http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_e_1116k.htm
0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal
..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta
en gal·lès
....................0009k Y Gwegynllun
/ Mapa de la web
..............................1798k
Geiriaduron / Diccionaris
........................................1794k Geiriaduron ar gyfer
siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants
..................................................0379k Mynegai i’r
Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català
............................................................y tudalen hwn /
aquesta pàgina
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia E-EMULSIÓ |
Adolygiad diweddaraf |
E, e
1 y llythyren e (enw: ena)
e?
1 Beth? Be’? (wrth ofyn i rywun ail-ddweud yr hyn a ddywedwyd, ar ôl
methu â’i glywed neu â’i ddeall)
-T’ha trucat l’Alícia
-E?
-Mae Alis wedi dy ffonio di
-Beth?
eben
1 éboni = pren (coeden)
2 éboni = pren (defnydd)
ebenista; ebenistes
1 saer celfi, saer coed
ebenisteria; ebenisteries
1 siop saer celfi
2 saernïaeth celfi
Ebo
1 trefgordd (la Marina Alta)
ebonita
1 ebonit (mwyneg)
Ebre
1 Ebre = enw afon
ebri; ebris; èbria, èbries
1 meddw
ebullicío; ebullicions
1 berw = byrlymu, fel dŵr wrth gyrraedd 100 gradd Selsiws
2 berw = cyffro
3 entrar en ebullició dechrau berwi
4 estar en ebullició bod yn ferw gwyllt, bod yn ferw drwyddo
/ drwyddi
ec!
1 ach-y-fi!
eclèctic; eclèctics; eclèctica, eclèctiques
1 eclectig
eclecticisme
1 eclectigiaeth
Eclesiastès
1 Llyfr y Pregethwyr
eclesiàstic; eclesiàstics; eclestiàstica, eclesiàstiques
1 eglwysig
eclesiàstic; eclesiàstics; eclestiàstica (eb);
eclesiàstiques
1 clerigwr, clerigwraig
eclipsar
1 peri diffyg ar
2 taflu i'r cysgod (ffigurol)
eclipsar-se
1 diflannu yn sydyn
eclosio
1 blodeuo
2 ymdarddiad
eclipsi; eclipsis
1 diffyg (ar y lleuad, ar yr haul, etc), clip, eclíps
eco; ecos
1 atsain, adlais, eco
2 fer eco atseinio
3 fer-se l'eco de les opinions de ailadrodd piniwn un
4 despertar un eco cael effaith
5 tenir effecte ennyn diddordeb
ecografia; ecografies
1 prawf uwchseiniol
ecologia
1 ecoleg
ecològic; ecològics; ecològica, ecològiques
1 ecolegol
ecologista; ecologistes
1 ecolegwr, ecolegwraig
ecònom; ecònoms
1 stiward = gweinyddwr mynachdy
2 stiward = distain llys
3 stiward = gweinyddwr esgobaeth
4 ficer = offeiriad sydd yn cymryd lle rheithor oherwydd bod y
rheithor yn gwael ei iechyd neu allan o’r plwyf
5 ymddiriedolwr = un sydd yn gweinyddu eiddo gwirionyn neu
wastraffwr
economat; economats
1 siop ddisgownt
2 siop gyd-weithredol (â'i phrisiau yn is oherwydd disgowntiau)
3 siop milwyr, NAAFI
economia; economies
1 economeg = gwyddor cynhyrchu a threulio nwyddau a gwasanaethau
2 cynildeb, darbodaeth = rheolaeth ofalus ar adnoddau i osgói
treuliau dianghenraid
3 viure amb economia byw yn gynnil
4 cyniliad = peth wedi ei arbed trwy beidio â defnyddio neu wario yn
ofer
5 ecónomi = bywyd economaidd gwlad, masnach
6 economia dirigida ecónomi cynllunedig
7 ecónomi = sustem economaidd penodol - natur masnachol
(amaethyddol),
natur damcaniaethol (sosialaidd), lleoliad (Rwsaidd)
8 fer economies de cynilo ar
9 fer una economia de temps arbed amser
10 trefniant
econòmic; econòmics; econòmica, econòmiques
1 economaidd = yn ymwneud â'r ecónomi
2 sciències econòmiques economeg
3 diwastraff, bach o ran treuliau, rhad, tjêp (peth)
4 edició econòmica argraffiad poblogaidd
5 darbodus, arbedus, gofalus am y geiniog (person)
un noi molt econòmic bachgen darbodus iawn
6 crisi econòmica argyfwng economaidd
7 problemes econòmics problemau economaidd
8 rhad
sortir-li econòmic bod yn rhad i rywun
econòmicament
1 yn ariannol
economista; economistes
1 economegydd = arbenigwr, arbenigwraig mewn economeg
2 economegydd = un â gradd mewn economeg
3 cyllidwr, cyllidwraig, swyddog cyllid = un sydd yn
rheoli incwm a thraul cwmni neu sefydliad
economitzar
1 cynilo (ar lafar y Gogledd: contreifio)
2 economitzar temps arbed amser
ecosistema
1 écosustem
ecs!
1 ach-y-fi!
ecspanyol
1 gair difrïol, cyfuniad o ecs (= ach-y-fi!) ac espanyol
(Sbaenaidd, Sbaenwr, Sbaeneg; Castilaidd, Castileg, Castiliad)
els ecspanyols y castiliaid ddiawl
ecumènic; ecumènics; ecumènica,ecumèniques
1 byd-eang
2 eciwmwenaidd = yn perthyn i'r Eglwys Gristnogol trwy'r byd,
yn enwedig wrth sôn am undod yr Eglwys
3 eciwmenaidd = yn perthyn i'r mudiad a sefydlwyd yn 1910
i hybu undod rhwng eglwysi Anghatolaidd
4 eciwmenaidd = yn ymwneud â dwy neu fwy o amrywiadau
ar y crefydd Cristnogol sydd yn cyd-weithio
ecumenisme
1 eciwmeniaeth
èczema
1 écsema, llid ar y croen, croenlid
A l’estiu suo tant que em surten èczemes
Yn yr haf rwy’n chywsu cymaint fel fy mod yn cael éscema
edat; edats
1 oedran, oed
tenir + edat bod (rhyw oedran penodol)
Quin edat tens? = Beth yw d'oedran di?
tenir la seva mateixa edat bod
o’r un oedran â hi / ag ef
Un dels dos homes, que tenen la seva
mateixa edat, li va comprar al gener la pistola
Prynodd un o’r ddau ŵr, sydd o’r un oedran ag ef, y pistol iddo ym mis
Ionawr
2 oes = cyfnod hir mewn
hanes
3 edat de la pedra Oes Garreg
4 henoed
5 oes = cyfnod
6 ser major d'edat bod mewn oed (“bod yn fwy o ran oedran”)
7 edat escolar oedran ysgol
8 un home d'edat hen ŵr
9 ser de l'edat de pedra bod yn hynafol (“bod o Oes y
Cerrig”)
10 de mitja edat canol-oed
11 complir la majoria d'edat dod i oed
12 de més edat hynaf
Era el diputat de més edat de Catalunya Fe oedd yr aelod seneddol hynaf
yng Nghatalonia
13 de poca edat ifanc (“o ychydig oedran”)
14 tenir l’edat bod yn ddigon hen (i wneud rhywbeth)
No puc votar perquè no tinc
l'edat Alla i ddim pleidleisio am nad wyf fi’n ddigon hen (“am nad yw’r
oedran gennyf”)
edat del bronze
1 Oes Efydd
edat del ferro
1 Oes Haearn
edelweiss
1 troed y llew, edelweiss
edema
1 oedema, dyfrchwydd, dropsi
Edèn
1 Eden, Paradwys
2 (ffigwrol) paradwys = lle ardderchog
edició; edicions
1 rhifyn
els diaris van fer edicions especials Gwnaeth y newyddiaduron rifynnau
arbennig
2 edició econòmica argraffiad poblogaidd
3 edició a cura (d’algú) wedi ei olygu (gan rywun)
4 rhifyn = (teledu) un mewn cyfres o raglenni o'r un fformat
5 cyhoeddiad
6 achlysur, tro
edicte; edictes
1 cyhoeddeb
2 datganiad = hysbysiad statudol
3 gorchymyn = datganiad am beth y mae rhaid ei wneud
edificabilitat
1 sefyllfa i gael adeiladu
edificació; edificacions
1 adeiladu
2 addysgu
edificant; edificants
1 adeiladol
2 addysgol
edifici; edificis
1 adeilad
2 fframwaith, ystwrythur
edil; edils
1 cynghorwr
Edimburg
1 Caeredin
èdip
1 óedipws
editable
1 y gellir ei gyhoeddi
dificílment editable anodd ei gyhoeddi (e.e. am ei fod yn rhy ddrud, â’r
farchnad yn rhy fach)
editar
1 golygu
2 cyhoeddi
editor; editors; editora,editores
1 cyhoeddi (cymhwysair)
editor; editors; editora (eb) editores
1 cyhoeddwr, cyhoeddwraig
1 golygydd
editorial; editorials
1 cyhoeddi (cymhwysair)
casa editorial cwmni cyhoeddi, cyhoeddwyr
editorial; editorials
1 cwmni cyhoeddi, cyhoeddwyr
editorial; editorials
1 erthygl flaen
edredó; edredons
1 cwrlid plu
2 cwilt
Eduard
1 Edward
2 Iorwerth
educació
1 addysg
Llei General d'Educació “Deddf
Gyffredin Addysg”, 1970-1990
2 hyfforddiant
3 educació de la veu llefaryddiaeth
4 addysgu
5 magwraeth
6 moesau, cwrteisi
Quina falta d'educació! Dyna anghwrtais!
