Geiriadur Catalaneg-Cymráeg / Diccionari de català i gal·lès - d07-m05-2005 - Catalan-Welsh Dictionary

http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_de_1113k.htm

Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Gal·les i Catalunya

Geiriadur Cataloneg-Cymráeg
(ar gyfer siaradwyr Cymráeg)
Diccionari català-gal·lès
(per gal·lesoparlants)

DE-DEJUNI

Adolygiad diweddaraf
Darrera actualització
2005-02-01

de
1 y llythyren d

de
1 o, oddi wrth; y fan lle mae un yn byw, neu wedi ei eni
Jaume Fontcoberta, de Barcelona Jaume Fontcoberta, o Farselona
2 yn perthyn i
les parets del pis waliau'r fflat
la costa sud de Mallorca arfordir deheuol Mallorca
3 ar ôl berfau neu ymadroddion berfol
fer-lo fora del local ei droi ef allan o'r lle / o'r adeilad
4 fel
treballar de paleta = gweithio fel saer maen
5 o'r enw
als mesos de juliol i agost yn y misoedd Gorffennaf ac Awst
6 o fysg
una altra de les residents un arall o'r preswylwyr
7 (fe'i defnyddir i esbonio enw)
problemes de salud problemau iechyd
el moment de més concentració yr amser pan mae mwyaf o bobl
el dret de viure en llibertat yr hawl i fyw mewn rhyddid
8 (fe'i defnyddir i ffurfio adferfau)
de forma permanent yn barhaol
7 (i ddynodi oedran)
Teresa Puig, de vint-i-dos anys Teresa Puig, 22 oed
8 (mewn arddodiaid cyfansawdd)
la major part de y mwyafrif o
des de oddi ar, ers
a partir de oddi ar, o ymláen
en comptes de yn lle (gwneud peth)
prop de yn agos i
9 wedi ei gyflogi gan
l'arqueòloga del Consell Insular archaeolegreg Cyngor yr Ynys
10 fel
les seves experiències de jove periodista ei brofiadau / ei phrofiadau fel newyddiadurwr ifanc
11 ser de (plaid wleidyddol) bod yn aelod o
quan ell era de CiU (Convergència i Unió) pan oedd yn aelod o CiU

deambular
1 rhodio

debades
1 yn ofer
2 (Deheubarth Gwledydd Catalonia) yn rhad ac am ddim, yn ddi-dâl

debanador
1 sy'n dirwyn, sy'n weindio
2 ril, rilen, cenglwr

debanall
1 rîl; sbwl

debanar
1 dirwyn

debat
1 dadl
2 dadl = ffrae
3 (gwleidyddiaeth) dadl
debat parliamentari dadl seneddol

de bat a bat
1 led y pen
obrir les portes de bat a bat agor y drysau led y pen

debatre
1 dadlau

debatre's
1 brwydro

dèbil
1 gwan
2 (iechyd) gwael
3 (cymeriad) gwan
4 (ymdrech) gwan
5 (cri) gwan
6 (golau) gwan

debilitar
1 gwanháu, gwanychu

debilitat
1 gwendid
2 gwendid = hoffter

dèbit
1 debyd

debò
1 de debò o ddifrif

de bona llei
1 dibynadwy

debut
1 cychwyn

debutar
1 cychwyn

deca-
1 deg

deça
1 yma
2 (arddodiad) yr ochr hon i

dècada
1 degawd

decadència
1 dirywiad
2 estar en plena decadència bod yn colli grym, bod yn dirywio'n fawr

decadent
1 dirywiedig

decagram
1 décagram

decaigut
1 digalon
2 gwan

decaïment
1 iselder ysbryd

decalar
1 symud

decalatge
1 oediad

decàleg
1 y Deg Gorchymyn, y Dengair Deddf

decalitre
1 décalitr

decalvar
1 blingo (pen rhywun), sgalpio

decàmetre
1 décamedr

decandiment
1 gwanychiad

decandir-se
1 gwanychu, colli nerth

decantació
1 arllwysiad, tywalltiad

decantament
1 tueddiad
2 arllwysiad, tywalltiad

decantar
1 gwyro / gogwyddo i un ochr
2 arllwyso, tywalltu

decantar-se
1 gogwyddo (per = tua)
2 gwell (per = gan)

