http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_ex_1803k.htm


0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal

..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta en gal·lès

....................0009k Y Gwegynllun / Mapa de la web

..............................1798k Geiriaduron / Diccionaris

........................................1794k Geiriaduron ar gyfer siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants

..................................................0379k Mynegai i’r Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català

............................................................y tudalen hwn / aquesta pàgina


..

 

 

 

 

 

 

 

Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Gal·les i Catalunya

Geiriadur Cataloneg-Cymráeg
(ar gyfer siaradwyr Cymráeg)
Diccionari català-gal·lès
(per gal·lesoparlants)

 

EX-EXULTAR

 

 

Adolygiad diweddaraf
Darrera actualització
2005-02-06 : 2005-05-16

 

  


 


ex
1 ee, er enghraifft (talfyriad o’r gair exemple)

ex
1 prefix = c˙n-
l’exdona ei g˙n-wraig

exabrutpe
1 s˙lw swta, rh˙wbeth a ddywedir yn blwmp ac yn blaen

exacció
1 cribddail, cribddeiliaeth

exacerbació
1 gwaethygiad

exacerbar
1 gwaethygu

exacerbat
1 gw˙llt, penboeth

exactament
1 yn gywir
2 yn brydlon

exacte
1 manwl-gywir
2 per ser més exacte a bod yn fanwl gywir (ymadrodd a ddefnyddir wrth gywiro
yr h˙n a ddywedw˙d)

exacte!
1 yn union!

exactitud
1 manylder
2 cywirdeb
3 prydlondeb
4 amb exactitud yn fanwl-gywir, i sicrw˙dd
No sé amb exactitud quants en vindrán Wn i ddim i sicrwydd faint o bobl ddaw

exageració
1 gormodiaith
2 gorliwiad

exagerar
1 gorliwio
2 m˙nd dros ben llestri

exagerat
1 wedi ei gorliwio / ei orliwio
2 història exagerada = celw˙dd golau

exalçar
1 clodfori

exaltació
1 mawrygiad
2 gorgyffro
3 penboethni
4 (Gwleidyddiaeth) eithafiaeth
5 natur penboeth

exaltador
1 cefnogwr brwd

exaltant
1 cyffróus
una sensació exaltant teimlad cyffróus

exaltar
1 mawrygu
2 dyrchafu
el diàleg (entre enemics) no és un bé absolut, ni pot ser exaltat com a panacea de tot
Nid yw trafodaethau (rhwng ddau el˙n) yn ddiben ynddo’i hun, ac ni ellir eu dyrchafu i fod yn ateb i bob problem
3 dw˙sháu = peri i r˙w deimlad dyfu
4 enn˙n
5 (dychym˙g) tanio

exaltar-se
1 colli eich pen (mewn dadl, cwer˙l)

exaltat
1 (dadl) poeth
2 Els ànims dels veïns són exaltats
Mae’r pentrefw˙r o’u co’n las ulw, Mae’r pentrefw˙r yn grac tu hwnt
3 (person) penboeth
4 wedi eich gorgyffói
5 (Gwleidyddol) eithafol

exaltat
1 penboeth˙n, penboethen
2 gwallgof˙n
3 eithafwr (gwleidyddiaeth)

examen
1 arholiad
presentar-se a un exàmen sef˙ll arholiad

2 archwiliad
3 examen de conducció prawf gyrru

examinador
1 arholwr

examinand
1 ymgeis˙dd arholiad, un s˙dd yn sef˙ll arholiad

examinar
1 arholi
2 archwilio
3 arolygu

examinar-se
1 sef˙ll arholiad

exànime
1 difyw˙d

exasperació
1 cythrudd
2 llid

exasperar
1 cythruddo
2 llidio

exasperar-se
1 colli ei limp˙n
2 colli amynedd

exasperat
1 cythruddedig

excarceració
1 rhyddhâd o'r carchar

excarcerar
1 rhyddháu o'r carchar

ex cathedra
1 ex cathedra = (eglw˙s Gatholig) (athrawiaeth, ff˙dd) yn hollwir yn ôl datganiad y Pab ac fell˙ i'w dderb˙n gan bob Catholig
2 ex cathedra = o enau awdurdod neu feistr ac i'w dderb˙n yn ddi-gwestiwn

excavació
1 cloddiad

excavador
1 cloddiwr

excavadora
1 peiriant cloddio

excavar
1 cloddio

excedència
1 gormod, gormodedd
2 estar en excedència
..a/ (gwasanaeth cyhoeddus) wedi eich atal / wedi eich diarddel o’r gwaith ar hanner cyflog (yn ystod achos cyfreithiol, ayyb)
..b/ (cwmni preifat) bod ar seibiant dros dro

excedent
1 gormodol

excedent
1 gormod, gormodedd

excedir
1 exedir en bod genn˙ch fw˙ o
2 m˙nd y tu hwnt i

excedir-se
1 m˙nd yn rh˙ bell, m˙nd dros ben llestri, m˙nd y tu hwnt i derfynau rhesymol neu dderbyniol

excel·lència
1 rhagoriaeth
cantar les excel·lències (d’algú) canu clodydd rhywun
Estàvem xerrant de les excel.lencies de Berlin com a ciutat cosmopolita
Roedden ni’n siarad am ragoriaethau Berlin fel dinas gosmopolitanaidd
llibres que glossen les excel.lencies de la seva cuina
llyfrau sydd yn sôn am ragoriaethau ei cuisine
2 per excel·lencia yn anad dim, uwchláw popeth
3 Sa Excel·lència Eich Ardderchogrw˙dd

excel·lent
1 ardderchog

excel·lent
1 gradd uchaf mewn arholiad
2 gradd ag anrhydedd yn y dosbarth cyntaf (prifysgol)
3 (Hanes) [darn aur Castilia, yn gyfwerth â dau ddarn 'castellano']

exel·lentíssim
1 tra ardderchog

excel·lir
1 rhagori (sobre = ar) = bod yn well nag arall o ran ansawdd,
nodweddion, cyrraeddiadau, etc

excels
1 dyrchafedig

excèntric
1 ecsentrig = heb fod yn gonsentrig
2 ecsentrig, òd
3 (eg) (Mecaneg) ecsentrig

excepció
1 eithriad
Tota regla té la seva excepció (Avui 2004-01-26)
Mae i bob rheol ei eithriad

