http://www.kimkat.org/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_c_1105k.htm
0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal
..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta
en gal·lès
....................0009k Y Gwegynllun
/ Mapa de la web
..............................1798k
Geiriaduron / Diccionaris
........................................1794k Geiriaduron ar gyfer
siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants
..................................................0379k Mynegai i’r
Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català
............................................................y tudalen hwn /
aquesta pàgina
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia C-CAVITAT |
Adolygiad diweddaraf 2008-07-13 |
ca
1 cei = enw’r llythyren K
ca PLURAL cans
1 ci (Ynysoedd Catalonia) [= gos]
ca
1 tŷ
talfyriad o casa de = ty (rhywun)
cal (= casa del)
cals (= casa dels)
can (= casa d’en)
cal metge tŷ’r meddyg
ca l’avia tŷ mam-gu
2 siop
ca!
1 sothach!
cabal
1 llif = maint dŵr mewn afon, mewn pibell, etc
càbala
1 cabala = traddodiad llafar Iddewig wedi ei drosglwyddo o Moses i
rabbïaid y Mishnah a’r Talmud
2 cabala = cyfrinwaith, cynllwyno
cabalístic
1 cabalistaidd = yn perthyn i draddodiadau llafar yr Iddewon
2 cudd
cabana [ kə
ßa nə ]
1 bwthyn
gweler cabanya
Cabanabona
1 trefgordd (
1 trefgordd (l’Alta Cerdanya)
Cabanelles
1 trefgordd (l’Alt Empordà)
Cabanes d’Empordà
1 trefgordd (l’Alt Empordà)
Cabanes de l’Arc
1 trefgordd (
cabanya
1 caban, bwth, lluest
les Cabanyes
1 trefgordd (l’Alt Penedès)
cabanota
1 caban, bwth, lluest
cabaret
1 cábarei
2 clwb nos
cabàs
1 basged
2 llond basged, basgedaid
3 cabàs d’anar a comprar
basged siopa
4 Ai, cabàs! Mae’n ormod!
5 com un cabàs enfawr
6 a cabassos “mewn
basgeidiau”, rif y gwlith; di-rif
Cada any els socialistes donen cales a cabassos a la “Feria de Abril”
Bob blwyddyn y bydd y Sosialwyr yn rhoi sacheidiau o arian i’r “Feria de Abril”
(gw^yl y mewnfudwyr Andalwsaidd)
gastar a
cabassos en xorrades gwario arian mawr ar bethau gwirion (“gwario
mewn basgeidiau mewn...”)
Bitllets morats, a cabassos. La
circulació dels bitllets de 500 euros es dispara i registra un augment de més
d'un 22% en un any.
Papurau (iwro)
o liw porffor rif y gwlith. Mae nifer y papurau pum cant o iwros mewn
cylchrediad yn codi’n sylweddol a cheir cynnydd o fwy na dau ar hugain y cant mewn
blwyddyn
llencen els diners a cabassos maen nhw’n gwastraffu llond trol o arian (“yn taflu arian mewn basgeidiau”)
fer rodes de premsa a cabassos gwneud cynadleddau gwasg di-rif
Cabassers
1 trefgordd (el Priorat)
cabdal
1 (ansoddair) prif, pen, goruchaf; o’r pwys mwyaf
un fet cabdal pwnc o’r pwys mwyaf;
digwyddiad o’r pwys mwyaf
una raó cabdal rhewsm o’r pwys
mwyaf, rheswm pwysig iawn
Però hi ha una raó cabdal per la
qual l’organització té tot el dret a ser
tractada amb molt respecte
Ond y mae rheswm pwysig iawn pam y mae gan
y gymdeithas hon bob hawl i gael ei thrin â pharch
d’importància cabdal o’r pwys mwyaf
2 (substantiu) pennaeth
cabdell
1 pelen (gwlân)
cabdell de llana
pelen o wlân
2 calon (bresychen, letusen)
col de
cabdell (Brassica oleracea capitata)
cabdellar
1 dirwyn (i ffurfio pelen)
cabdellant i descabdellant dirwyn a
dad-ddirwyn
Dona Cabdellant Benyw yn Dirwyn Edau (enw Catalaneg llun gan Vincent Van Gogh, 1884)
cabdill
1 pennaeth
cabeça
1 bwlbyn
2 bwlbyn (garlleg)
cabeça d’alls bwlbyn garlleg
Peleu els
grans d’all de la cabeça Tynna’r ewinedd garlleg o’r bwlbyn
Afegiu-hi una
ceba tendra tallada per la meitat, una cabeça
d’alls sencera
Ychwanegwch
cabell
1 gwallt
2 els cabells gwallt
portar els cabells llargs bod gennych
wallt hir
3 fer posar els cabells de
punta
bod yn ddigon i godi gwallt eich pen, bod yn ddigon i godi’r gwallt ar eich pen chi
El titular feia posar els cabells de
punta: “Renfe permet armes de foc a l’AVE”
Yr oedd y pennawd yn ddigon i godi gwallt eich pen. “Renfe (= cwmni rheilffyrdd
gwladwriaeth Castîl) yn caniatáu drylliau yn yr AVE (= trên tra-chyflym)”
cabell roig coch ei wallt, coch ei gwallt
home de cabell roig cochyn, cochen, un coch ei wallt, un goch ei gwallt
un xicot de cabell roig bachgen coch ei
wallt
cabell d’angèl
1 jam pwmpen (“gwallt angel”)
cabellera
1 gwallt
cabellut
1 gwalltog
caber
1 = cabre
Cabestany
1 trefgordd (el Rosselló)
cabestrell
1 sling, gwregys = brethyn sydd yn hongian oddi am y gwddf i gynnal
braich wedi ei chlwyfo
dur el braç en un cabestrell bod gennych fraich mewn sling
cabina
1 cabin = ystafell i fwyta mewn llong
2 cab = cysgodfan gyrrwr ar injin, neu lorri
3 bwth ffôn (= cabina telefònica)
4 cabina d’estética parlwr prydferthu, parlwr harddu
cabirol
1 bwch danas (Capreolus
capreolus)
El cabirol és originari d'Europa Àsia Menor
i litoral de
Ewro
cable
1 cêbl
Cabó
1 trefgordd (l’Alt Urgell)
cabòria
1 gofid di-sail
No’t facis cabòries Paid â mynd o flaen gofid, Paid â phoeni
cabota
1 pen (hoelen)
cabotage
1 masnach arfordirol
cabotjar
1 amneidio (pen), ysgwyd (llaw)
cabra
1 gafr
2 lleuen gedor / llau cedor (Phthirus pubis),
Hefyd: poll de pubis
(wikipedia)
2 estar com una cabra bod
yn wallgof, bod rhyw goll arnoch
estar boig com una cabra bod yn wallgof, bod rhyw goll arnoch
Estàs com
una cabra, noia! Oes colled
arnat ti, ferch?
3 cabra de mar cranc (“gafr fôr”)
ser com el negoci d'en Robert amb les
cabres, que en donava dues de blanques per una de negra.
bod yn fargen wael, bod yn fethiant ariannol, bod yn golled llwyr (“bod fel
busnes Robert a’r geifr, a roddai dwy afr wen ar gyfer un afr ddu”)
La rendibilitat de la operació s'ha demostrat tan profitosa com el negoci d'en Robert amb les cabres, que en donava dues de blanques per una de negra.
Mae’r pólisi hwn wedi bod yn fethiant llwyr o ran gwneud elw (“Mae gwerth masnachol y pólisi wedi ei ddangos ei hun mor broffidiol â un ei brofi ei hun mor broffidiol â busnes Robert a’r geifr, a roddai dwy afr wen ar gyfer un afr ddu”)
cabra dels
La cabra
avesada a saltar fa de mal desavesar
Mae’n anodd rhoi’r gorau i arferion drwg
(“mae’n anodd gwneud i’r afr sydd wedi magu’r arfer o neidio roi’r gorau i’r arfer”)
semblar que hagi mamat llet de cabra bod yn ddrygionus tu hwnt (“ymddangos fel
petasai wedi sugno llaeth gafr (ar y fron)”)
Semblen que hagin mamat llet de cabra Rhai dyrgionus tu hwnt y^n nhw
ramat de cabres haid o eifr
pastor de cabres bugail geifr
formatge de cabra caws gafr
Cabra del Camp
1 trefgordd (l’Alt Camp)
http://www.cabra.altanet.org/
Gwefan Cyngor y Pentref
http://ca.wikipedia.org/wiki/Cabra_del_Camp
Erthygl Wikipedia
cabre
1 ffitio
2 No hi cap de content Mae
e wrth ei fodd, Mae e’n fodlon dros ben (“nid yw’n ffitio yno oherwydd [bod yn]
fodlon”)
cabrejar
1 digio wrth
Amb la nova llei el govern ha cabrejat
molta gent
Mae’r llywodraeth wedi codi gwrychyn llawer o bobl â’r ddeddf newydd
cabrejar-se
1 mynd yn anniddig dros ben
Cabrera d’Anoia
1 trefgordd (l’Anoia)
Cabrera de
Mataró
1 trefgordd (el Maresme)
Cabrils
1 trefgordd (el Maresme)
cabriola
1 llam
cabrit
1 myn
2 diawl (sarhâd)
cabró
1 bwch gafr
2 cwcwallt = gŵr y mae ei wraig yn cael cyfathrach rywiol â dyn
arall
3 diawl (sarhâd)
cabrum
1 gafr, geifr (cymhwysair)
cabrum
1 geifr
explotacions amb ramaderia (dividides en set tipus: bovins, ovins, cabrum, porcins, equins,
aviram, conilles)
ffermydd ag anifeiliaid (wedi eu rhannu yn saith o fathau: gwartheg,
defaid, geifr, moch, ceffylau, dodefnod, cwningod)
cabuda
1 cynhwysiad
tenir una cabuda de meddu ar gyfaint
o..., bod iddo gyfaint o...
Aquesta
piscina té una cabuda de
tenir una cabuda de bod â digon o le
ar gyfer
La gran sala
del teatre, amb forma de "ventall", té una cabuda de 1.000 espectadors acomodats en una
sola planta
Mae gan awditoriwm y theatr, ar ffurf ffan, seddau ar gyfer cynulleidfa o fil o
bobl, ar un llawr
te cabuda per bod â digon o le ar gyfer, bod lle i
El pavelló
olímpic té cabuda per 12.500 espectadors
Mae lle yn y pafiliwn Olumpaidd ar gyfer
cynulleidfa o 12,500
El vell orfenat tenia cabuda per
a uns cinc-cents llits
Roedd gan yr hen amddifaty le i bum cant o welyau
2 tenir cabuda ffitio,
mynd i mewn; bod lle i rywbeth
La bicicleta, té cabuda a la ciutat? Oes lle i
feisclau yn y ddinas?
Tot té
cabuda en aquest programa que
amenitza les tardes dels dilluns en
aquesta emissora
Mae lle i bopeth yn y rhaglen hon sydd yn
sirioli prynhawniau Llun yn yr orsaf radio hon
caca
1 cachu
El nen ja sap dir caca, cul i moc (“Bellach mae’r plentyn yn gwybod
dweud cachu, tin a baw trwyn”)
(Ymadrodd a ddywedir wrth i rywun
sarháu neu ddifenwi gwrthwynebwr mewn dadl â geiriau brwnt, yn lle rhesymu)
2 baw
La tracta com si fós una caca
Mae e’n ei thrin fel baw
caques de gos baw cw^n
A Barcelona és impossible no trepitjar caques de gos
Ym Mareslona mae’n amhosibl
peidio â rhoi dy droed mewn baw cw^n
Fa pena i fàstic veure les zones verdes
plenes de caques de gos
Mae’n warthus ac mae’n ofnadwy gweld fod y llecynnau gwyrdd yn llawn baw
cw^n
caça
1 hela
àrea privada de caça tir hela
2 anifail neu aderyn helwriaeth
3 (eg) awyren ymosod
Caçà de
1 trefgordd (el Gironès)
caçador
1 hela (cymhwysair); hoff o hela
Pagès massa caçador, conills al
rebost i fam al menjador.
(Dywediad) “Gwladwr / ffermwr rhy hoff o hela, cwningod yn y pantri a newyn yn
yr ystafell fwyta”
caçador
1 heliwr
caçadora
1 helwraig
2 siaced hela
caçaire
1 heliwr (Gogledd Catalonia - Rosselló)
caçaire
1 helwraig (Gogledd Catalonia - Rosselló)
caçar
1 hela (Gogledd Cymru: hel)
El fill del gat, rates caça (“mab y gath, hela lygod”) Fel y bo dyn y bydd ei lwdn, Tebyg i hwrdd fydd
ei lwdn, Fel y tad y bydd y mab, Mae gwaed y ceiliog yn y cyw
2 bagio = hela, dal a rhoi mewn bag
caçarecompences
1 heliwr bownti
cacatua
1 cocatŵ
cacau
1 coco
2 pren coco
3 llanastr
quin cacau! dyna lanast!
cacauet
1 pysen ddaear
cacera
1 hela, erlid
cacera de bruixes erlid gwrachod
2 carfan hela
cacic
1 casîc = pennaeth llwyth yn yr Amerig
2 bòs politicaidd
caciquisme
1 casiciaeth = gormes a rheolaeth bosus politicaidd
cacofonia
1 drycsain
cactus
1 cactws
CAD
1 CAD (disseny assistit per
ordenador)
cada
1 pob
2 cada més cada mes
3 cada dia bob dydd
4 cada any bob blwyddyn
5 cada un bob un, bobo
cadafal
1 llwyfan (i areithiwr / cyflwynwr / cerddoroion o flaen y cyhoedd)
Diuen que els músics es van animar tant que van baixar del cadafal i van tocar enmig del públic
Maent yn dweud i’r cerddorion ymdaflu mor frwd i’r ysbryd fel aethon nhw i
lawr o’r llwyfan a chanu ynghanol y cyhoedd
2 platfform crocbren
3 twmpath
cada més
1 bob mis
Cadaqués
1 trefgordd (l’Alt Empordà)
cadascú
1 pawb, pobun, pob un
cadascú a la
seva manera
1 cadascú a la seva manera
pob un yn unol â’i arfer
cadascun
1 pob
cadastral
1 stentaidd
cadastre
1 rhestr prisiant [rhestr o diroedd a thai mewn cymuned, at ddiben
codi trethi, sy’n dangos perchnogaeth, ffiniau a gwerth y fath eiddo]
els serveis del cadastre = swyddogion
yr adran prisiant
cada tarda
1 bob pnawn
cada un
1 pob un, pobun
cada vegada més
1 mwyfwy
cada vegada
menys
1 leilai, llai a llai
cada vegada que
1 bob tro i
cadàver
1 corff = corff marw, celain
cadavèric
1 celaneddol, fel corff
càdec
1 (coeden) merywen
cadell
1 ieuanc (anifail)
cadell
1 cenau (ci, blaidd, arth)
cadella
1 gast fach
cadellada
1 torlwyth o cwn bach, torraid o gwn bach
cadena
1 cadwyn
2 en cadena un ar ôl y
llall
cadenar
1 arolygu
cadenat
1 clo llyffant
El robatori no
és pas una causa perduda, però cal protegir-se eficaçment i fer servir cadenats eficaços.
Dyw lladrad ddim yn amhosibl ei osgoi (“ddim yn achos coll”) ond rhaid eich
amddiffyn yn effeithiol a defnyddio cloeon llyfant cymwys / effeithlon
cadència
1 cadens
cadeneta
1 cadwyn = cadwyn ysgafn (fel addurniad)
2 punt de cadena pwyth
cadwyn
cadernera
1 peneuryn
cadet
1 cadét
Cadetes
1 trefgordd (el Maresme)
cadira
1 cadair
2 N’hi ha per a llogar
cadires Mae’n anhygoel (“Y mae [cymaint] ohono fel [y gellid] huro
cadeiriau [i weld y perfformiad]”)
N’hi havia per a llogar-hi cadires!
Y fath berfformiad!
ser per llogar-hi cadires bod yn
anhygoel
Les declaracions de Maragall son per
llogar-hi cadires. Mae datganiadau Maragall yn anhygoel
cadiral
1 fflodiart
cadirat
1 seddau côr
cadiratge
1 set o gadeiriau
cadireta
1 cadair fach
2 cadair = cadair wedi ei ffurfio trwy ddau berson yn dal dwylo
ei gilydd
cadmí
1 cadmiwm
caduc
1 ar fin cwympo
2 ar fin diflannu
3 mynd yn ddi-rym
El tractat serà caduc després de finals
d’any
Bydd y cytundeb yn ddi-rym ar ôl diwedd y flwyddyn
4 cwympol, syrthiol (dail)
5 methiannus, llesg
caducar
1 bod ar fin diflannu
2 dod i ben (trwydded)
caducifoli
1 deilgwymp, collddail, deilgoll
arbre caducifoli pren deilgwymp
caducitat
1 diwedd, terfyn
2 data de caducitat
dyddiad terfyn (ar ôl yr hyn ni ellir gwerthu cynnyrch megis bwydydd)
caduquejar
1 mynd yn fusgrell
cafè
1 coffi
2 caffi
cafeïna
1 caffein
cafeter
1 perchennog caffi
2 masnachwr coffi
cafetera
1 pot coffi
cafre
1 caffir
2 anwar, anwariad
Aquí són minoria - com ho són, per cert,
els cafres com tu.
Maent yn lleiafrif yma - fel, gyda llaw, y mae anwariaid fel ti
cafre
1 creulon, bwystfilaidd, anwar
cagacalces
1 llwfrgi, llwfryn, cachgi
cagada
1 cachiad
2 amryfusedd, esgeulustra
fer una cagada rhoi eich troed ynddi
(“gwneud cachiad / amryfusedd”)
Ha estat una cagada Esgeulustra a fu
ef.
3 llwfrgi
cagadubtes
1 un anwadal
cagadur
1 cybydd
cagaferro
1 rhysod, clincer
cagaire
1 sgiwen y gogledd
cagalatxa
1 cybydd
cagalló
1 lwmpyn o gachu
un
cagalló com un puny lwmpyn o
gachu cymaint
â dwrn
2 llwfrgi, llwfryn
3 cagallons carthion,
ysgarthion
4 llwfrdra
cagamiques
1 cybydd ("un syn cachu briwsion")
caganer (ansoddair)
1 cachu (cymhwysair)
2 llwfr
caganer
1 cachwr = un sydd yn cachu
2 cachwr = ffiguryn o ddyn sydd yn cachu a roir mewn golygfa geni
Catalanaidd
3 plentyn bach
4 cachwr, cachgi = llwfrgi, llwfryn
Si el conexeissiu sabrieu que és un caganer,
qualsevol cosa l'acolloneix.
Petaswch chi yn ei nabod fe fyddwch chi’n gwybod taw llyfrgi yw e, mae unrhywbeth
yn hala ofn arno
caganera
1 cachdy
caganiu
1 tin y nyth = aderyn ieuaf mewn nyth
2 tin y nyth = plentyn ieuaf mewn teulu
cagar
1 cachu
...que n’hi ha per cagar-s’hi anhygoel;
drwg iawn
Algunes
bones i altres que n'hi ha per cagar-s'hi (amb perdó de l'expressió).
