solsonès)
oliva
1 olif
Oliva
1 trefgordd (la Safor)
olivaire
1 gwerthwr olifau
olivarer
1 sydd yn tyfu olifau
Olivella
1 trefgordd (el Garraf)
Oliver
1 Ólifer
olivera
1 olewydden
mosca de l’olivera (Dacus oleae)
(“cylionen yr olewydden”)
oliverer
1 yn ymwneud ag olewydd
olivó
1 olewendd wyllt
olla
1 sosben
2 stiw
3 bwyd, bwydo
l'olla i les sabates dels nens bwyd
ac esgidiau ar gyfer y plant
4 fer bullir l'olla
ennill digon i fyw (“gwneud i’r sosban ferwi”)
5 ser una olla de grills
(“bod yn sosban o grics”) bod yn bandemoniwm
semblar una olla de grills (“bod yn
debyg i sosban o grics”) bod yn bandemoniwm
Allò era una olla de grills Roedd
pawb yn uchel ei gloch
Allò semblava una olla de grills
Roedd pawb yn uchel ei gloch
6 capellà de missa i olla offeiriad
heb hyfforddiant a heb cyfrifoldebau
7 ser de l'olla bod yn un
o’r penaethiaid (“bod (yn perthyn i)’r sosban”)
8 no poder tirar cap tros a
l'olla bod wedi methu mewn yn rhyw fenter (“ddim yn gallu bwrw yr un darn
i’r sosban”)
9 treure faves d'olla (1)
(ar ôl afiechyd) cael eich cefn atoch, adfer eich iechyd, adennill eich iechyd
(2) (ar ôl cyfnod o dlodi) cael ei draed odanoch / tanoch
10 pwll afon
11 cilfach fôr
12 sér una olla bod yn
draed moch
13 estar fet un olla
gwneud pethau twp
olla de pressió
1 sosban frys
ollada
1 sosbenaid
olla dels pobres
1 cegin gawl
ollal
1 pysgodlyn
ollaó
1 (wrth geffyl) ji!
oller
1 crochennydd
2 gwerthwr crochenwaith
l'Olleria
1 trefgordd (la Vall d'Albaida)
Olocau de Carraixet
1 trefgordd (el Camp de Túria)
Olocau del Rei
1 trefgordd (el Ports de Morella) Enw Castileg: Olocau del Rey
olor
1 gwynt, aroglau
2 fer bon olor bod gwynt
da ar
olor de nou gwynt newydd-deb
3 fer
olor d’ (alguna cosa) bod gwynt (rhywbeth) ar; (ffigurol) sawru o, bod â
sawr (rhywbeth) ar
Tot allò que fa olor de català desperta,
en l’Espanya profunda, el fervor en contra
Popeth sydd yn sawru o fod yn Gatalan yn achosi, yn nyfnderoedd Castilia,
angerdd yn ei erbyn
olorar
1 gwyntio, arogli
2 ffroeni
2 synhwyro (ffigwrol)
olorós
1 persawrus
Olost
1 trefgordd (Osona)
Olot
1 trefgordd (la Garrotxa)
olotí
1 un o dref Olot
les Oluges
1 trefgordd (la Segarra)
Olvan
1 trefgordd (el Berguedà)
om
1 llwyfen
2 Oms cyfenw
3 Oms trefgordd (el Rosselló)
ombra
1 cysgod
fer ombra cysgodi
2 cysgod = dylanwad
El dictador va morir de vell i va deixar
la seva ombra en la política que dura fins i tot avui.
Bu farw yr unben o henaint a gadodd ei gysgod ar wleidyddiaeth y wlad ac mae’n
dal hyd heddiw hyd yn oed
3 y peth lleiaf un
No tens ni l’ombra d’una possibilitat
Does gen ti mo’r gobaith lleia / Nid oes gennyt y gobaith lleiaf (“nid oes
gennyt hyd yn oed cysgod cyfle”)
ombrar
1 cysgodi
ombrat
1 cysgodol
ombreig
1 (celfyddyd) graddliwio
ombrejar
1 (celfyddyd) graddliwio
ombrel·la
1 cysgodlen
ombrer
1 cysgodol
2 (enw gwrywaidd) lle cysgodol
ombriu
1 tywyll
ombrívol
1 cysgodol
ombrós
1 cysgodol
omeda
1 llwyn llwyf
omega
1 omega
les Omellons
1 trefgordd (les Garrigues)
els Omells de na Gaia
1 trefgordd (l'Urgell)
ometre
1 hepgor
ominós
1 ofnadwy
omís
1 fer cas omís de
anwybyddu
omissió
1 hepgoriad
òmnibus
1 tren òmnibus trân araf
omnipotència
1 hollalluogrwydd
omnipotent
1 hollalluog
omnipresència
1 hollbresonoldeb
omnipresent
1 hollbresonol
omnisciència
1 hollwybodaeth
omniscient
1 hollwybodol
omnívor
1 hollysor, sydd yn bwyta pob math o fwyd (cig, llysiau, trychfilod)
omòplat
1 palfais, asgwrn y balfais
omplir
1 llenwi, llanw
omplir fins a la bandera
(neaudd, awditoriwm) llenwi nes bod dan ei sang
2 omplir algú d’elogis
canmol rhywun i’r cymylau, pentyrru clod ar rywun
Oms
1 trefgordd (el Rosselló)
on
1 ble? = ym mha le?