de cap
1 llwrw eich pen

decapitació
1 dienyddiad

decapitar
1 dienyddio

de cap manera
1 dros eich crogi

decàpode
1 dectroed = cramennog o urdd y Decapoda, ac iddo bum pâr o aelodau cerdded, megis crancod, cimychod, berdys, gorgymichod, a chimychod yr afon

de cara a
1 ar gyfer

decasíl.lab
1 degsill

decasíl.lab
1 degsill

decatló
1 decathlon

decaure
1 dirywio
2 gwanychu
3 colli plwc

decebre
1 siomi

decelar
1 bradu (Rosselló)

decència
1 gwedduster
per un mínim de desència er mwyn parch i mi / i ni (“er mwyn isafswm o wedduster”)
Doncs que es tregui aquella bandera per un mínim de desència, home
Felly er mwyn parch i mi / i ni, ddyn, gwna i’r hen faner yna ddiflanu (“tynna y faner honna”)

decenni
1 dengmlwydd, degawd

decent
1 gweddus
2 parchus
3 o ansawdd gweddol dda
Tot i que vaig escriure un grapat de novel·les decents, la majoria van ser força dolentes
Er imi ysgrifennu rhai nofelau euthad da, yr oedd y rhan fwyaf yn wael iawn

decepció
1 siom
Quina decepció! Y fath siom!

deceptiu
1 twyllodrus

decés
1 marwolaeth

deci-
1 deg

decibel
1 désibel

decididament
1 yn bendifaddau

decidir
1 penderfynnu
2 perswadio

decidir-se a
1 penderfynnu i

decidit
1 penderfynol
estar decidit de bond yn benderfynol o

decidu
1 deilgoll

decigram
1 désigram

decilitre
1 désilitr

dècim
1 degfed

dècim
1 tocyn loteri [= degfed rhan o docyn lotri]
2 pennill deg llinnell
3 degfed rhan

decimal
1 degol

decimal
1 rhif degol

decimetre
1 désimetr

decisió
1 penderfyniad
2 dyfalbarhâd
3 (Y Gyfraith) barn
4 prendre una decisió gwneud penderfyniad
5 forçar una decisió prysuro penderfyniad
6 forcar la decisió gorfodi rhywun i benderfynu

decisiu
1 terfynol, pendant
2 (pleidlais) penderfynol
el vot decisiu y bleidlais benderfynol

declamació
1 adroddiad

declamador
1 adroddwr, adroddwraig
2 rhefrwr, brygowthwr )

declamar
1 adrodd (barddoniaeth)
2 (verb sense objecte) adrodd

declamar
1 siarad allan
2 brygowthio

declamatori
1 areithiol
2 brygowthiol

declaració
1 datganiad
2 (y gyfraith) dyfarniad
3 declaració de renda datganiad cyllid y wlad
4 declaració de culpabilitat dyfarniad o euogrwydd
5 declaració de guerra datganiad rhyfel
6 declaració de culpabilitat cyfaddefiad euogrwydd
7 declaració jurada datganiad ar lw
8 prestar declaració rhoi tystiolaeth
9 gwneud datganiad

declaradament
1 yn agored

declarant
1 tyst

declarar
1 datgan
2 (cyfraith) dyfarnu
3 rhoi tystiolaeth, tystio (y gyfraith)
4 esbonio
5 datgan (rhyfel) (a = yn erbyn)

declarar la guerra
1 datgan rhyfel

declarar-se
1 (i ferch) datgan ei hun
2 declarar-se en vaga mynd ar streic
3 declarar-se innocent pledio yn ddi-euog

declaratiu
1 datgeiniol, datganiadol

declinable
1 (Gramadeg) ffurfdroadwy, rheadawy, ffurfdroadol, rhediadol, gogwyddadwy

declinar
1 gwrthod
2 (Gramadeg) ffurfdrói, gogwyddo, rhedeg

declivi
1 llechwedd, goriwaered
decomís
1 atafaeliad, cipiad = cymeryd ag awdurdod cyfreithiol nwyddau o eiddo rywun
El decomís de tabac andorrà cau en un 83% en sis anys (Avui 2004-01-19)
Atafaeliadau tybaco Andorraidd yn gostwng o 83% o fewn chwe blynedd

decomissar
1 atafaelu, cipio, cymeryd (oddi ar)

de consideració
1 pwysig, sylweddol

de cop i volta
1 yn sydyn

decoració
1 addurniad
2 set (ffilm)
3 golygfa (theatr)

