http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_n_1144k.htm
0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal
..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta
en gal·lès
....................0009k Y Gwegynllun
/ Mapa de la web
..............................1798k
Geiriaduron / Diccionaris
........................................1794k Geiriaduron ar gyfer
siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants
..................................................0379k Mynegai i’r
Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català
............................................................y tudalen hwn /
aquesta pàgina
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia N - NYONYA |
|
n,n
1 y llythyren n
n’
1 = ne (= ohono, ohoni, ohonynt)
na
1 (geiryn a ddefnyddir o flaen enw bedydd merch) (o’r Lladin domina
= meistres)
na
Bel = Isabel, na Laura = Lowri, na Maria = Mair.
nació
LLUOSOG: nacions
1 cenedl
ser nació fod yn genedl
Sóm nació o comunitat autonoma? Ai
cenedl ydym ni ynteu rhanbarth ymlywodraethol (“cymuned ymlywodraethol”)?
2 nació sense estat cenedl
ddiwladwriaeth
.....les nacions sense estat d'Europa cenhedloedd diwladwriaeth Ewrop
.....la Plaça de les nacions sense estat enw sgwâr yn nhref Tàrrega
(Principat de Catalunya / Tywysogaeth Catalonia) (“Sgwâr y Cenhedloedd
Diwladwriaeth”)
.....Carrer nacions sense estat enw
heol ym mhentref Ondara (la Marina Alta, País Valencià / Gwlad Falensia) (“Heol
(y) Cenhedloedd Diwladwriaeth”)
3 Europa de les nacions (“Ewrop y cenhedloedd”) yr Undeb Ewropeaidd wedi ei
seilio ar genhedloedd Ewrop yn lle bod yn glymblaid o’r gwladwriaethau
presennol
Carrer Europa de les nacions (“heol
Ewrop y cenhedloedd”) enw heol ym mhentref Llinars del Vallès
nacional
LLUOSOG: nacionals
1 cenedlaethol = yn perthyn i genedl; yn achos Catalonia –
Catalanaidd, Catalonia
2 cenedlaethol = gwladwriaethol, yn perthyn i wladwriaeth sydd yn
ormeswr ar genedl arall; (yn achos Catalonia, trwy gyfieithu o’r Gastileg
‘nacional’) Castilaidd
3 (Castileb) mewnol (o fewn gwladwriaeth Sbaen, yn achos Catalonia,
trwy gyfieithu o’r Gastileg ‘nacional’)
vols nacionals = hediadau o fewn
gwladwriaeth Sbaen
4 dia nacional diwrnod cenedlaethol
nacionalisme
LLUOSOG: nacionalismes
1 cenedlaetholdeb
El
nacionalisme es cura amb la independència
Annibyniaeth yw’r feddyginiaeth ar gyfer cenedlaetholdeb
2 nacionalismes mudiadau cenedlaethol
nacionalista
LLUOSOG: nacionalistes
1 cenedlaetholwr
Els nacionalistes gallecs reclamaren un estatut de nació
Mae’r cenedlaetholwyr Galisaidd yn mynnu cael siartr / statud sydd yn
cydnabod taw cenedl yw Galicia (“mynnu cael statud cenedlaethol”)
2 nacionalista espanyol castellà cenedlaetholwr Sbaenaidd
Castileg ei iaith
nacionalista (ans)
1 cenedlaethol = sydd yn ceisio annibyniaeth i genedl
el partit nacionalista gal.lès plaid
genedlaethol Cymru
el partit nacionalista escocès plaid
genedlaethol yr Alban
el partit nacionalista còrnic plaid
genedlaethol Cernyw
nacionalitat
1 cenedligrwydd, dinasyddiaeth
nacionalitzar
1 gwladwriaethu
nacionalitzar-se
1 ymddinasyddio, ymfrodori; dod yn ddinesydd (rhyw wladwriaeth),
cael eich derbyn yn ddinesydd (rhyw wladwriaeth)
nacionalitzar-nos andorrans - l’única sortida Ein hymddinasyddio
fel Andoriaid - yr unig ateb
nació sense estat
1 cenedl ddi-wladwriaeth
nacre
1 cregynnem = haenen tu mewn i rai mathau o gregyn, defnydd arian
tryloyw
Nadal
1 Nadolig
felicitar-li
el Nadal (a algú) dymuno
Nadolig Llawen (i rywun)
Bon Nadal a tothom Nadolig Llawen i Bawb
2 nit de Nadal Noswyl Nadolig
3 per Nadal adeg Nadolig
Quin plat és tradicional a Euskadi per Nadal?
Pa saig sydd yn draddodiadol yn Euskadi adeg Nadolig?
nadala
LLUOSOG: nadales
1 carol Nadolig
Va cantar dues nadales gal·leses Canodd
dau garol Cymraeg
2 cerdyn Nadolig
Vaig enviar 53 nadales per e-mail Anfonais i pum-deg tri o gardiau Nadolig
trwy’r e-bost
nadalenc
LLUOSOG: nadalencs; nadalenca, nadalenques
1 Nadolig
les festes nadalenques Nadolig, y
Gwyliau (“gwyliau Naodoligaidd”)
Quan érem infants i s’acostaven les
festes nadalenques cada any la nostra àvia ens explicava una història
Pan oeddem yn blant a’r gwyliau Nadolig ar y trothwy byddai’n mam-gu yn
dweud stori wrthym
felicitacions nadalenques
cyfarchion Nadolig
dinar nadalenc
cinio Nadolig
guarniments
nadalencs addurniadau Nadolig
D’on venen les tradicions nadalenques? O ble mae’r traddodiadau
Nadoligaidd yn dod?
nadiu
LLUOSOG: nadius; nadiua nadiues
1 brodorol
Cal tenir un
domini nadiu o gairebé nadiu de l’anglès parlat i escrit.
Rhaid bod gennych Saesneg ysgrifenedig a llafar o’r un
safon â’r hyn sydd gan siaradwr brodorol, neu bron â chyrraedd y lefel honno
2 genedigol
casa nadiua cartref
La casa nadiua de Pau Casals conserva l'ambient d'una casa de finals del
segle XIX d'una família molt humil
Mae cartref Pau Casals yn cadw anian ty^ diwedd y ddeunawfed ganrif o eiddo
teulu tlawd iawn
Va estudiar farmàcia i va exercir la
carrera a la seva vila nadiua.