2 ble? = i ble
a on (Ynysoedd Catalonia: avon)
(adf)
ona
1 ton
onada
1 ton
onada de fred cyfnod hir o dywydd
oer
onada de calor poethdon, gwres mawr
Demà arribarà una onada de calor Bydd
poethdon yfory
onanisme
1 onaniaeth
ONCE
1 (corff Castilaidd sydd yn codi arian ar gyfer y deillion)
oncle
1 ewythr (ewyrth; wncwl)
2 els oncles = yr ewythr
a'r fodryb (ar lafar: els tiets)
oncologia
1 oncoleg – meddygaeth sydd yn ymwneud ag astudio tyfiannau
onda
1 ton
2 (gwallt) ton
Onda
1 trefgordd (la Plana Baixa)
ondar
1 (gwallt) tonni
Ondara
1 trefgordd (la Marina Alta)
ondat
1 tonnog
2 (papur) gwrymiog
ondejar
1 (baner) chwifio
òndia
1 (ebychiad o syndod)
Òndia, Carme, m'has espantat! Duw
annwyl, Carme! Rhoddaist ti fraw i mi!
ondós
1 tonnog
ondulació
1 toniad, ymdoniad
ondulant
1 tonnog, tonnol
ondulatori
1 tonnog
oneig
1 toniad, ymdoniad
onejant
1 tonnog
onejar
1 tonni
onerós
1 beichus, llethol
ONG
1 Organització
No-governamental corff aflywodraethol
oníric
1 breuddwydiol
onomàstic
1 enwau
índex onomàstic rhestr enwau
onomàstica
1 enwau personol
2 astudiaeth enwau personol
2 diwrnod enw
onomatopeia
1 onomatopeia
onomatopeic
1 onomatopêig
onsevulga
1 yn unrhyw le
2 dros bobman, ymhobman
Ontinyent
1 trefgordd (la Vall d'Albaida)
ONU
1 Y Cenhedloedd Unedig
onze
1 un ar ddeg, un-deg-un
l’onze de setembre yr unfed ar ddeg o Fedi, diwrnod cenedlaethol Catalonia
Fa uns mesos li vaig parlar amb ell. Va
ser l'onze en una barraqueta del Passeig Lluís Companys.
Siaradais i ag ef rai misoedd yn ôl. Yr unfed ar ddeg (o Fedi) oedd, mewn
stondin ar Rodfa Lluís Companys.
onzè
1 unfed ar ddeg, un-deg-unfed
l’ Onze de Setembre
1 Yr Unfed o Fedi, Gwyl Genedlaethol Catalonia
opac
1 didraidd
2 tywyll (gwydr)
3 annealladwy
opacitat
1 anhydreiddedd
òpal
1 opal (m)
opció
1 dewis
opcional
1 dewisol
òpera
1 ópera
operable
1 operadwy, llawdriniadwy
operació
1 gweithrediad
2 (meddygaeth) triniaeth, triniaeth lawfeddygol, llawdriniaeth
3 sala d'operacions theatr
llawdriniaeth
4 dêl
operador
1 gweithredwr
operar
1 gweithredu
2 (meddygaeth) trin
3 cyflawni
operari
1 gweithredwr
2 gweithiwr
3 gweithiwr llaw
4 aelod cynulleidfa
opereta
1 opereta (f)
operista
1 cyfansoddwr ópera
operístic
1 operaidd
opi
1 opiwm
opiata
1 opiad, cyffur cysgu
opim
1 toreithiol
opinable
1 dadleuol
opinant
1 sydd yn rhoi ei farn
2 siaradwr
3 pleidleisiwr
opinar
1 (bw) meddwl, bod o'r fan farn (fod), barnu (fod), mynegi barn
(fod)
alguns opinen que no cal fer res mai
rhai o’r farnnad oes rhaid gwneud dim
2 (berf heb wrthrych) meddwl = bod gan un farn farn ar ryw fater
opinant
1 siaradwr (mewn dadl)
2 pleidlesiwr
opinió
1 barn
la meva opinió és que... yn fy marn
i...
La problema en la meva opinió no radica
en això sinó... (El Punt 2004-01-23)
Nid hynny yw’r broblem yn fy marn i, ond yn hytrach...
canviar d'opinió newid eich barn
fer-li canviar d'opinió (a algú) peri
(i rywun) newid ei barn
opinió pública
1 barn y cyhoedd
Òpol
1 trefgordd (el Rosselló)
oportú
1 amserol, hwylus, ffafriol, manteisiol
2 el moment oportú yr
adeg iawn, yr union adeg
en el moment oportú ar yr adeg iawn,
ar yr union adeg
2 estar al lloc indicat en el
moment oportú bod yn y lle iawn ar yr adeg iawn
oportunisme
1 manteisiaeth, oportiwnistiaeth
oportunista
1 manteisiwr, oportiwnydd, Siôn llygad y cyfle
oportunitat
1 cyfle
Va ser una oportunitat desaprofitada
Bu’n gyfle nas manteiswyd arno, Bu’n gyfle a gollwyd
2 segona oportunitat ail
gyfle
una segona oportunitat (de fer
alguna cosa) ail gyfle (i wneud rhywbeth)
donar-li una segona oportunitat (a
algú) rhoi ail gyfle (i rywun)
Té tot el dret de gaudir d’una segona oportunitat Mae ganddo bob hawl i
gael ail gyfle
Sempre hi ha una segona oportunitat Y
mae bob amser ail gyfle
No sempre hi
ha una segona oportunitat Ni cheir ail
gyfle bob amser
Molt poques vegades a la vida pots tenir una segona oportunitat Ceir
ail gyfle mewn bywyd yn anaml iawn
oferir-li una segona oportunitat (a algú) cynnig ail gyfle i rywun
No mereix tothom una segona oportunitat? Onid oes pawb yn haeddu ail gyfle?