una dona sense educació gwraig anghwrtais
Parleu amb més educació! Peidiwch â siarad mor anghwrtais! Siaradwch â
mwy o gwrteisi!
ser de bona educació bod yn gwrtais
Si parles català i et
parlen en castellà és de bona educació girar l'idioma i parlar en castellà
Os wyt ti’n siarad yn Catalaneg a mae rhywun yn siarad â ti yn Gastileg
mae’n gwrtais newid iaith a siarad yn Gastileg
educar
1 addysgu
2 hyfforddi (anifail)
3 hyfforddi (llais)
4 dysgu
5 magu, dwyn i fyny
educat; educats; educada, educades
1 moesgar, cwrtais
educatiu; educatius; educativa, educatives
1 addysgol, addysg (cymhwysair)
el sistema educatiu no funciona
nid yw'r gyfundrefn addysg yn gweithio
una reforma educativa diwygiad y sustem addysg
edulcorar
1 melysu
efecte; efectes
1 effaith
2 fer bon efecte blas da ar, golwg da ar, gwynt da ar, etc
3 argraff = dylanwad ar y meddwl neu ar ymdeimlad un
4 mal efecte argraff ddrwg
5 bon efecte argraff da
6 en efecte yn wir, yn hollol (ateb)
7 (Meddyginiaeth) effecte secundari = sgil-effaith
8 taleb, bil
9 efectes (1) eiddo, (2) pethau, nwyddau
10 diben
a aquest efecte i’r diben hwn
11 fer-li l'efecte que ymddangos fod...
em fa l'efecte = rwy'n meddwl, rwy o'r farn...
12 tenir effecte cael effaith, digwydd
13 efectes d'escriptori pethau ysgrifennu
14 efectes a pagar talebau i'w talu
15 a l'efecte de er mwyn
16 intentar donar un cop d’efecte (amb alguna
cosa) cynnig gwneud gorchest (o rywbeth), cynnig creu argraff (trwy wneud
rhywbeth) (“rhoi ergyd effaith â rhywbeth”)
efectista; efectistes
1 cyffróus, iasol
efectista; efectistes
1 cyffrwr
efectiu; efectius; efectiva, efectives
1 effeithlon
trobar solucions efectives cael hyd i atebion effeithiol
2 fer efectiu rhoi ar gerdded
3 (grym) gwirioneddol
4 (swydd) cyson, parhaol
efectiu
1 arian parod
2 en efectiu mewn arian parod
3 uned = grwp o filwyr neu o blismyn
L’exèrcit nigerià ha desplegat nombrosos efectius a Kaduna per recolzar la
policia
Mae’r fyddin Nigeraidd wedi anfon sawl uned i Kaduna i
gefnogi’r heddlu
efectivament
1 mewn gwrionedd, i bob
pwrpas
2 yn hollol (wrth ateb un)
efectivitat
1 effeithrwydd
efectuació
1 cyflawniad
efectuar
1 peri, cyflawni, gwneud
2 efectuar un pla rhoi cynllun ar waith
3 efectuar una detenció arestio
4 efectuar una reparació trwsio
5 efectuar una visita ymwéld
6 efectuar una millora gwellháu
7 efectuar un cens cyflawni cyfrifiad
8 efectuar un traspàs trosglwyddo
9 efectuar un registre archwilio
10 efectuar un pagament talu
11 efectuar una entrevista gwneud cyfweliad
efectuar-se
1 (perfformiad) digwydd
2 (gweithred) cael ei chyflawni
efemèride; eferèmides
1 tabl planedau = tabl o safleoedd dyfodol planed, comed neu loeren
2 sêr-ddyddiadur = cyhoeddiad blynyddol sy'n rhoi
gwybodaeth am safleoedd yr haul, y lleuad a'r planedau yn ystod
y flwyddyn i ddod
3 efemèrides = (hanes) dyddiadur, llyfr yn
rhoi ar gadw digwyddiadau yn ystod bywyd un yn ôl y dydd
4 efemèrides = (hanes) cofnod, rhestr o ddigwyddiadau
o'r gorffennol ar yr un diwrnod
5 coffâd = erthygl sy'n coffáu digwyddiad ar yr un dyddiad
efeminat; efeminats; efeminada, efeminades
1 merchetaidd
efervescència
1 eferwad
2 byrlymogrwydd (diod)
3 cyffro (tyrfa)
efervescent; efervescents
1 eferwadol
2 byrlymog
3 bywiog
eficaç; eficaços; eficaça, eficaces
1 effeithiol
2 effeithlon
eficàcia
1 effeithlonrwydd
efígie; efígies
1 delw = cynrychiolad o berson
cremar (algú) en efígie llosgi delw rhywun
2 portread [darn arian]
efímer; efímers; efímera, efímeres
1 byrhoedlog
2 darfodedig, dibara, diflannol, byrhoedlog = nad yw'n para yn hir
3 plaer efímer pleser diflannol
4 felicitat efímera hapusrwydd diflannol
5 dros dro
Ara ja es munten instal·lacions que
només serviran per la celebració del Fòrum, l’anomenada construcció efímera (El
Punt 2003-12-24)
Ar hyn o bryd mae’r pafiliynau fydd yn cael eu ddefnyddio yn ystod y Fforwm yn
unig yn cael eu codi, yr “adeiladiad byrhoedlog” fel y’i gelwir (= yr adeiladau
dros dro)
efímer; efímers
1 cleren undydd = trychfilyn byrhoedlog o'r urdd Ephemeroptera,
sydd yn byw yn ymyl y dŵr. Mae iddi gynffon hir ac adenydd mawr.
eflorescència; eflorescències
1 echdarddiant, brigiant
efluència
1 all-lifiant
efluent; efluents
1 all-lifol
efluvi
1 elifiant
efracció
1 torri i dy, torri i dai
efusió; efusions
1 gollwng (hylif; nwy)
2 gollwng (gwaed)
sense efusió de sang heb ollwng gwaed
3 afiaith
efusiu; efusius; efusiva, efusives
1 dangosiadol (= cymeriad un)
2 twymgalon (diolch)
3 ffreuol = (craig) wedi ei ffurfio o fagma
4 roca effusiva craig ffreuol
EGB
1 addysg ysgol gynradd
(Educació General
Bàsica (EGB) “Addysg Gyffredin Sylfaenol” (oedran 6 - 14)
o dan y “Ddeddf Gyffredin Addysg” Llei
General d'Educació 1970-1990)
egeu; egeus; egea, egees
1 Aegeaidd = yn perthyn i Fôr Aegea
la mar Egea Môr Aegea
ègida
1 tarian
2 sota l'ègida de o dan nawdd
egipci; egipcis; egípcia, egípcies
1 Eifftaidd
egipci; egipcis; egípcia (eb); egípcies
1 Eifftiad, Eifftes
Egipte
1 yr Aifft
egiptologia
1 Eifftoleg = astudiaeth diwylliant yr Hen Aifft
Societat
Catalana d'Egiptologia Cymdeithas Eifftoleg Catalonia
ègloga; èglogues
1 eclog, bugeilgerdd ar ffurf ymddiddan neu ymson
[Lladin ECLOGA = cerdd fer, casgliad o ddetholion < Groeg EKLOGÊ = detholiad
< EKLEGEIN = dethol]
ego
1 ego
I li va dir, “Senyor President, potser Catalunya no es tant important com el vostre ego?”
A fe ddywedodd wrtho, “Eich Anthydedd (Arlywydd), efallai nad yw Catalonia mor
bwysig â’ch ego?”
egocentrisme
1 hunanoldeb
egoisme
1 myfïaeth, egoistiaeth
2 hunanoldeb
egoistament
1 un egoistaidd, yn fyfïol
La vaig ajudar, quan
no tenia diners. I ho vaig fer egoistament, perquè no volia fabricar un
delinqüent més.