Astudiodd fferyllyddiaeth a
dilynodd ei alwedigaeth yn ei dref enedigol
nadiu
LLUOSOG: nadius; nadiua
nadiues
1 brodor
les guerres
colonials d’Anglaterra contra els
nadius de la India
rhyfeloedd trefedigaethol Llogr yn erbyn brodorion yr India
2 siaradwr brodorol rhyw iaith
En els següents casos, els adjectius són
de significat gairebé igual, però els nadius de la llengua sabem que no són
intercanviables perquè l’ús ha fet que s’associïn a uns noms determinats i no a
altres. Així diem: esquadró volant, cavaller errant, circ ambulant, mostra
itinerant i unitat mòbil
Yn yr achosion sy’n dilyn, mae ystyr yr ansoddeiriau ymron yr un, ond mae
pawb fel ni sy’n siarad yr iaith fel mamiaith yn gwybod nad oes modd rhoi’r
naill yn lle’r llall, am fod yr arfer wedi bod i’w cysylltu ag enwau penodol, a
ddim â’r gweddill ohonynt. Felly yr ŷn ni’n dweud - esquadró volant
(carfan wib), cavaller errant (marchog crwydr), circ ambulant (syrcas deithiol),
mostra itinerant (arddangosfa deithiol)
ac unitat mòbil (uned darlledu allanol / uned darlledu allanol symudol)
nadó
LLUOSOG: nadons
1 baban (= baban newydd ei eni)
nafra
LLUOSOG: nafres
1 clwyf, anafiad
2 briw (= ulcer)
nafta
1 nafftha
naftalina
1 náffthalên
naixement
1 genedigaeth
de naixement o ran genedigaeth
Sóc extremeny de naixement i català de
nacionalitat des de fa trenta-quatre anys
Un o Extremadura wyf o ran genedigaeth, a Chatalaniad o ran cenedligrwydd ers pedair
blynedd ar ddeg ar hugain
2 (ffigurol) genedigaeth, tarddiad
naixença
1 (= naixement) genedigaeth, tarddiad
nàixer
1 (País Valencià) = néixer
Nalec
1 trefgordd (l’Urgell)
nan
LLUOSOG: nans;
1 corrach, corryn
Blancaneus i
els set nans Eira Wen a’r Saith Corrach
2 nana (eb) nanes coraches, corres, corren
nano
LLUOSOG: nanos
1 (Castilegaeth) crwt (De Cymru), hogyn (Gogledd Cymru)
nansa
LLUOSOG: nanses
1 dolen, handlen
nap
LLUOSOG: naps
1 meipen (Gogledd Cymru), erfin (De Cymru)
De les cireres als naps tot va en
gran; dels naps a les cireres tot són penes. (Dywediad) O dymor y ceirios hyd at dymor y
maip, mae popeth o faintioli mawr; o dymor y maip hyd at dymor y ceirios mae’n
fain arnom (“O’r ceirios i’r maip, mae popeth yn mynd ar raddfa fawr; o’r maip
i’r ceirios, mae’r cwbl yn boenau”)
napalm
1 napalm
nap-buf
1 plentyn
2 (person bach o gorff) corrach, swbach, corbedwyn (Gogledd Cymru:
yr hen gorbed, etc)
Nàpols
1 Napoli (yr Eidal)
Nàquera
1 trefgordd (el Camp de Túria)
narcís
LLUOSOG: narcísos
1 cenhinen Bedr
El meu balcó
està florint: geranis, narcisos,
murcianes, frèssies, azalees...
Mae fy malcon yn llawn blodau
(“yn blodeuo”) - blodau pig y crëwyr, cennin Pedr, blodau pig y crëwyr deilen
iorwg, frissias, asaleas...
narcòtic
LLUOSOG: narcòtics; narcàotica,
narcòtiques
1 narcotig
narcòtic
LLUOSOG: narcòtics
1 cyffur narcotig
nard
LLUOSOG: nards
1 (Nardostachys jatamansi) nard = planhigyn o’r India at wneud eli
narguil
LLUOSOG: narguils
1 hwca, huqqah = pib â dwr at ysmygu cywarch, tobaco
nariu
LLUOSOG: narius
1 ffroen
narració
LLUOSOG: narracions
1 adroddiad
narrador
LLUOSOG: narradors
1 adroddwr
narrar
1 adrodd
narrativa
LLUOSOG: narratives
1 rhyddiaith
nas
LLUOSOG: nassos
1 trwyn
2 treure el nas cael cipolwg (“rhoi’r trwyn allan”)
2 no veure-hi més enllà del nas dim yn gweld ymhellach na
phen y trwyn
3 pujar la mosca al nas
(wrth sôn am rýwun sydd yn gwylltio, yn colli ei natur) (“y gylionen yn mynd i
lan o fewn y trwyn”)
pujar-li (a algú) la mosca al nas digio
Els veïns de Gurb ja els ha pujat la mosca al nas Mae trigoloion Gurb yn gandryll
4 no veure-hi més enllà del seu nas ni
+ gallu gweld ymhellach na’i drwyn
No hi veuen més enllà dels seus nassos Allan
nhw ddim gweld ymhellach na’u trwynau
5 nas vermell trwyn coch (arwydd o
fod yn feddwyn)
Pere, el del nas vermell Pere, y meddwyn (“coch ei drwyn”)
nasal
LLUOSOG: nasals
1 trwynol
nasalització
LLUOSOG: nasalitzacions
1 trwynoli, trwynoliad
nat
LLUOSOG: nats; nada, nades
1 wedi ei eni, wedi ei geni
nata
1 hufen
natació
1 nofio
fer natació nofio
Es pot fer
natació a la Bassa del Molí Mae’n bosibl nofio ym Mhwll y
Felin
natal
LLUOSOG: natals
1 genedigol
natalitat
1 genedigiad
2 cyfradd genedigaethau
natiu
1 (= nadiu) brodorol
natja
LLUOSOG: natges
1 ffolen
natura
1 natur
natural
LLUOSOG: naturals
1 naturiol
2 com és natural fel y gellid disgwyl
naturelesa
1 math
naturalisme
1 (celfyddyd) naturiolaeth
naturalista
LLUOSOG: naturalistes
1 naturiaethwr, naturiaethwraig
naturalista
LLUOSOG: naturalistes
1 (celfyddyd) naturiolaethwr, naturiolaethwraig
naturalista
LLUOSOG: naturalistes
1 (celfyddyd) naturiolaethol
naturalitat
1 naturiolwch
naturalitzar
1 cywladu
naturalització
1 cywladiad
naturisme
1 noethni
nau
LLUOSOG: naus
1 llong; arch
el nau de Noè arch Noa
2 (eglwys) corff
3 uned ffatri
nàufrag
LLUOSOG: nàufrags; nàufraga, nàufragues
1 wedi ei llongdryllio, drylliedig
nàufrag
LLUOSOG: nàufrags; nàufraga nàufragues
1 unigolyn wedi ei longdryllio, drylliedig
naufragar
1 (llong) dryllio, suddo
naufragar
1 (person) cael ei longdryllio
naufragi
LLUOSOG: naufragis
1 llongddrylliad
Naüja
1 trefgordd (l’Alta Cerdanya)
nàusea
1 pwys, cyfog
nàutic
LLUOSOG: nàutics; nàutica, nàutiques
1 morwrol
nàutica
1 morwriaeth
Navaixes
1 trefgordd (l’Alt Palància)
naval
LLUOSOG: navals
1 llyngesol; llynges (cymhwysair)
2 llong, llongau (cymhwysair)
3 môr (cymhwysair)
4 indústria naval llongsaernïaeth
navalla
LLUOSOG: navalles
1 rhasel
2 cyllell boced
M'han tret una
navalla Maent wedi bygwth â chyllell
(“wedi cymryd allan cyllell i mi”)
3 cyllell fôr (Ensis ensis)
Navarcles
1 trefgordd (el Bages)
Navarra
1 Nafarroa, talaith Euskalherria
navarrés
1 trefgordd (la Canal de Navarrés)
Navars
1 trefgordd (el Bages)
Navata
1 trefgordd (l’Alt Empordà)
navegable