Continua
esperant una segona oportunitat? Mae e’n dal i aros am ail gyfle
He après que de vegades, la vida et dóna
una segona oportunitat. Rwyf wedi dysgu bod bywyd
weithiau yn rhoi ail gyfle
3 no tenir oportunitat de ni
+ gallu, ni + bod gennych gyfle i
4 una oportunitat perduda
cyfle coll
oposable
1 cyferbynadwy
oposant
1 gwrthwynebol
oposar
1 gwrthwynebu
oposar-se
1 gwrthwynebu
2 oposar-se a gwrthwynebu
3 oposar-se a gwrthod
4 oposar-se a herio
oposat
1 cyferbyn
en direcció oposada i’r cyfeiriad
arall
oposició
1 gwrthwynebiad
2 gwrthblaid
3 oposicions arholiad(au) mynediad,
arholiad(au) ar gyfer swydd yn y sector gweinyddol (awdurdod lleol, y
wleidwriaeth)
guanyar unes oposicions llwyddo yn y
fath arholiad(au)
opos gair sathredig am oposicions:
-Aquesta
setmana fa exàmens
-Quins són?
-Suposo que deuen ser unes opos o quelcom així
-Mae e’n sefyll arholiadau yr wythnos ’ma
-Pa arholiadau?
-Rhaid mai arholiadau ar gyfer swydd yn y sector gweinyddol yn nhw, wedwn i
les taxes per oposicions
del Departament d'Ensenyament de la Generalitat de Catalunya
y ffioedd ar gyfer sefyll arholiadau i gael swydd yn Adran Addysg Cyffredinfa
(= Llywodraeth) Catalonia
després va fer oposicions per ser
Professor de Secundària
wedin safodd arholiadau i fynd yn athro mewn ysgol uwchradd
Després d'uns quants anys, vaig fer
oposicions i em vaig convertir en el primer funcionari de la meva família
Ar ôl rhai blynyddoedd sefais arholiadau ar gyfer y sector gweinyddol, a fi
wedyn oedd yr un cyntaf yn fy nheulu i fynd yn weithiwr sector gweinyddol
Un dia vaig fer oposicions i ara sóc arquitecte funcionari de la Generalitat de
Catalunya
Un diwrnod sefais arholidau ar
gyfer y sector gweinyddol ac yn awr pensaer
fer oposicions al cos diplomàtic
sefyll arholiadau sector gweinyddol i ymuno â’r gwasanaeth diplomataidd
Prop de 17.000 aspirants fan les
oposicions per a 2.000 places a Salut
Rhyw 17,000 o ymgeiswyr yn sefyll arholiadau ar gyfer 2000 swyddi gwag yn
yr Adran Iechyd (= Adran Iechyd Llywodraeth Catalonia)
convocar oposicions cynnal
arholiad mynediad
Després de catorze anys sense que
l'Institut Català de la Salut convoqués oposicions per a zeladors i auxiliars administratius...
Ar ôl pedair blynedd
ar ddeg heb i Adran Iechyd Llywodraeth Catalonia gynnal arholiadau mynediad i
borthorion ysbyty a chynorthwyr gweinyddol...
opositor
1 ymgeisydd arholiad mynediad
Els temes de la nova edició del llibre
estan adaptats a les darreres novetats legislatives, de manera que els
opositors que optin per preparar-se amb els nostres llibres disposin d'una
àmplia informació que els ajudi a superar amb èxit el procés selectiu.
Mae’r pynciau yn argraffiad newydd y llyfr yn cynnwys y newidiadau
diweddaraf yn y gyfraith (“wedi eu cymhwyso at y newyddbethau deddfwriol
diweddara”), ac felly y bydd gwybodaeth eang ar gael i ymgeiswyr sydd yn dewis
paratói ar gyfer yr arholiad (“ymbaratói”) â’n llyfrau ninnau, a fydd yn eu
cynorthwyo i lwyddo yn yr arholiad (“y broses ddewis”)
2 gwrthwynebwr
Volien reunir-se a l’Havana amb opositors al règim castrista
Yr oeddynt am gwrdd yn Hafana â
gwrthwynebwyr i lywodraeth Castro
3 un o’r aelodau o’r gwrthbleidiau mewn llywodraeth
Sociòlegs, economistes, polítics (governants i opositors)
cymdeithasegwyr, economegwyr, gwleidyddion
(rhai yn y llywodraeth neu yn y gwrthbleidiau)
opressió
1 gormes
opressiu
1 gormesol
opressor
1 gormeswr
opressor
1 (ansoddair) gormesol
aquest païs opressor que és diu espanya
y gormeswr hwn o wlad o’r enw sbaen
oprimir
1 gormesu
oprobi
1 gwarth, cywilydd
oprobiós
1 gwarthus
optar
1 optar per dewis,
penderfynnu
He optat per no dir res i
continuar desparant la taula
Penderfynais ddweud dim a dal i glirio’r bwrdd
2 poder optar a (cwmnïau