Rhai da a rhai cachlyd iawn (os
goddefwch yr ymadrodd)
No faré cas d’aquesta merdeta d’enquesta
que n’hi ha per cagar-s’hi
Chymera i ddim sylw o’r arolwg bach cachlyd ’ma anhygoel o wael
Vam anar
per carreteres amb uns sots que n'hi ha per a cagar-s'hi
Aethon ni ar hyd heolydd â thyllau anhygoel ynddynt
cagar a les calces cachu’ch drofers
Ets un puto nazi espanyolista de merda que es caga a les calces quan li planta cara
una persona sola quan tu també vas sol
Diawl o Nazi cachlyd pro-Gastilia wyt ti sydd yn cachu’i ddrofers pan fydd
un sydd ar ei ben ei hun yn ei herio pan wyt tithau també ar dy ben dy hun
2 Ves a cagar, imbècil Cer
i gachu, dwpsyn
3 cagar-la ei chachu-hi =
gwneud stomp, gwneud llanastr, ei chalcho-hi
CIU la va cagar i ERC també l’ha cagat
Fe’i cachodd hi CiU ac y mae ERC wedi ei chachu hi hefyd
Tant costa dir que l'has cagat?
Ydi hi mor anodd iti ddweud dy fod wedi ei chachu hi?
4 cagar-se
en difrïo, amharchu
aquesta gent que ha vingut a malbaratar
la nostra cultura i a cagar-se en Catalunya com a pais
y bobl yma sydd wedi dod i andwyo ein diwylliant a difrïo Catalonia
fel gwlad
5 em cago en... naw wfft
i...
Em cago en l’ou! Damo! Daro!
("cachaf yn yr wy")
Em cago en Déu! Damo! Daro!
("cachaf yn Nuw")
Em cago
en Déu, en la creu i en el
fuster que la féu (“cachaf yn Nuw, yn y groes, ac yn y saer coed a’i
gwnaeth”)
Em cago
en ta mare! Twll dy din di! ("cachaf
yn dy fam")
Em cago
en la mare que et va parir Twll
dy din di! ("cachaf yn y fam a esgorodd arnat")
Em cago
en las mares que els van parir! I’r
diawl â nhw! Twll eu tinau nhw! ("cachaf
yn y mamau a esgorodd arnynt")
Em cago
en la mare que els va parir deu
mil vegades. I’r diawl â nhw! Twll
eu tinau nhw! ("cachaf yn y mamau a esgorodd arnynt deng mil o
weithiau")
Em cago en
qui escriu missatges en el meu nom Naw wfft i’r un sydd yn ysgrifennu
negeseuon yn f’enw innau
Diners! Em
cago en la meva puta avaricia! Arian!
Naw wfft i’m barusrywdd ddiawledig!
Em cago en el
malparit. Naw wfft i’r diawl bach. ("cachaf yn y bastard")
Jo em cague en tots els pperos de merda!
Em fan fàstic.
Naw wfft i bobl plaid y PP ddiawledig (plaid adain dde eithafol Castilia). Codi
cyfog arno i maen nhw.
5 cagar-se en el dia que... bod yn edifar gennych am y dydd y...
Em cago
en el dia que vaig tindre per
primer cop internet a casa!
Mae’n edifar gen i am y dydd y bu gen i’r Rhyngrwyd yn y tŷ am y tro
cynta
7 Menja molt i caga fort i no
tingues por a la mort (Dywediad)
Byta lawer a chacha lawer a phaid ag ofni marw
cagarada
1 cachiad, ymgarthiad
El sostre del cotxe estava ple de cagarades de colom
Roedd to’r car yn llawn cachu colomennod
2 tom, baw; = tom ceffyl, tom buwch, etc
cagareta
1 cagaretes y dolur rhydd
cagarina
1 cagarines y dolur rhydd
Sembla que tingui cagarines (wrth
sôn am rywun sydd yn mynd yn gyflym iawn) “ymddangys fel petái’r dolur rhydd
ganddo”)
cagarro
1 cach
cagat
1 llwfr
2 anlwcus
cagat
1 llwfrgi, (cagada = llwfrgi o ferch)
ser un cagat bod yn llwfrgi
Acostumo
a ser un cagat en moltes
coses
Fel arfer llwfrgi wyf fi mewn llawer
o bethau
ser uns cagats bod yn llwfrgwn
Si tens setze anys i vas sol pel carrer,
sí que aquests caprapats t’atacaran, però en realitat són uns cagats
Os wyt ti’n un ar bymtheg oed ac yn cerdded ar dy ben dy hun ar hyd yr heol, mae’n
sicr y bydd y croenbennau hyn yn ymosod arnat ti, ond mewn gwirionedd llwfrgwn
y^n nhw
cagó
1 plentyn bach hyd at ryw dair oed
el cagons y plantos
caguera
1 awydd cachu
caguerot
1 dyn bach o gorff
cagum Déu
1 myn uffarn i
Quantes vegades al dia deixem anar un càgum Déu, un càgum l'hòstia?
Sawl gwaith yn y dydd ry^n ni’n gollwng rhyw “myn uffarn i”, “myn diawl i”?
caiac
1 caiac
caid
1 pennaeth Arabaidd
caient
1 (cwrten) disgyniad, hongiad, crogiad, tafliad
caiguda
1 cwymp
2 cwymp = gorchfygiad
caiguda del govern cwymp y
llywodraeth
caiguda de l’imperi cwymp yr
ymerodraeth
3 coll (dant)
4 coll (gwallt)
5 caiguda del sol machlud
haul
6 a la caiguda del sol ar
fachlud haul
7 tenir la caiguda a la dreta
gogwyddo i’r dde
8 (graff) cwymp
caigut
1 els caiguts meirw
rhyfel:
2 monument dels caiguts cofadail
rhyfel
caiman
1 caiman = áligator
cainisme
1 brawdladdiad, Cainiaeth
(Cain, mab cyntaf adda ac Efa a laddodd ei frawd Abel - Genesis 4:1 -
16)
Només veig
barralles entre gent de CiU i d'ERC. Segui-ho així benvolguts catalans,
apliqueu el cainisme fins a les ultimes consequencies.
Dim ond ffraeon rhwng pobl ERC a CiU yr
wyf yn ei weld. Cerwch yn eich blaenau felly, f’annwyl Gatalanaiaid, ewch â’r
Gainiaeth hon hyd at y pen eithaf.
cairar
1 sgwario
caire
1 min, ochr
2 agwedd
3 al caire de ar fin
(peth)
ciarat
1 ceibren
(el) Caire
1 Cairo
cairejar
1 sgwario
cairell
1 fflàg, fflagsen, fflacsen
cairó
1 teilsen
caironar
1 teilio (llawr)
cairut
1 onglog
caixa
1 bocs
2 ffurf fer ar caixa d’estalvis:
banc cynilon
3 man talu (supermercat / archfarchnad)
4 caixa forta coffr cryf,
sêff
5 caixa negra blwch du = recordydd hediadau
caixa dels trons
1 destapar la caixa dels
trons agor blwch Pandora, dadorchuddio problemau oedd wedi eu cuddio
caixer
1 ariannwr, arianwraig
2 caixer automàtic peiriant rhoi arian
caixmir
1 cashmir
abrics de caixmir per a dona cotiau
cashmir ar gyfer benywod
caixó
1 bocs = bocs bach, blwch = blwch bach
2 caixó dels retalls bocs manion
cal
1 tŷ (rhywun)
cal metge ty’r meddyg
Vinga, prepara’t que ens n’anem a cal
metge
Siapa-hi, ymbaratoa am ein bod ni’n mynd i weld y meddyg
cal
1 rhaid (gwneud)
Cal dir-ho tot Mae rhaid dweud
popeth
cal que rhaid....
2 com cal yn iawn, yn
gywir
cala
1 cilfach = porth bach
calabós
1 cell
2 rheinws
calabre
1 gamblwr
calabruixar
1 bwrw cenllysg, bwrw cesair
Calaceit
1 trefgordd (el Matarranya)
calada
1 rhwydaid (o bysgod)
2 tafliad (rhwyd)
caladís
1 porta caladiisa drws y gellir ei ostwng
calador
1 (llong) plymennwr (i wybod dyfnder y môr)
Calaf
1 trefgordd (l’Anoia)
Calafell
1 trefgordd (el Baix Penedès)
calafat
1 calciwr; saer llongau
calafatar
1 clacio (llong)
calaix
1 drôr
2 anar-se’n al calaix marw
(“mynd i’r drôr”)
3 tenir una cama al calaix bod
gennych un troed yn y bedd (“bod gennych un goes yn y drôr”)
4 Carrers mullats,
calaixos eixuts (Dywediad) (“heolydd gwlyb, droriau sych”) Pan fydd yn bwrw
glaw, mae’r siopwyr yn colli arian am fod eu cwsmeriaid yn aros gartre
calaix de sastre
1 cwdyn y saint
calaixera
1 cisandrôrs
càlam
1 calaf
calamars
1 sgwìd
calamarsa
1 cesair, cenllysg
calamarsada
1 storm o gesair
una calamarsada afecta el cultiu de cereal
a
(pennawd papur
newydd) storm o gesair yn effeithio ar y cnydau grawn yn (sir)
calamarsejar
1 bwrw cenllysg, bwrw cesair
calambac
1 pren elyw = pren coeden ddwyreiniol chwerw ei sudd
calamitat
1 trychineb
2 un da-i-ddim (person)
calamitós
1 trychinebus
calamatosiment
1 yn drychinebus
calanca
1 bai bach
calandra
1 grìl rheithiadur
2 ehedydd = math o ehedydd
3 cabolwasg = peiriant y mae papur yn cael ei wydru ynddo
wrth gael ei wasgu gan rolenni
calàndria
1 ehedydd = math o ehedydd
calàndria
alablanca
1 ehedydd - Melanocorypha leucoptera
calàndria comuna
1 ehedydd - Melanocorypha calandra
calàndria negra
1 ehedydd - Melanocorypha yeltoniensis
calar
1 taflu (rhwyd)
2 tynnu i lawr (hwyl)
3 gwlychu, rhoi trochfa i
4 mwydo, treiddio
5 chwilio allan (person)
6 gosod (bidog)
7 calar foc rhoi ar dân
8 deall
calar-se
1 stolio
calat
1 tyllwaith = addurnwaith ar frethynneufetel ag iddo batrwm tyllog
calavera
1 penglog
2 sgerbwd
3 penryddyn
calaverada
1 sbri
calb
1 moel, penfoel
D’aquí a cent anys tots
calbs
(pan ddigwydd o’r diwedd) byddwn ni i gyd wedi mynd i dŷ ein hir
gartref
(“o fewn can mlynedd (byddem ni) bawb yn benfoel”)
L’equiparació amb sistema de finançament
basc seria, si de cas, a llarg termini, és a dir, que d’aquí a cent anys tots calbs.
Byddai cyfartalu sustem ariannu Catalonia â’r un Basgaidd, os digwydd, yn rhywbeth
dros amser hir, neu mewn geiriau eraill, pan ddaw byddwn ni i gyd wedi mynd i dŷ
ein hir gartref
calb
1 pen moel
calba
1 lle moel
calbejar
1 mynd yn foel
calbesa
1 moelni
calbot
1 clowten ar y pen
calc
1 dargopïad
2 llên-ladrad
calç
1 calch
calça
1 hosan
Calça
1 trefgordd (el Rosselló)
calça
1 Gweler : calces
calçada
1 heol = heol wedi ei phalmantu
2 heol (o’i chyferbynnu â’r palmant)
calçador
1 shesbin
2 entrar amb calçador bod
yn dynn
3 posar amb calçador gwasgu
i mewn
calcar
1 dargopïo
2 llên-ladrata
3 gwasgu (â’r troed), sathru
calçar
1 rhoi esgidiau (am draed un)
2 gwisgo (wrth sôn am faint esgidiau)
Quin número calces? = Pa faint ych chi’n
wisgo?
calçar-se
1 rhoi esgidiau (am ei thraed / ei draed)
2 prynu esgidiau (mewn lle penodol)
calcari
1 calchaidd
2 pedra calcària
calchfaen
calçasses
1 gwr dan fawd ei wraig
calçat
1 ag esgidiau am ei throed / ei droed
2 esgid (calçats: esgidiau)
calces
1 nicers
2 hosannau (Ynysoedd Catalonia) (Deheubarth Catalonia)
calceter
1 hosannwr, gwehydd sanau
calceteria
1 sannau
2 siop sannau
calcetins
1 sannau = sannau bach (Ynysoedd Catalonia) (Deheubarth Catalonia)
calci
1 calsiwm
calcificar
1 calchu = troi yn galch
calcina
1 gwyngalch
2 morter calch
calcinaire
1 calchwr
2 gwerthwr calch
calcinar
1 calcheiddio = llosgi yn galch
2 llosgi yn ulw
calcineria
1 odyn galch
calçó
1 legin
2 calçons sanau bach
3 calçons = trowsus
calçot
1 calsót, math o wynwynsyn (Allium cepa) (un sydd wedi ei dynnu unwaith
bod y bylbyn yn llawn, yn yr haf; ym mis Medi, fe dorrir top y bylbyn, ac fe’i
hailblennir)
calçotada
1 math o bicnic lle y coginir calçots
/ calsóts mewn tân
càlcul
1 cyfrif, cyfrifiad
2 cálcwlws
3 (meddyginiaeth) carreg, maen tostedd
calculable
1 cyfrifiadwy, mesuradwy
calculació
1 cyfrif, cyfrifiad
calculadament
1 o fwriad
calculador
1 amcanus, hir eich pen
calculador
1 (dyn) amcangyfrifydd
calculadora
1 (gwraig) amcangyfrifydd cyfrifiannell
2 cyfrifiannell
calcular
1 cyfrif
calda
1 gwres
2 tanborth
caldejar
1 gwresogi (effaith yr haul)
caldera
1 bwyler
calderada
1 llond bwyler
2 llond pair
calderer
1 gwneuthurwr bwyleri
caldereta
1 sŵp pysgod o Ynysoedd y Baleár
calderó
1 pot berwi bach
calderona
1 pair bach
Calders
1 trefgordd (el Bages)
Caldes de
Malavella
1 trefgordd (
Caldes de
Montbuí
1 trefgordd (el Vallès Occidental)
cal dir-ho tot
1 rhaid dweud
caldre
1 rhaid ar
2 com cal iawn = fel y
dylai fod
3 no cal dir wrth gwrs
4 no cal dir-ho afraid
dweud..., does raid dweud...; wrth gwrs
5 cal que (qv) mae rhaid...
calé
1 arian: calés (ymgomiaith)
calefacció
1 gwresogi
calefactar
1 gwresogi
calefactor
1 gwresogydd
Calella
1 trefgordd (el Maresme)
calen
1 vegeu caldre
calendari
1 calendr
2 amserlen
calendes
1 calannau
calèndula
1 golden
calent
1 twym
2 actuar a cap calent gwneud
pethau yn fyrbwll / yng ngwres y funud / yn y twymiad / yn ddifeddwl
Un president de
Ni all Arlywydd y Gyffredinfa (llywodraeth Catalonia) byth gwneud pethau’n
fyrbwyll
3 cap calent penboethyn
4 menjar calent cael pryd
twym
calentejar
1 bod dipyn bach yn dwym
calentó
1 twym braf
calentor
1 gwres
caler
1 = caldre
calfred
1 cryniad
donar-li calfreds (a algú) codi croen gwydd (ar rywun) (“rhoi cryniadau
i rywun”)
Em donen calfreds només de
pensar-ho Dim ond meddwl amdani mae’n codi croen gwydd arna i
febre amb calfreds twymyn â
chryniadau
A mi la grip em provoca calfreds Mae’r ffliw yn achosi imi grynu
si tens calfreds o si et
mareges i vomites.... os wyt ti’n crynu neu yn teimlo’r bendro arnat ti neu
yn cyfogi...
2
tenir calfreds a l’esquena clywed iasau ar hyd eich asgwrn cefn (ymateb i arswyd)
Encara ara tinc calfreds a l’esquena Rw i’n clywed iasau ar hyd f’asgwrn cefn o hyd
calibrador
1 mesur
calibrar
1 graddnodi
calibratge
1 calibrad, graddnodiad
calibre
1 graddnod
càlid
1 twym, poeth
calidoscopi
1 caléidosgop
califa
1 califf = arweinydd sifil a chrefyddol gwladwriaeth Islamaidd (o’r
gair Arabeg khalîfa “olynydd y
Proffwyd”)
Càlig
1 trefgordd (el Baix Maestrat)
calitja
1 tawch
un dia d’esplèndid sol i calitja a l’horitzó diwrnod o heulwen braf â thawch ar y gorwel
calitjós
1 tawchog
una tarda calitjosa d’estiu prynháwn
o haf tawchog
caliu
1 marwor
cuinat al caliu wedi
ei goginio yn y marwor
es frega la cara amb el caliu roent sense cremar-se maent yn rhwbio’r wybe â
marwor iasboeth heb losgi eu hunain
2 gwres
buscar el caliu del foc chwilio am wres y tân
sentir el caliu del foc teimlo gwres y tân
es coia damunt del caliu de les
brases fe’i coginir uwchbén gwres y marwor
3 gwres (= serch), brwdaniaeth, angerdd
el caliu dels seus ulls angerdd ei lygad
caliuejar
1 smoulder, losgi yn fud, llosgi yn farw
calivós
1 tywynnol
call
1 caleden
call
1 ardal Iddewig mewn tref ganoloesol
al 1391, quan es va cremar el call
barceloní...
yn 1391, pan losgwyd yr ardal Iddewig ym Marselona
els assalts
als calls jueus yr ymosodiadau ar yr ardaloedd Iddewig
El Call de Girona és el barri jueu millor
conservat dels Països Catalans
“Call” Girona yw’r ardal Ardal Iddewig sydd wedi ei chadw orau yn y
Gwledydd Cataloneg
2 El Call enw heol yng
nghanol Barselona
callada
1 distawrwydd
El millor és donar la callada per resposta (wrth sôn am negeseuon
sarháus) Y peth gorau yw ymateb [iddynt] trwy ddweud dim (“rhoi’r distawrwydd
fel ateb”)
calladament
1 yn dawel, yn ddi-sôn
callar
berf â gwrthrych
1 tewi = peri i fod heb siarad dim
2 tewi = cadw rhag datguddio cyfrinachau
Som un país petit i tot se sap. I tot es
calla Gwlad fach ŷn ni ac fe wybyddir popeth. Ac fe dewir popeth.
berf heb wrthrych
3 tewi = mynd yn dawel, rhoi taw ar eich siarad, rhoi’r gorau i
siarad
Tu el que has
de fer és callar i anar-te’n. Ves-te’n.
Yr hyn mae rhaid iti ei wneud yw tewi
Ha entès que és molt millor
que calli
Mae wedi deall ei bod yn well o lawer iddo dewi
4 bod yn ddistaw, aros yn dawel, peidio â dweud dim
Qui calla, atorga /
Qui calla, consent / Qui calla, hi consent
Goddef yw tewi, Cytuno yw tewi
(os bydd anghyfiawnder, mae rhaid ei gondemnio; mae’r sawl sydd ddim yn protestio yn euog o
gefnogi’r anghyfiawnder drwy eu mudandod)
callat
ffurf fachigol:
calladet
1 distaw
callat com una puta hollol ddistaw
(“distaw fel putain”) = yn gwrthod dweud dim
mantindre's callat com una puta bod yn ddistaw,
peidio â gweud dim, tewi (“cadw’ch hun yn ddistaw fel putain”)
Jo no puc mantindre'm callat com una puta mentre es diuen barbaritats com
les que ja he esmentat.
Alla i ddim peidio â dweud dim pan ddywedir gwiriondebau fel y rhai rw i wedi
sôn amdanyn
La premsa i la ràdio i la televisió no
n’han parlat. Tots muts. Silenci. Callats com a putes.
Dyw’r wasg na’r radio na’r teledu wedi sôn andani. Yn ddistaw bob un.
Tawelwch. Hollol ddistaw.
quedar-se calladet dweud dim (yn
enwedig ar ôl siarad lawer)
Calldetenes
1 trefgordd (Osona)
Calles
1 trefgordd (els Serrans)
Castileg:
cal·ligrafia
1 caligraffeg
cal·ligràfic
1 caligraffig
callís
1 lôn, llwybr
callista
1 meddyg traed
callós
1 caled, garw
Callossa d’en
Sarrià
1 trefgordd (
Callosa de
Segura
1 trefgordd (el Baix Segura)
callositat
1 caladen
Hi ha balenes que tenen unes callositats enganxades al cos que són
berruguetes o
animalets petits com "el poll de la balena" que viuen sempre
enganxats allí.