LLUOSOG: navegables
1 mordwyol
navegació
1 mordwyo, mordwyaeth
2 masnach cludo nwyddau
3 llongau sy’n cludo nwyddau
navegant
LLUOSOG: navegants
1 mordwyol
navegant
LLUOSOG: navegants
1 mordwywr
navegar
1 hwylio
2 mynd ar goll
Navès
1 trefgordd (el Solsonès)
naveta
LLUOSOG: navetes
1 blwch arogldarth
2 adeilad cynhanesyddol yn yr Ynysoedd Balearaidd
navili
LLUOSOG: navilis
1 (barddonol) llong, llestr
nazi
LLUOSOG: nazis
1 nazi
2 nazi = Castiliad (neu Gataloniad sydd yn bleidiol i Castilia) sydd yn
gefnogol i syniadau Naziaeth Gastilaidd
3 nazi = sarhâd yn erbyn rhywun sydd yn anoddefgar
Els nazis et diran nazi (“bydd els
natsïaid yn galw natsi arnat”) Mae’r nazis yn galw nazi ar bobl eraill, y sawl
sydd yn anoddefgar ac yn gefnogwr syniadau asgell dde eithafol sydd fel arfer
yn galw natsi ar ei wrthwyebwyr gan wadu taw natsi yw yntau
ne
1 = en
neboda
LLUOSOG: nebodes
1 nith
nebot
LLUOSOG: nebots
1 nai
nebulós
LLUOSOG: nebulosos; nebulosa, nebuoloses
1 niwlog
2 ffigwrol niwlog
nebulosa
1 niwlen = niwl sêr
necessari
LLUOSOG: necessaris; necessària, necessàries
1 angenrheidiol
necesser
LLUOSOG: necessers
1 cês ymolchi, cês ymdrwsio
necessitada
LLUOSOG: necessitades
1 un anghenus (merch)
2 angen, eisiau
3 carthiad corff
fer les necessitades esmwytháu’ch corff, esmwytháu’ch hun, cael eich
corff i lawr
necessitar
1 eisiau ar, angen ar
necessitat
LLUOSOG: necessitats; necessitada, necessitades
1 anghenus
necessitat
LLUOSOG: necessitats
1 un anghenus (mab)
2 anghenraid
per necessitat o anghenraid
3 La necessitat fa miracles Angen a ddysg i hen redeg
neci
LLUOSOG: necis; nècia, nècies
1 twp
necròfag
LLUOSOG: necròfags; necròfaga, necròfagues
1 marwysol
Nefiac
1 trefgordd (el Rosselló)
negació
LLUOSOG: negacions
1 gwrthodiad
negació
LLUOSOG: negacions
1 nacâd
2 negyddiad
3 gwrthwyneb
necròpolis
1 claddfa
nèctar
1 neithdar
nedador
LLUOSOG: nedadors; nedadora nedadores
1 nofiwr, nofwraig
nedar
1 nofio
2 El mal any, ve nedant “Mae
blwyddyn ddrwg yn dod yn llawn glaw” (“Y flwyddyn ddrwg, fe ddaw dan nofio”)
3 saber nedar
i guardar la roba chwarae’r ffon
ddwybig (“gwybod [sut i] nofio a bod yn rhoi’r dillad i gadw”, hynny yw, bod yn
y dŵr ond ar yr un pryd bod allan o’r dŵr, yn ymbaratói i nofio)
nefand
LLUOSOG: nefands; nefanda, nefandes
1 atgas, erchyll, ffiaidd
nefast
LLUOSOG: nefastos; nefasta, nefastes
1 ofnadwy, trist, trychinebus, gresynus
aquest nefast estat de coses y
sefyllfa resynus hon
nefritis
1 neffritis
negar
1 nacáu
2 gwrthod
3 boddi
4 estar negat (d’alguna cosa) bod yn
amddifad (o rywbeth)
No estàs gens negat de raó Nid wyt
ti’n bell ohoni, nid o gwbl
negar-se
1 negar-se a (gwneud
rhywbeth) gwrthod (â gwneud rhywbeth)
Es nega a donar noms Mae e’n gwrthod
rhoi enwau, Mae e’n gwrthod enwi neb
negat
LLUOSOG: negats; negada, negades
1 diobaith
negatiu
LLUOSOG: negatius; negativa, negatives
1 negyddol
2 (ateb) negyddol
si la resposta és negativa os ‘nage’ yw’r ateb
3 drwg, gwael
El servei de Correus és especialment
negatiu als dos Vallès
Mae gwasanaeth Swyddfa’r Post yn arbennig o wael yn y ddwy sir Vallès
(hynny yw, y rhan ddwyreiniol a’r rhan orllewinol)
negatiu
LLUOSOG: negatius
1 negydd
negativa
LLUOSOG: negatives
1 nacâd
2 gwrthodiad
negligència
1 esgeulustod
neglegir
1 esgeuluso
2 hepgor
negoci
LLUOSOG: negocis
1 busnes
fer negoci gwneud busnes, masnachu
pla de negoci cynllun busnes
negociació
LLUOSOG: negociacions
1 trafodaeth
negociant
LLUOSOG: negociants
1 masnachwr
2 dyn busnes
negociar
1 trafod
2 masnachu
Era fill d’una família de les Borges
Blanques que negociava en vi i oli
Mab teulu o Borges Blanques a fasnachai mewn gwin ac olew yr oedd ef
negociat
LLUOSOG: negociats
1 adran
negre
LLUOSOG: negres; negra, negres
1 du
punt negre man ddrwg am ddamweiniau
...Hi ha molts punts negres a la xarxa
de carreteres catalanes (Avui 2004-01-25)
Y mae llawer o fannau drwg am ddamweiniau yn rhwydwaith ffyrdd Catalonia
2 negre com el carbó mor ddu â’r glo
Esteu negre com el carbó! Rych chi
mor ddu â’r glo (er enghraifft, rhywun sydd wedi ei losgi gan yr haul)
3 (gwin) coch
4
vestir de negre gwisgo du, bod mewn du, bod yn eich du
Vestia sempre de negre Roedd bob amser
yn gwisgo du
negre
LLUOSOG: negres; negra, negres
1 dyn du, gwraig ddu
negrer
LLUOSOG: negrers
1 masnachwr caethweision duon
negrer ansoddair
LLUOSOG: negrer; negrera, negreres
1 (yn ymwneud â’r fasnach mewn caethweision duon)
negreta
1 (Argraffwaith) print du
en negreta mewn print du
Cf en rodona mewn print normal,
en cursiva / en lletra cursiva mewn
llythrennau italaidd
negror
1 düwch
negrós ansoddair
LLUOSOG: negrosos; negrosa, negroses
1 duaidd
neguit
1 pryder
2 anesmwythder
neguitejar
1 peri pryder i
2 peri i ddigio
neguitejar
1 pryderu
2 digio
neguitós
LLUOSOG: neguitosos; neguitosa, neguitoses
1 pryderus
2 wedi digio
3 anesmwyth
néixer
1 geni [naixent, nascut]
al néixer ar eich genedigaeth
Quant pesa un rinoceront blanc
al néixer?
Faint y mae rhinóseros yn pwyso ar
ei enedigaeth?
nen
LLUOSOG: nens
1 bachgen
2 plentyn o fachgen
3 baban o fachgen
4 nens = plant
5 ser nen de papá (bachgen) bod wedi
ei ddifethu (“bod yn fab i Dada”)
nena
LLUOSOG: nenes
1 merch
2 wrth siarad â merch neu wraig; = fy merch i
3 plentyn o ferch
4 baban o ferch
neng
1 Castiliad neu ddisgynnydd i Gastiliad sydd yn byw yng Nghatalonia
ac sydd yn elyniaethus tuag at bob peth Catalanaidd ei natur - yr iaith, y
diwylliant, y Catalaniaid brodorol, Catalonia fel cenedl. Wrth siarad (bob
amser yn Gastileg) y maent yn defnyddio’r gair Catalaneg ‘nen’ (= bachgen,
achan), yr hwn y maent yn ynganu ‘neng’.
Diuen que són independentistes
catalans però a vegades també fan servir un llenguatge no gaire diferent als
neng’s "Oye neng, estás en España, mira tu DNI!".