2 argyfwng
estat d'excepció cyflwr argyfwng, cyflwr eithriadol wrth i lywodraeth neilltuo cyfraith gwlad â gosod cyfraith filwrol yn ei lle, yn sgil gwrthryfel neu drychineb

3 a excepció de ac eithrio, ar wahân i
totes les forces de seguretat, a excepció dels mossos...
y lluoedd diogelwch i gyd, ar wahân i’r “llanciau” (= heddlu ymlywodraeth Catalonia a sefydlw˙d yn 1982)...

excepcional
1 eithriadol, neilltuol

excepte
1 ac eithrio, ar wahân i

exceptuar
1 eithrio = gadael allan, gadael o’r neilltu
2 eithrio = esgusodi (rh˙wun rhag rh˙wbeth), rhyddháu (rh˙wun o r˙wbeth)

excés
1 gormodedd
2 beure a l'excès yfed gormod
3 excès de pes pw˙s gormodol
4 cometre excessos (1) m˙nd dros ben llestri, m˙nd yn rhemp; (2) gwneud creulonderau
5 fins a l'excés yn ormodol, i ormodedd, ormod, yn rh˙ bell
6 excés de velocitat goryrru

excessiu
1 gormodol
2 wedi ei or-wneud
3 amb generositat excessiu yn rh˙ hael, yn or-haul, yn or-haelionus
4 ser excessiu bod yn ormod

excessivament
1 rh˙, eithriadol o

excipient
1 cyffro

excitable
1 (persona) cynyfadw˙, hawdd eich cynhyrfu, cynhyrfawr, emosiynol

excitació
1 cyffro, cynhyrfiad

excitador
1 cynhyrfus, cyffróus, llawn cyffro

excitant
1 cynhyrfus, cyffróus, llawn cyffro

excitant
1 symbyl˙dd, cyfnerth˙dd

excitar
1 cyffrói = peri i golli llonyddwch
2 annog, annos, peri i r˙wun wneud rh˙wbeth
excitar a la revolta annos (rh˙wun) i wrthsef˙ll
3 annog, peri i deimlo rh˙wbeth
excitar-lo a l'odi annos (rh˙wun) i gasáu (rh˙wbeth)
4 enn˙n (teimlad), gwneud i r˙w deimlad amlygu ei hun
excitar la pietat de... enn˙n eich tosturi
excitar l’enveja de... enn˙n eich cenfigen
excitar l’alegria de... enn˙n eich llawne˙dd

excitar-se
1 cynhyrfu, cyffói = colli llonyddwch

exclamació
1 ebychiad = gair neu ymadrodd i fynegi teimlad cr˙f, megis dolur, syndod, dicter, etc

exclamar
1 ebychu

exclamar-se
1 exclamar-se cw˙no, achw˙n
exclamar-se de cw˙no am, achw˙n am
exclamar-se contra cw˙no am, achw˙n am
Els que mes s’exclamen són els que manaven abans
Y mae’r rhai sydd yn cwyno fwyaf (am y sefyllfa bresennol) yw’r rhai oedd mewn grym / yn llywodraethu o’r blaen

exclamatiu
1 ebychiadol

exclaustrar
1 dadwisgo = disw˙ddo (offeiriad)
2 seciwlareiddio

excloent
1 (deubeth) nad ˙d˙nt yn c˙d f˙nd

excloure
1 cau allan = atal rhag dod i mewn neu gael ei gynnw˙s (de = o)
2 cau allan, diarddel (de = o) = (cymdeithas; cynhadledd, ayyb)
ha estat exclosa de la familia mae wedi ei diarddel o’r teulu
3 anghydweddu â = bod yn amhosibl i ddeubeth fod yn yr un lle
ar yr un pr˙d
això exclou allò mae’r naill yn cau allan y llall, mae’r naill yn nacáu’r llall
4 hepgor, gadael allan
RENFE exclou Manresa de la nova xarxa de trens ràpids
Mae RENFE (cwmni rheilff˙rdd gwladwriaeth Castîl) wedi gadael allan dref Manresa o’r rhw˙dwaith o drenau cyfl˙m
5 gwrthod (atebiad i broblem) (posibilrw˙dd)
6 (ateb), gwrthod
7 (posibilrw˙dd) cau allan

excloure's
1 anghydweddu â'i gil˙dd

exclusió
1 gwaharddiad
a exclusió de ac eithrio
per exclusió fel eithriad
2 tlodi, tlodi mawr, d˙gn dlodi
sortir de l’exclusió codi yn y b˙d, dianc rhag tlodi
El govern brasiler busca garantir que els pobres cobrin mensualment uns diners que els permetin millorar les seves vides i sortir de l’exclusió
Mae llywodraeth Brazil yn cynnig sicrháu fod y tlodion yn codi arian bob mis f˙dd yn caniatáu idd˙nt wella eu bywydau a dianc rhag tlodi / a chodi yn y b˙d

exclusiu
1 cyfyngedig
2 neilltuedig, neilltuol, unigr˙w, unig o’i fath, cyfyngedig = nad ˙w i'w gael yn unman arall
un regal molt exclusiu anrheg unigr˙w, anrheg arbenng iawn
un carnet exclusiu ple d'avantages cerd˙n neilltiol llawn manteision
3 llawn-amser = heb amser i'w roi i ddim arall
4 en exclusiu yn unig
productes fabricats en exclusiu per la nostra botiga nw˙ddau wedi eu gwneud ar gyfer ein siop ni yn unig