yn cynnig am waith) cael rhoi cynnig (ar gyfer contract)
optatiu
1 dewisol
òptic
1 optegol
òptic
1 optegydd
òptica
1 safbwynt
des d'una òptica nacionalista catalana o
safbwynt cenedlaethol Catalanaidd
òptim
1 gorau
optimisme
1 optimistiaeth
optimista
1 óptimist
optimista
1 optimistaidd
mirar-s’ho pel cantó optimista edrych ar yr ochr olau i bethau,
edrych ar yr ochr orau i bethau
opugnació
1 ymosodiad
opugnador
1 ymosodol
opugnar
1 ymosod
opulència
1 golud, cyfoeth
opulent
1 goludog, cyfoethog
Opus Dei
1 (mudiad ceidwadol o fewn yr Eglwys Gatholig) (Lladin: ‘gwaith
Duw’)
opuscle
1 llyfryn
2 pamffledyn
oquer
1 bugail gwyddau
(oca = gwydd)
or
1 aur
pagar una cosa a preu d’or talu
crocbris am rywbeth (“talu am rywbeth am bris aur”)
fer-se la barba d’or (de...) gwneud
eich ffortiwn, gwneud arian mawr, gwneud pentwr o arian (o...) (“gwneud i’ch
hunan farf aur”)
anar cosit d’or bod yn werth
ffortiwn, bod yn graig o arian (“mynd wedi gwnïo ag aur”)
No és d’or tot el que lluu Nid aur
popeth melyn (“dyw e ddim o aur popeth sydd yn disgleirio”)
ros com un fil d’or eurwallt (“golau
fel edefyn aur”)
per tot l’or del món am bris yn y
byd, am ffortiwn, am bensiwn (“am holl aur y byd”)
No ho faria per tot l’or del món
Wnawn i mohoni am bensiwn
ora
1 awel
2 tywydd teg
oració
1 araith
2 gweddi
resar les oracions gweddïo, dweud
eich pader (“gweddïo y gweddïau”)
Au, resa les oracions i al llit que es
tard
Dere, dywed dy bader a cher i’r gwely am ei bod yn hwyr
3 l’oració dominical y pader
(“gweddi’r Sul”)
estar en oració bod ar weddi, bod mewn gweddi
fer oració gweddïo
3 cymal, brawddeg
parts de l’oració rhannau ymadrodd
oracle
1 oracl
orador
1 areithiwr
2 pregethwr
oradura
1 gwallgofrwydd
oral
1 llafar
exàmen oral arholiad llafar
S'haurà de passar un exàmen oral de coneixements davant un
tribunal
Bydd rhaid llwyddo mewn arholiad llafar (“arholiad llafar gwybodaeth”) o
flaen panel
comunicació oral i escrita
cyfathrebu lafar ac ysgrifenedig
expressió oral
mynegiant llafar
orangutan
1 orangwtán
El ximpanzé, el goril.la i l'orangutan, són els nostres parents més
propers dins tot el món dels éssers vius
Y tshimpanzî, y gorila a’r orangwtan yw ein perthnasau mwyaf agos yn holl
fyd y bodau byw
orant
1 gweddïol
2 (eg) rhywun sydd yn gweddïo, gweddïwr
orar
1 gweddïo (a = i, per = ar gyfer)
la imatge d’un frare orant dins una cova llun o frawd
yn gweddïo mewn ogof
orat
1 gwallgof
orat
1 (enw) dyn gwallgof
Infant i orat diu la veritat. Mae
plentyn a dyn gwallgof yn dweud y gwir.
oratge
1 gwynt, awel
La tardor ha donat pas als primers oratges de l’hivern
Mae’r hydref wedi rhoi ffordd i wyntoedd cyntaf y gaeaf
TARDDIAD: Lladin gwerinol *auraticu <
aura = gwynt
oratori
1 rhethregol, areithyddol
oratori
1 oratorio
2 óratori, betws, capel preifat
orb
1 dall
Orba
1 trefgordd (la Marina Alta)
orbar
1 dwyn rhywbeth oddi ar rywun, amddifadu rhywun o rywbeth
orbe
1 sffêr
2 byd
òrbita
1 cylchdro, rhod, orbit
posar en òrbita rhoi mewn orbit
fora d’òrbita aruthrol
Aquest home té unes ansies de poder fora d'òrbita Mae gan y dyn hwn ryw
chwant aruthrol am rym
2 cylch dylanwad
3 twll llygad
orbital
1 cylchdröol
orbitari
1 (nerf) creuol
orc
1 (tywydd) ofnadwy
orca
1 morfil danheddog
Orcades
1 Ynysoedd Erch
ordalia
1 diheurbrawf
orde
1 urdd (grefyddol)
orde religiós urdd grefyddol
orde militar urdd filwrol
ordenable
1 trefnadwy, y gellir ei drefnu
ordenació
1 trefn
2 trefnu (gweithred)
3 (Cristnogaeth) ordeiniad
4 (taliadau) cynllun
ordenada
1 (Mahemateg) mesuryn
ordenadament
1 yn drefnus
ordenador
1 trefnwr
ordenança
1 is-ddeddf
ordenança
1 negeseuydd
ordenand
1 (Cristnogaeth) ordinand, ymgeisydd am urddau
ordenar
1 trefnu, rhoi trefn ar
2 (Cristnogaeth) ordeinio
ordenar-se
1 (Cristnogaeth) ymuno â’r offeiriadaeth