Maent yn dweud eu bod yn gefnogwyr annibynniaeth i Gatalonia ond weithiau y
maent yn siarad mewn modd sydd ddim yn wahanol iawn i sut mae’r nengs yn siarad
“(yn Gastileg:) Gwranda, bachgen, Yng Nghastilia (“Sbaen”) yr wyt, edrych ar dy
gerdyn hunaniaeth”
nenúfar
LLUOSOG: nenúfars
1 lili ddwr, alaw
neó
1 neon
neoclàssic
LLUOSOG: neoclàssics; neoclàssica, neoclàssiques
1 neo-glasurol
neoclacissme
1 neo-glasuraeth
neoespanyolista
1 neo-Sbaengarol
neòfit
LLUOSOG: neòfits; neòfita, neòfites
1 newyddian, dechreuwr; un newydd gael troëdigaeth grefyddol
2 Eglwys Gatholig newyddian mewn urdd grefyddol
neolític
LLUOSOG: neolítics; neolítica, neolítiques
1 neolithig
neologisme
1 newyddair
neonazi
1 (eg) neo-Natsi
2 (ansoddair) neo-Natsi
La policia investiga una secta neonazi
(pennawd mewn newyddiadur)Yr heddlu yn archwilio sect neo-Nazi
neozelandès
LLUOSOG: neozelandesos; neozelandesa, neozelandeses
1 Seland Newydd
neozelandès
LLUOSOG: neozelandesos; neozelandesa, neozelandeses
1 un o Seland Newydd
neputisme
1 neigaredd, nepotiaeth
Neptú
1 Neifion
nervi
LLUOSOG: nervis
1 nerf
2 gewyn
una carn ple de nervis cig llawn o ewynnau
3 (ffigwrol) cryfder
tenir nervi bod yn wydn fel cortyn,
cadarn fel y graig, bod yn ddiysgog
4 perdre els nervis colli’ch tymer,
gwylltio
Després que tothom perdés els nervis, les coses han tornart a ser normals
Ar ôl i bawb golli’i dymer, mae popeth wedi mynd yn ôl i’r arferl
ser un manat de nervis bod yn nerfau
i gyd
ser un feix de nervis bod yn nerfau
i gyd
consumir-se de nervis ymlâdd,
blino’n lân, ffago’n deg
Dorm les hores necessàries. Oblida’t de passar-te tota la nit en blanc o de
consumir-te de nervis
Cysga’r oriau sy raid. Anghofia am aros ar ddi-hun trwy’r nos, neu flino’n
lân
tenir els nervis a punta bod ar bigau drain, bod fel cath ar farwor
posar-li els nervis de punta bod yn dân ar groen (rhywun), mynd ar nerfau
(rhywun), blino (rhywun)
posar-li (a algú) els nervis a prova rhoi prawf ar nerfau / alluoedd (rhywun)
Vam decidir baixar per un
"rappel" de 45 metres i a alguns ens va posar els nervis a prova
Penderfynon ni fynd i lawr ar lethr sgri o ryw bump a deugain o raddau a
roddodd brawf ar nerfau rhai ohonom
tenir nervis d’acer bod yn hen ewin
o ddyn
nerviós
LLUOSOG: nerviosos; nerviosa, nervioses
1 nerfol
2 byr eich tymor, byrbwyll
3 centre nerviós canolfan nerfol
nerviosisme
1 nerfusrwydd
nespra
LLUOSOG: nespres
1 (Mespilus germanica) medler (= ffrwythyn)
nesprer
LLUOSOG: nesprers
1 (Mespilus germanica) pren medler
net
LLUOSOG: nets; neta, netes
1 glân
2 cymen
3 (pris) clir, net, go iawn
preu net pris net
4 joc net chwarae teg
nét
LLUOSOG: néts
1 wyr
néta
LLUOSOG: nétes
1 wyres
netedat
1 glanweithdra
2 cymhendod
neteja
1 glanháu
neteja
1 glanhâd (gweithrediad)
netejar
1 glanháu
2 clirio
neu
1 eira
Neu a la muntanya, fred a la plana (Dywediad)
Eira yn y mynydd, oerfel ar y gwastadedd
neula
LLUOSOG: neules
1 bisgedyn (= math o afrlladen roledig), waffl
2 niwl
3 (ar blanhigion) cawod
4 gwerthwr ‘neules’
5 mowld i wneud ‘neules’
6 carregar-li els neulers a algú rhoi’r bai ar (rywun) (de
= am)
neulir-se
1 (person) nychu
neulit
LLUOSOG: neulits; neulida, neuida
1 nychlyd
neuràlgia
1 gieuwst
neurastènia
1 nerfwst, newrasthenia
neuròleg
LLUOSOG: neuròegs; neuròloga , neuròlogues
1 newrolydd, newrolwraig
neurologia
1 newroleg
neurona
LLUOSOG: neurones
1 nerfgell, niwron
neurosi
LLUOSOG: neurosis
1 newrosis
neutral
LLUOSOG: neutrals
1 niwtral, amhleidiol
neutralitat
1 niwtraliaeth, amhleidiaeth
neutralitzar
1 niwtraleiddio
neutre
LLUOSOG: neutres; neutra, neutres
1 diryw
neutró
LLUOSOG: neutrons
1 niwtron
nevada
LLUOSOG: nevades
1 cwymp eira
nevar
1 bwrw eira
nevera
LLUOSOG: neveres
1 oergell
nexe
LLUOSOG: nexes
1 necsws
2 dolen
n’hi ha que
1 y mae rhai ohonynt
Joans, Joseps
i ases, n’hi ha per totes les cases (Dywediad) Ieuanau,
Joseffau ac asennau - maent i’w cael ym mhob cartref
n’hi ha que
1 y mae rhai sydd
n’hi ha que... i n’hi ha que...
1 y mae rhai sydd yn... ac eraill sydd yn
ni
1 ni, ddim
ni
1 ni... na... na... na...
ni
1 no... ni.. = ni... hyd yn oed...
niar
1 nythu
Els corbs que niaven als penya-segats
Y brain oedd yn nythu ar y creigiau
ni ase ni bèstia
1 sense dir ni ase ni bèstia heb ddweud na bw na bo
nicaragua
1 Nicaragua
nicaragüenc
LLUOSOG: nicaragüencs; nicaragüenca, nicaragüenques
1 yn perthyn i Nicaragua
nicaragüenc
LLUOSOG: nicaragüencs; nicaragüenca , nicaragüenques
1 un o Nicaragua
niciesa
1 sylw gwirion, sylw hurt
Mentre escoltava totes aquelles nicieses
que, per cert, ja m’esperava, he pogut constatar el que sabia: no tenim res a
veure... amb tota aquella gent (El Punt 2004-02-03)
(Rhaglen deledu â phobl Castîl yn traethu am Gatalonia) Tra yr oeddwn yn
gwrando ar y sylwadau hurt hynny, yr oeddwn gyda llaw yn disgwyl eu clywed, yr
wyf wedi gallu cadarnháu yr hyn yr oeddwn yn ei wybod: nid oes a wnelon ni ddim â’r holl bobl yna
Nicolau
1 Niclas
nicotina
1 nícotîn
nidificant
1 sydd yn nythu
Atles dels ocells nidificants de
Catalunya Atlas o’r adar sydd yn nythu yng Nghatalonia
nidificar
1 nythu
nigromància
1 dewiniaeth
nígul
LLUOSOG: níguls
1 (Ynysoedd Balearig) = núvol
nihilisme
1 dimyddiaeth, nihilistiaeth
nil
1 Nil
niló
1 neilon
nimbus
1 (cwmwl) nimbws
nimfa
1 numff
nimietat
1 hirwyntogrwydd
2 manylder gormodol
nin
LLUOSOG: nins
1 (Ynysoedd Balearig) bachgen bach
nina
LLUOSOG: nines
1 (Ynysoedd Balearig) merch fach
2 dol
2 cannwyll lygad
ningú rhagenw
1 neb
2
no + ser ningú per (fer alguna cosa) ni + gallu (gwneud rhywbeth)
Espanya és com és, i els catalans no som
ningú per demanar-li que deixi de ser qui és.
Mae Sbaen yn Sbaen (“mae Sbaen fel y mae”), ac ni all y Catalaniaid ofyn iddo
beido â bod fel y mae (“nid ydym ni’r Catalaniad yn neb i ofyn..”)
ningú enw gwrywaidd
1 neb = person dibwys
ningú més
1 neb arall
ni... ni...