exclusiva
1 hanes dethol, ‘ecsclwsif’ (newyddiadur) = hanes cyfyngedig i un newyddiadur yn unig
2 cyfweliad dethol, ‘ecsclwsif’ (newyddiadur) = cyfweliad cyfyngedig i un newyddiadur yn unig
3 en exclusiva yn unig
El director del Servei Català de Trànsit, Rafael Olmos, va reclamar ahir el traspàs de la potestat sobre els carnets de conduir, que manté l’Estat en exclusiva. (El Punt 2004-01-17)
Galwodd (“hawliodd”) pennaeth Gwasanaeth Catalanaidd Traffig, Rafael Olmos, ddoe am drosglw˙ddo’r awdurdodaeth i roi allan trw˙ddedau gyrru (“y gr˙m ar ddrw˙ddedau gyrru”) sydd yn perth˙n i’r wladwriaeth yn unig (“y mae’r wladwriaeth yn ei chynnal yn unig”)

4 hawl cyfyngedig (i wneud neu i werthu)

exclusivament
1 yn unig

exclusivista
1 neilltuol˙dd; person hunandybus

exclusivitat
1 neilltuoldeb

excomunicació
1 ysgymuniad

excomunicar
1 esgymuno

excomunicat
1 esgymun

excoriació
1 digroeniad = y weithred o dynnu'r croen oddi ar gorff

excreció
1 cachiad

excrement
1 baw, carth

excrementar
1 ysgarthu, cachu

excrescència
1 tyfiant, ardyfiant,

excretar
1 ysgarthu

exculpació
1 difeiad

exculpar
1 difeio, dieuogi, maddeu
2 rhyddháu, gollwng yn rh˙dd

excursió
1 gwibdaith, pleserdaith
2 taith gerdded, wâc, heic
excursió a peu heic
3 anar d'excursió m˙nd ar wibdaith
4 (milwraeth) c˙rch

excursionisme
1 heicio = cerdded
2 gweld golygfé˙dd
3 m˙nd ar deithiau

excursionista
1 heiciwr, heicwraig
2 ymwel˙dd, twrist

excusa
1 esgus
fer servir d'excusa defnyddio fel esgus
2 ymddiheuriad
3 buscar excuses edr˙ch am esgusodion
4 donar per excusa per... rhoi'r esgus (bod...)
5 donar per excusa per... ymesgusodi

excusable
1 esgusadw˙, esgusodol, maddeuadw˙

excusar
1 esgusodi
2 maddau
3 esgusodi (rhag gwneud rh˙wbeth)
excusar-lo de fer (alguna cosa)

excusar-se
1 ymddiheurio
2 excusar-se d'haver fet (alguna cosa) ymddiheuro am wneud rh˙wbeth
3 excusar-se de fer (alguna cosa) ymesgusodi rhag gwneud rh˙wbeth

excusat
1 dianghenraid
2 wedi eich eithrio
3 estar excusat de... bod wedi eich rhyddháu (o wneud peth)

excusat
1 toiled

èxeat
1 cennad

execrable
1 esgymun = s˙dd yn wrthr˙ch casineb
Aquests del PP són execrables i repudiables Mae pobl y PP ’ma (plaid adain dde eithafol Castilia) yn esgymun a dylid ymwrthod â nhw


execració
1 atgasedd, casineb

execrar
1 llw˙r gasháu

execució
1 cyflawniad
execució d'obres
gwaith adeiladu, gwaith codi ffordd, etc
2 (y gyfraith) dienyddiad
execució sumària dienyddiad yn y fan a’r lle = lladd rh˙wun heb yr un archwiliad neu achos cyfrieithiol i warantu hawliau’r cyhuddedig
3 gweithredu’r gyfraith , gorfodi’r gyfraith, rhoi’r gyfraith mewn gr˙m
4 (Cerddoriaeth) perfformiad
5 (y gyfraith) atafaeliad

executable
1 dichonadw˙, dichonol, posibl

executant
1 s˙dd yn gweithredu

executant
1 gweithredwr

executar
1 cyflawni (gorchym˙n)
2 dienyddio
3 gwneud (yn ôl cynllun)
4 canu, perfformio (cerddoriaeth)
5 (Y Gyfraith) atafaelu

executiu
1 gweithiol
2 consell executiu cyngor gweithiol

executiu
1 gweithredwr
2 llywodraeth

executiva
1 gweithgor

executor
1 s˙dd yn gweithredu

executor
1 ysgutor
executora ysgutores
2 gweithred˙dd
ser un executor secundari bod heb gyfrifoldeb dros r˙w weithred, bod genn˙ch ran lai pw˙sig mewn rh˙w weithred

executori
1 (Y Gyfraith) a ellir ei weithredu, a ellir ei ro mewn gr˙m
2 (Y Gyfraith) (deddf) i'w rhoi mewn gr˙m

exegesis
1 esboniad

exegètic
1 esboniadol

exempció
1 exempció de rhyddhâd o
2 amb excepció de ar wahân i
Es va imposar una nova taxa a la circulació de totes les mercaderies, amb exempció de les estrangeres
Fe roddwyd treth newydd ar gylchrediad pob math o nwyddau, ar wahân i nwyddau o wledydd eraill

exemplar
1 enghreifftiol = yn gwasanaethu fel enghraifft
2 enghreifftiol, esiamplaidd = teilwng i'w efelychu