Fe’i cynorthwyais, pan nad oedd ganddo arian. A fe’i gwneuthum yn fyfîol,
am nad oeddwn am greu troseddwr arall
egòlatra
1 narsisaidd,
hunanaddoliadol
amb la seva egòlatra actitud
â’i ymddygiad hunanaddoliadol
egolatria
1 narsisiaeth =
hunan-addoldeb
egregi; egregis; egrègia, egrègies
1 amlwg, o fri
egregis personatges cymeriadau o fri
egua
1 = euga caseg
eguet
1 trefgordd (l’Alta Cerdanya)
eh?
1 eh? pardwn? (i ofyn am ailadrodd yr hyn nas deëllir)
eh?
1 ai e? etc (ychwanegiad at frawddeg i ffurfio cwestiwn) ai e? etc
eh!
1 eh!
ehem
1 (ebychiad wrth aros pan yn siarad)
ei
1 hei! (i gael sylw un)
2 hei! (i ddangos wrthwynebiad i’r hyn a ddywedir)
eina; eines
1 offeryn (Sud: twlsyn)
2 cyfarpar : eines
3 gêr: eines
4 pidyn
Salut i feina, i un bon forat per
guardar l’eina (dywediad)
Iechyd a gwaith, a thwll da i gadw’r offeryn / a chont dda i’r pidyn
Eina
1 trefgordd (l’Alta Cerdanya)
Eivissa
1 Eivissa = un o Ynysoedd Catalonia (Castileg: Ibiza)
eima
1 rheswm (Gogledd Catalonia: Rosselló)
Éire
1 Éire
eix; eixos
1 echel [olwyn]
caixa dels eixos cist echel
eix davanter echel flaen
eix posterior echel ôl
eix motor echel yrrol
2 (Mathemateg) echel
3 (Gwleidyddiaeth) echel
4 gwerthyd
5 both olwyn
6 craidd, cnewyllyn = rhan hanfodol
eix;
1 yna (wrth gyfeirio at beth ar bwys cyd-siaradwr)
(Deheubarth Catalonia)
eix;
1 hwn yna (hwnna), hon yna (honna), rheiny (y rhai hynny)
wrth gyfeirio at beth ar bwys cyd-siaradwr (Deheubarth Catalonia)
2 hynny = yr hyn a soniwyd amdano, rheiny = y rhai a soniwyd
amdanynt
wrth gyfeirio at beth ar bwys cyd-siaradwr (Deheubarth Catalonia)
eixalar
1 tocio adenydd aderyn
2 rhwystro (rhag gwneud rhywbeth, rhag gwneud yr hyn yr ych chi am
ei wneud), lleffetheirio, atal, ffrwyno, llesteirio
El món m’eixela Mae’r byd yn fy rhwystro
eixam; eixams
1 haid = ymgynulliad o drychfilod, o adar, o bysgod
un eixam d’abelles haid o wenyn
un eixam de
borinots haid o wenyn bwm
un eixam d’insectes haid o drychfilod
un eixam de mosques haid o gylion
un eixam de mosquits haid o wybed
un eixam de papallones haid o bili-palas, o loynnod byw
un eixam de llagostes haid o locustiaid
un eixam de cullerotets haid
o benbyliaid bach (tafodiaith Falensia)
un eixam de petites meduses haid o sglefrod môr
bach
un eixam de sargs haig
o sariaid (Diplodus sargus) (math o bysgodyn)
un eixam de coloms haid o golomennod
2 haid (= o bobl)
un eixam de nens haid o blant
un eixam de bavosos
estúpids haid o ynfydion glafoeriog
un eixam de turistes haid o dwristiaid
un eixam de gentada haid o bobl
3 clwstwr
un eixam d’antenes clwstwr o arielau
un eixam de llumets clwstwr o oleuadau bach
4 bomba
d’eixam bom glwstwr
Quan s’activa la bomba d’eixam deixa
anar un eixam de petites bombes independents, destinades a diferents objectius.
Pan mae’r bom yn cael ei hactifadu
mae’n rhyddháu haid o fomiau bach annibynnol ar gyfer gwahanol dargedau
5 un eixam de nifer fawr o, llawer
o
Al
Marroc hi ha un eixam de gèneres
musicals Ym Moroco mae llawer o fathau o
gerddoriaeth
6 intel·ligència d’eixam deallusrwydd haid
eixamenar-se
1 heidio = (gwenyn) ymadael â chwch i ffurfio trefedigaeth arall
eixamorar
1 (rhywbeth sych - pridd, er enghraifft) gwneud yn weddol
gwlyb
2 (rhywbeth gwlyb domen - pridd, er enghraifft) sychu nes bod yn weddol gwlyb
eixamorar-se
1 (rhywbeth sych -
pridd, er enghraifft) mynd yn weddol gwlyb
2 (rhywbeth gwlyb domen - pridd, er enghraifft) colli gwlybyr, sychu i ryw
raddau; (dillad) diferu
mentre
la roba s’eixamora wrth i’r dillad ddiferu
eixampla; eixamples
1 ehangiad, helaethiad, estyniad
2 ehangiad = rhan newydd o dref
el barri de l’eixampla cymdogaeth ehangiad y dref, y dref newydd, y
rhandref newydd
El barri antic
pintoresc de Sant Joan és envoltat d’un modern eixampla Mae
hen randref pictiwrésg Sant Ioan wedi eu hamgylchynnu gan ehangiad modern i’r
dref / gan randref newydd
eixamplament
1 ehangiad, lledaeniad, helaethiad
l’eixamplament dels camins de ronda ehangiad y lonydd o amgylch y
pentref
eixamplar
1 lledaenu, ehangu, estyn
eixamplar un escletxa
2 ehangu (gwybodaeth)
L’objectiu
principal d’aquest article és contribuir a eixamplar els coneixements
que tenim sobre l’obra de Verdaguer Prif
ddiben yr erthygl hon yw ehangu ein gwybodaeth am waith Verdaguer
3 lledu, llydanu (ar lafar: lledanu), ehangu
eixamplar les mànigues de la camisa lledu llewys y crys
eixamplar-se
1 ymledu, mynd yn lletach, ehangu, ymehangu
En
aquest punt el camí s’eixampla Yn y fan hyn y mae’r heol yn
ymledu
El carrer de Llobera s’eixampla a la plaça de Sant Pere Mae heol Llobera yn ymledu wrth gyrraedd
sgwâr Sant Pedr
Uns
quilòmetres abans de Margalef, la vall s’eixampla Rai cilomedrau cyn
cyrraedd Margalef mae’r cwm yn ymledu
Arribats al cim del tossal, s’eixampla la perspectiva Wrth
inni gyrraedd pen y bryn y mae’r olygfa’n ehangu
S’eixampla el sender i anem recte Mae’r llwybr yn ymledu ac fe awn ymláen
2 cael ei helaethu
eixancarrar-se
1 agor y coesau (yn enwedig gwraig ar gyfer cyplu)
eixarm; eixarms
1 swyn, cyfaredd
2 crachfeddyginiaeth = cyffurau doctor cwac
eixarmar
1 clirio tir at amaeth, clirio mieri
artigar i eixarmar un indret clirio lle (“clirio [glanháu] a chlirio
lle”)
Van eixarmar tots els
costers i turons del terme per plantar-hi sobretot garrofers i oliveres.
Cliriasant y llethrau a’r bryniau i gyd yny cylch er mwyn plannu yn anad dim
brennau carob ac olewydd.
2 clirio llystyfiant
eixarmar camins
clirio’r lonydd (clirio’r llystyfiant sydd yno)
eixarmar el barranc clirio’r hafn
eixarreir
1 sychu
el aranyons m’eixarreixen el paladar Mae eirin duon fach yn sychu’n ngheg
(“sychu’r daflod”)
2 sychu (effaith yr haul neu’r gwres ar
blanhigion)
eixarreït; eixarreïts; eixarreida, eixarreides
1 crinsych, crimp, wedi ei sychu (am fod yr haul yn gryf)
una
vegetació eixarreïda llystyfiant wedi ei sychu
un prat eixarreït dôl grinsych
l’eixarreïda Plana d’Urgell Gwastaedd
Urgell crinsych
eixelebrat; eixelebrats;
eixelebrada, eixelebrades (enw)
1 difeddwl, anystyriol
És bon nano, una mica eixelebrat, però... Bachgen da yw
e, ond ei fod dipyn bach yn ddifeddwl
d’una manera eixelebrada rywsut
rywsut, yn ddiofal
eixelebrat; eixelebrats;
eixelebrada, eixelebrades (ansoddair)
1 un difeddwl, un sydd ddim yn meddwl cyn gwneud rhywbeth
eixerit; eixerits; eixerida,
eixerides
1 bywiog
2 craff, clefer
un noi eixerit
i ben plantat bachgen craff a golygus
Quin nen més eixerit! Dyna
fachgen craff!