Y mae morfilod ag iddynt caledennau wedi eu glynu wrth eu corff sydd yn
ddafadennau neu anifeiliaid fach fel “corn y morfil” sydd yn byw yno yn barhaol
El raïm de pastor [Sedum sediforme
(Jacq.) Pau] també es fa servir com a emol·lient per tal de reblanir les
callositats, durícies i ulls de poll.
Mae “grawnwin y bugail” (math o friweg) [Sedum sediforme (Jacq.) Pau] yn
cael ei defnyddio hefyd
fel eli esmwythhaol i wastatáu
caladennau, croen caled a chyrn.
Callús
1 trefgordd (el Bages)
calm
1 llonydd
calma
1 llonydd
2 (Gorchymyn) Calma! Llonydd!
calmant
1 lliniarol, lleddfol
calmant
1 lleddfydd poen
2 lliniarydd
calmar
1 tawelu
2 lleddfu (poen)
(berf heb wrthrych),
3 tawelu
4 (gwynt) gostegu
calmar-se
1 bod yn dawel, cadw eich pen
2 Calma’t! Bydd yn dawel!
Calmella
1 trefgordd (el Rosselló)
calmós
1 llonydd, tawel
2 pwyllog
Calonge de les
Gavarres
1 trefgordd (el Baix Empordà)
Calonge de
Segarra
1 trefgordd (l’Anoia)
calor
1 gwres
2 tenir calor bod yn
boeth (person)
3 fer calor bod yn boeth
(tywydd)
feia moltïssima calor yr oedd yn boeth uffernol
mare meva! avui ha fet moltissima calor, tot el dia suant Duw mawr! Mae hi wedi bod yn uffernol o boeth heddiw, bues i’n chwysu trwy’r dydd
aquesta nit ha
fet molta calor, moltíssima calor trwy’r nos mae hi wedi bod yn
dwym iawn, yn uffernol o dwym
4 passar calor dioddef o’r
gwres
On dormen a l’estiu per no passar tanta
calor?
Ble maen nhw’n cysgu yn yr haf iddyn nhw gael osgói’r gwres?
5 cop de calor trawiad gwres
patir un cop de calor
cael trawiad gwres
calorada
1 gwres mawr
Déu ni do, quina calorada que fot Esgyrn Dafydd, dyna dwym yw hi!
“Quina calorada! No passa un alè d’aire” Dyna boeth yw hi. Does dim awel o gwbl
Mare de deu! Quina puta calorada que farà es proxims dies Duw mawr. Fe fydd hi’n uffernol o boeth
gwaetha’r modd dros y dyddiau nesa ma
malgrat la
calorada er gwaetha’r gwres
2 gwres (ar ôl ymdrech)
caloria
1 cálori
calorífer
1 sydd yn cynhyrchu gwres
la generació d’energia calorífera o elèctrica cynhyrchu ynni sydd yn rhyoi gwres neu drydan
calorífic
1 caloriffig
mitjançant l’acció calorífica
dels raigs solars trwy ddefnyddio gwres (“gweithred caloriffig”)
pelydrau’r haul
calorós
1 twym, poeth
Estiu calorós, hivern rigorós (Dywediad)
Haf poeth, gaeaf gerwin
Els primers vint dies de juliol han estat els més calorosos dels últims deu anys
Mae ugain
diwrnod cyntaf mis Gorffennaf wedi bod y rhai twymaf ers deng mlynedd
Calp
1 trefgordd (
cal que
1 Cal que m’en vagi Rhaid
imi fynd
No cal que us
preocupeu de pagar-me-
cal que miri endavant rhaid meddwl am y dyfodol (“rhaid edrych ymláen”)
calquejar
1 gweithio’n galed iawn (er mwyn cyrraedd rhyw nod)
cals
1 tŷ (rhywrai) (+ enwau lluosog)
a cals veïns yn nhai’r cymdogion
a cals cosins.yn nhai’r cefnderwyr
calúmnia
1 anair, enllib, athrod
incorre en un delicte de calumnies troseddu wrth enllibio
presentar una querella per injuries i calumnies contra algú dwyn achos cyfreithiol
am ddifenwi neu enllib yn erbyn
rhywun
2 sarhâd
calumniar
1 enllibio
calumniós
1 enllibiol
calvari
1 Calfaria
calvari
1 trallod
Calvià
1 trefgordd (Mallorca)
calvície
1 moelni
calvinisme
1 Calfiniaeth
calvinista
1 Calfiniad
calze
1 cwpan cymun, caregl
2 calucs, blodamlen
cama
1 coesç
2 cames ajudeu-me nerth
ei thraed / ei draed
La periodista va haver de fugir cames
ajudeu-me d’Espanya
Bu rhaid i’r newyddiadurwraig ffoi
nerth ei thraed o Sbaen
3 cama ací, cama allà â’r
traed ar led (“coes yma, coes yna”)
camacurt
1 byrgoes
camada
1 brasgam
camafeu
1 cameo
camal
1 coes (trwsers)
camaleó
1 camelion
mosca camaleó (Stomoxys
calcitrans) (“cylionen camelion”)
camàlic
1 cludydd
camallarg
1 coesir
camamilla
1 cámomeil
camaobert
1 a’r coesau ar agor
camarada
1 cydymaith
2 (teitl) el camarada +
enw
Em sembla que el camarada Grigorov m’ha
robat el rellotge
Rwy’n meddwl i’r Cydymaith Grigorov ddwyn fy watsh
Camarasa
1 trefgordd (
camarilla
1 clic
2 lòbi (senedd)
camarlenc
1 ystafellydd
Camarles
1 trefgordd (el Baix Ebre)
camarot
1 cabin (llong)
cama-sec
1 [madarchen]
cama-segat
1 wedi blino yn lân, wedi blino yn deg
camatort
1
Cambotja
1 Cambodia
cambotjà
1 Cambodiad, Cambodes
cambotjà
1 Cambodaidd
cambra
1 ystafell
2 ystafell wely
3 tiwb mewnol: cambra d’aire
4 cambra de comerç siambr
fasnach
5 cambra de compensació
tŷ clirio
6 cambra de bany ystafell
faddon, bathrwm
7 Cambra de Diputats Siambr
y Dirprwyon (tŷ is y senedd Gastilaidd)
la cambra espanyola y senedd Gastilaidd
cambrada
1 llond ystafell
(la) Cambra dels
Comuns
1 Tŷ’r Cyffredin
cambrer
1 gweinydd
2 barmon
cambrera
1 barferch
2 gweinyddes
cambreta
1 sied goed, sied lo
cambrià
1 Cambriaidd
Cambrils de Mar
1 trefgordd (el Baix Camp)
cambró
1 ystafell fach
Cameles
1 trefgordd (el Rosselló)
camèlia
1 camelia
camell
1 camel
2 deliwr cyffuriau
cameta
1 postyn sydd yn ategu
càmfora
1 camffor
camí
1 llwybr
2 camí de cabres llwybr
geifr
3 ffordd, heol
4 llwybr cul
5 lwybr
la via de salvació llwybr
gwaredigaeth
6 a mig camí ar ganol y
ffordd, ar hanner y ffordd
7 a mig camí entre
..a/ ar hanner y ffordd rhwng (i = a)
8 fer camí (cap a algun lloc)
mynd ar hyd heol (tuag at rywle)
No veig a Catalunya l’unió que caldría per anar fent camí cap a la sobirania
Dw i ddim yn gweld yng Nghatalonia yr undeb a fyddai’n angenrheidiol i fynd
ar hyd yr heol tuag at annibyniaeth
9 anar pel mal camí mynd
ar gyfeiliorn
10 camí de bast llwybr
mul
11 camí de sirga llwybr
llusg
12 camí ral heol fawr
13 no estar un camí de roses nid
+ bod yn hollol ddiddrafferth
14 obrir-se camí dod dros anhawsterau wrth geisio gyrraedd rhyw
nod
15 Tots els camins duen a Roma I Rufain yr arwain pob ffordd
16 prendre un camí cymryd llwybr
Potser ara no és el moment de fer un nou estatut, i seria millor esperar
a veure el camí que pren Euskadi.
Efallai nad hon yw’r foment i wneud Ystatud newydd (= ystatud
hunanlywodraeth Catalonia) ac fe fyddai’n well aros i weld y llwbyr y cymeriff
Gwlad y Basg
caminada
1 taith hir (ar droed)
2 taith gerdded
caminador
1 cerddedol
caminador
1 cerddwr, cerddedwraig
caminar
1 cerdded
2 caminar de puntetes mynd
ar flaenau ei thraed / ei draed
3 caminar de recues
cerdded tuag at yn ôl
camió
1 lorri
camió-cisterna
1 tancer = lorri
camioner
1 gyrrwr lorri
camioneta
1 fan
camisa
1 crys
camiser
1 vestit camiser gwisg y
mae rhai ei botymu
camiser
1 cryswr, un sy’n gwneud crysau
camiseria
1 siop grysau
camiseta
1 fest
camp
1 maes, cae
2 lle gwersyllu (llety dros dro i filwyr, ffoaduriaid, carcharorion)
3 cefn-gwlad, gwlad
4 maes = lle rhyw weithred
el camp de la poesia ym maes
barddoniaeth
5 maes = lle mwynau
6 a camp ras (adf) yn y
maes
7 al camp yn y cefn-gwlad
8 anar al camp mynd i
gefn gwlad
9 anar camps a través mynd
ar draws gwlad
10 assentir el camp codi’r pebyll
11 camp aurífer maes aur
12 camp d’ateratge maes glanio
13 camp d’aviació maes awyr
14 camp de batalla maes y gad
15 camp de concentració
gwersyll crynhói
16 camp d’esports maes chwarae
17 camp de futbol maes
pêl-droed
18 camp de golf maes golff
19 (el) camp de la televisió
maes = lle dylanwad
20 camp de treball gwersyll gwaith
21 camp de visió maes
gwelediad
22 camp d’instrucció maes
hyfforddiant (milwriaeth)
23 camp magnètic maes
magnetig
24 deixar el camp lliure
gadeal y maes yn agored
25 enmig del camp ar
ganol y caeau
26 establir el camp gwersyllu
27 fotre el camp mynd i
ffwrdd
28 fúmer el camp mynd i
ffwrdd
29 haver-hi camp per córrer bod
lle i symud
camp
1 terra campa cae yd neu
gae llysiau
campament
1 gwersyll
campament de refugiats gwersyll
ffoaduriaid
2 gwersyllu
3 caer
4 campament d’estiu gwersyll
gwyliau
campana
1 cloch
campament
1 gwersyll
2 gwersyllu
3 caer
4 campament d’estiu gwersyll
gwyliau
campana
1 cloch
2 clochwydr
3 gorchud llestr
4 (shimnai) lwfwr
5 a toc de campana
(adf) yn brydlon
6 llançar les campanaes al
vol canu’r clychau, dathlu, llawenháu
7 sentir tocar campanes i no
saber on brith gof gan un
8 fer la volta de campana
troi = (cerbyd) troi rholio
campanada
1 canu cloch
campanar
1 clochdy
rellotge campanar cloc
clochdy, y cloc ym mhen tŵr clochdy
campaneig
1 canu clychau
campaner
1 gwneuthurwr clychau
2 canwr clychau
Campanet
1 trefgordd (Mallorca)
campaneta
1 cloch = cloch fach
2 cloch law
3 (Campanula ...) clychlys
campanut
1 ar ffurf cloch
2 â sŵn cloch
3 (sgert) llydan
4 (ffigurol) rhodresgar
campanya
1 cefn gwlad
2 ymgyrch
3 fer una campanya
ymgyrchu
4 campanya electoral ymgyrch
etholiadol
5 campanya publicitària
ymgyrch hysbysebu
6 ymgyrch addysgol
7 fer campanya de
ymgyrchu dros
campar
1 achub
2 ymdopi
3 Campi qui pugui! Pawb
drosto’i hun!
campar-se
1 dianc o berygl
campar-se-la
1 ymdopi
(el) Camp de
Mirra
1 trefgordd (l’Alcoià)
(el) Camp de
Morvedre
1 comarca (Deheubarth Gwledydd Catalonia)
(el) Camp de
Túria
1 comarca (Deheubarth Gwledydd Catalonia)
Campdevànol
1 trefgordd (el Ripollès)
campejar
1 pori
(el) Campell
1 trefgordd (
Campelles
1 trefgordd (el Ripollès)
(el} Campello
1 trefgordd (l’Alacantí)
camperol
1 gwlad (cymhwysair), cefn gwlad (cymhwysair), gwledig
flors camperoles blodau’r maes
camperol
1 gwladwr, gwladwraig
campestre
1 gwledig
treballs campestres gwaith fferm
càmping
1 gwersyllfa
2 gwersyllu
3 anar de càmping mynd i
wersyllu
4 fer càmping mynd i
wersyllu
Campins
1 trefgordd (el Vallès Oriental)
campió
1 pencampwr, pencampwraig
campió mundial pencampwr y byd
Aquest partit polític és el campió
mundial de la corrupció
Pencampwr y byd mewn llygredd yw’r blaid wleidyddol hon
campionat
1 pencampwriaeth
Campllong
1 trefgordd (el Gironès)
Campmany
1 trefgordd (l’Alt Empordà)
Campome
1 trefgordd (el Conflent)
Camporrells
1 trefgordd (
Camporrobles
1 trefgordd (el Ports)
Enw Castileg: Camporrobles
Campos
1 trefgordd (Mallorca)
Campossí
1 trefgordd (
Pentref lle y mae Ocsitaneg yn cael ei siarad
Enw Ocsitaneg: ?
Camprodon
1 trefgordd (el Ripollès)
Camós
1 trefgordd (el Gironès)
camuflament
1 cuddliw
camuflar
1 cuddio
2 cuddliwio
camuflar-se
1 cuddio ei hun
l’escriptor, que s’havia camuflat sota
el pseudònim Sion Harri Morgan...
yr awdur, oedd wedi ei guddio tu ôl i’r ffugenw Siôn Harri Morgan...
2 cuddliwio ei hun
camuflat
1 mewn cuddwisg
camuflat de gos yn rhith ci, wedi ei
wisgo fel ci
camús
1 trwyn smwt (cymhwysair)
Camús
1 cyfenw (Albert Camús, llenor Ffrangeg, o deulu â’i wreiddiau yn
Menorca)
camussa
1 gafrewig
2 lledr bwff
can
1 tŷ (ag enw dyn sydd yn dechrau â chytsain)
anar a Can Miquelet mynd i dŷ
Mihangel
(talfyriad o ca = casa, en = bonwr); yn enwedig yn enwau
lleoedd
2 yn aml â chyfenw y teulu sy’n byw yno:
Can Roig = tŷ’r teulu’r Roig (=
“dyn gwallt coch”)
Can Ros tŷ’r teulu’r Ros (= “dyn
gwallt golau”)
3 can seixanta bedlam
cana
1 mesur hyd = wyth “pam”
el Canadà
1 Cánada
vuire al Canadà byw yng Nghánada
canadella
1 criwet
2 peth dal criwet
3 canadelles criwet
offeren
canadenc
1 Canadiad, Canades
canal
1 camlas
2 sianel
3 sianel (teledu)
4 tonfedd
5 Canal de
6 canal de navegació
camlas longau
canal
1 cwm cul iawn
2 pibell
3 nant danddaearol
4 cwter
5 peipen law; piben law
6 plygiad (dilledyn)
7 dwythell (botaneg)
8 rhigol (colofn)
9 anar com una canal mae’r
dolur rhydd arnaf i
10 obrir en canal torri (â chyllell)
o’r top i’r gwaelod
(la) Canal de Navarrés
1 comarca (Deheubarth Gwledydd Catalonia)
Canaletes
1 (enw ffynnon ar ben heol y Rambla ym Marselona)
canalís
1 sianel (gwaelod y môr neu waelod afon)
canalització
1 camlesu, sianeli
canalitzar
1 sianelu
canalla
1 plant
canalla
1 dihiryn
canallada
1 tro gwael
2 plant = grwp mawr o blant
3 gweithred blentynaidd
canaller
1 hoff o blant
(la) Canals
1 trefgordd (
En Canals, bords i criminals
(Dywediad) Yn Canals, bastardiaid a throseddwyr
canapè
1 cánape
2 soffa, sgiw
canari
1 yn perthyn i’r Ynysoedd Dedwydd
canari
1 unigolyn o’r Ynysoedd Dedwydd
2 canari
3 diod, cymysgfa o ‘cassalla’ â lemwn
Canàries
1 les Illes Canàries Yr
Ynysoedd Dedwydd
canastra
1 basged
2 canastra = gêm
canastró
1 braich mantol
canat
1 plethwaith
Canavelles
1 trefgordd (el Conflent)
Can Barça
1 Clwb Pêl-droed Barcelona
canca
1 fer canca rhoi hwb (i rywun
sydd yn dringo)
cancel·lar
1 diddymu
canceller
1 canghellor
cancelleria
1 llys canghellor, canghellfa
càncer
1 cancr, canser
Càncer
1 y Cranc
cancerós
1 canseraidd
canço
1 cân
2 Cançons! Twt lol! Lol
botes maip!
3 cançó infantil
hwiangerdd
4 sempre la mateixa cançó
yr un gân gron o hyd
cançoner
1 llyfr barddoniaeth
cançoner
1 llyfr cerddoriaeth
2 dod yn araf, dod dow-dow
candela
1 canwyll
2 pibonwy, cloch iâ
3 [mwcws sy’n rhedeg o’r trwyn]
Et cau la candela Mae dy drwyn yn
rhedeg (“mae’r ganwyll yn cwympo i ti”)
4 blaguryn (pinwydden, derwen anwyw)
5 acabar-se la candela bod
yr amser i wneud rhyweth ar ben (“y ganwwyl yn gorffen”)
candeler
1 canhwyllbren
2 canhwyllwr
Candelera
1 Gwyl Fair y Canhwyllau, Puredigaeth Mair, (yr ail o Chwefror)
candeleta
1 canhwyll = canhwyll fach
2 esperar amb candeletes
edrych ymláen at
candent
1 eiriasboeth
2 llosg
3 problema candent pwnc
llosg
càndid
1 didwyll, diffuant, heb flewyn ar dafod
2 naïf
candidat
1 ymgeisydd (ar gyfer sedd mewn senedd)
presentar-se fel ymgeisydd sefyll
fel ymgeisydd
2 ymgeisydd (ar gyfer swydd)
candidatura
1 ymgeisyddiaeth
2 rhestr o ymgeiswyr
encapçalar la candidatura (= encapçalar la llista ) bod yn brif
ymgeisydd neu yn brif ymgeiswyr plaid mewn etholiad
3 ymgeiswyr (ar gyfer sedd yn y senedd)
4 ymgeiswyr (ar gyfer swydd)
candiesa
1 gonestrwydd, didwylledd
candor
1 gonestrwydd, didwylledd
2 diniweidrwydd
candorós
1 didwyll
per candorosa ingenuïtat trwy hydwylledd,
yn eich diniweidrwydd
Canejan
1 trefgordd (
canell
1 arddwrn
caneló
1 [canelô = math o basta]
canelobre
1 seren ganhwyllau, candelabrwm, canhwyllyr
cànem
1 cywarch
2 cànem indi cywarch yr
India, cánabis
canemàs
1 cynfas
canera
1 cwtsh ci
2 canera municipal cartref cŵn yr
awrdurdod lleol
Si l’animal té
propietari conegut, les despeses d’estada de l’animal a la canera seran a càrrec seu
Os oes gan yr anifail berchennog adnabyddedig, hwnnw fydd yn dwyn y gost am
arhosiad yr anifail yn y cartref cŵn
Canet d’Adri
1 trefgordd (el Gironès)
Canet de
Berenguer
1 trefgordd (el Camp de Morvedre)
Canet de Mar
1 trefgordd (el Maresme)
Canet de
Rosselló
1 trefgordd (el Rosselló)
Canet lo Roig
1 trefgordd (el Baix Maestrat)
cangueli
1 (iaith anffurfiol) ofn
cangur
1 cangarŵ
2 gwarchodwr plant, gwarchodwraig plant
3 fer de cangur gwarchod
plant
caní
1 ci (cymhwysair)
2 dent canina dant llygad
3 fam canina rhaib yr
angau, awch bwyd
"cañi"
1 jipsi
caníbal
1 cánibal
canibanilsme
1 canibaliaeth
canície
1 llwydni gwallt
2 henaint
canícula
1 dyddiau’r cŵn, gwres canol haf (o godiad heuligol Seren y Ci
neu Siriws ar yr adeg hon o’r flwyddyn)
la canícula del més passat (Avui
2003-09-11) Gwres mawr y mis diwethaf
cànids
1 teulu Canidae
2 rhywogaeth Canis
3 cŵn
canilla
1 haid o gŵn
Canillo
1 trefgordd (Andorra)
canó
1 pib
2 tiwb
3 corn shimnai, ffliw
4 llwnc
5 (ffatri) corn shimnai
6 baril (dryll)
escopeta de dos canons dryll dau
faril / dryll dwy faril
escopeta de canons retallats dryll
llifiedig
7 canon
8 a boca de canó (adf)
oddi agos, o fewn dim; yn ffroen dryll
9 carn de canó ysglyfaeth
gynnau mawr, porthiant i’r gynnau mawr
10 dryll, gwn; = dryll mawr
canoa
1 canŵ
canòdrom
1 stadiwm cŵn, trac rasus cŵn
Eren llebrers que provenien del
tancament d’un canòdrom de Barcelona.