exemplar
1 rhif˙n, copi (newyddiadur)
exemplar gratuït copi rhad ac am ddim
2 copi (ll˙fr) copi
3 esiampl
4 un nodweddiadol, un cynrychiolaidd
un exemplar de la mateixa espècie un o’r un r˙wogaeth
5 cynrychiad, sbésimen = enghraifft o ddosbarth a ddefnyddir
i'w hastudio

exemple
1 enghraifft = rh˙wbeth nodweddiadol o blith nifer o bethau teb˙g,
rh˙wbeth s˙'n dangos teithi dosbarth
2 enghraifft = rh˙wbeth a ddisgrifir i egluro rheol
3 esiampl = patrwm ymddygiad teilwng i’w efelychu
La millor prèdica és la del propi exemple Gwell pregethu drw˙ osod esiampl (“Eich esiampl eich hun ˙w’r bregeth orau”)
4 enghraifft = person teilwng i'w efelychu
5 gwers = digw˙ddiad a ddefnyddir fel rhybudd i un beidio â gwneud peth
6 servir-li d'exemple (a algú) bod yn wers i un
7 per posar un exemple: er enghraifft
per exemple er enghraifft

exemplificar
1 enghreifftio, egluro trw˙ enghraifft

exempt
1 rh˙dd, afrw˙m
2 exempt d'impostos di-dreth, rh˙dd o drethi

exemptar
1 rhyddháu (de = o)

exèquial
1 angladdol, claddedigaethol, cynhybryngol
ceremònia exequial arw˙l
La ceremònia exequial se celebrà avui dimarts, a les 11 del matí, a l’oratori del tanatori de Badalona
B˙dd yr arw˙l heddiw (d˙dd Mawrth) am un ar ddeg o’r gloch yn y bore, yn yr óratori yn amlosgfa Badalona

exèquies
1 angladd, claddedigaeth, cynhebrwng

exercici
1 ymarferiad
fer exercicis gwneud ymarferion
fer exercicis drilio = (milw˙r) ymarfer i feithrin trefn a disgyblaeth
2 gweithrediad
3 blw˙dd˙n gyllidol, blw˙dd˙n drethol
4 (masnach, gweinyddiaeth) blw˙dd˙n ariannol
5 cyflawniad
en l'exercici de les seves funcions wrth gyflawni eu dyletsw˙ddi
6 exercicis spirituals (Cref˙dd) enciliad
7 en exercici gweithredol
advocat en exercici cyfreithiwr o ran ei sw˙dd

exercir
1 arfer
exercir una certa pressió defnyddio rh˙wfaint o berswâd
2 ymarfer
3 cyflawni (sw˙dd)
Exerceix el ministeri a la parròquia veïna Mae’n offeriad yn y plw˙f nesaf (“mae’n cyflawni yr offeiriadaeth...”)
4 dw˙n (dylanwad) ar
5 gwneud (sw˙ddogaeth)
6 exercir la mala educació bod yn anghwrtais
7 dilyn / canlyn (galwedigaeth)
Va estudiar farmàcia i va exercir la carrera a la seva vila nadiua.
Astudiodd fferyllyddiaeth a dilynodd ei alwedigaeth yn ei dref enedigol

exèrcit
1 byddin
exèrcit d'ocupació byddin gyfeddiannol
exèrcit permanent byddin sefydlog, byddin barháol

exercitar
1 ymarfer
2 dil˙n (proffesiwn)
2 drilio (milw˙r)

exercitar-se
1 ymarfer
2 arfer

exhalació
1 allananadliad, chw˙th, chw˙thad
com una exhalació nerth eich traed
2 tarth, anwedd, mydgdarth, mwg

exhalar
1 anadlu allan, allanadlu
2 gollwng (ochenaid)
3 gollwng (nw˙on)

exhauriment
1 dihysbyddiad

exhaurir
1 dihysbyddu
2 exhaurir un tema dihysbyddu pwnc
3 ser exhaurides totes les entrades ni + bod yr un tocyn ar ôl
Un concert-espectacle d'homenatge a Ovidi Montllor, amb totes les entrades exhaurides, va tancar ahir a la nit al campus dels tarongers de la Universitat de València la diada del 25 d’abril que organitza cada any Acció Cultural del País Valencià (ACPV) (Vilaweb 2005-05-01)
Neithiwr yn Nghampws y Coed Oren Prifysgol Falensia cynhaliwyd cyngerdd-a-sioe teyrnged er cof am Ovidi Montllor. Gwerthwyd pob tocyn i’r cyngerdd. Bu’n diweddglo i’r Wyl 25 Ebrill y mae Acció Cultural del País Valencià (ACPV) yn ei threfnu bob blwyddyn.

exhaust
1 wedi ei dihysbyddu / ei ddihysbyddu
2 wedi diffygio, lluddedig, blinedig, wedi ymlâdd
En aquesta foto se’l veu exhaust i cansat, perquè feia un moment que havia acabat l'entrenament de natació
Yn y ffoto hwn fe’i gwelir yn flinedig ac yn lluddedig am fod yr hyfforddiant nofio newydd ddod i ben

exhaustiu
1 trylw˙r
fer controls exhaustius del fons marí rheoli gwel˙’r môr yn drylw˙r

exhibició
1 arddangosfa
exhibició aèria sioe hedfan

exhibir
1 arddangos
2 dangos

exhort
1 (cyfraith), cyhuddiad

exhortació
1 anogaeth

exhortar
1 annog

exhumació
1 datgladdiad

exhumar
1 datgladdu
2 dod (â rh˙wbeth) i'r golwg, cael h˙d i (ar ôl chwilio)

exigència
1 gof˙n
2 angen

exigent
1 ll˙m
ser exigent amb... gof˙n llawer gan r˙wun
ser molt exigent en... m˙nd i drafferth arbennig dros