3 ser més eixerit que un
pèsol (= chwim ei feddwl) (“chwimach na physen”)
4 ser més eixerit que un gínjol (= chwim ei feddwl)
(“chwimach na loshin”)
5 effro
eixida; eixides
1 mynd allan (gweithrediad)
2 allanfa
3 beili
eixir
1 mynd allan
2 dod allan
3 eixir de disgyn oddi ar (cerbyd)
4 cychwyn (taith)
5 ymadael (trên)
eixorbar
1 dallu
1 dallu (trwy dynnu’r llygaid)
eixorc; eixorcs; eixorca, eixorques
1 (tir) diffaith
terra eixorca = tir diffaith
La terra és erma, gastada i eixorca Mae’r
tir heb ei drin, wedi ei ddifetha, ac yn ddiffaith
2 ofer
Ara mateix en aquest fòrum hi ha
discussió eixorca, mancada de contingut, aliena al present
Ar hyn o bryd y mae dadl ofer, ddigynnwys, a wnelo ddim â’r byd sydd ohoni
eixordadar
1 byddarol
eixordar
1 byddaru
El persistent soroll del generador eixordava
els espectadors del
concert
Roedd sŵn parhaol y generadur yn byddaru’r gynulleidfa’r cyngerdd
eixorivir
1 deffro
2 deffro, bywiogi
eixorivir-se
1 deffro
2 deffro, bywiogi
eixugador; eixugadors; eixugadora, eixugadores
1 sychu (cymhwysair)
eixugador; eixugadors
1 clwtyn sychu
eixugamà; eixugamans
1 tywel cegin
2 peiriant sychu dwylo, sychwr aer
poeth
Els
eixugamans. Mira que en són
d'inútils aquests aparells. Peiriannau
sychu dwylo,. Dyna dda i ddim yw y peiriannau hyn.
3 (ansoddair) paper eixugamans tywel sychu dwylo papur
eixugar
1 sychu (trwy anweddiad)
perquè el sol d’estiu eixuga ràpidament la terra
am fod haul yr haf yn cyflym sychu’r pridd
2 sychu (trwy rwbio), tynnu
gwlybedd â chlwtyn
3 eixugar-se sychu’ch hun
Vaig eixugar-me amb una
tovallola seca Fe sychais fy hun â thywel sych
4
clirio (dyled)
eixugar el
dèficit economic clirio’r ddyled
5
eixugar-se (+ rhan o’r corff) sychu’ch....
Eixuga’t els cabells Sycha dy wallt
Jo vaig
a eixugar-me el cabell Rw i’n mynd i sychu fy ngwallt
eixugar-se amb
energia la cabellera sychu’ch gwallt yn
egnïol
eixugar-se les mans sychu’ch
dwylo
eixugar-se la suor de la cara amb un mocador sychu’r chwys oddi ar eich wyneb â hances
eixugar-se la suor del front sychu’r chwys oddi ar eich talcen
eixugar-se
les mans sychu’ch dwylo
eixugar-se el cul sychu’ch tin
6 eixugar els plats sychu’r llestri
rentar i eixugar un enciam golchi a sychu letysen
7 eixugar-se
Una
vegada s'ha eixugat la cola... Pan yw’r glud wedi sychu...
Se m'ha eixugat la gola de tant
de parlar Mae fy ngheg (“fy llwnc”) wedi sych ar ôl siarad cymaint
(mans) Eixuga-te-les amb
això (Dwylo) Golcha nhw â hwn
8 sychu (dagrau)
S'eixugava les llàgrimes Roedd hi’n
sychu’i dagrau
eixugar-se els ulls sychu’ch llygaid
9 clirio (dyled)
eixugar
el dèficit economic clirio’r
ddyled
10 mopio, rhoi mopiad i
Va agafar un drap de cuina i va començar a eixugar la taula Cafodd afael mewn clwtyn cegin a chychwyn sychu’r bwrdd
Es va ajupir per a eixugar el terra Cyrcydodd i
sychu’r llawr
11 blotio (inc)
12 (berf heb wrthrych) posar les
sabates a eixugar al pati rhoi’r esgidiau i sychu yn yr
iard
13
eixugar-se bod allan o brint (llyfr)
14 eixugar-se gwywo
(planhigyn)
15 eixugar-se sychu, mynd yn sych
La tovallola encara no s'ha eixugat Nid yw’r tywel wedi sychu eto
eixuga-vidre
1 sychydd ffenestr flaen
eixugat; eixugats; eixugada, eixugades
1 allan o brint, mâs o brint
eixut; eixuts; eixuda, eixudes
1 sych
Cal
emmagatzemar-la en un lloc eixut i lliure d’humiditats
Rhaid ei storio mewn lle sych (“sych a rhydd o leithderau”)
pou eixut ffynnon sych, ffynnon goeg
pa eixut bara ddoe, bara
henbob
Carrers mullats, calaixos eixuts (Dywediad) (“heolydd
gwlyb, droriau sych”) Pan fydd yn bwrw glaw, mae’r siopwyr yn colli arian am
fod eu cwsmeriaid yn aros gartre
2 tenau (cig)
3 annymunol (cymeriad)
4 cras (tir)
5 dywedwst
home eixut dyn dywedwst
eixut (eg)
1 sychder
l'eixut estival sychder yr haf
ejaculació; ejaculacions
1 sbyrtiad
ejacular
1 sbyrtio
ejecció; ejeccions
1 diarddeliad
2 saethiad
el
1 yr, y + enw gwrywaidd unigol
(1) o flaen cytsain el gat = y gath
(2) o flaen “i” gytseiniol el iogurt
= yr iogwrt
(3) o flaen “u” gytseiniol el uoquenc
També o flaen cytsain: lo gat y gath
(hynafol neu dafodieithol)
O flaen llafariad: “l’”
agafa'l gat gafael yn y gath
l'aigua y dŵr
2 el qual
3 el meu, el teu, el seu etc
4 gydag enw'r mis a partir de
l'octubre
5 O flaen enwau haniaethol l'home
y dynolryw
l'amor cariad
el
1 (y fannod ddiryw o flaen ansoddair) el bell = yr harddwch, yr hyn sydd yn hardd
el
1 rhagenw personol no el
conec Dw i ddim yn ei nabod
ela;
eles
1 el, enw'r llythyren l
elaboració
1 gwneuthur, cynhyrchu
el procés d’elaboració y broses gynhyrchu
disseny i elaboració de
materials docents cynllunio
a chynhyrchu deunydd dysgu
l’elaboració de l'oli d’oliva verge extra de primera premsada en fred cynhyrchu olew olewydd gwyryf ecstra (= ag asidedd o dan
1%) o’r oerwasgiad cyntaf
elaborar
1 cynhyrchu
elaborar productes alimentaris cynhyrchu
bwydydd
2 llunio (damcaniaeth)
3 (ffeil, adroddiad) gwneud
elàstic; elàstics; elàstica, elàstiques
1 ystwyth
2 lastig
3 adlamol (arwyneb)
elàstic; elastics
1 bresus: elàstics
elasticitat
1 ystwythder
2 adlamedd
Elda
1 trefgordd (l'Alt Vinalopó)
(Treflan Gastileg ei hiaith yn ôl deddf Cyffredinfa Falensia)
(Castileg: Elda)
el de...