1 ni... na...
ninot
LLUOSOG: ninots
ffurf fachigol ninotet
1 dol
2 pyped
3 ffigwr cartwn
nínxol
LLUOSOG: nínxols
1 (mynwent) cilfach mewn wal ar gyfer arch / coffin
Ni parlar-ne!
1 Dim diawl o beryg!
ni poc ni gens (rhagenw)
1 ni poc ni gens
(d’alguna cosa) dim (rhywbeth) o gwbl
Després de les calamarsades d’abril no va haver-ne ni poc ni gens de pomes a
la tardor
Ar ôl y cawdoydd o gesair ym mis Ebrill nid oedd dim afalau o gwbl yn y
cynhaeaf
ni poc ni molt
1 (adv) dim o gwbl
No
té raó ni poc ni molt Mae e’n gyfangwbl ymhell ohoni
ni que
1 serch bod...
níquel
1 nicel
ni que fós
1 hyd yn oed os bydd...
Seria demanar massa que demanessin
canviar X ni que fós per el seu fill?
A fyddai’n ormod iddynt ofyn am newid X [symud X a rhoi rhywun arall yn ei
le], hyd yn oed os bydd hynny’n meddwl rhoi ei fab yntau yn ei le?
ni que sigui
1 dim... hyd yn oed
Espanya no podrà mai acceptar ésser governada, ni que sigui indirectament,
per un català
Ni all Sbaen byth derbyn cael
ei llywodraethu gan Gatalaniad, hyd yn oed yn anuniongyrchol
nit
1 nos
2 a plena nit gefn trymedd nos
3 la nit de dilluns a dimarts passats nos Lun ddiwethaf
4 de la nit al dia ar
amrantiad, yn sydyn, yn ddirybudd (“o’r nos i’r dydd”)
Què passa amb la direcció d’ERC després
de les eleccions? De la nit al dia hem passat de ser independentistes a ser
catalanistes
Beth sydd o’i le ar arweinyddiaeth ERC ar ôl yr etholiadau? Yn ddirybudd yr ym
ni wedi newid o fod yn gefnogwyr annibyniaeth i fod yn Gatalangarwyr (yn unig)
Fa un temps aquest home era
independentista i de la nit al dia va passar a ser espanyolista
Ers talwm cefnogwr annibyniaeth [i Gatalonia] oedd y dyn hwnnw, ac
yn sydyn dyma fe’n mynd yn gefnogwr gwladwriaeth Castilia
4 fer torns de nit gweithio’r
shifft nos / y daliad nos
5 fer-se
de nit llwydnosi, nosi, tywyllu
Es feia de nit Yr oedd hi’n
llwydnosi
ni tan sols
1 ddim hyd yn oed
nítid
1 clir
2 pur
nitrogen
1 nítrogen
niu
1 nyth, nythaid
A la vora del riu, no et facis el
niu (“ar
lan yr afon paid â gwneud dy nyth”). Ni ddylid codi tŷ ar lan afon - ryw
ddiwrnod gall orlifo
2 cuddfan
3 caure del niu bod yn ddiniwed, bod yn hawdd eich twyllo
("cwympo o’r nyth")
4 niu de lladres ogof lladron (“nythaid o ladron”)
ni un
1 dim un
nivell
1 lefel
2 a nivell gwastad
3 nivell d’aigua lefel ddŵr, lefel y dŵr
nivell
de mar lefel y môr
4 parlar a molt nivell de veu siarad yn uchel iawn
5 (pwnc) gradd
tenir el nivell C de català bod gennych
dystysgrif rhuglder yn yr iaith Gatalaneg (“y lefel C mewn Catalaneg”)
Els nous agents dels Mossos d'Esquadra provinents de la Guàrdia Civil han de
tenir el nivell C de català, és a dir, el nivell més alt i no poden al·legar-ne
ignorància
Mae rhaid bod gan swyddogion newydd Heddlu Catalaonia sydd wedi dod o
Heddlu Parafilitaraidd Castilia (“y gard sifil”) y radd C yn yr iaith
Gatalaneg, hynny yw, y radd uchaf ac ni allan nhw honni nad y^n nhw ddim yn
siarad Catalaneg (“honni anwybodaeth ohoni”)
no
1 nage
2 Com que no? (ar ôl brawddeg negyddol, i fynegi anghytundeb)
Pam ych chi’n dweud hynny?
3 No senyor! (wrth wrthod rhywbeth ar ei
ben) Ddim o’r fath beth! ("nage, syr")
no
1 (lled-ragddodiad) methu, methiant
la no resolució del problema y methiant i ddatrys y broblem
no aclucar els ulls en tota la nit
1 ni + cysgu’r un winc yn ystod y nos
nobiliari
1 achyddol
noble
1 bonheddig
2 els nobles y bonheddwyr
noblesa
1 bonedd
noces
1 priodas
noces d’or priodas aur
noces de plata priodas arian
vestit de noces gwisg briodas
2 neithior
noció
1 syniad
2 nocions elfennau
Té algunes nocions del bretó Mae’n siarad tipyn bach o Lydaweg
nociu
1 niweidiol
noctàmbul
1 nosrodiol
nocturn
1 nosol
nodrir
1 bwydo
noè
1 Noa
la nau de Noè arch Noa
Noedes
1 trefgordd (el Conflent)
no fa gaire
1 ychydig yn ôl
no fa tant
1 ychydig yn ôl
no fer profit
1 ddim mwynháu (math o fwyd)
no fos cas que
1 rhag ofn
(El sucre) només és esmentat en la llista d’ingredients i amb lletra ben
petita, no fos cas que els diabètics ho poguessin veure (Avui 2004-01-18)
Dim ond yn y rhestr gynhwysion y ceir sôn am y siwgwr, a hwnnw mewn print mân
iawn, rhag ofn bod diabetigion yn gallu ei weld
Són els primers a tapar l’escàndol no
fos pas que es quedessin sense feina
Nhw’r yw’r rhai cyntaf i fygu pob sôn am y cwbwl (“gorchuddio’r sgandal”) rhag
ofn iddynt golli eu swyddi
Als reclusos no els deixen portar
cinturó, no fos cas que es
pengessin
Nid ydynt yn gadael i’r carcharion wisgo gwregys, rhag ofn iddynt grogi eu
hunain
no gaire
1 ddim llawer
no... gaire
1 ddim... ryw lawer
no gens
1 ddim o gwbl
no... gens
1 ddim... o gwbl
noguer
1 = noguera pren collen Ffrengig
2 Noguer cyfenw
noguera
1 pren collen Ffrengig
la Noguera
1 comarca Gogledd
no hi ha res millor que
1 nid oes dim gwell na... (gwneud rhywbeth)
noi
1 bachgen, hogyn, crwt
noia
1 merch, geneth, hogen, croten
nom
1 enw
dir les coses per seu nom siarad yn
blwmp ac yn blaen, siarad yn ddiflewyn ar dafod (“galw pethau wrth eu henw”)
Segueixo ignorant el que vol dir
“federalisme asimètric” i “sobirania asimètrica”. Més aviat em semblen
eufemismes per no dir les coses pel seu nom
Rwy’n dal heb ddeall beth yw ystyr “ffederaliaeth anghymesur” a “sofranaiaeth
anghymesur”. I mi, lledneiseriau ydynt yn anad dim i beidio â galw pethau wrth
eu henw
2 enw bedydd
3 pronom = rhagenw
4 El nom no fa la cosa (“Ni wna’r enw’r peth”) Nid wrth ei enw y mae prynu ci defaid, Nid wrth ei wisg y mae
‘nabod y dyn
-Què en
penseu, de l’entrada en funcionament d’Air Catalunya? -El nom no fa la cosa tens
raó. Només cal llegir la premsa gironina per veure que no són ni
"air" (no tenen avions) ni "Catalunya”, sinó uns peperos de
collons (Vilaweb diumenge, 27 de febrer 2002)
-Beth ych chi’n feddwl am gychwyniad Air Catalunya? -Nid wrth ei enw
y mae prynu ci defaid. Ni raid ond darllen y wasg yn ninas Girona i weld nad ŷnt
nag yn “air” (nid oes ganddynt awyrennau) na “Catalunya” - yn hytrach, aelodau
rhonc o’r Partit Popular (plaid bro-Gastilia adain dde eithafol) ydynt.