exigible
1 hawliadw˙ , arddeladw˙
2 yn ddyledus

exigir
1 mynnu
Les autoritats eigeixen un visat d'entrada
Mae’r awdurdodau yn mynnu bod genn˙ch / bod gan bawb fisa fynediad
2 galw am
3 bod angen ar... wrth...
segons que la situació ho eixigueixi yn ôl y gof˙nion

exigïtat
1 prinder

exigu
1 bychan
2 prin

exili
1 alltudiaeth
2 a l’exili mewn alltudiaeth
viure a l'exili b˙w yn alltud, byw mewn alltudiaeth
govern a l'exili llywodraeth alltud, llywodraeth alltudiedig

exiliar
1 alltudio

exiliar-se
1 alltudio ei hun, ymalltudio
2 exiliar-se del món encilio o'r b˙d

exiliat
1 alltud
Mentre el Parlament de Catalunya retia homenatge als exiliats de la guerra civil, a Madrid la Fundación Francisco Franco feia els preparatius per homenatjar el dictador en l’aniversari de la seva mort (Avui 23-11-2002)
Wrth i Senedd Catalonia dalu teyrnged i alltudion y Rhyfel Cartref, yn Madrid yr oedd y Fundación Francisco Franco yn gwneud y paratoadau i dalu gwrogaeth i’r unben ar ben-blw˙dd ei farwolaeth

eximi
1 amlwg
2 dethol

eximir
1 eithrio
eximeir de eithrio o
Ara bé, res del que hem dit fins ara eximeix ningú
Serch hynn˙, nid ˙w dim o’r h˙n yr ˙m wedi ei ddweud yn eithrio neb (= mae bai ar bawb)

existència
1 bodolaeth
2 amargar-li l'existència poeni enaid rh˙wun
3 existències stoc

existencial
1 dirfodol

existencialisme
1 dirfodaeth = athrawiaeth yn gwrthod bodolaeth
gwerthoedd cyffredinol; yn dal bod rhaid ar bobun greu ei
werthoedd ei hun trw˙ weithredu a thrw˙ f˙w pob eiliad i'r eithaf

existencialista
1 dirfodwr

existent
1 s˙'n bodoli, mewn bod, ar glawr
2 (llyfrau), mewn print
3 mewn stoc

existir
1 bodoli, bod ar glawr
2 deixar d'existar (1) dod i ben (2) m˙nd i wlad well

èxit
1 llw˙ddiant
acabar amb èxit bod yn llw˙ddiant
2 canlyniad
3 bon èxit llw˙ddiant
4 tenir èxit bod yn llw˙ddiannus
5 cân ar y brig
6 portar a l’èxit gwneud (rh˙wun) yn llw˙ddiannus

exitós
1 llw˙ddiannus

ex-libris
1 plât ll˙fr, label perchenogaeth

ex-militant
1 c˙n-aelod (o blaid wleidyddol)

èxode
1 ymadawiad, mynediad allan
2 èxode rural diboblogi gwladol

èxoneració
1 difeiad

exonerar
1 exonerar (algú) d’ (alguna cosa) difeio

exorbitant
1 gormodol, afresymol

exorcisme
1 allfwriad

èxorcista
1 allfwriwr

exorcitzar
1 allfwrw

exornació
1 addurniad

exornar
1 addurno

exòtic
1 egsotig

exotisme
1 blas ar bethau ecsotig

expandir
1 ehangu, helaethu

expansió
1 ehangiad
2 lledaeniad (syniadau)
3 twf
expansió econòmica twf economaidd

expansionar-se
1 (nw˙) ymledu
2 expansionar-se amb (person) ymagor i

expansionisme
1 ymlediaeth

expansionista
1 ymlediadol

expansiu
1 ymledol
2 rhadlon, hynaws

expatriació
1 alltudiaeth

expatriar
1 alltudio

expatriar-se
1 allfudo
2 m˙nd yn alltud (gwleidyddiaeth)

expectació
1 disgw˙liad
2 disgw˙lgarwch, 'pigau drain'

expectant
1 disgw˙lgar

expectar
1 aros am
2 disgw˙l

expectativa
1 disgw˙liad
estar a l'expectiva aros i weld beth ddigw˙ddiff
estar a l'expectiva d'algúna cosa bod yn disgw˙l rh˙wbeth
2 rhagolwg
3 gobaith gobaith
Va lamentar que la indemització que han de pagar els advocats sigui només de 30.050 euros (ells demanaven 430.000 euros). Com a mínim, ja s’ha complert les seves expectatives pel que fa als danys morals
Gresynodd fod yr iawndal y mae rhaid i’r cyfreithw˙r ei dalu yn 30,050 o iwros yn unig. Yr oedd˙nt wedi hawlio 430,000 o iwros. O leiaf, maent wedi cael yr h˙n yr oedd˙nt yn gobeithio ei gael oherw˙dd y (“yngl˙n â’r”) cyhuddiad annheg (hynn˙ ˙w, ar eu cyfreithw˙r ac nid arn˙nt hw˙ oedd y bai bod yr achos heb ddod i’r ll˙s mewn pr˙d)

expectoració
1 poeri
2 poer

expectorar
1 poeri
2 poeri

expedició
1 ymg˙rch
2 anfoniad (masnach)

expedicionari
1 ymgyrchol, ymdeithiol

expedidor
1 anfonwr

expedient
1 addas

expedient
1 dull, modd
2 cyfrwng
3 (Y Gyfraith) expedient judicial achos
4 ffeil
expedient acadèmic cofnodion academaidd
expedient policíac ffeil heddlu
5 cofnodion meddygol
6 expedient disciplinari disgyblu
7 expedient d'expropiació Gorchym˙n Prynu Gorfodol
8 Expedient de Regulació d’Ocupació (ERO) (cynllun ail-drefnu’r gweithlu = cynllun y mae cwmni yn cyflw˙no pan yn bwriadu disw˙ddo rhan o’r gweithlu neu cau ffactri)
No a l’Expedient Dim disw˙ddiadau!