decorador
1 addurnwr

decorar
1 addurno

decorat
1 set (ffilm)
2 golygfa (theatr)

decoratiu
1 addurnedig

decorós
1 gweddus

decórrer
1 rhedeg i lawr, rhedeg i’r gwaelod

decorticar
1 (pren) dirusglo
2 (reis) plisgo, masglu
3 (pys) plisgo, diblisgo, sbinio
4 (cneuen) plisgo, diblisgo, sbinio; gwisgïo

decòrum
1 gwedduster

decreixement
1 lleihâd

decreixent
1 ar i lawr

decréixer
1 lleiháu = mynd yn llai

decrèpit
1 llesg, musgrell, nychlyd

decrepitud
1 llesgedd, nychdod

decret
1 gorchymyn
2 deddf

decretar
1 gorchymyn

decret-llei
1 mesur seneddol

de cua d'ull
1 o gil y llygad

decúbit
1 gorweddedig

decurs
1 cwrs
en el decurs d'unes vacances per la Vall d'Aran yn ystod gwyliau yng Nghwm Aran

dèdal
1 labrinth, dyrysfa

de dalt
1 uchaf
la part de dalt = the upper part

de debó
1 yn wir
2 mewn gwirionedd

de debó
1 gwir

dedicació
1 ymroddiad
2 (eglwys) cysegriad

dedicar
1 ymroddi
2 rhoi o'r neilltu
3 cysegru (església / eglwys)
4 treulio (uned o amser)
hi dedico dues hores al dia rwy i'n treulio dwy awr bob dydd arni
5 dedicar a trin (pwnc)

dedicar-se a
1 ymrói i
2 dechrau (hobi)
3 gweithio (math o waith)
a què et dediques? pa fath o waith ych-chi'n 'wneud?

dedicatori
1 arysgrifol, cyflwynol, cyflwyniadol

dedicatòria
1 cyflwyniad (mewn llyfr), arysgrifiad

dedins
1 oddi fewn
al dedins de o fewn

de dol
1 yn galaru

de dos en dos
1 fesul dau, bob yn ddau, bob yn ddwy, yn ddau a ddau, yn ddwy a dwy

de dret a
1 ar eich pen = yn uniongyrchol

deducció
1 diddwythiad, casgliad

deductiu
1 casgliadol, diddwyhtiadol

deduir
1 diddwytho
2 (arian) gostwng rhyfaint ar bris, tynnu (rhywneth) o
3 (Y Gyfraith) cyflwyno (tystiolaeth)
4 (hawliau) hawlio

deessa
1 duwies

defalcar
1 lleiháu

defalliment
1 gwnedid

defallir
1 gwanháu
2 danto, digalonogi

defacació
1 ymgarthiad

defecar
1 ymgarthu

defecció
1 gadawiad, enciliad

defecte
1 diffyg
2 nam (sustem trydanol)
3 ffaeledd (moesol)
4 defecte de pronunciació nam ar y lleferydd, deilen ar dafod

defectiu
1 diffygiol
2 (gramadeg) diffygiol
vreb defectiu berf ddiffygiol

defectuós
1 diffygiol

defectuositat
1 diffygioldeb

defendre
1 amddiffyn
2 gwahardd

defensa
1 amddiffynnwr
2 (chwaraeon) cefnwr, olwr
3 amddiffyniad
4 fer una defensa de amddiffyn
5 en defensa de o blaid
en defensa de la llibertat o blaid rhyddid
sortir en defensa (d’algú) (davant un atac)
mynd i gynorthwyo (rhywun) (yr ymosodir arno) (“o flaen ymosodiad”)
6 (peiriant) ffender, gard, giard
7 amddiffynwraig
8 (chwaraeon) cefnwraig, olwraig
9 defensa personal hunan-amddiffyniad
legítima defensa amddiffyniad cyfreithlon
mecanisme de defensa adwaith amddiffyniol

defensable
1 ammddiffinadwy

defensar
1 amddiffyn (contra = yn erbyn) (de = rhag)
2 cefnogi; bob o blaid; arddel; amddiffyn = dadlu o blaid achos
3 ymdopi
-Com aneu? -Ens anem defensant -Shwmâi? -Ryn ni’n ymdopi
4 defensar-se bé gwrthsefyll yn gadarn