1 el de dalt y dyn o’r fflat uwchbén
elecció; eleccions
1 dewis, detholiad
2 etholiad
a les darreres eleccions yn yr
etholiadau diwethaf
3 elecció encertada dewis
synhwyrol
4 eleccions etholiad
5 eleccions parcials is-etholiad
6 eleccions generals etholiad
cyffredinol
7 eleccions legisatives etholiad
seneddol
electe; electes; electa, electes
1 etholedig
2 president electe arglwydd
etholedig
elector; electors; electora (eb); electores
1 etholwr, etholwraig
electoral; electorals
1 etholiadol
2 campanya electoral ymgyrch
etholiadol
3 acte electoral rali
etholiadol
4 cens electoral rhestr
etholwyr
5 etholiad (cymhwysair: nit
electoral = nos yr etholiad)
els reiterats èxits electorals y
llwyddiannau etholiadol mynych
electorat; electorats
1 etholaeth = pleidleiswyr
2 pleidleiswyr
l' electorat convergent pleidleiswyr
Convergència i Unió
elèctric; elèctrics; elèctrica, elèctriques
1 trydan (cymhwysair), trydanol
elèctrica
1 cwmni trydan
l’elèctrica Enher y cwmni trydan
Enher
electricista; electricistes
1 trydanwr, trydanwraig
electricitat
1 trydan
2 electricitat estàtica (eb)
trydan statig
3 donar l'electricitat (b)
troi'r trydan ymláen
4 tallar l'electricitat (b)
troi'r trydan i ffwrdd
5 subministrament
d'electricitat electricity supply
electritzar
1 trydaneiddio
electró; electrons
1 electron
electrocutar
1 trydanladd = lladd trwy gyfrwng sioc trydan
elèctrode; elèctrodes
1 electrod
electrodomèstic; electrodomèstics;
electrodomèstica, electrodomèstiques
1 trydanol (wrth gyfeirio at beiriannau yn y cartref)
electrodomèstic; electrodomèstics
1 electrodomèstics = peiriannau trydanol yn y cartref (peiriant
golchi,
set teledu, etc)
electrogen; electrogens; electrògena, electrògenes
1 generadur (cymhwysair), generadurol
electrogen; electrogens
1 generadur
(l') Eliana
1 trefgordd (el Camp de Túria)
electroimant; electroimants
1 electromagned = magned o ddarn o haearn a choil o wifr
o'i gwmpas yr â cerrynt o drydan ar hyd-ddi
electròlit; electròlits
1 eléctrolut = sylwedd sydd yn toddi mewn dŵr i roi toddiant
sydd yn gallu dargludo cerrynt trydan
electròlisi
1 electrólusis = dadelfeniad cemegol trwy ddefnyddio cerrynt trydan
electrònic; electrònics; electrònica, electròniques
1 trydanol, (cymhwysair) trydan
orgue electrònic organ drydan
2 (cymhwysair) rhyngrwyd
comerç electrònic masnachu ar y rhyngrwyd
correu electrònic e-bost
electroscopi; electroscopis
1 eléctrosgôp = offeryn i ddarganfod a mesur ymbelydredd
electrostatic; electrostàtics; electrostàtica, electrostàtiques
1 electrostatig
elefant; elefants; elefanta, elefantes
1 éliffant
2 elefantó éliffant
bach
elefantiási
1 eleffantïasis = clefyd trofannol wedi ei achosi gan barasitiaid
ac yn dangos ei hun trwy ymchwydd enfawr yn y coesau a thewychiad y croen
elegància
1 ceinder
elegia
1 marwnad, galarnad
elegant
1 lluniaidd, destlus
elegíac
1 marwnadol,
galarnadol
elegir
1 dethol, dewis
2 ethol
si surt elegit president os caiff e
ei ethol yn arlywydd
elegir un diputat ethol aelod
seneddol
element
1 elfen
2 (cemeg), elfen
3 (sefyllfa) peth,
elfen
4 (trydan) elfen
5 (batri) elfen
6 persona (ystyr
difrïol)
7 elements = data
8 elements = sylfaen
9 trobar-se en el seu element bod yn eich
elfen
10 uned celfi /
dodrefn
mobles per elements
11 deunydd
elements de resposta material for an
answer
elemental
1 elfennol
2 hysbys gan bawb,
amlwg
Aixó és elemental Mae pawb yn gwybod
hynny
Elena
1 Elen, Helen
elenc
1 cátalog
2 rhestr, mynegai
3 cast = nifer o
actorion sydd yn cymryd rhan mewn drama (theatr)
elevació
1 codiad
2 dyrchafiad
3 amlygrwydd,
enwogrwydd (person)
elevar
1 codi
2 dyrchafu (i radd
uwch)
3 codi (mathemateg)
elevat
1 uchel
un nombre molt elevat de problemes nifer
fawr iawn o broblemau
el fet que
1 y ffaith fod
Eliana
1 trefgordd ym mro el
Camp de Túria, Deheubarth Gwledydd Catalonia
elianer
1 yn perthyn i Eliana
elianer
1 un o Eliana
elidir
1 colli / ffonoleg /
elidir-se
1 colli = mynd ar
goll / ffonoleg /
eliminació
1 gwaredu (o'r corff)
2 bwrw allan, dileuad
3 per eliminació o’i fwrw allan
eliminar
1 diléu
2 bwrw allan
(cystadleuaeth)
3 cael gwared un = lladd
eliminar del mapa
1 diléu oddi ar glawr
daear
eliminatori
1 dileol
eliminatòria
1 rhagras
(mabolgampau)
1 rownd gyntaf
Elisabet
1 Elísabeth (Lisa,
Bethan, Beti)
elisió
1 dilead = ymdoddiad
lafariad ar ddiwedd gair a llafariad arall
a ddilyno yn uniongyrchol ar ddechrau'r gair nesaf
la + habitació > l'habitació
elit
1 elît, goreugwyr
Dius que pertanys a l'elit de païs, però
no saps escriure la paraula! Elit no va accentuat, ignorant
Rwyt ti’n dweud dy fod di’n perthyn i elît y wlad, ond dwyt ti ddim yn
gwybod sut mae sillafu “elit”. Does ganddo ddim acen, y penbwl.
elixir
1 elicsir = cymysglyn
at droi metalau yn aur
2 elicsir = cymysglyn
at hirháu bywyd
3 elicsir = toddiant
persawrus ag álcohol a ddefnyddir fel cyfasyn mewn cyffurau
ell
1 ef
elles
1 nhw (benywaidd)
una d’elles un ohonyn nhw (merched,
ayyb)
el·lipse
1 elíps
el·lipsi
1 elipsis (gramadeg)
= mewn brawddeg, gadael allan geiriau
sydd yn anhepgorol i gyflawni'r ystyr
ells
1 nhw
un d’ells un ohonyn nhw
el més tard
1 fan bellaf
Elna
1 trefgordd (el
Rosselló)
elogi
1 canmoliaeth (hefyd
y ffurf luosog |elogis| =
canmoliaeth)
Venint de tu és tot un elogi, gràcies (éironi
- wrth wadu sarhâd a’i droi yn erbyn y sawl sydd yn ei ddweud) O glwyed hynny
gennyt ti, dywedyn taw canmoliaeth yw. Diolch.
elogiar
1 canmol
2 talu teyrnged i
elogiós
1 canmoliaethus
2 ffafriol
eloqüència
1 huodledd
eloqüent
1 huawdl
2 arwyddocaol
el que
1 hynny + y
el que és
1 hynny sydd
el que sigui
1 pwy bynnag
els
1 y, yr (y fannod -
lluosog gwrywaidd)
els gats = y cathod
els
1 y rhai hynny
2 chwi; i chwi
els quals
1 y rhai (sydd)
els qui
1 y rhai a
els qui vivim aquí durant tot l'any y
ni sydd yn byw y fan hyn gydol y flwyddyn
els seus
1 ei, ei, eu
els uns
1 els uns... els altres rhai... eraill...
elucidació
1 eglurhâd
elucidar
1 egluro
elucubració
1 myfyrdod nos
eludir
1 dianc o
2 osgói
El ministre va
eludir ahir al parlament
pronunciar-se sobre el tema
Ddoe yn y Senedd osgôdd y gweinidog siarad am y mater
eludir impostos osgói talu trethi
Les empreses utilizen documentació falsa per crear pèrdues fictícies i eludir
impostos.