ordi
1 haidd, barlys
ordiar
1 cae haidd, cae barlys
ordidor
1 (plot) plotiwr
ordinador
1 cyfrifiadur, 'compiwter'
ordinal
1 trefnol
ordinari
1 cyffredin
la gent ordinària y werin, y bobl
gyffredin
2 arferol
3 cyfredol
4 (treuliau), dyddiol
ordinari
1 treuliau dyddiol cadw ty^
2 negeseuydd
3 d'ordinari = fel arfer
ordinàriament
1 fel arfer
Ordino
1 trefgordd (Andorra)
ordir
1 (defnydd) ystofi
2 plotio
Ordis
1 trefgordd (l'Alt Empordà)
ordre
1 trefn
2 ordre alfabètic trefn y
wyddor
3 posar en ordre rhoi
trefn ar
4 posar en ordre cymennu
5 ordre públic law and
order
6 mantenir l'ordre cadw
trefn
7 gorchymyn
donar una ordre rhoi gorchymyn
estar a les ordres (d’algú) bod dan
orchymyn rhywun
per ordre de la policia
castellana dan orchymyn yr heddlu
Castilaidd
complir un ordre ufuddháu gorchymyn
fer-li complir un ordre (a algú) gwneud (i rywun)
ufuddháu gorchymyn
8 gwrit
oreig
1 awel
orejar
1 awyru
orejar-se
1 cael awyr iach
orella
1 clust
una estirada d’orelles cael pryd o
dafod (“cael tyniad clustiau”)
2 clyw
3 cantel, asgell
4 bufar: Li deuen bufar les
orelles
Rhaid bod ei glustiau ef yn llosgi
5 cau: parlar a cau d'orella sibrwd(:
6 donar orella a gwrando
ar
7 dreçar les orelles moeli’ch
clustiau, codi’ch clustiau, gwneud clust fel hwch mewn haidd
8 dur: ser dur d'orella
bod yn drwm eich clyw
9 dur: tenir l'orella dura bod
yn drwm eich clyw
10 ensenyar l'orella bradychu’ch
hun
11 ensenyar les orelles dangos
ei hun
La crisi econòmica ha ensenyat les
orelles
Mae’r argyfwng ariannol wedi ei ddangos ei hun
12 entrar: Li entra per un
orella i li surt per l'altra Aiff i mewn trwy un glust ac allan trwy’r
llall
13 estirar-li les orelles tynnu
clustiau rhywun
14 marxant: fer orelles de
marxant cymryd arnoch nad ych chi’n clwyed (“gwneud clustiau un sy’n
ymadael”)
15 paret: les parets tenen
orelles (“mae gan y waliau / y gwelydd glustiau”) mae gan welydd glustiau
16 parlar a cau d'orella sibrwd
(“siarad yn ffau clust”)
17 prestar orella a gwrando
ar
18 sentir: no hi sent
d'aquesta orella mae’n fyddar yn y glust ’na
19 tancar les orelles a les
queixes peidio â gwrando ar gwynion
20 tenir l'orella dura bod
yn drwm eich clust
21 tenir orella bod
gennych glust dda / glust fain
22 clust cwpan
23 veure's les orelles teimlo’n
well ar ôl salwch (“bod yn weladwy y clustiau”)
24 escoltar amb totes les seves orelles bod yn glustiau i gyd (“gwrando
amb ei glustiau i gyd”)
25 veure les orelles del llop (“gweld clustiau’r blaidd”) gweld trwy’r
guddwisg; gweld yr arwyddion amlwg cyntaf
Tot i els avisos reiterats hem hagut de veure
les orelles del llop per adonar-nos que l’extrema dreta a Catalunya és ben viva
Er gwaetha’r rhybuddion dro ar ôl tro bu rhaid gweld yr arwyddion amlwg
cyntaf i sylweddoli fod y de eithafol yn fyw ac iach yng Nghatalonia
Orellà
1 trefgordd (el Conflent)
orellada
1 cerydd
orellassa
1 clust mawr
Va acaronar-li a l’ase l'estel blanc que brilla entre les seves orellasses
Fe fwythodd seren wen ddisglair yr asyn (“y seren wen sydd yn disgleirio”)
rhwng ei glustiau mawr
orellut
1 clustog = â chlustiau mawr
oremus
1 gweddi
perdre l'oremus (“colli’r weddi”)
..a/ colli’ch limpin
..b/ colli hunanreolaeth
Amb l'edat ha perdut l'oremus
Wrth iddo fynd yn hen mae wedi colli reolaeth arno fe ei hun (= mae e’n
dechrau gwneud pethau yn groes i’w gymeriad)
oreneta
1 gwennol
oreneta de mar
1 morwennol
orenga
1 oregano
orfandat
1 amddifadrwydd, amddefedi; = bod heb rieni
orfe
1 amddifad
2 (ffigwrol) diamddiffyn
sentir-se orfe teimlo eich bod wedi
eich gadael ar y clwt (“teimlo’n ammddifad”)
Em preocupa que tants lectors d’aquest
diari se senten orfes amb el nou govern (Avui 2004-01-04)
Mae’n boendod imi fod cymaint o ddarllenwyr y papur newydd hwn yn teimlo eu bod