nòmada
LLUOSOG: nòmades
1 nomad
nòmada
LLUOSOG: nòmades
1 nomadaidd
nombre
LLUOSOG: nombres
1 rhif
2 nifer
3 un gran nombre de nifer fawr o
4 en nombre superior de yn fwy na... o ran nifer
nombre primer
1 rhif cysefin
nombrós
1 niferus
nom de pila
1 enw bedydd
nomenament
1 penodiad
nomenar
1 penodi
2 (disbarth) galw enw mewn rhestr (wrth nodi pwy sydd yn bresonnol
neu yn absennol)
3 enwi = sôn am
nomenclàtor
1 rhestr enwau lleoedd
El Nomenclàtor oficial de toponímia
de Catalunya, que ha publicat l’Institut d’Estudis Catalans (IEC), recull
els noms oficials dels 946 municipis catalans (El Punt 2004-01-17)
Mae Rhestr Swyddogol Enwau Lleoedd Catalonia, a gyhoeddwyd gan Bwrdd Gwybodau
Catalanaidd, yn cynnwys enwau swyddogol y 946 o drefgorddau yng Nghatalonia
nomenclatura
1 cyfundrefn enwau
només
1 yn unig
només faltaria
1 només faltaria que... ni
ellir disgwyl bod... allwch chi ddim disgwyl..., eithaf hyfrda fyddai...,
eithaf ehofndra fyddai..., hyfrdra o’r mwyaf fyddai..., ehofndra o’r mwyaf
fyddai...
Si algú vol
beure, que es pagui ell mateix la cervesa, només faltaria que
hagués de pagar-lo jo
Os oes rhywun sydd am gael diod bydd rhaid
iddo yntau dalu amdani; eitha hyfrda fyddai ddisgwyl i mi dalu amdano
2 Ein gwaredo rhag...
Només faltaria que a sobre
que ens han negat una selecció pròpia, contribuíssim als èxits esportius
(perquè som els millors) i econòmics de la Federació Espanyola (perquè les
subvencions que atorga la Federació Internacional estan directament relacionades
a la posició del rànking mundial).
(Llywodraeth gwladwriaeth Castilia yn
rhwystro ffurfio tîm cenedlaethol Catalonia, ac yn mynnu bod y chwaraewyr yn
cystadlu o dan faner Castilia) Yng ngolau’r ffaith eu bod wedi rhwystro
inni rhag cael ein tîm ein hunain, ein gwaredo rhag cyfrannu at lwyddiannau’r
Ffederasiwn Castilaidd ym myd chwaraeon (am taw ni yw’r gorau) ac at eu
hariannu (am taw mewn cyfrannedd union â’r lleoliad yn y safle byd-eang y mae’r
cymorthdaliadau y mae’r Ffederasiwn Rhyngwladol yn talu)
3 mynd yn rhy bell fyddai hynny
L’article lloa
les obres de l’alclade de l’època sense negar que era un franquista (només faltaria!) Mae’r erthygl yn
canmol maer y cynod hwnww heb wadu taw Francöwr oedd (mynd yn rhy bell
fyddai hynny)
4 wrth gwrs; mae’n amlwg; does dim rhaid dweud; afraid dweud
Les
administracions tenim obligacions, només
faltaria, però els empresaris
també
Mae gan yr awdurdodau lleol gyfrifoldebau, wrth gwrs, ond mae gan
berchnogion cwmnïoedd hefyd
Aquesta web
explica l’actual situació sociocultural i politica dels Països Catalans (és en
català, només faltaria).
Mae’r wefan hon yn disgrifio’r sefyllfa ddiwylliannol a gwleidyddol
bresennol yn y Gwledydd Catalaneg (mae hi yn Gatalaneg, wrth gwrs)
Tenim tot el
dret a enfadar-nos, només faltaria!
Mae gennym berffaith hawl i
wylltio, wrth gwrs
Els bisbes tenen, només faltaria, tot el dret de dir el que vulguin i tot el dret de
defensar els seus interessos o els seus principis.
Mae gan yr esgobion, wrth gwrs, berffaith hawl i ddweud yr hyn yn maent yn ei
ymofyn a pherffaith hawl i amddiffyn eu diddordebau neu eu hegwyddorion
només que
1 ond bod
nòmina
1 cyfloglen, papur pae
nominal
1 mewn enw
nominatiu
1 (Gramadeg) enwol
nona
1 (iaith plant bach) cysgu-bei
fer nona cysgu
Nonasp
1 trefgordd (la Terra Alta)
non gratus
1 (Lladin) annerbyniol
persona non grata (Lladin) person
annerbyniol
declarar
(algú) "persona non grata" datgan
fod rhywun yn berson annerbyniol
El president
del govern castellà és declarat "persona non grata" a la Universitat
Datgenir fod Arlywydd Llywodraeth Castilia yn
berson annerbyniol yn y Brifysgol
persones non grates pobl annerbyniol
Van proclamar la Guàrdia Civil
institució "non grata" a la Universitat
Datgenwyd fod y Gard Sifil (heddlu parafilitaraidd) yn gorff annerbyniol yn y Brifysgol
No n’hi ha per tant!
1 (wrth sôn am ymateb cryf rhywun i ryw
sefyllfa) Does dim rhaid ei gymryd felly!
no ningú
1 neb = rhywun dinod
En el seu article ple d’insults contra
aquests autors comet la baixesa - que només pot ser fruit de la ignorància – de
tenir per un no ningú
Yn ei erthygl lawn enllibion yn erbyn yr awduron hyn aeth mor isel – o achos ei
anwybodaeth mae’n rhaid – â chredu eu bod nhw’n neb
no pas
1 dim
no passa res
1 mae popeth yn iawn
no per
1 no per esperat menys interessant
nora
1 merch-yng-nghyfraith
noranta
1 pedwar ugain a deg, naw deg
noranta-un,
noranta-una 91
noranta-dos, noranta-dues 92
noranta-tres
93
noranta-quatre
99
noranta-cinc
95
noranta-sis
96
noranta-set
97
noranta-vuit
98
noranta-nou
99
norantè
1 pedawr ugain a degfed, naw degfed
nord
1 gogledd
2 diben, dibendod, nod
nord
1 gogledd, gogleddol
2 Gogledd Catalonia
nord-americà
1 Gogledd América
nordcatalà
1 Gogledd Catalonia
nord-est
1 gogledd-ddwyrain
nòrdic
1 gogleddol
2 Llychlynaidd
Els països nòrdics (Dinamarca, Suècia,
Noruega i Finlàndia) formen un bloc força homogeni tant des del punt de vista
socieconòmic com polític i cultural
Mae’r gweldydd Llychlynaidd (Denmarc, Sweden, Norwy a’r Ffindir) yn ffurfio
bloc gweddol unffurf o safwbynt sosioeconomaidd ac hefyd gwleidyddol a
diwylliannol
nord-oest
1 gogledd-orllewin
no res
1 dim
no-res
1 dim, dim yw dim
2 diddymdra = difodiant, gwagle
3 quedar en no-res dim yn dod ohono
Al final tot va quedar en no-res Yn
y diwedd ddaeth dim o’r cwbl
norma
1 rheol
2 deddf
infringir una norma tramgwyddo,
cyflawni tramgwydd, cyflawni trosedd
normal
1 normal
normalitat
1 normalrwydd
normalització
1 normaleiddio, normaleiddiad
normalitzar
1 normaleiddio
2 safoni
normalitzat
1 wedi ei normaleiddio
2 wedi ei safoni
normand
1 Normaniad
normandia
1 Nórmandi
normatiu
1 safon
normativa
1 rheolau
noruec
1 Norwyaidd
noruec
1 Norwyad
2 Norwyeg
noruega
1 Norwyes
noruega
1 Norwy
nos
1 (rhagenw) ni
nòs
1 (rhagenw) ni
nosa
1 rhwystr, tramgwydd
2 niwsans
fer-li nosa eich boddran chi
nosaltres
1 ni
nosaltres (rhagenw)
1 [gwrthrych arddodiad] ni
parlar amb nosaltres = siarad â ni
Per què ens insulten a nosaltres? = Pam maen nhw’n bwrw sen arnon
ni?
entre nosaltres yn ein mysg
No senyor!