Mae’r cwmnïoedd yn defnyddio dogfennaeth ffug i greu colledion ffug i osgói
talu trethi
Eludir els impostos
ja sigui per mitjans legals, semilegals o il·legals, està contra l'interès
general
Mae osgói talu trethi, yn gyfreithiol, yn
lled-gyfreithiol, neu yn anghyfreithiol, yn anghydnaws â lles y cyhoedd
Elx
1 trefgordd (el Baix
Vinalopó)
em
1 gwrthrych uniongyrchol = mi
2 gwrthrych anuniongyrchol = i mi
emanar
1 emanar de deillio o,
tarddu o, codi o
emancipació
1 rhyddfreiniad
emancipar
1 rhyddfreinio
embadalir
1 swyno
embadalir-se
1 cael ei swyno
embadocar
1 swyno
embafar
1 syrffedu
embafar-se
1 pwysau cyfog yn dod ar
embalar
1 pacio
2 lapio
3 pacedu
embalar-se
1 cyflymu
2 (ceffyl) rhedeg i ffwrdd
3 (car) rasio
4 (brwdfrydedd) mynd yn drech na
5 No t'embalis Paid â
chynhyrfu
embalatge PLURAL embalatges
1 paciad
embalsamar
1 embalmio (corff) = trin corff marw a'i berarogleuo er
mwyn ei gadw rhag llygru
embalum
1 swmp
2 fer embalum bod yn
swmpus
embaràs
1 trafferth
2 poendod
3 beichiogrwydd
embarassar
1 bod ar ffordd un
2 clymu (ffigwrol)
embarassar
1 gwneud yn feichiog
embarbussar-se
1 atal dweud ar
embarcació embarcacions
1 cwch, llong
embarcador embarcadors
1 jeti
2 cei = cei bach
embarcar
1 mynd â pheth ar fwrdd, dod â pheth ar fwrdd
2 llwytho ar fwrdd llong
embarcar-se
1 mynd ar fwrdd, dod ar fwrdd
embardissar
1 plannu drysi (i wneud perth)
2 embardissar-se cael ei lenwi â
drysi, mynd yn ddrysi
2 embardissar-se mynd i ganol drysi;
(ffigurol) mynd i gors
Massa sovint els usuaris
d’aquest fòrum s'emberdissen en qüestions insignificants
Yn rhy fynych y mae defnyddwyr y fforwm hwn yn mynd i gors gan drafod
materion dibwys
embarg
1 = embargament
embargament
1 atafeiliad = y weithred o fynd ac eiddo un er mwyn gorfodi'r
perchennog
i roi gwasanaeth neu i dalu dyled
2 embargo (môr)
embargar
1 atafaelu = cymryd oddi ar
2 atafael = ailfeddiannu
3 gosod embargo ar
embarrancar
1 tirio (llong)
embarrancar-se
1 taro wrth y gwaelod (llong)
embassament embassaments
1 cronfa ddWr
embassar
1 gorchuddio â dŵr (tir, llwybr)
embassar-se
1 ffurfio pyllau o ddŵr
embasta embastes
1 brasbwyth = pwyth dros dro
embastar
1 brasbwytho
embat embats
1 (tonnau) curfa = gweithred o taro yn erbyn creigiau
2 (gwynt) curfa = gweithred o taro yn erbyn adeilad, etc
embeinar
1 gweinio = rhoi mewn gwain (cleddyf, cyllell)
embellir
1 gwella, harddu
embellir el paisatge harddu’r tirwedd
embenar
1 rhwymo
2 rhwymo â rhwymyn
embenat embenats
1 rhwymyn
2 embenat de guix cast
plastr
embenatge embenatges
1 = embenat rhwymyn
embetumar
1 cwyro, gloywi, caboli (esgidiau)
2 gorchuddio â phitsh
emblanquinar
1 gwyngalchu
emblema emblemes
1 bathodyn
emblemàtic
1 emblemataidd
2 enwog, nodweddiadol
És una de les cançons més emblemàtiques
de la seva carrera
Mae hon yn un o’i ganeuon mwyaf enwog
embocadura embicadures
1 cetyn ceg (offeryn cerdd)
Quan el saxofonista bufa per
l'embocadura, la llengüeta del bec vibra i fa vibrar, al seu torn, la columna
d'aire que queda a l'interior de l'instrument
Pan yw’r sacsoffonydd yn chwythu trwy’r cetyn ceg, mae’r gorsen yn y cetyn ceg
yn dirgrynu, ac y mae hyn yn dirgrynu yn ei dro y golofn awyr sydd o fewn yr
offeryn
2 rhoi’r gwefusau o gwmpas cetyn ceg
2 pen = mynedfa (heol)
3 aber
a l'embocadura del Besós yn aber afon Besós
emboçar
1 mwselu (ci)
emboçar-se
1 lapio’ch hun
embogir
1 gyrru yn wallgof
2 mynd yn wallgof
3 embogir-se mynd yn wallgof
emboirar
1 niwlo = peri i fod yn niwlog
èmbol
1 pistwn
embolcallar
1 lapio
embolia
1 emboledd, ceuldafliad
embolic
1 cawl = dryswch
2 carwriaeth
3 busnes = mater, peth
Espero que s'acabi aviat aquest embolic (Archwilad gan yr heddlu) Gobeithio bydd y peth yma’n gorffen yn fuan
embolicaire embolicaires
1 achoswr trwbl
embolicaire
1 ymyrrus
embolicar
1 lapio
2 drysu
3 clymu
4 cymhlethu
5 Embolica que
fa fort! (wrth sôn am rywbeth sydd yn mynd yn fwyfwy cymhleth)
Mae’n mynd o ddrwg i waeth.
Embolica que fa fort! Ara diuen que el volen acusar d'ultratge a la
bandera...
per unes fotos que es veu que hi havia al seu disc dur! (Rhagfyr
2004) (wrth sôn am lanc arestiwyd gan yr heddlu am anfon e-bostiau at gwmnïoedd
yn mynnu eu bod yn parchu’r deddfau ac yn rhoi labeli Catalaneg ar eu nwyddau)
Mae’n mynd o ddrwg i waeth. Yn awr maent yn dweud eu bod am ei gyhuddo o
sarháu’r faner (- mae sarháu baner Castilia yn drosedd difrifol iawn yn ôl
cyfraith Castilia -) o achos rhai ffotos a oedd ar ei ddisg caled, mae’n debyg
ser (alguna cosa) d’embolica que fa fort bod yn anodd / yn gymhleth / yn ddyryslyd
La nostra ortografia catalana és una ortografia d'embolica que fa fort Mae ein horgraff Gatalaneg yn orgaff gymhleth
embolicar-se
1 mynd i drafferthion
2 mynd yn gawl, yn draed moch
embolicat embolicats; embolicada, embolicades
1 cymhleth
2 wedi ei lapio
emborratxar
1 meddwi = peri i feddwi
emborratxar-se
1 meddwi = mynd yn feddw
emboscada emboscades
1 cudd-ymosod ar, dallgipio
caure en una emboscada syrthio i
fagl
emboscar
1 rhagod = llechu ac ymosod (ar rywun)
emboscat
1 coediog
embossar
1 pocedi
2 rhoi mewn bag
embotar
1 barilo, rhoi mewn baril
embotellar
1 poteli, rhoi mewn potel
embotir
1 stwffio
embotit
1 cig hallt
2 cig mŵg
embotornar
1 chwyddo = peri i chwyddo (rhan o'r corff)
embotornar-se
1 chwyddo (rhan o'r corff)
embragar
1 cyplysu (mecaneg)
embragatge embragatges
1 clytsh, cydiwr, gafael
embrancar
1 cysylltu, cyplysu (amb = â)
embrancar-se
1 drysu
embranzida embranizades
1 hyrddiad, ysgogiad
d’una embranizada ar un naid
agafar embranizada magu gwib (i
neidio), codi sbîd
perdre l’embranizada colli cyflymdra
embriac embriacs; embriaga, embriagues
1 meddw
embriagar
1 meddwi = peri i fod yn feddw
2 swyno
embriagar-se
1 meddwi
2 cael ei swyno
embriagador embriagadors; embriagadora, embriagadores
1 meddwol
2 swynol, hyfryd
embriagat embriagats; embriagada, embriagades
1 meddw
embriaguesa
1 meddw-dod
embrió
1 émbruo
2 cnewyllyn
Aquest “govern a l’ombra” serà l’embrió
d’un futur executiu, si el partit guanya una majoria d’escons
Cnewyllyn llywodraeth yn y dyfodol a fydd y “Cábinet yr Wrthblaid”, os enilla’r
blaid fwyafrif o seddau
embrionari embrionaris; embrionària, embrionàries
1 embruonig
embrollaire
1
embrollar
1 drysu, cymysgu
embrollat embrollats; embrollada, embrollades
1 cymhleth, dryslyd
embromar-se
1 cymylu
embruix embruixos
1 rheibiad
embruixar
1 rheibio, swyno
embruixat embruixats; embruixada, embruixades
1 wedi ei rheibio, wedi ei reibio
embrunir
1 melynu = rhoi lliw haul
embrunir-se
1 melynu = cael lliw haul
embrutidor embrutidors; embrutidora, embrutidores
1 brwnt = heb fod yn lân; (Gal·les de Nord: budr)
2 diraddiol
embrutir
1 budro, difwyno, maeddu = peri i fod yn fudr
2 diraddio
embrutir-se
1 budro, difwyno, maeddu = mynd yn fudr
2 diraddio ei hun
embuatar
1 gorchuddio â gwlân cotwm
embull
1 dryswch
embullar
1 drysu
embullar-se