wedi eu gadael ar y clwt yn achos y llywodraeth newydd (sydd gennym yng
Nghatalonia)
orfe
1 bachgen amddifad
2 òrfena merch amddifad
orfebre
1 eurych = un sy'n gweithio aur
orfebreria
1 gwaith eurych
orfenat
1 amddifaty
orfenesa
1 amddifedi, amddifadrwydd
2 diymadferthedd
orfeó
1 côr, cymdeithas gorawl
orfeonista
1 aelod cymdeithas gorawl
òrgan
1 organ
2 cyfrwng
orgànic
1 organig
2 (Y Gyfraith) sylfaenol, un perthyn i’r corff o gyfreithiau mwyaf hanfodol
wrth lywodraethu
llei orgànica deddf sylfaenol
2 cynhenid, craidd; sydd yn aelod craidd mewn dosbarth o bobl
orgànicament
1 yn organig
organigrama
1 díagram ystrwythur
2 hierarchaeth corff gweinyddol, masnachol, etc; y swyddi, neu’r
bobl sydd yn dal y swyddi, yn rhyw gorff / cwmni / gweinyddiaeth
Aparentment, alguns partits es creuen
amb el dret de negociar l’organigrama sencer de les emissores de la Generalitat
(Avui 2004-01-13)
Yn ôl pob golwg, mae rhai pleidiau yn meddwl bod ganddynt hawl i drafod (= er
mwyn newid) swyddi pawb (“yr hierachaeth i gyd”) yng ngorsafoedd radio a
theledu y Gyffredinfa (Senedd Catalonia)
3 siart sydd yn dangos hierarchaeth corff gweinyddol, masnachol, etc
organisme
1 (bywydeg) organedd
2 cymdeithas, corff
organista
1 organydd
organitzable
1 trefnadwy
organització
1 cymdeithas, corff
organitzador
1 sy'n trefnu
organitzador
1 trefnydd
organitzar
1 trefnu
2 cynnal
3 dechrau (busnes)
organitzar-se
1 ymdrefnu
2 setlo i lawr
organitzat
1 wedi ei drefnu
Organyà
1 trefgordd (l'Alt Urgell)
A Organyà, bon
bestiar (Dywediad) Yn
Organyà, gwartheg da
orgasme
1 dirgynhyriad = orgasm, pwynt mwyaf dwys mewn gweithred rhywiol, â
iasau o bleser eithafol, a thafliad semen gan y gwryw
orgia
1 cywestach, trythyllwest
orgue
1 organ
orgue electrònic organ drydan
2 no estar per orgues ni
+ bod mewn hwyl cellwair
orgue de maneta
1 organ dro, organ faril
orgue de gats
1 cyfarfod cecrus
orgull
1 balchder
2 traha
orgullar
1 llenwi â balchder
orgullar-se
1 teimlo yn falch
orgullós
1 balch
2 estar orgullós de bod
yn falch o
3 trahaus
orient
1 Dwyrain
Orient Llunyà = Dwyrain Pell
Orient Extrem = Dwyrain Pell
Orient Mitja = Dwyrain Canol
Orient Pròxim = Dwyrain Agos
2 gwynt o'r dwyrain
3 cyfrinfa fasonaidd
orientació
1 safle
2 cyfeiriad
3 hyfforddiant (person)
orientació professional cyngor
gyrfaol
4 donar una clara orientació
dangos yn glir ("rhoi cyfeiriad eglur")
Les recents manifestacions de Fraga
també ens donen una clara orientació de com anirien les coses si per xamba -
Déu faci que no! - guanyessin els partits antivascos
Mae'r datganiadau diweddar a wnaeth Fraga hefyd yn dangos yn glir inni sut y
bydd arnom os digwydd trwy ddamwain - Duw a'n gwaredo rhag hynny - i'r pleidiau
gwrth-Fasgaidd ennill / i’r pleidiau sydd yn elyniaethus i bobl gynhenid Gwlad
y Basg ennill
orientador
1 sy'n rhoi ar ben y ffordd
oriental
1 dwyreiniol
orientar
1 cyfeirio
2 rhoi i wynebu
ser orientat vers el sud-est wynebu’r
de-ddwyrain
3 hyfforddi
orientar-se
1 wynebu
2 ymgyfeirio, eich cyfeirio eich hun
3 penderfynu gwneud rhywbeth
orifici
1 twll
2 twll tin
oriflama
1 penwn, stribyn
origen
1 tarddiad
a l'origen ar y cychwyn
2 y fan lle y cynhyrchir rhywbeth
denominació d'origen enw’r lle a
gynhyrchir gwin, caws, ac yn y blaen
original
1 gwreiddiol
2 rhyfedd
original
1 llawysgrif wreiddiol
2 cymeriad, “cymêr”
originalitat
1 gwreiddioldeb
2 rhyfeddod, hynodrwydd
originar
1 rhoi cychwyn i
2 achosi
originar-se
1 deillio o
originari
1 genedigol
2 ser originari de
(person) bod yn enedigol o (rywle), bod yn frodor o (rywle), bod yn un o
(rywle); (peth) bod â’i wreiddiau
-De quin país és originari l’actor Seán Connery? -D’Escòcia
O ba wlad y mae’r actor Seán Connery yn enedigol? O’r Alban
-De quin país és originari el golf?