Milgwn a ddaeth yn sgil cau stadiwm cw^n ym Marselona oedden nhw
Canoes
1 trefgordd (el Rosselló)
cànon
1 canon (eglwys)
2 canon (cerddoriaeth)
3 canon (celfyddyd) = rheolau cymesuredd
4 rhent (amaethyddiaeth)
5 treth
Perquè hem de pagar un cànon sobre
los CD y DVD gravables?
Pam mae rhaid i ni dalu treth ar gronddisgiau a DVDs
recordadwy?
el canon de l’aigua treth ar gyflemwad ddw^r
canonada
1 pibell ddŵr
El lampista va haver de tallar les
canonades de tota l’immoble
Bu rhaid i’r plymer gau tap y brif bibell ac atal y dŵr i’r holl adeilad
canonge
1 canon = offeriad â dyletswyddau mewn cadeirlan
Carrer dels Canonges “Heol y
Canoniaid”, enw heol yn
canònic
1 eglwysig
dret canònic cyfraith eglwysig
Canovelles
1 trefgordd (el Vallès Oriental)
Cànoves
1 trefgordd (el Vallès Oriental)
cansalada
1 cig moch hallt
suar la cansalada (per a fer
alguna cosa) chwysu gwaed (i wneud rhywbeth), gwneud ymdrech mawr (i wneud
rhywbeth)
cansar
1 blino
2 diflasu
3 (berf heb wrthrych), blino
4 cansar la paciència de trethu
amynedd rhywun
cansar-se
1 cansar-se de blino ar,
diflasu â
cansat
1 wedi blino
2 blinderus
3 estar cansat bod wedi blino
4 estar cansat de (fer alguna
cosa) bod wedi blino ar (wneud rywbeth)
cansós
1 blinderus
cant
1 cân
2 canu = gweithred
3 canu = celfyddyd
4 canto (= rhan o gerdd epig)
5 caniadaeth
6 cant dels ocells canu’r adar
7 cant pla plaengan
8 cant gregorià llafargan
Gregoraidd
9 cant popular cân werin
10 cant funèbre cân angladdol
11 lliçó de cant gwers
canu
12 cant del gall caniad y ceiliog
13 al cant del gall ar
ganiad y ceiliog
14 cant de cigne cân
alarch
15 cant de sirena
gweniaith
16 teyrnged
cantàbil
1 dan ganu, “cantabile”
cantable
1 canadwy, addas at ganu
2 melodaidd
Cantàbria
1 Cantabria
cantàbric
1 Cantabraidd
2 Mar cantàbric Bae
Biscaia (“môr Cantabraidd”)
cantada
1 cyngerdd, canu
2 [canu anaddas at y sefyllfa]
cantadissa
1 caneuon
cantador
1 sydd yn canu
2 ocell cantador aderyn
cân
cantaire
1 cantor, cantores
2 sydd yn canu
cantal
1 caregen = carreg fach afon neu draeth
cantalada
1 ergyd â charreg
Cantallops
1 trefgordd (l’Alt Empordà)
cantant
1 cantor, cantores (proffesiynol)
2 lleisydd
cantar
1 cantar
2 (berf heb wrthrych), cantar
3 (berf heb wrthrych), cantar (cricsen)
4 (berf heb wrthrych), cantar (aderyn)
5 (berf â gwrthrych), cantar (aderyn)
6 (berf heb wrthrych), edrych yn anghywir
7 (berf heb wrthrych), bod yn anghywir
8 (berf heb wrthrych), gollwng gwybodaeth
9 (berf heb wrthrych), gollwng gwybodaeth
10 (berf heb wrthrych), gadael
cyfrinach allan
11 (berf heb wrthrych), canu (ceiliog)
12 (berf â gwrthrych), canu (offeren)
13 (berf â gwrthrych), dweud (offeren)
14 (berf â gwrthrych), drewi (eg
anadl drwg)
15 cantar victòria sobre
clochdar uwchbén gorchfygiad rhywun
16 fer cantar gwneud i un ollwng gwybodaeth
17 ja el faré cantar!
gwnaf iddo ddweud y cwbl
18 cantar com una calàndria canu yn
dda iawn
19 cantar les absoltes
ystyried bod peth ar ben
20 cantar la palinòdia
tynnu yn ôl
21 cantar les veritats a
siarad yn blwmp ac yn blaen wrth
22 cantar-li-les (a algú)
siarad yn blwmp ac yn blaen
23 cantar a cor canu mewn
corws
cantarella
1 llafarganiad
2 parlar amb cantarella
siarad â llafarganiad
3 fer cantarella siarad â
llafarganiad
canterallejar
1 siarad fel petái’n canu
cantàrida
1 cylionen dinboeth
cantata
1 cantata
cantatriu
1 cantores (brofesiynol)
cantautor
1 canwr (a chyfansoddwr)
cantell
1 min, ymyl
2 crwstyn (bara)
3 de cantell ar ei fin
estar de cantell sefyll ar ei fin
cantellatge
1 (Botaneg) corswigen, ysgawen y gors, y pren y crogodd y gŵr
drwg ei fam arno
cantellejar
1 bod ag iddo ymylon
2 esmwytháu’r ymylon
cantellós
1 onglog
cantellut
1 cornel (cymhwysair)
2 ag iddo lawer o ymylon
cànter
1 Vegeu: càntir
cantera
1 carreg fawr
2 awydd i ganu
càntera
1 ystên = ystên fawr
2 (pysgodyn) (Spondyliosoma cantharus)
canterada
1 ergyd â charreg fawr
canterano
1 desg (= biwro)
càntic
1 (ar lafar) cân
2 cantigl, canig
3 emyn
canticela
1 caneuon
cantilena
1 cantilena
cantimplora
1 potel ddwr, cantîn
2 seiffon
cantina
1 bwffe (gorsaf)
2 bar byrfwyd
3 cantîn
cantiner
1 gwr cantîn, gwraig cantîn
2 gweinydd, gweinyddes
càntir
1 piser [pridd, sbowt a dolen]
2 jwg [pridd, sbowt a dolen]
3 anar-se’n com el broc d’un
càntir rhedeg = bod â’r rhedeg arno (“mynd i ffwrdd fel sbowten piser”)
cantirer
1 gwneuthrwr ystênau
2 mainc ag iddi dyllau at ystenau
cantiret
1 ystên = ystên fach
cantó
1 ochr
2 cantwn, bro
3 cyfeiriad
4 quatre cantons
croesffordd
5 quatre cantons [math o
gêm]
6 a quin cantó és això? = ble mae hwnna?
cantonada
1 cornel (heol)
(wrth sôn am gyffordd heolydd) Diagonal
cantonada Provença ar groesheol Diagonal a Provença
2 fer cantonada bod ar y
gornel (ty)
3 casa que fa cantonada
tŷ cornel
4 ser a la cantonada bod
ar y drothwy
cantonal
1 cantonaidd
cantonalisme
1 cantoniaeth = creu gwladarieth o gantonau mewn fframwaith ffdseral
cantoner
1 cornel (cymhwysair)
casa cantonera tŷ cornel
cantonera
1 shilff gornel
2 cwpwrdd cornel
3 conglfaen
4 haearn cornel (ar ffurf L)
cantor
1 cantor, canwr
cantoral
1 llyfr emynau
cantúria
1 caneuon
cantussar
1 = cantussejar
cantusseig
1 mwmian, canu yn isel wrth ei hun
cantussejar
1 mwmian, canu yn isel wrth ei hun
cantussol
1 canu undonog
fer el cantussol (plant bach) gofyn
am rhywbeth dan lefain
cantussolar
1 = cantussejar
canidera
1 deintlys cennog
cànula
1 (Meddygaeth) cánwla, pibell, piben
canusir
1 britho, mynd yn wyn (gwallt)
canut
1 gwyn ei wallt
Canut
1 Cnwt
canuto [kanútu]
1 (Castileb) tiwb
no saber fer
Castileg: No saber hacer
A qualsevol
empresa catalana hi ha encarregats incompetents que no saben fer
Mewn unrhyw gwmni Catalanaidd y mae rheolwyr sydd yn hollol dda i ddim
canvi
1 newid
canvi profund newid sylweddol
2 newid = arian mân
Tens canvi de deu euros? Elli di
newid deg iwro?
3 cyfnewid (un peth yn lle un arall)
4 cyfnewid = ffeirio
5 taxe de canvi cyfradd
cyfnewid
6 lliure canvi masnach rydd
7 en canvi
..a/ ar y llaw arall
..b/ yn gyfnewid
8 al canvi del dia ar y
gyfradd bresennol
9 agent de canvi i borsa brocer
stoc
10 canvi de domicili
newid cyfeiriad
11 canvi de decoració newid golygfa
12 canvi de marxes newid
gêrs
13 canvi de temps newid tywydd
14 a canvi de am
a canvi de res yn gyfnewid am ddim,
am ddim, heb gael dim yn gyfnewid
Bilions d’euros marxen cap a Madrid a
canvi de res
Mae milfiliynau o’n heuros ni yn mynd i Madrid heb ini gael dim yn gyfnewid
15 lletre de canvi bil cyfnewid
16 casa de canvi swyddfa
gyfnewid
1 gwag
2 estar buit bod yn wag
3 de buit (adferf) yn wag
TARDDIAD: Lladin cambîre (= [berf] newid, cyfnewid)
Ceir ‘b’ mewn ieithoedd eraill:
..a/ Eidaleg cambiare (=
[berf] newid)
..b/ Ocsitaneg cambiar (=
[berf] newid)
..b/ Castileg cambio (= [enw] newid)
Yn Hen Gatalaneg ceid cambi a canvi fel ei gilydd. Mewn
rhannau helaeth o’r wlad mae pob [v] wedi mynd yn [b]. Ond yn ardaloedd lle y
mae gwahaniaeth rhwng [b] a [v] yn dal i fod, er enghraifft Ynys Mallorca, nid
*cambi
yw’r cynaniad, ond canvi. Felly, er nad yw’r v yn etimologaidd gywir, mae’r ffaith
bod y ffurf canvi yn hanesyddol ddilys a bod iddo yr ynganaid amb ‘v’ yn yr
ardaloedd lle y mae’r gwahaniaeth b-v yn dal i fodoli wedi ffafrio canvi
fel y ffurf safonol.
Gweler buit (= gwag)
canviador
1 newidydd arian
canviament
1 newid
canviant
1 sydd yn newid
canviar
1 newid, altro
com si res no hagués canviat fel petái dim wedi newid
res no ha canviat des de llavors does dim wedi newid oddi ar hynny
2
cyfnewid
3 canviar de jaqueta troi eich cot
4 canviar de lloc newid lle
5 canviar d’opinió newid barn
6 newid = mynd o un cerbyd i gerbyd arall
vam haver de canviar de tren tres
vegades bu rhaid i ni newid trenau deirgwaith
canvista
1 newidydd arian
canya
1 cansen
2 gwydryn cwrw (Castileb)
3 gwydraid o gwrw (Castileb)
4 gwialen bysgota
5 canya de sucre cansen
siwgr
6 canya d’Índia (Canna
indica) canna = planhigyn trofannol o’r rhywogaeth Canna
7 no deixar canya dreta
gadael yn sarn (“peidio â gadael cansen ar ei sefyll”)
canyada
1 [ceunant â chyrs]
(la) Canyada de
Beric
1 trefgordd (el Matarranya)
(la) Canyada de
Biar
1 trefgordd (l’Alcoià)
canyamel
1 cansen siwgr
canyamelar
1 planhigfa gans siwgr
canyar
1 corslwyn
Rossinyol bord (Cettia cetti): El
trobarem en densitats considerables a les zones de canyars. Mae’r telor
Cetti i’w gael mewn niferoedd
sylweddol yn ardaloedd y corslwyni
canyella
1 sínamon
Hi ha moltes maneres de pendre el te.
Són especialment exquisides les combinacions amb llimona, menta o canyella.
Mae sawl ffordd i yfed te. Mae’r cyfuniadau â lemwn, mintys neu sínamon yn
arbennog o flasus.
2 crimog
Canyelles
1 trefgordd (el Garraf)
canyer
1 corslwyn
canyet
1 lle gadael anifeiliaid marw
2 (ar lafar) mynwent
anar al canyet marw
(“mynd i’r fynwent”)
canyís
1 plethwaith gwiail
un canyís per fer ombra plethwaith i daflu cysgod
Per a protegir les palmeres es poden
rodejar amb un canyís ben lligat
I amddiffyn y palmwydd gellir eu hamgylchynnu â phlethwaith wedi ei glymu’n
sownd
2 ffens blethwaith
El llop s’amagava darrera d’un canyís situat entre el bosc i el poble
Roedd y blaidd yn cuddio tu ôl i ffens blethwaith rhwng y coed a’r pentref
2 cansen (Phragmites australis) neu (Phragmites communis) (math
denau o gansen sydd yn tyfu mewn llwyni mawr ar lan afon neu lyn )
TARDDIAD: canya (= cansen)
canyisser
1 corslwyn
canyiula
1 tenau; tenau iawn; tenau tenau
2 dyn tenau, gwraig denau
És una canyiula Mae e’n denau iawn, Mae
hi’n denau iawn
canyó
1 llwnc
caoba
1 mahógani
caolí
1 cáolin
caos
1 anrhefn
caòtic
1 anrhefnus
cap
1 pen
2 (enw gwrywaidd neu fenywaidd) pennaeth
3 diwedd
4 pen eithaf
5 pentir
6 synnwyr cyffredin
7 doethineb
8 barn
9 al cap i a la fi wedi’r cwbl, yn y pen draw
10 anar amb el cap alt (“mynd â’r pen
yn uchel”)
cerdded yn dalog, cerdded yn dalsyth, cerdded yn benuchel, dal eich pen yn
uchel
11 anar amb el cap sota l’ala
bod â’i phen dan ei phlu / dan ei blu
12 ballar pel cap brith gof gan (“dawnsio trwy’r pen”)
13 cap calent penboethyn
14 Cap d’Any Dydd Calan
fer festa per Cap d’Any cael gŵyl ar
y Calan
Per Cap d'Any el dia s'allarga un pam
(“Ddydd Calan mae’r dydd yn ymestyn ddyrnfedd”)
Yn cyfateb i’r dywediad Cymraeg: Bydd y dydd wedi mystyn cam ceiliog erbyn
y Calan.
Hefyd yn Gymraeg: Awr fawr Calan, dwy Ŵyl Eilian, tair Ŵyl Fair
15 cap de bestiar buwch (“pen o
wartheg”)
16 cap de brot blaguryn
17 cap de setmana penwythnos
18 cap de taula pen y bwrdd
19 cap de turc bwch
dihangol (“pen Twrciad”)
esdevenir el cap de turc (d’alguna cosa) dod yn
/ mynd yn fwch dihangol am (rywbeth)
Els catalans vam esdevenir el cap de turc de molts dels problemes que tenia
Castella.
Fe ddaethom ni’r Catalaniaid yn fwch dihangol am lawer o’r problemau oedd gan
Gastilia
20 cap de vendes rheolwr
gwerthiant
21 cap pelat pen croen,
croenben
22 Ciutat del Cap Tref y
Penrhyn
23 cop de cap
..a/ peniad (ergyd â’r pen)
..b/ penderfyniad
fer un cop de cap dod i benderfyniad
(“gwneud ergyd pen”)
24 trencar el cap dod i
benderfyniad (“torri’r pen”)
25 de cap a cap o’r naill
ben i’r llall
26 de cap a peus o’ch
corun i’ch sawdl, i’r carn (“o ben i draed”)
.....Sóc català de cap a peus Catalaniad
i’r carn wyf
27 escalfar-se el cap crafu’ch
pen (“poethi’r pen”)
28 tenir el cap a lloc
bod yn hirben
Sempre ha demostrat tenir el cap a lloc
i, si més no, no és un somiatruites
Mae wedi dangos bob amser fod yn hirben, neu o leiaf, nad breuddwydiwr liw dydd mohono
29 lligar caps rhoi trefn
ar (“clymu pennau”)
30 no tenir ni cap ni peus bod
yn draed moch ar
31 passar-li pel cap (syniad)
taro rhywun
32 portar al cap meddwl
33 cap ni un neb o gwbl, dim un
Oriol, com a nom propi, no té cap ni una
de traducció
Nid oes gan Oriol, fel
nom bedydd, yr un cyfieithiad arno
34 fotre's
un tret al cap saethu ei hun yn ei ben
A
al cap i a la fi wedi’r cwbl, yn y pen
ALA
anar amb el cap sota l’ala bod â’i phen dan ei phlu / dan ei blu
ALT
anar amb el cap alt (“mynd â’r pen yn uchel”)
cerdded yn dalog, cerdded yn dalsyth, cerdded yn benuchel, dal eich pen yn
uchel
AMB
anar amb el cap alt (“mynd â’r pen yn uchel”)
cerdded yn dalog, cerdded yn dalsyth, cerdded yn benuchel, dal eich pen yn
uchel
anar amb el cap sota l’ala bod â’i
phen dan ei phlu / dan ei blu
ANAR
anar amb el cap alt (“mynd â’r pen yn uchel”)
cerdded yn dalog, cerdded yn dalsyth, cerdded yn benuchel, dal eich pen yn
uchel
anar amb el cap sota l’ala bod â’i phen dan ei phlu / dan ei blu
ANY
Cap d’Any Dydd Calan
BALLAR
ballar pel cap brith gof gan (“dawnsio
trwy’r pen”)
BESTIAR
cap de bestiar buwch (“pen o wartheg”)
BROT
cap de brot blaguryn
CALENT
cap calent penboethyn
CIUTAT
Ciutat del Cap Tref y Penrhyn
COP
cop de cap ..a/ peniad (ergyd â’r pen), ..b/ penderfyniad
DE
de cap a cap o’r naill ben i’r llall
de cap a peus o’ch corun i’ch sawdl,
i’r carn (“o ben i draed”)
ESCALFAR
escalfar-se el cap crafu’ch pen (“poethi’r pen”)
FI
al cap i a la fi wedi’r cwbl, yn y pen draw
LLIGAR
lligar caps rhoi trefn ar (“clymu pennau”)
LLOC
tenir el cap a lloc bod yn hirben
NO
no tenir ni cap ni peus bod yn draed moch ar
PASSAR
passar-li pel cap (syniad) taro rhywun
PELAT
cap pelat pen croen, croenben
PER
ballar pel cap brith gof gan (“dawnsio
trwy’r pen”)
passar-li pel cap (syniad) taro
rhywun
PEU
de cap a peus o’ch corun i’ch sawdl, i’r carn (“o ben i draed”)
no tenir ni cap ni peus bod yn draed
moch ar
PORTAR
portar al cap meddwl
SETMANA
cap de setmana penwythnos
SOTA
anar amb el cap sota l’ala bod â’i phen dan ei phlu / dan ei blu
TAULA
cap de taula pen y bwrdd
TENIR
tenir el cap a lloc bod yn hirben
no tenir ni cap ni peus bod yn draed
moch ar
TRENCAR
trencar el cap dod i
benderfyniad (“torri’r pen”)
TRET
fotre's un tret al cap saethu ei hun yn ei ben
TURC
cap de turc bwch dihangol (“pen Twrciad”)
VENDA
cap de vendes rheolwr gwerthiant
cap
1 unrhyw
2 dim
No té cap fill Does ganddi ddim
plant (“nid oes ganddi fab / blentyn”)
cap
1 dim
2 unrhyw un
En tens cap? Oes gennyt ti
un?
cap
1 tua
2 yn ymyl
3 tua = oddeutu, yn agos i
cap a les cinc = tua phump o’r gloch
3 cap aquí yma = i’r lle
hwn
5 cap a casa adref
cap a
1 i gyfeiriad
capa
1 mantell
2 esgus
3 (Daeareg) haen
4 (paent) cot
5 sota capa (d’alguna cosa) dan
esgus (rhywbeth)
6 defensar (algú) a capa i
espasa amddiffyn (rhywun) yn gadarn
Nois d’ERC, m’agradaria que el meu vot
pogués continuar anant per a vosaltres, però defensant a capa i espasa en
Pasqualet, només us creeu enemics (Raco Català - Fòrum - 2005-03-13).