expedir
1 anfon (nw˙ddau)
2 llunio (dogfen)
3 rhoi allan (trw˙dded)
La Generalitat reclama a l’Estat la potestat d’expedir i retirar els carnets de conduir (El Punt 2004-01-17)
Y Gyffredinfa (llywodraeth Catalonia) yn hawlio gan y Wladwriaeth y grym i roi allan ac i ddirymu trwyddedau gyrru

expedit
1 buan
2 (heol) clir

expeditiu
1 prydlon, diymdrói

expel·lir
1 diarddel, bwrw allan

expendre
1 gwerthu (fel asient)
2 manwerthu
3 delio mewn
4 cylchredu (arian ffug)

expenedor
1 manwerthwr
2 deliwr
3 asient
4 dosbarthwr, dosrannwr
5 peiriant gwerthu

expenedor ansoddair
1 sydd yn gwerthu
les màquines expenedores de tabac als bars
y peiriannau gwerthu baco yn y barau

expenses
1 treuliau
a expenses d’(algú) ar gorn (rh˙wun), ar gost (rh˙wun)

experiència
1 profiad = digwyddiad
2 profiad = yr hyn a ddysgwyd
Parles per pròpia experiència? Wyt ti’n siarad o dy brofiad dy hun?
3 arbrawf
4 stori, enghraifft
5 intercanviar experiències cymharu nodiadau
6 experiència pilot cynllun arbrofol, cynllun prawf, cynllun peilot
7 experiència laboral profiad gwaith

experiment
1 arbrawf
2 prawf
fer experiments amb (alguna cosa) arbrofi â (rhywbeth)

experimentació
1 arbrofi

experimentador
1 arbrofwr

experimentar
1 profi
2 teimlo (emosiwn, teimlad)
3 arbrofi
4 dioddef (colled)
5 (codiad, cynydd) ei ddangos ei hun

experimentat
1 profiadol

expert
1 (ansoddair) medrus, deheuig

expert
1 (enw gwr˙waidd) arbenigwr; experta (enw ben˙waidd) arbenigwraig

expiació
1 esburdal

expiar
1 esburdalu
2 anadlu allan
3 darfod, dod i ben

expiatori
1 iawnol, cymodol, dyhuddol

expirar
1 gwneud iawn am bechod, dioddef cosb am bechod

explicable
1 esbonadw˙

explicació
1 esboniad
donar explicacions sobre rhoi esboniadau am

explicar
1 esbonio
Els blavers han fet setze normes fins ara. El fet que hi hagi moltes normes impedeix que hi hagi una norma, no sé si m'explico
Mae’r “blavers” (Falensiaid pro-Gastilia sydd am wneud tafodiaith Gwlad Falensia yn iaith wahanol i’r Gatalaneg) wedi gwneud un ar bymtheg o orgraffau safonol hyd yn hyn. Mae’r ffaith fod cymaint o orgraffau yn rhwystro rhag cael orgraff unigol, os gelli di ddilyn beth sydd gen i (“ni wn a wyf yn f’esbonio fy hun”)

Ens ha explicat amb pèls i detalls coses força interessants
Mae wedi esbonio i ni yn fanwl iawn bethau diddorol tu hwnt

2 cosa que s'explica (per...) a hynny (am...)
El rostre té una alçada d'un metre i mig i, per tant, és més gran que la mida natural humana, cosa que s'explica perquè la pintura havia de ser contemplada des del terra de la nau, a una distància vertical de 12 metres. Mae’r wyneb yn fedr a hanner o uchder ac felly yn fwy na’r maint naturiol, a hynny am fod y peintiad i’w weld o lawr corff yr eglwys, o bellter fertigol o ddeudeng medr
3 dweud
4 adrodd
5 No sé si m'explico Wn i ddim wyt ti’n deall beth sy gyda fi (“wn i ddim a wyf yn f’esbonio fy hun”)

explicar-se
1 deall
2 eich egluro’ch hun, egluro’ch meddwl
Crec que no va saber-se explicar cosa que han aprofitat molts demagogs per a desqualificar-la
Rwy’n credu nad oedd hi’n gallu elglur’i meddwl, ac y mae llawer o ddemagogiaid wedi manteisio ar hyn i

explicatiu
1 esboniadol

explícit
1 di-gêl, eglur, manwl, diamw˙s

explicitar
1 egluro, esbonio

exploració
1 archwiliad
2 archwiliad [meddygol]
practicar-lo una exploració radiològica gwneud archwiliad radiolegol ar r˙wun
3 rhagchwiliad

explorar
1 edr˙ch
2 archwilio
3 rhagchwilio

explosió
1 ffrw˙drad
una explosió gegantina ffrw˙drad enfawr

explosiu
1 ffrw˙drol

explotació
1 ymelwad = defnyddiad, ymgyfoethogi trw˙ gam-drin pobl eraill
l'explotació laboral infantil i de la dona ymelwad o waith plant a merched
2 datblygiad
3 amaethyddiaeth
4 explotació forestal coedwigaeth

explotar
1 gweithio (pwll)
2 ymelwa ar = defnyddio, ymgyfoethogi trw˙ gam-drin pobl eraill
3 ffrw˙dro

exponent
1 dehonglwr
2 enghraifft
un bon exponent d'aquest fet enghraifft dda o’r ffaith hon

exportació
1 allfor˙n
2 allforio (gweithred)
exportació mundial allforio ar draws y b˙d

exportador
1 allforio (cymhw˙sair)
tot i que l'increment de la capacitat exportadora er gwaethaf y ei allu i allforio