1 drysu
embús
1 = embussament rhwystr,
tagfa draffig
embussament embussaments
1 blocio (gweithred)
2 blociad (effaith)
3 tagfa draffig
embussar
1 blocio = rhwystro (pibell)
2 blocio, tagu (heol)
3 tenir el nas embussat bod
trwyn wedi ei flocio
embussar-se
1 cael ei blocio / ei flocio
embut embuts
1 twndish, twmffat
2 hintiau = embuts
parler sense embuts siarad yn blaen,
siarad yn ddiflewyn ar dafod
emergència emergències
1 ymddangosiad
2 argyfwng
3 sortida d'emergència allanfa
frys
emergir
1 ymddangos, dod i'r golwg, dod allan
emètic emètics; emètica, emètiques
1 cyfogol
emètic emètics
1 cyfoglyn
emetre
1 anfon allan
El banc ha emès un circular Mae’r
banc wedi anfon cylchlythyr
2 rhoi allan
3 darlledu (rhaglen)
4 (berf heb wrthrych) darlledu; darlleu rhaglenni
emetre cap a darlledu i
Radio Martí és una emissora finançada
pel govern dels Estats Units i que emet cap a Cuba
Mae Radio Martí yn orsaf radio y mae llywodraeth yr Unol Daleithiau yn talu
amdani, ac mae’n darlledu i Giwba
4 bwrw (pleidlais)
5 lleisio (barn)
6 datgan (dyfarniad)
7 anfon allan (signal)
8 emetre's cael ei
ddarlledu
èmfasi
1 pwyslais
posar l'èmfasi en dodi'r pwylais ar,
rhoi'r pwyslais ar, pwysleisio
emfàtic emfàtics; emfàtica, emfàtiques
1 pwysleisiol
emfisema
1 emffusema
emigració
1 allfudiad
emigrant emigrants
1 allfudol
emigrant emigrants
1 allfudwr, allfudwraig
emigrar
1 (pobl) allfudo
2 (anifeiliad) symud, mudo
emigrat emigrats; emigrada, emigrades
1 allfudwr
eminència eminències
1 ban (daearyddiaeth)
2 chwydd
3 person enwog
eminent eminents
1 uchel (daearyddiaeth)
2 enwog
scientífic eminènt gwyddonydd enwog,
gwyddonydd o fri
emir emirs
1 emir
emirat emirats
1 emiriaeth
emissari emissaris; emissària (eb)
emissàries
1 cennad, cenhades
2 allanfa (sianel)
3 boc emissari = bwch
dihangol
emissió emissions
1 darlledu (gweithred)
2 rhaglen (radio, teledu)
3 cyhoeddiad
4 emissió de vots
pleidleisio
emissió de moneda
1 rhoi arian mewn cylchrediad
emissor emissors: emissora, emissores
1 darlledu (cymhwysair)
2 trosglwyddydd
emissora emissores
1 gorsaf radio
2 gorsaf deledu
emmagatzemar
1 storio
emmalaltir
1 gwneud yn sâl
emmalaltir
1 clafychu, mynd yn sâl, mynd yn wael
emmalignar
1 heintio [infectar]
emmanillar
1 gefynnu
amb les mans emmanillades a’ch arddyrnau mewn gefynnau
emmarcament
1 fframiad
2 lleoliad (hanes, stori)
emmarcar
1 fframio
fotografies emmarcades ffotos wedi’u
fframio, ffotos mewn fframiau
estar emmarcat dins bod yn
rhan o
Aquestes
jornades estan emmarcades dins
de la Fira del Turisme que tindrà
lloc la setmana que ve
Mae’r cynhadleddau un diwrnod hyn yn rhan
o’r Ffair Dwristiaeth a gynhelir yr wythnos nesaf
L’acte
va ser emmarcat dins del Fòrum
Barcelona 2004
Roedd y digwyddiad yn rhan o Fforwm
Barcelona 2004
emmascarar
1 parduo
emmascarar amb parduo â
emmascarar de parduo â
2 masgio, mygydu
emmascarat mygydog, mewn masg
el venjador emmascarat
y dialwr
mygydog, y dialwr mewn masg
practicar
un "dopatge emmascarat"
(chwaraeon) cymryd cyffuriau yn y
dirgel
emmanar
1 mynd â
2 arwain, arwain i bant
3 cludo
Molts exiliats catalans detinguts a
França van ser tancats en camps de presoners de guerra per a ser emmenats
després als camps d'exterminació de la SS
Cafodd llawer o alltudion o Gataloniaid a restiwyd yn Ffrainc eu cau mewn
gwersylloedd carcharion rhyfel er mwyn eu cludo wedyn i wersylloedd difodi’r SS
4 peri i beth ddigwydd
emmascarat
1 cudd, mewn cuddwisg
Per a uns, ser d’ERC vol dir ser un
socialista emmascarat i per altres un convergent radical
I rai, mae bod yn gefnogwr plaid Esquerra Republica de Catalunya yn gyfystyr â
bod yn sosialydd mewn cuddwisg ac i eraill bod yn aelod eithafol o blaid
Convergència
emmatxucar
1 gwasgu
emmerdar
1 gorchuddio â chachu
2 pardduo
emmerdar tothom per tapar les seves
miseries pardduo pawb er mwyn tynnu sylw pobl oddi wrth ei bechodau ei hun
3 gwneud yn frwnt (De Cymru), gwneud yn fudr (Gogledd Cymru)
4 cawlio
5 dwyn perswâd ar rywun i gymeryd rhan mewn rhywbeth cymhleth / peryglus
emmerdar-se
1 eich gorchuddio’ch hun â chachu
2 cael eich perswadio igymeryd rhan mewn rhyw beth cymhleth / peryglus
emmetzinar
1 gwenwyno
una poma emmetzinada afal gwenwynedig
emmidonar
1 startsho
emmirallar
1 adlewyrchu
emmirallar-se
1 cael ei hadlwyrchu / ei adlewyrchu
2 edrych ar ei hun yn y drych
emmordassar
1 safnglói, safnrwymo, gagio
emmordassat amb esparadrap a la boca wedi cau ei geg â phlaster glynog
lligat i emmordassat wedi’ch clymu a’ch safnglói
emmorenir
1 melynu
emmotllar
1 mowldio
2 llunio
emmotllar-se
1 ymaddasu at
emmudir
1 distewi
emmudir
1 distewi
emmudir-se
1 colli (seineg) (la + aula > l'aula)
emmurallar
1 murio
emmurriar-se
1 pwdu
emmusteir
1 gwywo (planhigyn)
emoció emocions
1 emosiwn
2 teimlad
3 cyffro
Quina emoció! Dyna gyffrous!
emocional emocionals
1 emosiynol
emocionant emocionants
1 cyffróus
emocionar
1 cyffrói, cynhyrfu
emocionar-se
1 cael eich llethu gan deimlad, eich teimladau’n mynd yn drech na
chi, eich teimladau’n mynd yn ormod i chi, cyffrói = cael ei gyffrói
M'he emocionat Mae fy nheimladau
wedi mynd yn drech na fi
emol·lient emol·lients
1 meddalhaol
emotiu emotius; emotiva, emotives
1 cyhyrfiol
emotivat
1 cynhyrfioldeb
empadronar
1 cofrestru = rhoi ar gofrestr trigolion treflan
empadronar-se
1 ymgofrestru = rhoi ei hun ar gofrestr trigolion treflan
Encara no m'he empadronat al poble
Dw i ddim wedi ymgofrestru yn y pentref eto
empadronat
1 cofrestredig (ar restr trigolion treflan)
2 empadronat (a algun lloc) wedi’ch
cofrestru fel preswylydd (yn rhywle), wedi’ch cofrestru fel un sydd yn byw (yn
rhywle), wedi’ch cofrestru fel un sydd â'i gartref (yn rhywle)
empadronat a la Ciutat de Mallorca
wedi ei gofrestru fel un o drigolion Ciutat de Mallorca
empaitar
1 ymlid
2 hel
3 erlid
4 empaitar-se erlid ei gilydd
empalar
1 trywanu = trywanu â pholyn, gyrru polyn trwy
empall empalles
1 gwellt to
empallar
1 toi (â gwellt)
empal·ladir
1 peri i welwi
empalmar
1 cysylltu
empanada empanades
1 pastai
empantanegar
1 blocio
empapar (øm-pø-pa) berf
1
estronair o'r Gastileg gwlychu, mwydo, trochi, socian
empapat gwlyb domen
estar empapat bod yn wlyb domen
Els futbolistes estaven empapats per la
pluja
Roedd y chwaraewyr pêl-droed yn wlyb domen gan y glaw
2 agor ffeil ar (ar lafar)
empaperar
1 papuro = gosod papur wal
2 agor ffeil ar (ar lafar)
empaquetar
1 pacedi
2 lapio (parsel)
Empar
1 enw merch
empara
1 lloches
2 amddiffyniad
3 atafaeliad (y gyfraith)
emparar
1 llochesu
2 amddiffyn
3 cynnal, ategu
Encara
que formalment la legislació empara
la igualtat entre dones i hòmens, les dones estan particularment discriminades,
amb més dificultats per trobar feina,
o quan la tenen, tenir-la precària o pitjor remunerada
Er fod y gyfraith, mewn egwyddor, yn ategu
cydraddoldeb rhwng gwragedd a dynion, y mae’r gwragedd yn cael eu hanffafrio yn enwedig.