-D’Escòcia
Ym mha wlad bu tarddiad golff? Yr Alban
originàriament
1 yn wreiddiol
originat
1 originat per wedi ei
achosi gan
malalties originades pel plom
clefydau wedi eu hachosi gan blwm
orina
1 wrin
orinador
1 troethfa, lle piso, lle pi-pi
orinal
1 pot dan y gwely, pot piso, siambr
orinar
1 troethi, piso, gwneud dŵr
orins
1 wrin
oriol
1 (aderyn) euryn (Oriolus oriolus)
Per l'abril, l'oriol ha de venir, i
si no venia, les cireres no madurarien (Dywediad) “Ym mis Ebrill rhaid i’r euryn ddod; os na ddaeth, ni fyddai’r
ceirios yn aeddfedu”
Oriola
1 trefgordd (el Baix Segura)
Enw Castileg: Orihuela
oripell
1 tinsel
Orís
1 trefgordd (Osona)
Oristà
1 trefgordd (Osona)
oriünd de
1 genedigol o
JB, oriünd de Barcelona... JB, sydd
yn enedigol o Farselona
orla
1 ymylwe
orlar
1 addurno ag ymylwe
ormeig
1 paratoad
2 harnais
3 (Morwriaeth) rigin
4 ormeigs offer, ger
ormejar
1 paratói
2 harneisio
2 rigio (llong)
ornament
1 addurn
ornamentació
1 addurniad
ornamental
1 addurniadol
ornamentar
1 addurno
orni
1 fer l’orni cymryd
arnoch nad ych chi’n deall
Jo no’m faig mai l’orni Dw i byth yn
ffugio nad wyf i’n deall
-Jesucrist va dir, qui estigui lliure de
pecat que tiri la primera pedra...
-Jo no llanço
pedres contra res, molt menys contra persones.
-No facis
l'orni. Llençar pedres no és
més que una metàfora en el sentit de que vosaltres els polítics es llençaran
"pedres" verbals...
-Fe ddywedodd Iesu Grist - yr hwn sydd ddibechod
ohonoch, tafled yn gyntaf garreg...
-Dw i ddim yn taflu cerrig at ddim, yn enwedig (na fyddwn i’n eu taflu) at bobl
-Paid â chymryd arnat nad wyt ti’n deall. Dim ond métaffor yw “taflu cerrig” yn
yr ystyr eich bod chi’r gwleidyddion yn taflu “cerrig” geiriol...
ornitòleg
1 adareg
ornitologia
1 adaregol
orgrafia
1 orograffeg
oros
1 cerdün Sbaeneg â llun un neu fwy o ddarnau aur
Orpesa
1 trefgordd (la Plana Alta)
Orpí
1 trefgordd (l'Anoia)
orquestra
1 cerddorfa
orquestració
1 sgorio
orquestral
1 cerddorfaol
orquestrar
1 sgorio, trefnu
orquídia
1 tegeirian
orri
1 siop gaws
anar una cosa en orris mynd i’r
gwellt (“mynd yn siopau caws”)
Òrrius
1 trefgordd (el Maresme)
ortiga
1 danhadlen
ortigall
1 (lle) danhadlog
ortodòncia
1 orthodonteg
ortodox
1 uniongred
ortodòxia
1 uniongrededd
ortografia
1 orgraff
fer faltes d'ortografia gwneud
camgymeriadau sillafu
ortogràfic
1 orgraffyddol
ortopèdia
1 orthopedeg
ortopèdic
1 orthopedeg
l’ Orxa
1 trefgordd (el Comtat)
orxata
1 (diod wedi ei gwneud o “tshwffa”)
orxater
1 gwerthwr “orshata”
orxateria
1 siop “orxata”
Orxeta
1 trefgordd (la Marina Baixa)
os
1 asgwrn
ós
1 arth
os negre arth ddu
anar fins a un
punt de la costa on és molt probable que poguem observar els ossos negres en estat salvatge
mynd i ryw le ar y glannau lle y mae’n debyg iawn y gallwn gwylio’r eirth
duon yn eu cynefin
os polar / ossos polars arth wen, eirth
gwynion; arth y Gogledd
osca
1 rhigol, tolc
oscar
1 tolcio
oscil·lació
1 pendiliad
oscil·lador
1 pendiliol
oscil·lant
1 pendiliol
oscil·lar
1 pendilio
oscil·lògraf
1 osgílograff
Os de Balaguer
1 trefgordd (la Noguera)
o sigui que
1 mewn geiriau eraill; felly
Oslo
1 Oslo
osmosi
1 osmosis
Osona
1 comarca (Gogledd Catalonia)
Osor
1 trefgordd (la Selva)
ossa
1 arthes
l’Ossa Major yr Arth Fawr
ossat
1 asgyrnog
ossada
1 esgyrn, sgerbwd
ossera
1 esgyrndy
osset
1 arth fach
els tres ossets y tair arth fach
osset
1 (gêm) dandis
ossi
1 esgyrnog
ossificació
1 asgwrneiddiad
ossificar
1 asgwrneiddio
Ossó de Sió
1 trefgordd (l'Urgell)
ostatge
1 gwystl
Itàlia es
planteja pagar un rescat pels seus ostatges
Mae’r Eidal yn ystyried talu pridwerth am ei gwystlon
ostensible
1 amlwg, agored
ostensiblement
1 yn agored
ostensori
1 (Cristnogaeth) afrlladfa, monstrans
ostentació
1 rhodres, rhwysg
2 rhodresa, ymorchestu
3 fer ostentació (d’alguna
cosa) gwneud sioe (o rywbeth),
ymffrostio yn rhywbeth
...polítics i gent de negocis que no llegeixen mai cap llibre. I que en fan
ostentació.