Lanciau plaid ERC, fe hoffwn i fod fy
mhleidlais yn dal i fynd i’ch cyfeiriad chithau, ond o amddiffyn Pasqualet
(llysenw arweinydd y Blaid Sosialaidd) dim ond creu gelynion yr ych chi.
capaç
1 abl
2 galluog, medrus
capacitació
1 hyfforddiant
capacitar
1 hyfforddi
capacitat
1 cynhwysedd
2 gallu
3 amb una gran capacitat d’influir
â dylanwad mawr ar
Capadòcia
1 Capadocia
capador
1 sbaddwr
Capafonts
1 trefgordd (el Baix Camp)
capalt
1 pensyth, ffroenuchel
anar capalt bod yn ffroenuchel
capaltard
1 hwyr, gyda’r nos
El capaltard és un calidoscopi Caléidosgop
yw’r gyda’r nos
cap altre
1 cap altre que neb llai na
capar
1 sbaddu
caparra
1 corniad
2 pen tost, cur pen
caparrada
1 gweithred fyrbwyll
caparràs
1 pen mawr
2 arbenigwr
caparró
1 pen bach
És impossible pel teu caparró de concebre
que hi hagi catalans que siguem en primer lloc espanyols?
Ydi hi’n
amhosibl i dy ben bach di ddeall bod Catalaniaid fel y ni sydd yn anad dim yn Gastiliaid?
2 penchwiban, hurtyn / hurten
caparrós
1 fitriol
caparrudesa
1 ystyfnigrwydd
caparrut
1 ystyfnig
capatàs
1 fforman
capbaix
1 digalon
capblanc
1 penwyn
capblau
1 penlas yr yd
capbuit
1 penchwiban
capbussada
1 plymiad
capbussar
1 plymio
capbussó
1 (= capbussada ) plymiad
capça
1 pen
capçada
1 canghennau
2 gwely, pam (tir)
capçal
1 clustog
2 pen gwely
3 (recordydd tâp) pen
capçaclera
1 pen gwely
2 wynebddalen
3 pennawd
4 teitl
Capçanes
1 trefgordd (el Priorat)
capçar
1 atgyfnerthu
capçat
1 tàb
capcer
1 (rhwyd bysgota) fflôt; corcym
capcinada
1 cytun
fer una capcinada cael cyntun
capcinal
1 gobennydd
capció
1 dal, dala
capciós
1 twyllodrus, camarweiniol
raonament capciós geuddadl (“rhesymiad
camarweiniol”)
(el) Capcir
1 enw ‘comarca’ (Gogledd Catalonia) - o dan reolaeth is-lywodraeth
Aragón
capciró
1 blaen bys
capçó
1 boned baban
capdamunt
1 lle uchaf, copa
al capdamunt de ar ben, ar uchaf
al capdamunt de la muntanya ar ben y
mynydd
al capdamunt de la pàgina ar ben y
tudalen
2 des del capdamunt o’r
cychwyn cyntaf
3 al capdamunt ar y pen,
ar ei anterth / ei hanterth
4 estar-ne fins al capdamunt
de bod wedi cael llond bol ar
perquè n'estic
fins al capdamunt de policies i guàrdies civils
amb fy mod wedi cael
llond bol ar heddweision a pharafilwyr
Cap d’Aran
1 trefgordd (
capdavall
1 rhan isaf
al capdavall de at the bottom of
2 al capdavall (1) ar y
gwaelod (2) yn y pen draw (3) wedi’r cwbl
capdavant
1 blaen, rhan flaen
al capdavant de ym mhen, ym mhlaen
2 anar al capdavant arwain
y ffordd, ledio’r ffordd
3 al capdavant (plaid
wleidyddol, ayyb) wrth y llyw
Xabier Arzalluz deixa la presidència del
PNB (Partit Nacionalista Basc) després de 23 anys al capdavant (El Punt
2004-01-18)
Xabier Arzalluz yn ymddiswyddo fel cadeirydd y PNB (Partit Nacionalista Basc =
Plaid Genedlaethol Gwlad y Basg) (“gadael arweinyddiaeth y PNB”) ar ôl tair
blynedd ar hugain wrth y llyw
posar-se al
capdvant de mynd yn bennaeth ar,
mynd yn arweinydd ar
El 1835 es
posa al capdavant de les forces carlines d’Aragó i el País Valencià
Yn 1835 aeth yn arweinydd ar luoedd Carlaidd
Äragon a Gwlad Falensia
capdavanter
1 arweinydd
2 arloeswr, arloeswraig
Capdepera
1 trefgordd (Mallorca)
http://www2.ajcapdepera.net/
cap de setmana
1 penwythnos
capel
1 het cárdinal
capell
1 het
2 cocŵn
3 (cymylau) cap
4 capell de copa alta het
uchel
5 posar-se el capell rhoi
ei het am eich pen
6 calar-se el capell rhoi
ei het am eich pen
7 posar-li el capell rhoi’r
bai ar rywun (“rhoi’r het am ei ben”)
capella
1 capel
2 capel ystlys
3 grŵp, clan
4 (Cerddoriaeth) côr mestre
de capella arweinydd côr
5 cerddorfa (cerddoriaeth)
6 estar en capella bod ar
binnau drain
capellà
1 offeiriad
2 capellà castrense caplan
milwrol
3 capellà-vicari caplan =
offeriaid sydd yn gweithio mewn sefydliad fel ysbyty, prifysgol, ayyb
el capellà-vicari de l’Hospital de Sant
Pau caplan Ysbyty Sant Pawl
capella ardent
1 capel gorffwys
capella de
1 Capel Mair
Capellades
1 trefgordd (l’Anoia)
http://www.capellades.net/
capellanada
1 bagad o offeiriaid
capellera
1 bocs het
capelleria
1 siop hetiau
capellet
1 boned baban
capelleta
1 clic
capet
1 pen bach
capfermar
1 cylymu wrth un pen
capficada
1 haen
capficall
1 (llong) tindaflu, taflu
donar capficalls tindaflu, taflu
capficar
1 rhoi pen peth i mewn i beth arall
2 haenu (amaethyddiaeth)
3 (llong) tindaflu, taflu
capficar-se
1 poeni
No’t capfiquis Paid â phoeni
capficat
1 penderfynol
(Aquests personatges) no són més que dos
Peter Pan capficats a no crèixer mai (Avui 2004-01-18)
Nid yw’r unigolion hyn yn ddim mwy na dau Peter Pan sydd yn benderfynol o
beidio â thyfu byth
capfoguer
1 haearn aelwyd
capgirada
1 dymchwel, dymchweliad
2 ystryw, dichelldro
capgirar
1 troi â’ch wyneb i waered
2 anhrefnu
3 camddeall
4 poeni (berf â gwrthrych)
capgirar-se
1 newid ei meddwl
capgirell
1 cwymp
fer un capgirall cwympo
2 newid yn ffawd un
3 a capgiralls yn
bendramwngl
cap-gros
1 [ffigur o gorryn â phen anferth mewn gwylmabsant]
2 pen mawr
3 penbwl
cap-gros
1 ystyfnig
capguardar-se
1 bod ar ei ocheliad / ei golechiad (de = rhàg)
cap-i-casal
1 (Gwlad Falensia) el cap-i-casal dinas Falensia
viure al cap-i-casal byw yn ninas
Falensia
cap-i-causa
1 anogwr = arweinydd rebel·lió
cap-i-cua
1 rhif gwrthred (ee: 3768673)
2 tocyn â rhif gwrthred (tocyn raffl, tocyn bws, ayyb)
capicular
1 rhoi dau beth ochr yn ochr â phen uchaf yr un wrth ben isaf y
llall
capiculat
1 ochr yn ochr â phen uchaf yr un wrth ben isaf y llall
capil·lar
1 capílari
capil·laritat
1 capilaredd
capil·lera
1 (planhigyn) gwallt y forwyn
capir
1 deall
capità
1 capten
2 nau capitana banerlong
= llong y mae arweinyddion llynges yn cwrdd arni
capità aranya
1 cudd-gynhyrfwr, “agent provocateur”
capitació
1 treth y pen
capità d’aviació
1 awyr-lefftenant
capità general
1 cadlywydd
-Qui era el compte d’Espanya? –El capità
general de Catalunya en temps de Ferran VII: un sanguinari (Avui
2004-01-20)
-Pwy oedd Iarll Catalonia? -Cadlywydd Catalonia yn amser Ferran VII – gwaetgi
(oedd).
2 pennaeth y llynges
capital
1 prif, pen, pennaf
2 pecat capital pechod
marwol
3 punt capital pwynt
sylfaenol
4 enemic capital gelyn
pennaf
5 importància capital pwysigrwydd
blaenaf
6 els set pecats capitals y
Saith Bechod Marwol
7 lletra capital priflythyren,
llythyren fawr
capital
1 cyfalaf
2 capital social cyfalaf
cyfrannu
3 capital actiu cyfalaf
gweithredol
capital
1 prifddinas
2 prif dref, canoldref
a la capital de l’Alt Penedès ym
mhrif dref Alt Penedès (= Vilafranca del Penedès)
La població més important i capital
comarcal de Pla d’Urgell és Mollerussa
Mollerussa yw tref bwysicaf Pla d’Urgell, ac hefyd prif dref y sir honno
capital comarcal
1 prif dref ardal, tref sirol
capitalisme
1 cyfalafiaeth
capitalista
1 cyfalafol
capitalista
1 cyfalafwr, cyfalafwraig
capitalitat
1 cyflwr o fod yn brif dref
capitalització
1 cyfalafiad
2 adlogiad
capitalització d’interessos
1 adlog
capitalitzar
1 cyfalafu
2 adlogi
capitana
1 capten (= gwraig)
capitanejar
1 arwain, bod yn gapten ar
una colla d’incompetents capitanejats per un
pallasso
bagad o bobol anghymwys wedi eu harwain gan glown
capitania
1 capteniaieth
2 rheng capten
3 taliadau porthladd
capitell
1 capan colofn (pensaernïaeth)
capítol
1 pennod
2 (eglwys) cábidwl
3 amod
4 (botaneg) pen blodyn
5 capítols matrimonials cytundeb
priodas
6 guanyar el capítol gwneud
eich pwynt, gosod eich dadl
7 cridar (algú) a capítol galw
rhywun i gyfrif, ceryddu
capitost
1 pennaeth
capitulació
1 ymostyngiad, ildiad
2 capitulació uncondicional ildiad
diamod
capitular
1 rhannu yn benodau
capitular
1 ymostwng, ildio
capitular
1 (cymhwysair) cábidwl
sala capitular cabidyldy
caplletra
1 priflythyren addurnol
capmàs
1 cyfrif = symio
capó
1 capwllt
2 anifail wedi ei ysbaddu
capolar
1 torri yn ddarnau (â chyllell)
màquina de capolar figues de moro peiriant
torri perau pigog
2 carn capolada briwgig
3 blino yn lân, blino yn ddeg
Capolat
1 trefgordd (el Berguedà)
http://www.turismetotal.org/catala/clusters/alt_bergueda/capolat.htm
Twristiaeth
http://www.telenoticies.com/eleccions2004/mun/0908045.htm
Etholiadau i Senedd Castilia 2004
http://www.xtec.es/serveis/crp/a8930004/recurs/municipi/capol.html
Manylion sylfaenol
capoll
1 blaguryn
2 cwcŵn
caponar
1 ysbaddu
caporal
1 córporal, ‘corpral’
capota
1 (car) top plygadwy
cap rapat
1 pen croen = un â’i ben wedi ei eillio, fel arfer â syniadau asgell
dde eithafol ac yn wrth-Gatalanaidd
caprici
1 mwympwy
capriciós
1 mwympwyol
Capricorn
1 yr Afr, Corn yr Afr
capritx
1 mwympwy
capritxiós
1 mwympwyol
2 oriog
capsa
1 bocs
capsigrany
1 cigydd coch
2 ffwl
A veure, posa’t el termòmetre. No xuclis, capsigrany! Només l’has d’aguantar
Gad imi weld, gad imi roi’r thermomedr yn dy geg (“rho’r thermomedr”). Paid â
sugno, twpsyn. Rhaid ei ddal (yn y geg) yn unig
càpsula
1 (Botaneg) capsiwl
capsular
1 capsiwaidd
capta
1 cardota
2 casgliad
captació
1 gwastodi, rheoli (ynni)
2 crynhoad (dŵr)
3 Comencen
les obres de captació d’aigua
del riu Bescaran Dechrau codi cyfleuster i dynnu dŵr o’r
afon Bescaran (“dechrau gweithiau tynnu dŵr...”)
3 cardota
4 (radio) derbyniad
la
instal-lació d’elements de captació
dels senyals de radiodífusió gosod
dyfeisiadau i dderbyn arwyddion radio
5 preparar
una campanya de captació de socis (cymdeithas)
parató ymgyrch i ddenu aelodau
newydd
6 la captació
d’energia solar ens permet, entre altres coses, escalfar aigua per a la llar
Y mae dal ynni’r haul yn ein galluogi, ymhlith pethau eraill, dwymo dŵr ar
gyfer y cartref
captaire
1 cardotwr, cardotwraig
captar
1 cardota
2 casglu
3 (ynni) gwastrodi, dofi
4 (tonnau radio) derbyn
5 dal (lliw rhyw wrthrych wrth baentio)
capteniment
1 ymddygiad
captenir-se
1 ymddwyn
“Fer la farina blanca” vol dir
captenir-se dòcilment
Ystyr “Fer la farina blanca” (“gwneud y blawd gwyn”) yw ymddwyn yn ufudd
captiu
1 caeth
captiu
1 un caeth, un gaeth
captivador
1 swynol, hudolus, deniadol
captivar
1 dal (a chymeryd yn garcharor)
2 swyno, denu, hudol
captivitat
1 caethiwed
en captivitat mewn caethiwed
Els circs amb animals salvatges en
captivitat no podran actuar a Barcelona
Ni all syrcasau ag anifeiliad gwyllt mewn caethiwed berfformio ym Marselona
captura
1 daliad
capulla
1 blaengroen
caputxa
1 cwfl, cwcwll
1 (‘y cwcwll bach’) Cadi Cwcwll Coch
Ja hem vist que sota la
disfressa de Caputxeta hi ha el llop
Rŷn ni wedi gweld yn barod bod blaidd o dan guddwisg Cadi Cwcwll Coch
= ni fydd yr ystryw yn gweithio
caputxí
1 Cápwsin
caputxó
1 cwfl bach, cwcwll bach
cap verd
1 un gwag ei ben / un wag ei phen
capvespre
1 pnawn = pnawn hwyr
2 cyfnos
capvuitada
1 wythfed dydd ar ôl (rhyw wyl)
la capvuitada de Corpus
yr wythfed dydd ar ôl gwyl Dduw (gwyl Dduw = dygwyl ar y dydd Iau sydd un
diwrnod ar ddeg ar ôl y Sulgwyn)
caqui
1 caci
car
1 oherwydd, am
car
1 annwyl
2 drud (De Cymru: prud)
3 costar-li car talu’n
hallt
4 vendre car gwerthu am
bris uchel
5 resultar car bod yn
ddrud yn y diwedd
cara
1 wyneb
La cirera té
el cor trist i la cara alegre (Dywediad) Mae gan
geiriosen galon drist a wyneb hapus
escopir-li a la cara (d’algú) poeri
yn wyneb (rhywun)
2 tapar-se la cara cuddio’r
wyneb
3 tu chwith (darn arian)
4 amb cara i ulls â graen
arno (“â wyneb a llygiad”)
...tenir cara i ulls bod o ansawdd
da
5 cara o creu tu blaen
yntau tu chwith
6 donar la cara cyfaddef,
dweud mai aroch chi mae’r bae
7 caure’s la cara (wyneb)
cwympo
...Em va caure la cara de vergonya Roedd
cywilydd arnaf fi
8 fer mala cara bod golwg
wael ar (rywbeth)
9 fer-li (a algú) una cara
nova rhoi cweir i rywun
10 plantar-li cara gwrthsefyll rhywun
11 posar cara de ràbia
bod golwg ffyrnig ar (“dodi wyneb dicter”)
12 tenir cara bod yn hyf
13 de cara a ar gyfer
14 la cara visible y wyneb o flaen y
cyhoedd
15 venir de cara (cerbyd) dod o’r cyfeiriad arall
(El cotxe) va xocar amb un camió que
venia de cara (El Punt 2004-01-10)
Aeth y car i wrthdrawiad â lorri oedd yn dod o’r cyfeiriad arall
17 amb tota la seva
cara (“a’i wyneb / haerllugrwydd i gyd”) yn
gwbl ddigywilydd
Aquelles
persones que, amb tota la seva cara, diuen que no pensen treballar i es passen
el dia en el carrer bevent cervesa
Y bobl hynny sydd yn dweud, yn gwbl ddigywilydd, nad yw’n fwriad
ganddynt weithio, ac sydd yn treulio’r dydd ar yr heol yn yfed cwrw
18 passar-li (a algú) la mà per la cara dodi (rhywun) yn y cywilydd
(“rhoi’r llaw ar draws wyneb [rhywun]”)
19 salvar la cara arbed wyneb, cadw
wyneb (= cadw’r enw da neu’r parch sydd gan rywun)
I m'indigna que els partits catalans
pensen més en salvar la cara que no en la manera com queda el país com a
consequència de la seva incapacitat de defensar els nostres drets
Ac y mae’n fy ngwylltio bod y pleidiau Catalanaidd yn meddwl mwy am gadw wyneb
nag am sut y mae hi ar y wlad ar ôl iddynt fethu amddiffyn ein hawliau
caràcter
1 cymeriad
2 nodwedd
3 mal caràcter tymer drwg
4 math
5 de caràcter diferent o
fath arall
6 cymeriad (= cymeriad cryf)
persona de càracter rhywun cryf ei
gymariad
7 ser tot un càracter bod
yn galed ei natur
8 no tenir caràcter ni -
bod yn ddigon caled
9 amb caràcter de fel
característic
1 nodweddiadol
característica
1 nodwedd
caracteritzar
1 nodweddu
caracteritzar-se
1 cael ei nodweddu
2 gwisgo (ar gyfer rhan benodol) (theatr)
caragirar-se
1 newid cot
caragirat
1 dauwynebog, rhagrithiol
2 bradwrus
caragol
1 = cargol
carai!