exportador
1 allforwr, allforwraig

exportar
1 allforio

exposar
1 arddangos
2 datgan (barn)
3 arddangos (arw˙dd)
4 esbonio (sefyllfa)
5 amlygu (syniadau, barn)
6 dehongli (páragraff astrus)
7 trin, trafod, sôn am (erth˙gl)
8 gadael i gael dylanwad (peth)
9 peryglu, rhoi mewn per˙gl, bwgwth
10 exposar la vida peryglu ei byw˙d / ei fyw˙d
11 exposar la salut peryglu'r iech˙d
12 exposar el prestigi peryglu eich enw da
13 gosod allan (ffeithiau)
14 gadael allan = (baban) gadael baban bach gan riant neu un s˙dd yn ei warchod mewn lle cyhoeddus

exposar-se
1 rhoi ei hun mewn per˙gl

exposat
1 ar ddangos

exposició
1 arddangos (gweithred)
2 gosod allan (syniadau)
3 datganiad
4 gosod allan (damcaniaeth)
5 amlygiad (daearyddiaeth) = lleoliad mewn perthynas â
phwyntiau'r cwmpas
6 exposició d'infant gadawiad allan = cael gwared o faban bach (gan riant neu un s˙dd yn ei warchod) trw˙ ei dael mewn lle cyhoeddus fel y gall eraill ddod o h˙d iddo a’i fabw˙siadu
7 datganiad = gosod allan ffeithiau
8 arddangosfa (celfyddydau)
9 sioe (cystadleuaeth)
exposició canina sioe gŵn
exposició felina sioe gathod
10 dadleniad = rhan o ddrama, nofel, ayyb lle ceir cyflw˙niad i thema a phrif gymeriadau'r gwaith
11 arddangosfa, sioe, ffair (masnach)
exposició de modes sioe ffasiynau
exposició de maquinària agrícola i automoció sioe beiriannau fferm a cheir
exposició de bestiar sioe anifieiliaid fferm bach a dodefnod (efaid, ieir, hwyaid, ayyb)
exposició de bestiar petit sioe anifeiliaid fferm bach a dodefnod (defaid, ieir, hwyaid, ayyb)
exposició de bestiar oví sioe ddefaid
exposició de cavalls i pollins sioe geffylau ac asynnod (asynnod ifanc)
exposició de cavalls i pollins sioe geffylau ac asynnod ifainc
12 exposició universal Ffair y B˙d, arddangosfa ryngwladol
13 dadleniad, dinoethiad = (ffilm) golau yn disg˙n ar ffilm
yn ôl amser â dw˙sedd y golau
14 dangosiad (cerddoriaeth)

exposicio-venda
1 arddangosfa lle y gellir prynu’r cynhyrchion s˙dd ar ddangos

expositor
1 stondinwr

exprés
1 ecsbres
2 café exprès coffi ecspreso
3 clir

exprés
1 trên cyfl˙m

exprés
1 o fwriad

expressament
1 o fwriad

expressar
1 mynegu, datgan
2 lleisio (barn)

expressar-se
1 mynegi ei hun

expressió
1 mynegi, mynegiad
2 mynegiant
3 golwg
4 ymadroddiad, priod-ddull
El seu escrit és ple d'errades ortogràfiques i sintàctiques, i expressions castellanes
Mae ei neges yn llawn gwallau orgraffyddol a chystrawennol, ac ymadroddion Castileg
5 myneglonrw˙dd
6 tenir diverses expressions bod sawl ffurf (ar r˙wbeth)
Que l'anticatalanisme té diverses expressions és cosa sabuda
Mae’n hyb˙s fod sawl ffurf ar wrth-Gatalanrw˙dd

expressionisme
1 mynegiadaeth

expropiació
1 datberchnogiad
2 amddifadiad
3 expropiació forçosa pryniant gorfodol
paralitzar les expropiacions rhoi terf˙n ar brynu (tiroedd) yn orfodol

expropiar
1 datberchnogi
2 amddifadu

expulsar
1 diarddel, bwrw allan
2 diaelodi = amddifadu o aelodaeth, torri allan
3 allgludo = danfon allan o r˙w wlad
expulsar-lo al país del seu orígen allgludo o wlad ei eni
4 (pêl-droed) anfon (oddi ar y cae)

expulsat
1 (Chwaraeon) un wedi ei ddanfon / ei danfon oddi ar y cae ar ôl torri rheolau’r gêm


expulsió
1 diarddeliad
2 diaelodiad
3 (pêl-droed) danfon oddi ar y cae

exquisidesa
1 hyfrydwch

exquisit
1 odiaeth, rhagorol

èxtasi
1 gorawen

extasiat
1 wedi eich sw˙no

extens
1 eang, helaeth
2 hir (cyfweliad)

extensament
1 yn helaeth
Els diaris tractaven extensament el robatori Mae'r newyddiaduron yn sôn yn helaeth am y lladrad

extensió
1 estyniad
2 h˙d
3 maint
4 ehangder (môr)
5 h˙d (amser)
6 amrediad, sgôp

extenuant
1 blinderus
un treball extenuant gwaith blinderus

extenuar
1 blino yn deg

extenuat
1 wedi blino’n deg
Estic extenuat Rw i wedi blino’n deg

exterior
1 allanol
2 comerç exterior masnach dramor
3 política exterior
gwleidyddiaeth dramor

exterioritzar
1 mynegu
2 datguddio, amlygu

Exteriors
1 Sw˙ddfa Dramor

exterminar
1 difodi
un gas mortal que pot exterminar la humanitat
nw˙ marwol all ddifodi’r hil ddynol

extermini
1 difodiad

extern
1 allanol
departament de relacions externes adran cysytiadau allanol

extern
1 y tu allan
des de la perspectiva d'un espectador extern
o safbw˙nt un y tu allan

extern
1 (ysgol bresw˙l) disg˙bl d˙dd, disgybles dd˙dd (o'i gymharu â phresw˙liwr)