defensiu
1 amddiffynol
2 a la defensiva yn amddiffynol

defensor
1 amddiffynol

defensor
1 amddiffynnwr, amddiffynwraig
2 cwnsler dros yr amddiffyniaeth
3 (achos) cyhaliwr

defensor del poble
1 ómbwdsman

deferència
1 parch
2 per deferència a o barch tuag at

deferent
1 parchus (o rywun), llawn parch, yn dangos parch

de fiar
1 â dal arno

deficiència
1 diffyg

deficient
1 diffygiol

deficient
1 un â nam ar ei meddwl / ei feddwl

dèficit
1 prinder
A Catalunya hi ha un dèficit policial Yng Nghatalonia nid oes digon o heddlu
2 diffyg = diffyg ariannol

deficitari
1 â diffyg ariannol

definició
1 diffiniad

definidor
1 diffiniol

definir
1 diffinio
2 sefydlu

definit
1 pendant
2 ben definit clir, diamwys, diffiniedig

definitiu
1 terfynol
2 en definitiva yn bendant; unwaith am byth; yn gryno

definitivament
1 yn bendant

deflació
1 dadchwyddiant

deflacionista
1 dadchwyddiannol

deflagració
1 ffagliad

deflectir
1 gwyro, bwrw i’r naill ochr, troi i’r naill ochr

defoliació
1 diddeiliad, diddeilio

de fons
1 cefndirol

defora
1 y tu allan
2 al defora de y tu allan i

defora
1 y tu allan

deformació
1 anffufiad, ystumiad
2 (sain) ystumio
3 camystumio (pren)

de forma gratuïta
1 yn rhad ac am ddim

de forma majoritària
1 â mwyafrif pendant

de forma permanent
1 yn gyson

deformador
1 afluniol, ystumiol, gwyrdroadol, llurguniol

deformar
1 anffurfio

deformar-se
1 anffurfio = colli ffurf

deforme
1 afluniedig, ystumiedig, anffurfiedig, gwyrdynedig

deformitat
1 anffurfiad
2 person â nam corfforol

defraudació
1 twyll
2 defraudació fiscal efadu trethi
defraudació d'impostos efadu trethi

defraudar
1 twyllo
2 efadu (trethi)
3 siomi

de fresc
1 newydd
afaitat de fresc newydd eillio

defugi
1 ystryw, dichell, dichelldro

defugir
1 osgói
2 defugir les responsibilitats osgói cyfrifoldeb

defunció
1 marwolaeth
2 acta de defunció tystysgrif marw

degà
1 deon
2 henadur

deganat
1 deonaeth = swydd
2 deonaeth = ardal

degeneració
1 dirywiad

degenerar
1 dirywio
degenerar en dirywio yn...

degenerat
1 dirywiedig

degenerat
1 dirywiedig, iselwael , edlychaidd
2 (eg) edlych , dirywiedeg (eg, eb)

de genolls
1 ar eich pen-gliniau

deglució
1 llyncu, llynciad

deglutir
1 llyncu

degolla
1 torri gwddf â chyllell
2 passar a degolla gwneud galanastra ar , lladd yn ddiarbed (byddin)

degolladissa
1 torri corn gwddf
2 torri pen, dienyddio
3 galanastra

degollador
1 dienyddiwr
2 cigydd
3 lladd-dy
4 (anifail) llwnc

degollament
1 lladd

degollar
1 torri cron gwddf
2 dienyddio
3 gwneud galanastra ar

degotant
1 diferol
2 aigua degotant dŵr diferol

degotament
1 diferu

degotar
1 diferu

degoteig
1 diferu

degoter
1 diferion

degradació
1 diraddiad
2 darostyngiad
3 difwyniad

degradant
1 diraddiol

degradar
1 diraddio
Cal disposar d’na llengua de referència en què puguem confiar, que prestigï la llengua i no la degradi
Mae rhaid wrth iaith safonol y gallem ddibynnu arni, un sydd yn rhoi urddas i’r iaith ac nad yw’n ei diraddio

anar reduint i degradant la identitat de Catalunya fins a desballestar-ne les estructures polítiques i malmetre’n la sobirenia
lleiháu a diraddio hunaniaeth Catalonia nes datod ei hystwythurau gwleidyddol a difetha ei sofraniaeth
2 darostwng