1 lleddfiad ar carall!
què carai... beth yn y byd mawr, be’
jawl
Què carai passa aquí? Beth yn y byd
mawr sy’n mynd ymláen yma?
2 (Edmygiad) Carai amb
Mae Dolors yn anhygoel! Mae hi’n cael
hyd i wybodaeth ymhobman!
carall
1 carall! (ebychiad)
[syfrdan]
2 carall! (ebychiad)
[edmygiad]
3 carall! (ebychiad)
[dicter]
4
jawl, blydi, ffycin
Què carall..?. Beth ar glawr daear..?
Què carall vol dir “federalisme
asimètric” i “sobirania asimètrica”, conceptes que ens volen vendre com a
ideologia? .
Beth ar glawr daear yw ystyr “ffederaliaeth anghymesur” a “sofranaiaeth
anghymesur”, cysyniadau y maent am werthu i ni fel ideoleg?
carallot
1 tywpsyn, gwirionyn
Au carallot! Ves a fer la mà! (Ar
ôl anghytuno â barn rhyw ddyn arall) Cer, y gwirionyn! Cer i grafu! (“cer i
wneud y llaw” = cer i fastwrbio)
No siguis carallot! Paid â bod yn
dwpsyn.
Tots plegats sou uns carallots! Twpsod ych chi i gyd!
Què vol, ara, aquest carallot? Beth mae’r twpsyn yn moyn nawr?
Caram!
1 ebychiad syndod (Jiw Jiw!)
Caramany
1 trefgordd (
(Yma y siaredir Oscitaneg â dylanwad y Gatalaneg arni. Enw Oscitaneg: Caramanh)
http://www.jtosti.com/villages/caramany.htm
(yn Ffrangeg)
carambola
1 canon (biliards)
2 per carambola yn
anuniongrychol
3 per carambola trwy lwc
caramel
1 melysyn
caramell
1 pibonwy, cloch iâ
2 stálactid, diferfaen, bys calch
3 diferion canwyll
4 snisyn
5 rhaff gywarch
caramella
1 recorder, pibgorn
2 caramelles bagad o
gantorion a gerdd ar hyd yr
heolydd ar noswyl Sul y Pasg : caramêlles
3 caramella cân a genir
ar noswyl Sul y Pasg
caramellaire
1 un sydd yn canu “caramelles”
caramot
1 dihiryn
caramull
1 mesur gorlawn
2 a caramull rif y gwlith
caranegre
1 du ei wyneb / ei hwyneb
2 brwnt ei wyneb / ei hwyneb
3 wedi llosgi yn yr haul, wedi cael llosg haul
4 pryd tywyll, melynddu, croenddu
carantoines
1 mwythau
2 gweniaith
carantonya
1 (Castileb) mwyth
El president li va fer una carantonya al
Jordi dient-li Jorgito
Cyfarchwyd Jordi yn serchog gan yr arlywydd, a alwodd Jorgito arno
caraplè
1 llawn eich wyneb
2 wynepdew
cararugat
1 wynepgrych
cara-sol
1 wal lygad-haul, wal sy’n wynebu’r de
carassa
1 wyneb llydan
2 gwep
fer carasses tynnu gwep
fer-li carasses (a algú) tynnu gwep (ar rywun)
3 bwgan brain
carasser
1 coegfalch
2 fflyrtiol (Cataloneg y De)
Carat!
1 (syndod) y nefoedd fawr! tewch â dweud!
caràtula
1 masg
caravana
1 carafán
2 torf = torf o bobl ar bleserdaith
3 (ceir) cynffon, rhes (mewn tagfa draffig)
caravel·la
1 cárafel
caravermell
1 wynepgoch
carbassa
1 pwmpen
2 donar carbassa / donar-li
carabassa
..a/ gwrthod (cariadferch, cariadfab)
..b/ ffaelu arholiad
..c/ codi trwyn ar, sennu, tramgwyddo
3 treure carbassa
..a/ ffaelu arholiad
..b/ cael ei wrthod, cael
ei gwrthod (cariadfab, cariadferch)
4 portar-se’n carbassa
..a/ ffaelu arholiad
..b/ cael ei wrthod, cael ei gwrthod (cariadfab, cariadferch)
5 rebre carbassa
..a/ ffaelu arholiad
..b/ rebre carbassa cael
ei wrthod, cael ei gwrthod (cariadfab, cariadferch)
6 sortir carbassa bod yn
fethiant llwyr
7 ser tap i carbassa cyn agosed â bys
yr uwd a’r bawd
8 nedar sense carbasses ymdopi
carbassada
1 ergyd ar y pen
2 peniad, ergyd â’r pen
carbassat
1 jam pwmpen
carbassejar
1 ffaelu (un sydd wedi sefyll arholiad)
2 gwrthod (cariadferch, cariadfab)
carbassera
1 (planhigyn) pwmpen
2 pujar com una carbassa
..a/ brigo fel shrwmps
..b/ colli ei dymer / ei thymer yn hawdd
3 enfilar-se com una carbassa
brigo fel shrwmps
4 No
hi ha cap carbassera que faci melons (“nid oes yr un bwmpen sydd yn gwneud
melonau”)
Mae blas y cyw ar y cawl, Ni ddygir dyn oddiar ei dylwyth (bydd y plant
yn debyg i’r rhieni)
carbassó
1 maro
carbassot
1 gwrd
2 pen
3 chwydd ar y pen
carbossotada
1 taro deuben yn erbyn ei gilydd
carbó
1 glo
negre com el carbó mor ddu â’r glo
Esteu negre com el carbó! Rych chi
mor ddu â’r glo (er enghraifft, rhywun sydd wedi ei losgi gan yr haul)
carbó de coc
1 golosg
carbó d’alzina
1 sercol
carbó de pedra
1 glo
carbó vegetal
1 sercol
2 paper carbó papur carbon
carbonar
1 troi yn sercol
carbonat
1 carbonad
2 carbonat de cal calsiwm
carbonad
carboncle
1 carbwncl
carboner
1 glo (cymhwysair)
carboner
1 colier, glôwr
2 dyn glo
3 masnachwr glo
4 seler lo
carbonera
1 seler lo
2 llong lo
carboneria
1 iard lo
carbonet
1 glo mân
2 sercol darlunio
carboni
1 carbon
2 carbon deuocsid
3 cylchred garbon
carbònic
1 carbonig
carbonífer
1 carbonifferaidd
carbonissa
1 llwch lo
2 carbon (injen)
carbonitzar
1 carboneiddio
2 troi yn sercol
3 llosgi yn ulw
4 quedar carbonitzat cael
ei losgi / ei llosgi yn ulw
5 quedar carbonitzat bod
wedi eich trydanu
carbur
1 carbid
carburador
1 carbwradur
carburant
1 tanwydd
2 tanwydd = tanwydd hylif
carburar
1 carbwradu
2 (bd), rhedeg, gweithio
carca
1 enw difrïol ar Garliad
2 un adweithiol ei syniadau
carcabós
1 llwnc
carcaix
1 cawell saethau
Carcaixent
1 trefgordd (
http://www.terracarcaixent.org/
Cylchgrawn - “Terra Carcaixent”
http://www.decarcaixent.com/ajuntament/default.htm
Cyngor y drefgordd
carcamal
1 (Castileb) hen daid, hen dad-cu, hen begor, hen dwmpath, hen
dwrchyn
El 95% de gent que va a la manifesatació
és gent bàsicament valenciana, i també gent jove, no carcamals com a les seues
Mae naw deg pump y cant o’r rhai
sydd yn mynd i’r gwrthdystiad yn bobl o Falensia yn y bôn, ac hefyd rhai ifainc
y^n nhw, ddim hen dwmpathau fel eu rhai nhw
carcanada
1 celain
2 sgerbwd (ar lafar)
3 suar la carcanada chwysu
gwaed, bod yn chwys domen (“chwysu’r celain”)
cf suar la cansalada
carcanyell
1 llwnc
carcanyol
1 uchafbwynt folt
carcàs
1 poer
carcassa
1 celain
2 sgerbwd
3 fframwaith
Carcassona
1 Carcassona, tref yn Ocsitania
Carcassó
1 cyfenw = un o Carcassona, Ocsitania [ffurf wrywaidd ar Carcassona
er mwyn ffurfio cyfenw]
carceller
1 ceidwad carchar
Hefyd: escarceller
Càrcer
1 trefgordd (
http://www.gva.es/carcer/antiweb/index1.htm
Gwefan yn uniaith Gastileg.
Neges o’r llyfr ymwelwyr: La
pàgina està prou bé. El que no entenc és perquè a un poble de parla valenciana
es fa tot en castellà. Bé espere que feu alguna cosa al respecte i que deixeu
de oprimir a la llengua que parla el poble. Mae’r tudalen yn lled dda. Yr
hyn nad wyf yn ei ddeall yw pam mewn pentref Falenseg ei iaith fe wneir popeth
yn Gastileg. Felly gobeithio y gwnewch chi rywbeth yn ei gylch a gadael i
ormesu’r iaith y mae’r pentref yn ei siarad..
carcinoma
1 carsinoma
carculla
1 cragen
card
1 ysgallen (Cynara cardunculus)
carda
1 ysgallen y pannwr, cribau’r pannwr
2 crib wlân
cardada
1 cribo (gweithred)
2 cnychiad
cardador
1 cribwr
2 cnychwr
cardadora
1 cribwraig
cardar
1 cribo (gwlân)
2 cnychu
No us emborratxeu. I si cardeu,
fiqueu-vos condó.
Peidiwch â meddwi. Ac os cnychwch, defnyddiwch gondom! (“rhowch gondom i chi”)
3 trasbalsat
quedar cardat estar trasbalsat
4 No cardis! Taw â dweud!
Cardedeu
1 trefgordd (el Vallès Oriental)
cardenal
1 cárdinal
cardíac
1 calonaidd, cardïaidd
cardina
1 teiliwr Llundain
cardinal
1 cárdinal
Carduelis cannabina
1 llinos
cardiògraf
1 cárdiograff
cardiografia
1 cardiograffiaeth, cardiógraffi
cardiòleg
1 cardiolegwr
cardiovascular
1 cardiofásgwlaidd
Cardona
1 trefgordd (el Bages)
http://www.viaoccitanacatalana.org/zone/zone_dettaglio_cat_cat.asp?IDrecord=88
carei
1 crwban môr
carena
1 cîl llong
2 cefn, braich, trum, crib
carència
1 methdaliad
2 carència de diffyg (rhywbeth)
carenejar
1 cerdded ar hyd crib mynydd
carès
1 gwedd
2 golwg yr wybren
3 presentar mal carès argoeli
yn ddrwg
càrex
1 hesgen
jonqueres de xisca borda (Cladium
mariscus) i càrex (Carex
hispida)
corslwyni o gorsfrwyn (Cladium mariscus) a hesg
gwrychog
carestia
1 prinder
2 pris uchel
carestiós
1 diffrwyth
2 cybyddlyd
careta
1 masg
2 llevar-li la careta tnyyu
masg (rhywun)
3 levar-se la careta tynnu’ch
masg
careta antigàs
1 mwgwd nwy
carga
1 llwyth = uned mesur gwin,
2 llwyth = uned pwys, 120kg
carga
1 casgen
cargol
1 malwen, malwoden
2 sgriw, hoelen dro
faltar-li un cargol ni + bod llawn
llathen, ni + bod llawn adre
Però si aquest li falta un cargol, només l’heu de
sentir com parla
Ond mae’n amlwg nad yw hwnnw ddim yn llawn
llathen, rhaid i chi ond ei glywed yn siarad [a byddwch yn sylweddoli yn syth]
3 bollten
4 troellen y glust
5 dolen, bwa (llinyn, gwallt, rhuban)
6 cargol de mar cragen
dro, conc
7 escala de cargol grisiau
tro, grisiau bwgan
cargolada
1 plataid o falwod
cargoladís
1 cyrlïog (gwallt)
2 dolennog
cargolaire
1 casglwr malwod
cargolar
1 rholio (paper)
2 rholio (sigarét)
3 cyrlio (gwallt)
4 sgriwio
5 cyrlïo (gwallt)
cargolar-se
1 cyrlïo = (gwallt) mynd yn gyrlïog
2 torchu (sarff)
cargolar-se de riure
1 chwerthin nes eich bod yn wan, bod yn glana chwerthin LAUGHING
2 fer-lo cargolar-se de riure
gwneud i rywun chwerthin nes ei fod yn wan,
cargolet
1 dryw
cargolí
1 ffeuen wen, ffeuen háricow
cariar-se
1 pydru
cariàtide
1 caruatid (pensaernïaeth)
Carib
1 Caribî
caricatura
1 gwawdlun
2 párodi
caricaturar
1 gwawdlunio
caricaturista
1 gwawdlunydd
carícia
1 anwes, mwythau
càries
1 pydredd dannedd
carilló
1 tiwbglychau
2 rhes o glychau
3 rellotge de carilló cloc
taro
carillonista
1 tiwbglychwr; canwr clychau, clochyrrwr
La carillonista Anna Reverté té a punt les
campanes per al concert de demà
(El Punt 2006-01-05) Mae’r cylchau’n barod gan
y gantreg clychau A.R. ar gyfer cyngerdd yfory
carinar
1 nadu (ci, blaidd)
carisma
1 carisma
caritat
1 cariad
2 elusen
per caritat o elusengarwch
3 elusen
per caritat cristiana o garedigrwydd
(ar ôl beirniadu rhywun yn llym) No vull
dir res més, per caritat cristiana Nid wyf am ddweud dim rhagor, o
garedigrwydd
4 La caritat ben entesa
comença per un mateix Nid hael ond hael gartref; Gartref y dechrau haeledd
5 cardod
fer caritat rhoi cardod
fer-li caritat a algú rhoi cardod i
rywun
viure de caritats byw ar gardod, byw ar
elusen, byw ar y plwyf
caritat
1 elusen = gweithred dda neu glodwiw o drugaredd
caritatiu
1 elusennol
Carles
1 [enw dyn] Siarl
Carlet
1 trefgordd (
carlí
1 Carlaidd
carlí
1 Carliad
carlina
1 ysgallen
carlinga
1 caban awyren
carmanyola
1 bocs i gario cinio
Carme
1 [enw merch] [Carmen]
Carme
1 trefgordd (l’Anoia)
Carmel
1 Urdd y Carmeliaid
Carmelita
1 Carmelaidd
Carmelita
1 Carmeliad, Carmeles
Carmelità
1 Carmelite
carmenar
1 datrys (sidan)
2 datrys (gwallt)
3 cribo (gwlân)
4 twyllo
carmesí
1 rhuddgoch
carmesí
1 rhuddgoch
carmí
1 lliw fflamgoch
carn
1 cig
2 cnawd
3 cnawd (crefydd) resurrecció
de la carn yr Atgyfodiad
el Verb es va fer carn (Ioan 1:14) A’r Gair a wnaethpwyd yn gnawd
4 cnawd = corff dynol yn ei gyflwr naturiol a theimladol
la carn és feble mae’r cnawd yn wan
(Marc 14:38 Yr ysbryd yn ddiau sydd barod, ond y cnawd sydd wan)
5 cnawd = hil
6 carn de la vostra carn cnawd
eich cnawd BLOOD
7 carn de canó ysglyfaeth
gynnau mawr, porthiant i’r gynnau mawr
8 ser carn i ungla bod cyn
agosed â bys yr uwd a’r bawd
9 faltar carn bod yn rhy
ansylweddol
10 tenir molta carn damunt bod yn dew
11 tenir poca carn damunt bod
yn denau
12 posar carn rhoi pwysau
13 perdre carn colli pwysau
14 no pesar-li la carn bod yn denau
15 carn i ossos cig a
gwaed
16 en carn i ossos yn y cnawd (“mewn cig ac esgyrn”)
17 carn magra cig coch
18 carn rostida cig rhost
19 carn de forca crogyn o
ddyn, cyw y cebystr, cyw y crocbren
20 no ser ni carn ni peix nid
y naill beth na’r llall
no és ni carn ni peix nid yw’n un
peth na’r llall; nid yw’r naill beth na’r llall
21 posar tota la carn a la
graella mentro’r cyfan
22 carn d’olla cig wedi
ei stiwio
23 carn de porc cig moch
24 carn de vedell cig llo
25 carn picada briwgig
26 mosca de la carn
(Sarcophaga carnaria) (“cylionen y cig”)
carnada
1 abwyd
carnadura
1 gallu i wella yn hawdd
carnal
1 cnawdol
2 rhywiol
3 unió carnal cyfathrach
rhywiol (“undeb cnawdol”)
4 o’r un gwaed
5 cosí carnal cefnder
6 oncle carnal ewythr =
ewythr o’r un gwaed
carnalitat
1 nwyfusrwydd, chwantusrwydd
carnatge
1 cig = llawer o gig
ERC titlla el recurs del PP al Tribunal Constitcional contra el grup
parlamentari al Congrés de “carnassa per als franquistes” (Avui 2004-08-17)
Mae plaid ERC yn galw yr apêl a wnaed gan blaid y
PP i’r Tribiwnlys Cyfansoddiadaol yn erbyn y grw^p seneddol (= yn erbyn y
ffaith bod gan ERC yr hawl i fod yn grw^p cydnabyddedig yn y Gyngres) yn “garn
ar gyfer cefnogwyr Franco” (= rhywbeth i foddháu’r ffasgwyr ym mhlaid y PP)
2 (planhigyn) (Pastinaca
lucida) math o banasen
carnatge
1 lladdfa, galanastra
carnaval
1 cárnifal
Per Carnaval, tot s’hi val Adeg y
Cárnifal popeth a ganiateir
2 Ynyd
3 dimarç de carnaval Mawrth
Ynyd
carner
1 esgyrnfa
2 mynwent
3 cwpwrdd cig
4 plocyn cigydd
carnestoltes
1 cárnifal (yn null Catalonia)
Per Carnestoltes, totes les bèsties van soltes
“Adeg y Cárnifal mae’r anifeiliaid i gyd yn mynd yn
ddilyffethair”
(mae adeg y cárnifal yn draddodiadaol yn gyfnod rhyddid rhywiol, cyn y deugain
diwrnod o lymder y Grawys)
2 anar fet un carnestoltes bod
golwg ofnadwy ar; dishgwl (= disgwyl) fel sachabwndi; bod gwedd y witsh ar
3 Nos Ynyd, Gŵyl y Gyffes
4 bwgan brain
5 en Carnestoltes (adferf)
yn ystod y Cárnifal
carnet
1 cerdyn = carden aelodaeth
2 nodlyfr
3 trwydded
4 carnet de conduir trwydded
yrru
5 carnet de soci cerdyn
aelodaeth
6 carnet d’identitat cerdyn
hunaniaeth
el número del carnet d’identitat rhif
y cerdyn hunaniaeth
7
carnet de préstec cerdyn llyfrgell,
cerdyn benthyciwr
carnisser ansoddair
1 cigysol
2 gwaedlyd = creulon
carnisser enw
1 cigydd, bwtshwr
2 llofrudd
carnisseria
1 siop cigydd
2 lladdwriaeth, galanastra
fer una carnisseria gwneud lladdfa
3 galanastra
carnívor
1 cigysol
carnívor
1 cigysolyn
carnós
1 cigog
2 tew
carnosa
1 (Sambucus ebulus) ysgawen Fair
(Mae arno enw arall yn Gatalaneg: évol )
carnositat
1 cigogrwydd
2 tewdra, croffoldeb
carnús / carnussos
1 cig drwg (sydd yn glynu wrth groen anifail wedi ei flingo)
2 anifail marw, ysglyfaeth
3 dyn brwnt
4 dyn tew twp
5 (El Delta de l´Ebre)
corff drewllyd sydd yn arnofio yn yr afon neu mewn sianel ddyfrháu
carnús de bassa “corff marw mewn
pwll”
carnús de canyar “corff marw mewn
gwialfa” (man lle y mae gwiail neu gâns yn tyfu)
carnuset (“corff marw bach”) plentyn
bach drwg, babi wylofus
carnut
1 cigog
caro
1 cwch pysgota, bad pysgota
carolíngi
1 Carolingaidd
carona
1 wyneb bach annwyl
2 wyneb blinedig
Quina carona que fas! Mae
golwg wedi blino yn lân arnat (“y fath wyneb blinedig yr wyt yn ei wneud”)
carota
1 masg
2 gwep rhyfedd
caròtida
1 carotid (rhedweli)
carotina
1 cároten
carp
1 carpws, asgwrn yr arddwrn
carpa
1 (pysgodyn) carp, cerpyn, llwynog dwr
carpel
1 carpel
carpel·lar
1 carpelaidd
carpeta
1 plygiadur,ffeil
2 bag dogfennau
carpetada
1 donar carpetada (a alguna
cosa) rhoi (rhywbeth) o’r neilltu; cau ffeil (ar rywbeth)
carpó
1 bôn asgwrn y cefn, cwtyn y cefn
2 (aderyn) tin
carpòfor
1 (Botaneg) cárpoffor
carquinyoli
1 bisgïen = bisgïen galed o flawd, wyau, siwgr, tafellau almwns
carrabina
1 carbin, reiffl
carrabiner
1 heddwas yr Eidal
carraca
1 carac
2 galiwn
3 hen long
4 (car) hen siandri
5 (person) horwth o ddyn, pladres o ddynes fawr
carrall
1 rhysod, clincer (Gogledd-orllewin) salimandar
carranc
1 cloff
carrandella
1 rhibi-di-res
carranquejar
1 cloffi
carranxa
1 gafl, fforch
carràs
1 clwster
2 clwster o rawnwin
3 carràs de cebes rheffyn
o winwns
carrasca
1 derwen fythwyrdd (Quercus ilex)
carrascar
1 llwyn derw (= llwyn derw fythrwydd)
carrat
1 sgwâr
2 cwta
carrau
1 ratl, rhuglen
càrrec
1 swydd
2 llwyth, baich
3 dyletswydd
4 fer-se càrrec cymryd
dyletswydd dros
5 a càrrec de l’erari públic ar
bwrs y wlad
6 anar a càrrec (d’algú) bod
yng ngofal (rhywun)
A la nova presó la
cuina anirà a càrrec de les recluses, que prepararan el menjar.