extinció
1 darfodiad
estar en perill d’extinció (anifieiliaid, ayyb) bod mewn perygl o gael eu difa, bod dan fygythiad cael eu difa

extingir
1 diffodd (tân, fflam, golau)
Els bombers van necessitar només deu minuts per extingir les flames
Llw˙ddodd y dynion tân i ddiffod y tân ymhen deng munud

extingir-se
1 diffodd (tân)
2 darfod (anifail, planhig˙n)

extint
1 darfodedig, c˙n-
l'extinta corporació metropolitana y g˙n-gorfforaeth fetropolitaidd

extintor
1 diffoddol

extintor
1 diffodd˙dd

extirpació
1 toriad (crothdoriad, etc)
2 gwahaniad

extirpar
1 tynnu (extirpar-li - el / la / els / las = tynnu ei...)
2 diwreiddio, llw˙r ddifa

extorsió
1 cribddail

extra
1 ansawdd uchel
2 ecstra, arbennig
3 número extra rhif˙n arbennig (cylchgrawn, newyddiadur)
4 hores extres oriau tros ben

extra
1 peth ychwanegol, ecstra
2 tâl ychwanegol
3 (cyhoeddiad) rhif˙n arbennig
4 fer un extra rhoi trêt i chi’ch hun
5 ecstra = actor

extracció
1 echdyniad
2 tyniad (lotri)

extracte
1 dyfyniad
2 crynodeb
3 extracte de comptes datganiad cyfrif

extradició
1 estraddodiad

extralimitar-se de
1 m˙nd y tu hwnt i awdurdod un, m˙nd dros y llinell

extramatrimonial
1 allbriodasol, torbriodasol
les relacions extramatrimonials de la seva parella cysylltiadau allbriodasol ei gŵr

extramurs
1 (adferf) y tu faes i furiau’r dref
2 (ansoddair) allanfurol, y tu faes i furiau’r dref
L’església a la dreta era una ermita medieval extramurs
Roedd yr eglwys ar y dde yn feudwyfa ganoloesol allanfurol
3 a extramurs (d’una ciutat) (arddodiad) tu faes i furiau (rh˙w dref)
una petita capella dedicada a la Nostra Senyora dels Àngels situada a extramurs de la ciutat
capel bach wedi ei gysegru i Ein Harglwyddes o’r Angylion, wedi ei leoli tu faes i furiau’r dref
 

extraoficialment
1 yn gyfrinachol, yn answ˙ddogol

extraordinari
1 hynod, anghyffredin
2 arbennig
3 ecstra
4 hores extraordinàries oriau ychwanegol, goramser, oriau tros ben, amser tros ben
fer hores extraordinàries gweithio dros ben oriau, gweithio ymlaen, gweithio heibio’ch oriau
obligar-li (a algú) a fer hores extraordinàries no pagades gwneud i rywun weithio oriau ychwanegol yn ddi-dâl

extraterrestre
1 (ansoddair) allfydol
2 (eg) allfydolyn
Vés a Barcelona i parla català, alguna gent et mira com un extraterrestre...
Cer i Barcelona i siarad Gatalaneg - mae rhai pobl yn edrych arnat fel pe buaset yn allfydolyn (“yn edrych arnat fel allfydolyn”)
 

extravagància
1 afradlondeb
2 dieithredd

extraviar
1 colli

extraviar-se
1 m˙nd ar goll

extrem
1 eithaf
2 eithafol = heb fod yn gymedrol, heb fod yn barod i gymrodeddu,
gorbarod i wireddu delfrydau er gwaethaf pawb a phopeth
3 pellaf
l’Extrem Orient (la Xina, el Japó i la Indo-xina, etc) Y Dwyrain Pell (Tsheina, Japán, Indo-Tsheina)
4 olaf

extrem
1 pen, pen pellaf
passar d'un extrem a l'altre m˙nd o un eithaf i'r llall
2 a l'extrem (d’alguna cosa) ym mhen pellaf (rh˙wbeth)
3 uchafbw˙nt

extremadament
1 dros ben
extremadament perillós peryglus dros ben

Extremadura
1 rhanbarth Sbaen

extremar
1 gwneud peth i'r eithaf
s'han d'extremar les precaucions rhaid bod yn ofalus dros ben
2 mynnu

extremar-se
1 gwneud eich gorau glas

extremat
1 eithafol
2 gormodol
3 da iawn
4 gwael iawn

extremisme
1 eithafiaeth

extremista
1 eithafwr / eithafwraig

extremitat
1 pen, eithaf

extremós
1 (agwedd) eithafol, amghymedrol

extremunció
1 eneiniad diwethaf

extreure
1 echdynnu
2 tynnu allan
3 (glo, ayyb) cloddio / tyrchu / turio (o’r ddaear)
4 (enghraifft) cymr˙d
5 tynnu
extreure-li sang per les anàlisis tynnu gwaed i wneud dadansoddiadau
6 dethol (darn o l˙fr)

extrínsec
1 allanol

exuberància
1 afiath, hw˙liogrw˙dd
2 (llystyfiant) toreth

exuberant
1 afieithus, hw˙liog
2 (llystyfiant) helaeth
3 (ffurf person) llawn

exultació
1 gorfoledd, gorawen

exultant
1 gorfoleddus, gorawenus, llawen

exultar
1 gorfoleddu, llawenháu
 
Adolygiad diweddaraf - darrera actualització 2001-05-11  ::  2003-10-09 :: 2003-12-05 :: 2004-01-13 :: 2005-02-07  :: 2005-03-09

Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weĝrr am ai? Yuu ĝrr vízïting ĝ peij frĝm dhĝ "CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katĝlóuniĝ) Wébsait
Where am I? You are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website
 
CYMRU-CATALONIA

DIWEDD / FI