degradar-se
1 bychanu rhywun, diraddio

degradat
1 dirywiedig
Quaranta barris degradats rebran 600 milions els proxims quatre anys (Avui 2004-01-27)
Deugain cymdogaeth dirywedig i dderbyn 600 o filiynau (o iwros) yn ystod y pedair blynedd nesaf

degudament
1 yn gywir
2 portar-se degudament ymddwyn yn dda

degustació
1 blasu

degustador
1 blaswr

degustar
1 blasu

degut
1 yn ganlyniad i

deia
1 (wrth sôn am yr hyn a ddywedwyd gan rywun) meddai

Deià
1 trefgordd (Mallorca)

deificació
1 dwyfoliad, dwyfoli

deificar
1 dwyfoli

deisme
1 deistiaeth

deïtat
1 duw

deix
1 llediaith = llediaith ysgafn
2 ôl-effaith
3 arlliw

deixa
1 cymynrodd
2 gweddillion

deixadesa
1 annibendod, anhrefn, aflerwch
2 esgeulustod
fer deixedesa de diarddel, cefnu ar
És poc dubtós que la nostra burgesia ha fet deixedesa del seu lideratge i de les seves responsibilitats històriques (El Punt 2004-01-22)
Heb os nac onibái mae ein dosbarth canol uchel wedi cefnu ar eu rôl fel arweinwyr (y genedl) ac ar eu dyletswyddau hanesyddol

deixalla
1 gwastraff
2 gweddillion

deixament
1 anhrefn
2 llesgedd

deixar
1 gadael
No deixis per a demà el que puguis fer avui Heddiw piau hi, nid yfory
No deixis per a demà allò que pots fer avui Heddiw piau hi, nid yfory
2 rhyddháu
3 rhoi (rhywbeth) yn fenthyg, benthyca
4 (berf heb wrthrych), rhedeg (lliwiau)
5 deixar al carrer gadael ar y clwt (diwsyddo gweithwyr)

deixar anar
1 gollwng

deixar ben clar
1 rhoi ar ddeall

deixar córrer
1 gadael = (mater) peidio ag ystyried mwy
Deixem-ho córrer Gad iddo fod

deixar de
1 rhoi'r gorau i
2 gadael i un wneud (peth)
3 no deixar de peidio anghofio â

deixar empremta
1 deixar empremta en gadael eich ôl ar (rywbeth)

deixar enrera
1 gadael (rhywbeth) ar ôl

deixar escapar
1 deixar escapar algú gadael i un ddianc
2 deixar escapar l'ocasió colli cyfle, ffaelau â fanteisio ar gyfle
3 deixar escapar un sospir gollwng ochenaid

deixar estar
1 gadael llonydd i un, gadael i un fod
2 peidio â gwneud rhywbeth
Deixa-la estar, home! Paid â gwneud hynny

deixar paralitzat
1 (damwain) gadael wedi ei barlysu

deixar plantat
1 rhoi cawell i rywun

deixar-se
1 gadael (rhywbeth) ar ôl

deixar-se de punyetes
1 peidio â phrofocio
Deixa't de punyetes Paid â phrofocio

deixar sol
1 gadael ar eich pen eich hun
Et deixo solet Fe adawa i di ar dy ben dy hun (i gael gweithio)

deixar tranquil
1 deixar algú tranquil gadael (i rywun) fod

deixat
1 anniben
2 diofal

deixatar
1 toddi
2 glastwreiddio

deixeble
1 disgybl = myfyriwr
2 (Cristnogaeth) disgybl
3 disgybl = dilynwr

deixondir
1 deffro, dihuno
2 bywiogi

deixondit
1 byw, siarp

dejecció
1 truenuswydd, trueni
2 (Daearyddiaeth) ysgyrion, darnau, tameidiau, shwrwd, llanast
3 dejeccions cachu, baw

dejectar
1 tristáu, digalonni

de joguina
1 tegan (cymhwysair)

de jorn
1 ben bore

dejú
1 estar dejú bod heb gael bwyd
2 en dejú heb frecwast

dejunar
1 ymprydio

dejuni
1 ympryd
trencar el dejuni torri’r ympryd

Adolygiadau diweddaraf - darreres actualitzacions
19 05 2001 26 10 2002 :: 2003-11-29 :: 2004-01-12 :: 2004-01-22 :: 2005-03-09

Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weørr am ai? Yuu ørr vízïting ø peij frøm dhø "CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I? You are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website

CYMRU-CATALONIA