Yn y carchar newydd y
carcharorion fydd y coginyddion, y nhw fydd yn paratói’r bwyd (“bydd y coginio
yng ngofal y carcharorion, fydd yn paratói’r bwyd”)
càrrega
1 llwyth
2 baich
3 baich = cyfrifoldeb
4 cargo
5 dyletswydd
6 (milwriaeth) cyrch
7 llwytho (gweithred)
8 (trydan) trydaniad
9 tren de càrrega trên nwyddau
10 vaixell de càrrega llong gludo
11 cavall de càrrega ceffyl
pwn (ceffyl sydd yn cario llwythi)
carregada
1 llwytho (llong)
2
llenwi (batri)
3 llenwi (canon)
4 swm mawr
5 ymosodiad = ymosodiad geiriol, beirniadaeth
Respecto totes les idees pero no els
insults ni les carregades contra uns i altres per només carregar-s’ho tot
Rw i’n parchu barn pwb ond nid y
sarhadau na’r ymosodiadau ar bobl dim ond i fwrw’ch llid
És
lamentable la carregada de PR contra
Testun
6 cyrch
La carregada de la policia
va ser dura.
Detencions i bufetades.
Bu cyrch yr heddlu yn un
cadarn. Restiadau ac ergydion.
carregador
1 man llwytho
2 (dryll) ceudod
carregador
1 y gellir ei lwytho
carregament
1 llwyth
2 cargo
3 trymder (pen)
4 codiad (pris)
carregar
1 llwytho
anar mal carregat (lorri) bod
wedi ei llwytho’n wael, mynd (ar hyd yr heolydd) wedi ei llwytho’n wael, a’r
llwyth heb ei osod yn iawn neu heb ei glymu’n iawn
2 rhoi baich ar
3 llwyth, trydaniad (trydan)
4 carregar-li les culpes rhoi’r
bai ar
5 estar carregat de deutes at
eich clustiau mewn dyled
carregar-se
1 llenwi ei hun
2 carregar-se d’anys cyrraedd
gwth o oedran (“eich llwytho’ch hunan â blwyddi”)
3 carregar-se-(lo) lladd
No intenteu res o em carrego tot el
personal de la torre de control
Peidiwch gwneud dim neu fe laddaf fi bawb yn y tŵr rheoli
carregós
1 blinderus
2 diflas, anniddorol
carrell
1 (ar gyfer edau) rîl, rilen
carrer
1 heol, stryd
2 deixar (algú) al carrer
gadael (rhywun) ar y clwt (diwsyddo gweithwyr) (“gadael (rhywun) ar yr heol”)
Philips tanca una planta de producció a
Philips yn cae ffatri yn
3 deixar-lo al mig del carrer
gadael (rhywun) ar y clwt (“gadael (rhywun) ar ganol yr heol”)
4 treure’l al carrer cicio
allan
5 Carrers mullats,
calaixos eixuts (Dywediad) (“heolydd gwlyb, droriau sych”) Pan fydd yn bwrw
glaw, mae’r siopwyr yn colli arian am fod eu cwsmeriaid yn aros gartre
carrera
1 gyrfa, galwedigaeth
Va estudiar farmàcia i va exercir la carrera a la seva vila nadiua.
Astudiodd fferyllyddiaeth a
dilynodd ei alwedigaeth yn ei dref enedigol
2 cwrs = (prifysgol) cwrs hyd at raddio
3 ras (chwaraeon)
4 (lle rhedeg neu ddatod hosan)
5 fer carrera symud
ymlaen, ennill tir
carrerada
1 lôn wartheg
Carrer Major
1 Heol Fawr, Stryd Fawr
carreró
1 ali, gwter
2 lôn
estar en un carreró que no passa (trafodion)
bod ar stop llwyr
un carreró sense eixida lôn ddall,
lôn bengaead (“lôn heb
allanfa”)
carret
1 rholyn ffilm
2 carret de compra troli siopa
carreta
1 cert fach, cert isel
carreta de bous cert ychen
carretada
1 llwyth trol, llwyth cert (= mesur)
a carretades mewn pentyrrau
carretejar
1 certio
carreter
1 cert (cymhwysair)
camí carreter lôn drol, lôn gert
carreter
1 certiwr
parlar com un carreter
rhegi fel cwrcyn, rhegu bob yn ail air, bod yn frwnt eich iaith (“siarad fel
certiwr”)
carretera
1 ffordd
2 certwraig
carretó
1 cert (= cert bach)
carreu
1 gwaith cerrig, ashlar (pensaernïaeth)
Carrícola
1 trefgordd (
carril
1 rhych
2 trac
3 lôn (rhan o heol)
4 rheilen
5 honglath (trên un gledren)
carrilada
1 rhych olwyn
A Ulldecona, una carrilada és la rodera
d’un carro al camí Yn Ulldecona, rhych olwyn ar yr heol yw
“carrilada”
carrincló
1 ystrybedol, anwreiddiol, diffygiol mewn syniadau newydd
la dreta carrinclona yr asgell dde
ystrybedol
carrincloneria
1 cyflwr o fod yn hollol ddiffygiol mewn syniadau newydd
carrinya
1 (person) piwis
2: (gos) chwyrnog
3 (eg, eb) person piwis
carrisqueig
1 (cricsyn) grill
carrisquejar
1 (cricsyn) grillian, rhincian, gwneud rhinc, trydar
2 (aderyn) trydar, yswitian, yswitio
3 gwichian (olwyn)
4 sgrechian
5 crensian, grinjan, rhencian (dannedd)
6 crensian (rhannau di-olew)
carro
1 cert, cart, wagen
Para el carro! Aros funud! (“Atal y
gert!”)
2 olwyn
3 carro de combat tanc (“cert
frwydr”)
carronya
1 ysglyfaeth (ysglyfaethod), ’sglyfaeth (’sglyfaethod), burgyn
(burgynnod, burgyniaid), corff marw (cyrff marw), celain (celanedd), caren
(carennod), ysgerbwd (ysgerbydau),’sgerbwd (’sgerbydau)
Un cop la
carronya ha quedat escampada només s'ha d'esperar que baixin els voltors
Unwaith bod yr ysglyfaethod wedi eu taenu dim ond aros sydd raid nes i’r
fulturod ddisgyn
2 person da-i-ddim
carrossa
1 coetsh
2 (mewn gorymdaith cárnifal, ayyb) fflôt, car sioe
Els reis faran el tradicional recorregut
pel centre de la ciutat en carrosses (Avui 2004-01-05)
Dilyniff y Doethion y llwybr traddodiadol trwy ganol y ddinas mewn fflotiau
carrosser
1 saer cerbydau
carrosseria
1 corff (car)
carruatge
1 carej, cerbyd
carrutxes
1 coetsh gadair
carta
1 llythyr
escriure una carta ysgrifennu llythyr
Us escric aquesta carta, en primer lloc,
per donar-vos les gràcies
Yr wyf yn ysgrifennu y llythyr hwn atoch yn gyntaf oll i ddiolch i chi
una carta als reis llythyr at Siôn Corn (“at y ‘brenhinoedd’”, hynny yw,
y Doethion o’r Dwyrain)
2 bwydlen
3 dogfen
donar-li carta blanca rhoi pen
rhyddid i rywun
4 siart
carta nàutica map môr
5 cerdyn
jugar-se l’última carta chwarae ei
gerdyn / ei cherdyn olaf
tirar-li les cartes (a algú) dweud ffortiwn rhywun (“bwrw’r
cardiau i rywun”)
Mae Núria wedi dweud ei
ffortiwn ac mae hi’n dweud y bydd ganddi broblemau
7 carta d’ajust cerdyn prawf =
delwedd sydd yn cael ei drosglwyddo gan orsaf deledu pan fydd trosglwyddydd yn
weithredol ond nid oes ar y pryd raglen i’w dangos. Hysbysir gan y cerdyn pa
gwmni biau’r sianel. Fel arfer mae arno batrwm sydd yn gymorth i gael hyd i
gyfluniad cywir y set teledu
cartabó
1 sgwaryn (saer coed)
cartejar-se
1 gohebu
cartell
1 placard
2 arwydd
3 poster
4 poster theatr
5 siart wal
6 cartell indicatiu arwydd
cyfeiriol
7 cartél
8 (Sínema) rhestr gydnabod
9 (Theatr) mantenir-se (dos
anys) en cartell chwarae am ddwy flynedd
cartellera
1 bwrdd poster, bwrdd posteri
2 (adran mewn papur newydd) “Sínema”; beth sydd ymlaen yn y sínema
arribar a
les cartelleres (ffilm) dod i’r sínema,
dod i sgrîn y sínema, cyrraedd y sinema
dos nous
documentals arriben a les cartelleres ddwy ffilm ddogfen newydd yn cyrraedd y sínema, ddwy ffilm ddogfen
newydd i’w gweld yn y sínema
carta magna
1 cyfansoddiad
carter
1 postmon; postman; llythyrgludydd,
cartera
1 waled
robar-li la cartera (a algú) dwyn
waled (rhywun)
2 briff-ces
3 postwraig
4 tenir en cartera bod
(gennych rywbeth) mewn golwg, bod (gennych rywbeth) dan sylw
5 swydd weinidogol, portffolio
6 (Economeg) portffolio cyfrandaliadau
carteria
1 swyddfa ddosbarthu
carterista
1 pigwr pocedi, lleidr pocedi
carteró
1 [Rosselló], arwydd (Catalaneg safonol: retol )
cartesia
1 Cartesaidd
cartílag
1 cartilag, madruddyn
cartilla
1 cerdyn = cofnodiad
2 cartilla militar record
milwrol
3 cartilla escolar cynlyfr,
llyfr elfennol
cartipàs
1 nodlyfr (â llinellau)
2 portffolio
3 rhestr o ddalwyr swyddi; tîm
el cartipàs municipal rhestr ddalwyr swyddi cyngor y dref,
tîm cyngor y dref
modificacions en el cartipàs municipal newidiadau yn rhestr
ddalwyr swyddi cyngor y dref, newidiadau yn nhîm cyngor y dref
el cartipàs de l'Ajuntament de Terrassa rhestr
ddalwyr swyddi cyngor tref Terrassa, tîm cyngor tref Terrassa
Va passar a ocupar el lloc vacant
al cartipàs Llenwodd y swydd wag yn nhîm cyngor y tref
cartó
1 cardbord
cartògraf
1 mapiwr, cartograffydd
cartografia
1 cartograffeg
cartoixa
1 mynachlog Garthwsaidd
La cartoixa de Montalegre és situada a la muntanya de Tiana i propera a la
carretera B-500
Mae mynachlog Garthwsaidd ar fynydd pentref Tiana yn agos i’r briffordd B-500
cartoixà
1 Carthwsaidd
cartolina
1 cardfwrdd (tenau)
2 placard
No estava violant cap llei, sols
mostrava el que desitjava en una cartolina.
Nid oedd yn torri’r un gyfraith, dim
ond dangos yr hyn yr oedd yn ei ddymuno ar blacard oedd ef
cartomància
1 darllen cardiau, dweud ffortiwn
cartre
1 basged at gario grawnffrwyth yn y cynhaeaf
2 basged at gario gwrtaith
cartró
1 cardfwrdd = cartó
cartulari
1 cartulari
cartutx
1 cartrisen
cartutxera
1 gwregys cetris, gwregys pelau
carxofa
1 (pen blodeuyn) artisiog
carxofera
1 (planhigyn) artisiog
cas
1 (Meddygaeth) achos
2 achos = digwyddiad
el greu del cas és ...yw’r drwg yn y
caws yma
3 (gramadaeg), cyflwr
4 en cap cas mewn unrhyw
achos
5 no fer el cas bod yn
amherthnasol
6 si de cas ta pun, rhag
ofn; os dymunir gwneud felly
Ningú pot immobilitzar el teu vehicle;
si de cas, ha d'avisar els Mossos o la policia de trànsit.
Ni all neb atal eich cerbyd rhag symud; os dymunir gwneud felly, rhaid iddo
hybsbysu Heddlu Catalonia neu’r heddlu trafnidiaeth
7 Ets un cas Cymêr wyt ti,
Tipyn o gymeriad wyt ti
8 només en alguns casos dim
ond mewn rhai achosion
9 no fos cas que rhag ofn
10 Es dona el cas que Digwydd fod...
11 fer-li cas (a algú) rhoi
sylw (i rywun), gwrando ar (rhywun)
Qùe puc fer perquè la gent em facin cas?
Beth alla i wneud i dynnu sylw pobl? (“fel y mae pobl yn rhoi sylw i mi”)
Suposo que el millor seria no fer-te cas
Y peth gorau fyddai peidio â rhoi sylw i ti, debyg iawn
I per què la gent t’ha de fer
cas? Pam y dylai pobl wrando arnat ti?
12 ni cas dim sylw
No responc
comentaris ofensius i insultants. Ni cas.
Dw i ddim yn ateb sylwadau difrïol a sarhaús. Dw i ddim yn rhoi yr
un sylw iddynt.
casa
1 tŷ, cartref
Joans,
Joseps i ases, n’hi ha per totes les cases
(Dywediad) Ieuanau, Joseffau
ac asennau - maent i’w cael ym mhob cartref
2 tylwyth
3 adeilad
4 a casa (adf) gartref
(ar lafar: gatre’)
5 casa de la vila neuadd
y dref, neuadd y ddinas
6 casa de barrets puteindy
7 casa de pagès ffermdy,
ty fferm
8 casa de pisos bloc o
fflatiau
9 d’estar per casa (dillad)
anffurfiol; (iaith) a siaradir dim ond yn y tŷ, heb ddefnyddioldeb tu
allan i’r teulu (“i fod o gwmpas y tŷ”); hefyd d’anar per casa (“i fynd o gwmpas y tŷ”)
Els russoparlents de Letònia diuen que
el letó és una llengua d’estar per casa, una llengua de segona
Mae’r siaradwyr Rwseg yn Latfia yn dweud bod yr iaith Latfeg yn iaith heb
werth tu allan i’r tŷ, yn iaith ail ddosbarth
Per què penses que una llengua té més
prestigi i l'altra és més d'anar per casa?
Pam wyt ti’n meddwl bod mwy o barch gan un iaith a bod y llall yn hytrach
i’w siarad dim ond ar y parth?