1 (ffurf bwysleisiol ar no)
no se sap
1 ni wyddys
No
se sap on Dyn a wyr ym mha le
nostàlgia
1 hiraeth
sentir nostàlgia
de hiraethu am
nostàlgic
1 hiraethus
2 (enw) un hiraethus
Els nostàlgics del règim de Franco es
troben majoritàriament al PP
Mae’r sawl sydd yn hiraethu am régime Franco
i’w cael gan mwyaf yn y blaid PP
nostramo
1 meistr
2 sgiper
3 (Cristnogaeth) ein Harglwydd
nostrat
1 ein
nostradíssim sydd yn eiddo i
ni fwy na neb arall, sydd yn gyffredin iawn gennym ni’r Catalaniaid
La nostradíssima expressió cornuts i
pagar el beure...
Yr ymadrodd “cornuts i pagar el beure...” sydd yn gyffredin iawn gennym
ni’r Catalaniaid
2 a la nostrada yn ein ffordd ein hunain
nostre
1 (o flaen enw) nostra senyora "ein harglwyddes" (=
Mair Forwyn)
2 (ar ôl enw) cosa nostra mater ar ein cyfer ni
el pa nostre ein bara
beunyddiol
3 (ar ôl ser)
és nostre ein hun ni yw e
Que ens dònin
ja el que hauria de ser nostre des de fa segles (= la independència)
Rhaid iddynt roi i ni unwaith ac am byth
yr hyn ddylai fod gennym ers canrifoedd (= annibyniaeth)
4 el nostre cotxe ein car
rhagenw el nostre ein hun ni
5 la nostra casa ein ty
rhagenw la nostra ein hun ni
6 els nostres amics ein cyfeillion
rhagenw els nostres ein rhai ni
els nostres ein teulu
els nostres ein hochr ni, ein tîm ni
7 les nostres filles ein merched
rhagenw les nostres ein rhai ni
8 (ar ôl rhagenwau)
davant nostre o’n blaenau ni
nota
LLUOSOG: notes
1 marc
2 nodyn
prendre notes gwneud nodiadau
Preneu bona nota Dalier sylw, Sylwer
3 troednodyn
4 newydd
5 (masnach) cyfrif
6 (cerddoriaeth) nodyn
7 enw, enwogrwydd
8 de nota enwog
9 bil
10 (masnach), archeb
11 (Castileb) donar la nota
= eich dangos eich hun, tynnu sylw (trwy weithredoedd ceryddadwy)
notabilitat
1 hynodrwydd
2 rhywun nodedig
notable
LLUOSOG: notables
1 nodedig
2 hynod
3 eithriadol
notablement
1 yn amlwg
2 agreujar notablement gwaethygu’n sylweddol
3 yn eithriadol
notació
1 nodiant
notar
1 sylwi
notar-lo trist
ei weld yn drist
Et noto trist Rw i’n dy weld yn drist
Et noto un xic tens Rw i’n dy weld ar
bigau’r drain braidd
Vinga, ànims noia que fa dies que et
noto molt avall! A fer bona cara.
Dere, cwnn dy
galon, ferch, am mod i’n dy weld yn isel iawn d’ysbryd ers rhai dyddiau
bellach. Siriola!
Anima't que et noto un pèl deprimit.
Cwnn dy galon am mod i’n dy weld dipyn bach yn isel
Et noto una mica exaltat Rw i’n dy weld wedi dy gynhyrfu braidd
El noto estrany avui Rw i’n dy weld yn rhyfedd heddiw
El noto entre resignat i pessimista Rw i’n dy weld fel petaset
ti’n plygu i’r drefn ar yr un ochr ac annobeithio ar y llall
(“rhwng ymostyngar a diobaith”)
Bon dia mossèn. El noto molt nerviós Dydd da, syr (=
offeiriad). Rw i’n eich gweld yn gynnwrf i gyd
2 teimlo
3 gweld
Tampoc noto gaire diferència si faig servir una cinta d’òxid de ferro en comptes
d’una de diòxid de crom
Nid wyf yn gweld fawr o wahaniaeth chwaith
os defnyddiaf dâp ocsid haearn yn lle un deuocsid crom
4 taro ar bapur, nodi
5 marcio
fer notar marcio
notari
1 nótari
2 cyfreithiwr
notaria
1 swydd nótari
2 swyddfa nótari
notarial
1 notarïol
escriptura notarial gweithred notarïol
notariat
1 â sêl nótari, wedi ei wneud gan nótari
notariat
1 swydd nótari
notar-se
1 bod yn amlwg
no tenir cap preferència en concret
1 nid oes wahaniaeth gan rywun
no tenir gens de por
1 ni + arnoch ofn o gwbl
notícia
1 newydd
2 gwybodaeth
noticiar
1 hysbysu
notícies
1 newyddion
tenir notícies (d’algú) clywed (oddi
wrth rywun), clywed (gan rywun), cael llythyr (oddi wrth rywun), cael hanes
(rhywun)
Quan de temps sense tenir noticies teves! Rw i heb glywed dim gen ti ers hydoedd
noticiari
1 colofn newyddion (mewn papur newydd)
2 ffilm newyddion
3 adroddiad newyddion
notificació
1 hysbysiad (= rhoi gwybod i)
notificar
1 hysbysu
notori
1 hysbys
un fet notori ffaith hysbys
és notori que mae pawb yn gwybod fod...
notorietat
1 enwogrwydd
nou
1 naw
nou
LLUOSOG: nous; nova, noves
1 newydd
2 nou vingut newydd-ddyfodiad
2 nou casat newydd eich priodi
3 nou ric newydd-gyfoethog
4 nou de trinca newydd sbon
nou
1 cneuen
2 nou del coll afal Adda
3 ser més el soroll que els nous llawer o fyd ynghylch dim
(“bod yn fwy y sŵn na’r cnau”)
noucentisme
1 mudiad diwylliannol yng Nghatalonia ar ddechrau’r ganrif 1800
nou-cents
1 naw cant
la Nou de Berguedà
1 trefgordd (el Berguedà)
Nou de Gaià
1 trefgordd (el Tarragonès)
nou de trinca
1 newydd sbon
noueta
1 dant olwyn, sbroced
nounat
1 newydd-anedig, newydd eich geni
nou-ric
1 newydd-gyfoethog
nou vegades de cada deu
1 naw gwaith o bob deg, naw gwaith allan o ddeg
nova
1 hanes
2 newydd
la bona nova
newyddion da o lawenydd mawr, llawen chwedl (newyddion da = geni’r
Iesu)
Evangeli segons sant Lluc 2:10 Però
l’àngel els va dir: No temeu, perquè, mireu, us duc la bona nova d’una gran
alegria que serà per a tot el poble
Sant Luc 2:10 A’r angel a ddywedodd wrthynt, Nac ofnwch: canys wele, yr wyf fi
yn mynegi i chwi newyddion da o lawenydd mawr, yr hyn a fydd i’r holl bobl.