...gwleidyddion a busneswyr sydd byth yn darllen llyfr. Ac yn ymffrostio yn
y ffaith.
ostentar
1 dangos
2 gwneud sioe o
ostentós
1 rhodresgar, rhwysgfawr
Si Jesucrist pogués veure l'espectacle tan ostentós
d'aquests dies .... crec que ell mateix s'avergonyiria de l'esglèsia que té
(Angladd y Pab Cátholig, 2005-04-09) Pe buasai Iesu Grist yn gweld y sioe
mor rwysgfawr y dyddiau yma... rw i’n credu y byddai arno yntau gywilydd o’r
eglwys sydd ganddo
ostentósament
1 yn rhodresgar
osteòpata
1 meddyg esgyrn, osteopath
osteopatia
1 meddygaeth esgyrn, osteopatheg
ostiari
1 (Eglwys Gatholig) porthor
2 porthor
ostra
1 wystrysen
2 ostra perlera wystrysen berlog
3 Ostres! (ebychiad o
syndod) Duw mawr! ayyb
ostracisme
1 diarddeliad
ostrer
1 (ansoddair) wystrys
ostrera
1 gwely wystrys
ostrogot
1 Óstrogoth
-ot
1 olddodiad mwyhaol
animalot anifail mawr
OTAN
1 NATO
Otel·lo
1 Othelo
otitis
1 poen clust
otologia
1 clustyddiaeth, clusteg
otorinolaringòleg
1 (ansoddair) otorhinolarungoleg
2 (enw) otorhinolarungolegwr (arbenigwr clust, trwyn a gwddf,
arbenigwr ar anhwylderau’r clustiau neu’r trwyn neu’r gwddf)
(eb) otorinolaringòloga otorhinolarungolegwraig (arbenigwraig clust, trwyn a gwddf,
arbenigwraig ar anhwylderau’r clustiau neu’r trwyn neu’r gwddf)
otorinolaringologia
1 otorhinolarungoleg (gw clust, trwyn a gwddf)
(El doctor J.M. Montserrat Viladiu) va un
metge important i una de les figures destacades de l’otorinolaringologia
catalana i de l’Hospital de Sant Pau tant en l’aspecte científic com en el
vessant humà del tracte amb els pacients (Avui 2004-02-08)
Yr oedd y Meddyg J.M. Montserrat Viladiu yn feddyg pwysig ac un o’r bobl amlwg
mewn otorhinolarungoleg yng Nghatlonia ac yn Ysbyty Sant Pawl, ar yr ochr
wyddonol fel ar yr ochr ddynol sef yn ei berthynas â’r cleifion
Otos
1 trefgordd (la Vall d'Albaida)
ou
1 wy
No és bo ficar tots els ous al mateix cistell
Thâl hi ddim dodi’ch wyau i gyd yn yr un fasged
(“Nid yw’n dda dodi’r wyau i gyd yn yr un fasged”)
ou de xocolata wy siocled
2 ple com un ou dan ei
sang (“llawn fel wy”)
ouera
1 cwpan wy, “ecob”
ovació
1 cymeradwyaeth
ovalat
1 hirgrwn
ovari
1 wyfa
ovella
1 dafad
2 l’interés dels llops per les ovelles (“diddordeb y bleiddiaid yn y defaid”) diddordeb mewn rhywun nad yw er ei
les yntau ond er eich lles eich hun
Des de quan el PP ha tingut interés en el català de València? L'unic interés
que hi ha tingut es el mateix que el dels llops per les ovelles
Ers pryd y mae gan y PP (plaid asgell dde Gastilaidd a gwrth-Gatalanaidd)
ddiddordeb yn y Falenseg? (tafodiaith Gatalaneg a siaredir yng Ngwlad
Falensia). Yr unig ddiddordeb sydd wedi bod ganddi yw’r un sydd gan fleiddiaid
mewn defaid
oví
1 (ansoddair) dafadaidd, defeidiog
Els ramats ovins també tenen la seva importància a Prats de Lluçanès, encara que no
tanta com en altres municipis veïns
Mae diadelloedd o ddefaid yn bwysig hefyd
yn Prats de Lluçanès, er nad cymaint ag yn y pentrefi o’i chwmpas
2 (enw) dafad
Els principals
productes dels ovins són la
carn, la llet (i els seus derivats: formatge, brossat..) i la llana
Y prif gynhyrchion a geir gan ddefaid yw cig, llaeth (a’r deilliadau - caws,
ceulfraen / caws colfran) a gwlân
Els principals afectats per aquesta
malaltia són els bovins, ovins, caprins i porcins
Yr anifeiliad (“y rhai”) sydd yn cael y clefyd hwn yn anad dim yw buchod,
defaid, geifr a moch
explotacions amb ramaderia (dividides en set tipus: bovins, ovins, cabrum, porcins, equins, aviram, conilles)
ffermydd ag anifeiliaid (wedi eu rhannu yn saith o fathau: gwartheg,
defaid, geifr, moch, ceffylau, dodefnod, cwningod)
òvids
1 defaid
oviducte
1 wyffos, wybib
ovípar
1 dodwyol, ofiparol
ovni
1 gwrthrych ehedog anhysbys
òvul
1 wy, ofwm
ovulació
1 ofyliad, bwrw wy
òxid
1 ocsid
oxidant
1 ocsidydd
2 (ansoddair) ocsidol
oxidació
1 ocsidiad
oxidar
1 ocsideiddio
oxigen
1 ócsigen
oxigenació
1 ocsigeniad
oxigenat
1 ocsigenedig
oxigenar
1 ocsigenu
ozó
1 ozon
Adolygiad diweddaraf -
darrera actualització - 2001 05 06 :: 2003-11-02 :: 2003-12-15
:: 2004-01-05 :: 2005-03-22
Ble'r wyf i? Yr ych chi'n
ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web
"CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weø(r) àm ai? Yuu àa(r) vízïting ø peij fròm dhø
"CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I? You
are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia)
Website