Y mae’n anos iddynt gael gwaith, neu pan y mae ganddynt waith, mae’n ansicr neu
y mae’r gyflog yn is
4 emparar els pobres cynorthwyo'r
tlodion
emparar-se
1 chwilio am loches
2 (y gyfraith) cael ei datberchnogi, cael ei ddatberchnogi
emparaular
1 addo
Teniem les entrades emparaulades des de
primers d'any
Mae gennym y tocynnau (ar gyfer y gêm) wedi eu haddo inni oddi ar ddechrau’r
flwyddyn
emparedar
1 murio i mewn
emparentar-se
1 dod yn berthynas trwy briodas
empassar-se
1 llyncu, llowcio
un glop d'aigua per ajudar-me a empassar
la pastilla diferyn o ddŵr i’m helpu lyncu y bilsen
2 wynebu (problemau)
3 credu, derbyn (celwydd)
empassolar-se
1 llyncu, llowcio
empastament
1 llenwad
empastar
1 pastio
2 tynilo (toes)
3 llenwi (dant)
empastifar
1 gwneud yn frwnt â saim
2 difwyno, baerddu, maeddu
empastifar d'espanyolisme els Països
Catalans maeddu’r Gwledydd Catalaneg â Castilrwydd / Sbaenigrwydd
empat empats
1 gêm gyfartal
2 canran cyfartal
Un primer sondeig postelectoral donava
un empat del 47% de vots entre els dos candidats
Roedd un o’r arolygon cyntaf yn rhoi canran cyfartal o 47% o’r pleidleisiau i’r
ddau ymgeisydd
empatar
1 dod yn gyfartal
empatollar-se
1 drysu
2 siarad nonsens, siarad dwli
Què
t'empatolles? Gad dy ddwli
empatx
1 teimlad o syrffed
2 syrffed
empatxar
1 rhwystro
2 peri diffyg traul
empatxar-se
1 cael diffyg traul
2 bod diffyg traul ar
empatollar-se
1 drysu
2 siarad nonsens
Què t'empates? Pwy hwaldod sydd gyda
ti?
empedrar
1 palmantu
empedrat empadrats
1 palmant cerrig
2 omled a ffa
3 reis a llysiau
4 math o salad
empedreir
1 caledu
2 troi yn garreg
3 caledu = gwneud yn llai ymatebol
empedreir-se
1 mynd yn galed
empedreït
1 rhonc, disyflyd, cyndyn,
ymrwymedig, arch-
pecador empedreït pechadur anachubol
fumador empedreït ysmygwr diollwng, ysmygwr rhonc
empegar
1 gludo
empegueir-se
1 dod yn chwithedd ar
empèl
1 a l'empèl
empelt empelts
1 impiad (amaethyddiaeth)
2 impiad (meddygaeth)
empeltar
1 impio (amaethyddiaeth)
2 impio (meddygaeth)
empenatge
1 (awyrenneg) esgyll
empenta empentes
1 gwthiad
2 empentes gwthiadau
(mewn tyrfa)
3 pwniad, proc
4 pwysau
5 hwb
6 fer-se pas a empentes gwthio
pobl o’r neilltu i fynd ymlaen
7 avançar a empentes mynd
ymlaen yn herciog
8 treballar a empentes i
rodolons
9 donar-li una empenta rhoi hwb i
10 tenir empenta bod llawer o fynd
ynoch
Som joves i tenim empenta Rhai
ifainc ŷn ni ac mae llawer o fynd ynon ni
empentar
1 = empentejar
empentejar
1 gwthio
empenya empenyes
1 mwnwgl troed, cefn troed
empènyer
1 gwthio
2 hybio
empenyorar
1 gwystlo
emperador emperadors
1 ymherawdr
2 cleddbysg
emperadriu emperadrius
1 ymerodres
empescar-se
1 dyfeisio
empestar
1 drewi = peri i le arogleuo yn ddrwg
2 heintio â'r pla
3 difetha
4 bod yn llethol (gwres)
5 (berf heb wrthrych), drewi
empinat
1 (Castiliaeth) serth
Les escales són empinades i
atrotinades Mae’r grisiau’n serth ac yn wedi eu handwyo
(Catalaneg cywir: dret)
empetitir
1 gwneud yn llai
empetitir-se
1 mynd yn llai
Yahoo! en català
s'empetiteix (Vilaweb 2005-03-29)
Yahoo! yn Gatalaneg yn mynd yn llai
empiocar-se
1 mynd yn sâl
empipament
1 dicter
empipar
1 digio
2 poeni = plago
empipar-se
1 digio
empíric adjectiu
empírics; empírica, empíriques
1 empeiraidd, ceisbrofol
empirisme
1 empeiriaeth
empitjorament
1 gwaethygiad
empitjorar
1 gwaethygu, mynd yn waeth, mynd yn waethwaeth
Les coses no van bé ara i empitjoraran
molt.
Nid yw pethau’n mynd yn dda ar hyn o bryd ac fe fyddan nhw’n mynd yn waeth
emplaçament emplaçaments
1 lleoliad
emplaçar
1 lleoli
emplastre
1 sugaethen, powltis
2 person diymadfedd
empleat empleats; empleada, empleades
1 cyflogedig, gweithiwr cyflog, gweithwraig cyflog
2 clerc
emplenar
1 llenwi (cynhwysydd)
2 llenwi (amser)
emplujat adjectiu
emplujats; emplujada, emplujades
1 glawog, gwlyb
empobridor adjectiu
empobridors; empobridora, empobridores
1 tlodusol = syn achosi tlodi
empobriment
1 tlodiad, tlodi; = y weithred o dlodi, o wneud yn dlawd
empobriment
general de la població tlodi cyffredinol y boblogaeth
empobrir
1 tlodi, tloduso; = gwneud yn dlawd
empobrir-se
1 tlodi = mynd yn dlawd
empolainar
1 addurno
empolainar-se
1 gwisgo =
empolsar
1 gorchuddio â llwch
empolsegar
1 = empolsar
emporcar
1 = embrutar
empori emporis
1 marchnad
2 tref farchnad
Empordà
1 rhanbarth yn Ngogledd Catalonia
Garnatxa de l'Empordà, és el vi millor que hi ha.
(Dywediad) Garatsha o Empordà, dyna’r gwin gorau sydd
2 el
Baix Empordà comarca (= bro)
l’Alt Empordà comarca (= bro)
emportar-se
1 dwyn = cario i bant
2 dwyn = lladrata
3 emportar-s’hi (alguna cosa) mynd
yno (â rhywbeth)
Els temps a Gran Bretanya és molt variable, així
doncs convé emportar-s’hi roba
d’abric i una jaqueta impermeable sigui quina sigui l’estació de l’any
Mae’r tywydd ym Mhrydain
Fawr yn gyfnewidiol iawn, felly dylid mynd â dillad twym a siaced ddyfrglos pa
dymor bynnag y flwyddyn y bo
empostar
1 = empostissar
empostissar
1 astellu
emprar
1 defnyddio
emprar-se
1 cael ei ddefnyddio
empremta empremtes
1 ôl
empremtes = olion
empremta digital = ôl bys
2 stamp (ar ddogfen)
3 dylanwad
deixar empremta gadael eich marc
emprendre
1 ymgymryd â
2 cychwyn
emprendre una campanya dechrau
ymgyrch
emprenedor adjectiu
empremadors; emprenadora, emprenadores
1 mentrus, anturiaethus
emprenyar
1 digio
empresa
PLURAL empreses
1 antur
2 tasg
3 cwmni
llibertat d’empresa menter rydd
empresa cooperativa
1 cwmni cydweithredol, ‘cop’
empresari empresaris; empresària, empresàries
1 dyn busnes, gwraig fusnes
empresonament
1 carchariad
empresonar
1 carcharu
emprèstit emprèstits
1 benthyciad = benthyciad cyhoeddus
empriu
1 tir cyffredin, cimdda, comon
emprova emproves
1 profi dilledyn
emprovador emprovadors
1 newidfa = lle i brofi dillad mewn siop ddillad
emprovar
1 profi (dilledyn)
empudegar
1 drewi = peri i le arogleuo yn ddrwg, peri i ddrewi naw perth a
heol
empunyar
1 dal gafael yn
èmul
1 cyd-ymgeisydd, cystadleuthwr
emulació emulacions
1 cystadleuaeth
emular
1 efelychu er mwyn rhagori ar
emulsió emulsions
1 emwlsiwn
Adolygiad diweddaraf -
darrera actualització 15 05 2002 ::
2004-01-13 :: 2005-02-07 :: 2005-03-09
Ble'r
wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weørr am ai? Yuu ørr vízïting ø peij frøm dhø "CYMRU-CATALONIA" (=
Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I? You are visiting a page from the
"CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website
CYMRU-CATALONIA
DIWEDD /
FI