Església de la Bona Nova Eglwys y Newyddion Da (enw eglwys)
la Bonanova ardal yn ninas Barcelona
al bonic i selecte barri de la Bonanova de Barcelona
yn ardal hardd a dethol La Bonanova ym Marselona
3 noves = newyddion
Nova Delhi
1 Delhi Newydd
novador
1 dyfeisiwr
novament
1 eto
Nova York
1 Efrog Newydd
Nova Zelanda
1 Seland Newydd
novè
1 nawfed
Novelda
1 trefgordd (les Valls de Vinalopó)
http://ca.wikipedia.org/wiki/Novelda Gwefan Wikipedia
http://www.bloc.ws/locals/novelda/ Gwefan y Bloc
novell
1 dibrofiad
novel·la
1 nofel
novel·lesc
1 ffuglennol
novel·lista
1 nofelydd
novel·listica
1 nofelau (y cyfan gan ryw awdur)
2 ffuglen
3 ysgrifennu nofelau
novembre
1 Tachwedd, mis Tachwedd
2 al novembre ym mis Tachwedd
novena
1 (Eglwys) nawen
novetat
1 newydd-deb
2 syrpréis
3 newydd, hanes
Novetle
1 trefgordd (la Costera)
novia
1 (Castileb) wejen
novio
1 (Castileb) sboner
novici
1 dechreuol
2 dibrofiad
novici
1 (Cristnogaeth) newyddian
2 dechreuwr
3 prentis
noviciat
1 prentisiaeth
no-violència
1 didreisedd, ymwrthod â thrais
no-violent
1 di-drais
’ns
1 = ens ni
nu
1 noeth
nu
i cru yn borcyn (“noeth ac amrwd”)
L’emperador va nu Mae’r
Ymherawdwr yn noeth
2 moel = heb lystyfiant, heb goed
3 gwag, diaddurn
4 bare (wall, etc)
5 veritat nua y gwir moel, y gwir golau
6 (cleddyf) noeth (= wedi ei dynnu)
7 a ull nu â’r llygad noeth (“i lygad noeth”)
nu
1 rhywun noeth
nuar
1 clymu
una corbata ben nuada tei wedi ei
chlymu yn destlus
amb bufanda ben nuada â sgarff wedi
ei chlymu’n dynn
2 cysylltu
nuca
1 gwegil
Nucia
1 trefgordd (la Marina Baixa)
nuclear
1 niwclear
nuclearitztar
1 niwcleareiddio
nuclearitzat
1 wedi ei niwcleareiddio
nucli
1 craidd
2 canol
3 cnewyllyn
nuesa
1 noethder
nul
1 di-rym, annilys
2 (person), da i ddim
3 dim
ser nul bod yn ddim, ni + bod yr
un...
La candidatura del 92 es va
organitzar tot des de Catalunya. La participació de la resta de l’estat era
nula.
Fe drefnwyd yr ymgeisyddiaeth (ar gyfer y Gemau Olumpaidd) yn 1992 i gyd o
Gatalonia. Ni fu’r un cydweithrediad gweddill y Wleidwriaeth.
Nules
1 trefgordd (la Plana Baixa)
Nulles
1 trefgordd (l’Alt Camp)
http://ca.wikipedia.org/wiki/Nulles
Gwefan Wikipedia
http://www.nulles.altanet.org/
Gwefan Cyngor y Pentref
nul·litat
1 (y gyfraith) dirymedd
2 (person) diddymdra
3 diglemdod
numen
1 ysbrydoliaeth
2 dawn
numeració
1 rhifiad
2 rhifolion
numerador
1 (mathemateg) rhifiadur
numerador
1 rhifol
numeral
1 rhifol, niferol
numeral
1 rhifolyn
numerar
1 rhifo
numerari
1 aelod llawn
2 darlithydd parhaol
número
1 rhif
número de telèfon rhif
ffôn
número del carnet d’identitat rhif y cerdyn hunaniaeth
2 nifer
el màxim nombre possible de cymaint
ag sy’n bosibl o
3 (gramadeg) rhif
4 rhifyn (cylchgrawn)
5 número de loteria tocyn lóteri
6 prendre-li el número a gwneud sbort am ben (rywun)
(“cymeryd ganddo ei rif i...”)
7 (gweinidogaeth)
el número dos (dyn) yr is-weinidog
la número dos (benyw) yr is-weinidog
La regidora d’ICV (Iniciativa per
Catalunya – Verds) a Molins de Rei Genoveva Català serà la número dos de Medi
Ambient, la conselleria que encapçala Salvador Milà
Bydd Genoveva Català, cynghorwraig plaid ICV yn nhref Molins de Rei, yn
is-weinidog Adran yr Amgylchfyd , sef yr adran y mae Salvador Milà yn bennaeth
arni
8 maint (esgid) Quin número tens? Pa faint wyt ti’n gymeryd?
numeret
1 twrw, helynt (dangos tymer drwg)
numismàtic
1 niwmismatig
numismàtic
1 niwmismatydd
numismàtica
1 niwmismateg
2 numismatist
nunci
1 negeseuydd
2 herald
3 llysgennad y Pab
nuós
1 cylymog
2 (pren) ceinciog, cnotiog
nupcial
1 priodasol
núpcies
1 priodas
nus
1 cwlwm
2 dolen
3 craidd (problem)
4 crux, core (of a matter)
5 (theatr) trobwynt - man mewn drama lle mae dechrau datrys pob
problem
6 (llaw) migwrn
7 canolfan cyfathrebu
8 cyffordd rheilffordd
9 trosffordd
10 lwmp (yn y gwddwg)
fer-li un nus a la gola dod â lwmp i’ch gwddwg
tenir un nus a la gola bod â lwmp yn eich gwddwg
nutrici
1 maethlon
nutrició
1 maeth
nutritiu
1 maethlon
nuvi
1 darpar-briod
2 priodfab
3 gwr newydd briodi
4 els nuvis y rhai sydd newydd briodi
núvia
1 darpar-briod
2 priodferch
2 merch newydd briodi
nuviatge
1 dillad y briodferch
núvol
1 cwmwl
núvol de pluja cwmwl glaw
bufanúvols dyn balch, dyn
ffroenuchel (“chwyth-cymylau”)
fer núvol bod yn gymylog (“gwneud
cwmwl”)
Avui fa núvol Mae’n gymylog heddiw
2 cwmwl mwg
3 llu o bobl
acompanyat d’un núvol de guardaespatlles
wedi ei hebrwng gan lu o warchodwyr
4 estar pels núvols (pris) bod yn
ddiarhebol o uchel
Les tarifes que paguem per usar la banda
ampla ADSL estan pels núvols
Mae’r prisiau yr ŷm ni yn eu talu i ddefnyddio band llydan ADSL
(“Asymmetric Digital Subscriber Line” llinnell tanysgrifwr digidol anghymesur)
yn ddiarhebol o uchel
núvol
1 cymylog
estar núvol bod yn gymylog
nuvolós
1 cymylog
nyam!
1 miam-miam
Vols un tallet, nyam, de senglar? És d’avui. Nyam
Licet ti gael
sleisen o gig faedd coed? Un heddiw yw e. Miam-miam!
nyam-nyam!
1 miam-miam
nyanyo
1 chwydd
nyap
1 sothach
2 bwngleriaeth
nyaufar
1 malu
2 gwastatu
3 tolcio
Nyer
1 trefgordd (el Conflent)
nyigo-nyogo
1 sgrech
nyigui-nyogui
1 de nyigui-nyogui rywsut rywfodd
2 darn o jync
nyonya
1 diogi
Adolygiad
diweddaraf - darrera actualització - 2001 05 06 :: 2003-11-02 :: 2003-12-15
:: 2004-01-05 :: 2005-03-15 2005-04-06
Ble'r wyf i? Yr ych chi'n
ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web
"CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weø(r) àm ai? Yuu àa(r) vízïting ø peij fròm dhø
"CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I? You
are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia)
Website