10 tirar la casa per la finestra heb
arbed unrhyw gost
11 casa de = ca, cal, cals, can
cal metge ty’r meddyg
12 com una casa enfawr (“fel tŷ)
una mentida com una casa celwydd
mawr
13 aquí a casa nostra yma
yng Nghatalonia (wrth ei chymharu â gwledydd eraill)
14 anar a casa seva mynd adref,
dychwelyd adref
15 de casa bona
o deulu da ei fyd, o deuluoedd da eu byd
Per cert, molts dels comunistes catalans no eren treballadors sinó persones
de casa bona
Gyda llaw, pobl o deuluoedd da eu byd oedd llawer o’r Comiwynyddion
Catalanaidd, yn hytrach na gweithwyr
16 Obri la porta a la
peresa i entrarà a ta casa la pobresa (“Agorwch y drws i ddiogi a tlodi a
ddaw i mewn i’th dŷ”) (Ni ddylid bod yn ddiog. Gwaith caled biau hi bob
amser)
1 y Tŷ Gwyn
casaca
1 tiwnig milwr
Casafabre
1 trefgordd (el Rosselló)
casal
1 cartref, ystâd
2 brenhinlin
3 canolfan diwylliannol
4 clwb, canolfan hamdden
5 casal d’estiu canolfan
gweithgareddau’r haf
casal d’avis
1 clwb henoed
casalot
1 tŷ mawr, hongar o dy
Els meus avis vivien a les afores d’un
poble, en un antic casalot
Yr oedd ‘mam-gu a ‘nhad-cu
yn byw ar gwr y pentre, mewn hen dŷ mawr
L’Hostal del Bosc és un
gran casalot situat a la cruïlla dels antics camins a Cervera i Tàrrega
Mae Hostal del Bosc (“gwesty’r coed”) yn dŷ mawr ar groesffordd yr hen
heolydd i Cervera a Tàrrega
casament
1 priodas = séremoni
La cosa va passar durant el casament d’un amic meu
Digwyddodd y peth yn ystod priodas ffrind i mi
Ella va
emmalaltir greument poc temps després
del casament
Aeth hi’n ddifrifol wael ychydig ar ôl y
briodas
intentar impedir el casament ceisio rhwystro’r briodas
2 priodas = sefydliad
No estic d’acord que el casament sigui per
tota la vida
Nid wyf yn cytuno bod
priodas i barháu am oes
casar
1 priodi
2 gweddu
3 casar-se (amb algú) priodi
(â rhywun)
tornar-se a casar ail-briodi
casat
1 priod
casats de nou sydd newydd briodi
una parella casats de nou pâr sydd
newydd briodi
casc
1 helm
2 (Castileb) canol pentref / tref / dinas
..a/ el casc antic yr hen dref / yr
hen ddinas
..........Ymadroddion cywir:
..........la part antiga de la ciutat,
de la vila, del poble;
..........la part vella de la ciutat,
de la vila, del poble;
..........el barri vell,
..........el nucli antic,
..........el nucli vell
..b/ casc urbà canol tref
..c/ casc urbà pentref,
tref sydd yn ganolfan ardal wledig
casca
1 plisgyn, masgl, cibyn
cascada
1 cwymp dŵr, sgwd
cascall
1 pabi
cascar
1 cleiso
2 tenir la veu cascada bod
gennych lais toredig, bod gennych lais cryg
cascàrries
1 baw ceffyl, caglau defaid
cascavell
1 cloch (= cloch fach)
els cascavells dels trineus y
clychau slèd
estar un cascavell bod â meddwl ar
chwâl (“bod yn gloch”)
posar-li el cascavall al gat gwneud
peth peryglus (“rhoi’r gloch i’r gath”, rhoi’r gloch am wddf y gath)
2 serp de cascavell neidr
gynffondrwst
caseina
1 casein
casell
1 rhaniad
casella
1 rhaniad
2 sgwâr (croesair)
3 sgwâr (gêm fwrdd - gwyddbwyll, etc)
4 blwch (mewn ffurflen)
Sempre que omplo qualsevol formulari via
internet, a la casella de país sempre hi poso Andorra Pryd bynnag y byddaf
yn llenwi rhyw ffurflen ar y rhyngrwyd, “Andorra” (yn lle “Spain”) byddwn i’n
ei roi bob amser ym mlwch y wlad
casera
1 morwyn mewn tŷ offeiriad
Caseres
1 trefgordd (
caseriu
1 pentref bach
2 clwstwr o dai
caserna
1 barics
2 barics y gard gwladwraethol
Cases Altes
1 trefgordd (el Racó d’Ademús).
Lle traddodiadol Gastileg ei iaith.
Enw Castileg: Casas Altas
Cases Baixes
1 trefgordd (el Racó d’Ademús)
Lle traddodiadol Gastileg ei iaith.
Enw Castileg: Casas Bajas
(les) Cases de Pena
1 trefgordd (el Rosselló)
caseta
1 tŷ bychan
2 stondin
3 rhaniad, compartment
4 caseta de camp bwthyn
casimir
1 cashmir, gwlanen Cashmir
casino
1 clwb
2 casino (= casino de joc)
Casinos
1 trefgordd (el Camp de Túria)
casolà
1 cartref = wedi ei wneud yn y cartre
casori
1 priodas
casot
1 hofel
caspa
1 marwdon
caspós
1 llawn cen ar y pen
casquet
1 cap corun
2 casquet glacial capan rhew, capan iâ
cassa
1 lletwad
cassació
1 diddymiad (y gyfraith)
Cassanyes
1 trefgordd (el Rosselló)
cassar
1 diddymu
cassalla
1 diod alcoholaidd gadarn dros ben
cassaller
1 yn perthyn i “cassalla”, diod alcoholaidd gadarn dros ben
parlar amb veu cassallera siarad â
llais cryg (o ganlyniad i fod yn yfwr diodydd cadarn)
Casserres de Berguedà
1 trefgordd (el Berguedà)
casserola
1 sosban, cáserol
cassó
1 sosban
cassola
1 cáserol = llestr coginio
2 cáserol = math ar stiw
cassolada
1 sosbanaid
cassoleta
1 sosban fach
2 pen pibell, pen cetyn
3 padell pen-glin
cassot
1 crys Maiorca
cast
1 diwair, morwynol, pur
casta
1 cast = haen cymdeithas yn yr India
2 brid
3 ansawdd
castany
1 lliw castan, brown
castanya
1 castanen
2 jar gwriod (ar ffurf castanen)
3 ergyd (i ben rywun â’r llaw)
treure-li (a algú) les castanyes del foc (“tynnu castan rhywun o’r tân”) achub rhywun o sefyllfa anodd, gwneud y
gwaith anodd i rywun
4 castanyes arian
guanyar-se les castanyes ennill bywoliaeth
castanyada
1 [parti rhostio castan – Hydref 31]
castanyer
1 castanwydden, pren castan
castanyer d’Índia castanwydden y
meirch, marchgastanwydden
2
Castanyer cyfenw
castanyera
1 gwerthwraig castan
castanyoles
1 castanéts, castanetau
castedat
1 diweirdeb, morwyndod, gwyryfdod, purdeb
castell
1 castell
2 castell de foc math ar
dân gwyllt
3 castell de sorra castell
tywod
(el) Castell
1 trefgordd (Menorca)
Castella
1 Castilia
2 la gran Castella Castilia Fawr - Castilia â’i rhanbarthau - Leon,
Andalusia, Asturias, Andalusia, etc
Els Països Catalans estan colonitzats
per Espanya, la gran Castella
Mae’r Gwledydd Catalaneg wedi eu coloneiddio gan Sbaen, sef Castilia Fawr
2 la gran Castella Castilia Fawr ac hefyd y cenhedloedd ar ei hymyl
sydd o dan reolaeth Castella (Gwlad y Basg, Galicia, y Gwledydd Catalaneg)
castellà
1 Castilaidd
castellà
1 Castiliad = un o ranbarth Castilia
2 Sbaeniad = un o wladwriaeth Sbaen
3 un Castileg ei iaith
4 Castileg = iaith Castilia, gwladwriaeth Sbaen, ac amryw wledydd yn
yr Amerig Ladinaidd (hefyd: Sbaeneg)
castellà
1 cwnstabl = prif swyddog milwrol a llywodraethwr ar gastell yn
prthyn i’r brenin neu i arglwydd
castelladregot
1 “lleidr Castilaidd”
castelladregots lladron Castilaidd;
ymadrodd difrïol ar gyfer y Castiliaid, gan eu bod yn dwyn cyfoeth Catalonia i
blufo eu nyth yng Nghastilia (castellà
= Castiliad, lladregot = mân-leidr)
Els castelladregots són les forces d’ocupació
i els hem de fotre fora Byddin oresgynnol yw’r lladron Castilaidd ac mae
rhaid eu taflu i maes
Castella i Lleó
1 rhanbarth yn y Gwledydd Gastilaidd
Castella
1 rhanbarth yn y Gwledydd Gastilaidd
castellana
1 Castiles, Sbaenes
castellanada
1 camgymeriad gan siaradwr Gastileg wrth siarad Catalaneg neu iaith
arall
castellania
1 cwnstablaeth = swydd cwnstabl, goruchwyliaeth castell
2 cwnstablaeth = rhanbarth tan gwnstabl; maenor
castellanisme
1 Castileb, ymadrodd yn yr iaith Gatalaneg o’r iaith Gastileg
castellanització
1 Castilegeiddio, gorfod yr iaith Gastileg ar siaradwyr iaith arall
castellanitzar
1 Castilegeiddio, gorfod yr iaith Gastileg ar siaradwyr iaith arall
2 Castilegeiddio = rhoi ffurf
Gastileg ar air
castellanitzar-li (a algú) (alguna cosa)
Chastilegeiddio (rhywbeth) (o eiddo rhywun)
El Carmelo? El Carmel! Si us
plau, no ens castellanitzis els noms.
El Carmelo? El Carmel! Os gwelwch yn dda, paid â Chastilegeiddio ein henwau.
castellanitzar-se
1 (iaith) cael ei Gastilegeiddio = ymgorffori deithi o’r iaith
Gastileg
2 (pobl) cael ei Gastileiddio = mabwysiadu arferion a meddylfryd y
Castiliaid
castellanoparlant
1 (ansoddair) Castileg eich iaith
un visitant castellanoparlant a
Catalunya ymwelwr Castileg ei iaith yng Nghatalonia
2 els castellanoparlants y
rhai Castileg eu hiaith
Castellar de l’Aribera
1 trefgordd (el Solsonès)
Castellar del Riu
1 trefgordd (el Berguedà)
Castellar de n’Hug
1 trefgordd (el Berguedà)
Castellar del Vallès
1 trefgordd (el Vallès Occidental)
Castellbelli el Vilar
1 trefgordd (el Bages)
Castellbisbal
1 trefgordd (el Vallès Occidental)
Castellcir
1 trefgordd (el Vallès Oriental)
Castelldans
1 trefgordd (les Garrigues)
Castell d’Aro
1 trefgordd (el Baix Empordà)
Castell de Cabres
1 trefgordd (el Baix Maestrat)
Castell de Castells
1 trefgordd (
Castelldefels
1 trefgordd (el Baix Llobregat)
(el) Castell de Guardales
1 trefgordd (
Castell de l’Areny
1 trefgordd (el Berguedà)
Castell de Mur
1 trefgordd (el Pallars Jussà)
Castell de Vernet
1 trefgordd (el Conflent)
(el) Castell de Vilamalefa
1 trefgordd (l’Alt Millars) Lle Castileg ei iaith yn draddodiadol;
enw Castileg = Castillo de Villmalefa
casteller
1 bachgen neu ddyn sydd yn aelod o dîm o ‘gastellwyr’, rhai sydd yn
ffurfio tyrrau trwy sefyll ar ysgwyddau ei gilydd
2 castellera merch neu
wraig sydd yn aelod o dîm o ‘gastellwyr’
castellera
1 pentwr o gymylau
castellet
1 castell bach
2 (cwch gwenyn) cell
Castellet i Lagornal
1 trefgordd (el Garraf)
Castellfollit de
1 trefgordd (
Castellfollit de Riubregós
1 trefgordd (l’Anoia)
Castellfollit del Boix
1 trefgordd (el Bages)
Castellfort
1 trefgordd (el Ports de Morella)
Castellgalí
1 trefgordd (el Bages)
Castellnou
1 trefgordd (l’Alt Palància)
Lle Castileg ei iaith yn draddodiadol
Enw Castileg = Castellnovo
Castellnou de Bages
1 trefgordd (el Bages)
Castellnou de Seana
1 trefgordd (el Pla d’Urgell)
Castellnou dels Aspres
1 trefgordd (el Rosselló)
Castelló d’Empúries
1 trefgordd (l’Alt Empordà)
Castelló de Farfanya
1 trefgordd (
Castelló de
1 trefgordd (
(ansoddair; enw am un sydd yn byw yma) castellonenc,
castelloner
http://www.esquerra.org/castello/pagina.php?id_sec=234
(Esquerra Republicana del Páis Valencià, Castelló dela Plana)
Castelló de
1 trefgordd (
(ansoddair; enw am un sydd yn byw yma) castelloner
http://www.esquerra.org/castellolaribera/
(Esquerra Republicana del Páis Valencià, Castelló de
Castelló de les Gerres
1 trefgordd (
Castellolí
1 trefgordd (l’Anoia)
castellonenc
1 un o Castelló de la Plana
castelloner
1 un o Castelló de la Plana
2 un o Castelló de
Castellonet
1 trefgordd (
castellot
1 (adail fegalithig o’r Ynysoedd Balearig)
Castellserà
1 trefgordd (l’Urgell)
Castellserà, si
pots anar-hi avui no esperis a demà (Dywediad) Castellserà,
os gelli di fynd yno heddiw paid ag aros tan yfory
Castellterçol
1 trefgordd (el Vallès Oriental)
Castellvell del Camp
1 trefgordd (el Baix Camp)
Castellví de
1 trefgordd (l’Alt Penedès)
Castellví de Rosanes
1 trefgordd (el Baix Llobregat)
Castelonroi
1 trefgordd (
Castielfabib
1 trefgordd (el Racó d’Ademús)
Lle Castileg ei iaith yn draddodiadol
Enw Castileg = Castielfabib
càstig
1 cosb
càstig corporal cosb gorfforol
equilibrar el càstig amb el crim pennu
cosb addas i’r trosedd (“cytbwyso’r gosb â’r trosedd”)
Per càstig, no dinaràs avui Chei di
ddim cinio heddiw, fel cosb
càstig de
càstig lleuger cosb
ysgafn
càstig injust cosb annheg
castigar
1 cosbi
ser castigat justament cael cosb
addas (“bod yn gosbedig yn deg”)
No us agradaria que si algú del vostre
partit hagués delinquit fos castigat justament?
Onid wyt ti’n ymofyn petái rhywun yn dy blaid di wedi troseddu iddo
gael cosb addas?
2 cosbi = blino yn lân
3 (storm) curo
4 (gelyn) rhoi curfa i; cweirfa i, darostwng
5 straenio
6 difetha trwy or-ddefnyddio
7 castigar la butxaca costio’n
ddrud (i rywun) (“cosbi’r boced”)
8 (clefyd) effeithio yn ddifrifol ar
una processó per demanar la fi de l’epidèmia
de febre tifoide que estava castigant la ciutat (Avui 27 05 2001)
gorymdaith i ofyn am ddiwedd ar (i ofyn am ymyriad dwyfol i roi pen ar) yr
epidemig teiffoid sydd yn effeithio’n drwm ar y ddinas
9 (salwch) bod ar (rywun)
10 (teimlad) effeithio ar (rywun)
11 (arddull) coethi
12 (testun) cywiro
13 (dillad) peri i dreulio
14
(cnawd) penydio, disgyblu, darostwng
castigar-se el cos eich penydio eich hun
Castigaleu
1 trefgordd (
Castilló de Sos
1 trefgordd (l’Alta Ribagorça)
càsting
1 clyweliad, prawf ar gyfer actorion
castís
1 o waed pur
(Castiliad) poc castís heb fod yn
gant y cant Castilaidd
Algú s'imagina
algún event d'importància cabdal per a la cultura espanyola que fós representat
posem per cas per algú poc castís, o per un gallec tocant la gaita?
A ellir dychmygu rhyw ddigwyddiad o’r pwys mwyaf i’r diwylliant
Castilaidd sydd wedi ei gynrychioli er enghraifft gan rywun heb fod yn gant y
cant Castilaidd, neu gan un o Galisia y canu’r bacbib?
2 traddodiadol
3 dilys
castor
1 llostlydan
2 croen llostlydan
castració
1 disbaddiad, ysbaddiad
2 (llwyn) tocio, brigdorri
castrador
1 ysbaddwr
castrar
1 ysbaddu, disbaddu; (cath) ysbaddu, torri ar gath
2 (llwyn) tocio, brigdorri
castrat
1 (ansoddair) wedi eich ysbaddu
2 (enw) eunuch
castrense
1 milwrol
capellà castrense caplan byddin
Menem va justificar el perdó concedit
als màxims jerarques de la primera junta castrense – condemnats per violació
dels drets humans (Avui 25 03 96)
Cyfiawnhaodd Menem y maddeuant a roddwyd i aelodau uchaf y jwnta filwrol
gyntaf, a ddyfarnwyd yn euog o ymyrryd ar hawliau dynol
casual
1 damweiniol, hap a damwain
casualitat
1 cyd-ddigwyddiad
Quina casualitat! Dyna gyd-ddigwyddiad!
Quina casualitat de veure’t aquí! Dyna gyd-ddigwyddiad dy weld di yma!
Va donar la casualitat que... Fel y
digwyddodd hi...
per casualitat trwy ddamwain, ar
ddamwain, trwy gyd-ddigwyddiad
casualment
1 trwy ddamwain, ar ddamwain
2 fel y digwyddodd hi
El vaig veure casualment Fel y digwyddodd
hi gwelais i fe, Digwyddodd i mi ei weld, Bu i mi ei weld, Digwyddais ei weld,
Mi ddarum ei weld o, Darfu i mi ei weled
casuari
1 (aderyn) cásowari
casuist
1 caswist, twyllresymwr
casuística
1 caswistiaeth, twyllresymeg
casull
1 cwt
casulla
1 casul = dilledyn hir dilewys y mae offeiriad yn ei wisgo wrth ganu’r
offeren
casulleria
1 gwaith gwneud dillad clerigwyr
2 lle gwneud dillad clerigwyr
3 siop ddillad clerigwyr
casunyet
1 cwt
CAT
1 talfyriad o’r enw Catalunya
2 bathodyn car
el CAT y CAT, y bathodyn CAT
Jo porto el CAT tapant l’ "E" d'Ehpanya ja fa més de tres anys
Mae gennyf y bathodyn CAT yn gorchuddio yr E am Sbaen ers dros dair blynedd
bellach
Cada vegada vec més cotxes amb el CAT sobre
catabauma
1 (anifeiliaid) ffau, gwâl
2 (lladron) ogof, cuddfan
cataclisme
1 cátaclusm
catacrac
1 clec; sŵn rhywbeth yn torri
sentir un catacrac clywed
clec
catacresi
1 camddefnyddio gair, camddefnydd ar air
catacumbes
1 catacwmau, claddgellau
Catadau
1 trefgordd (
catadoptri
1 (ffordd) llygad cath, un o’r adlewyrchyddion ar hyd canol neu ochr
ffordd
cataifa
1 mintai
català
1 Catalonaidd
català
1 Cataloniad
2 un Cataloneg ei iaith
3 Cataloneg = iaith Catalonia
en català yn Gatalaneg
en català antic mewn Hen Gatalaneg
parlar clar i català siarad
yn blaen, siarad yn blwmp ac yn blaen (“siarad yn glir ac yn Gatalaneg”)
No t’has de disculpar de res pel
teu català, que ho fas molt bé.
Does dim rhaid iti ymddiheuro o gwbl am dy Gatalaneg, am dy fod di’n gwneud
yn dda iawn
treballar en català (swyddfa, ayyb)
gweithio heb anffafrio’r Gatalaneg, defnyddio’r Gatalaneg
Aquest jutjat treballa en català (arwydd)
Y mae’r llys hwn yn defnyddio’r Gatalaneg
catalana
1 Catalones
2 un Gataloneg ei hiaith
catalanada
1 Catalaniaeth, gair neu ymadrodd Catalaneg neu wedi ei ddylanwadu
gan yr iaith honno mewn iaith aralll (fel arfer, Ffrangeg neu Gastileg)
catalanès
1 (neologisme) Gogledd Catalanaidd, yn ymwneud â Chatalonia Ogleddol
L'Estatut Català dirà que els catalanesos són una nació, no faran cap referència a la nació catalana (que no catalanesa) ni esmentarà tots els territoris catalans (Fòrum de racocatala, 2005-06-24)
Bydd Ystatud Catalonia yn dweud fod y Catalaniaid Gogleddol yn genedl; ni fydd yn cyfeirio at y genedl Gatalanaidd (na’r genedl Ogledd Catalanaidd chwaith), ac ni fydd yn sôn am holl diroedd Catalanaidd
catalanaesc enw
1 (hynafol) Catalaneg, yr iaith Gatalaneg
lo pus bell catalanesc del món y
Gatalaneg harddaf yn y byd
Dywedodd Ramon Muntaner (Peralada 1265-Eivissa 1336) a la seva “Crònica” (c.
1325) sydd yn esbonio hanes Catalonia rhwng
catalanet
1 (difrïol) Catalaniad
catalanisme
1 Catalaniadaeth, mudiad dros iaith a diwylliant Catalonia
2 Catalaniaeth, gair neu ymadrodd Catalaneg neu wedi ei ddylanwadu
gan yr iaith honno mewn iaith aralll (fel arfer, Ffrangeg neu Gastileg)
catalanista
1 Catalaniadwr, un sydd yn cefnogi iaith a diwylliant Catalonia
catalanista
1 sydd yn cefnogi iaith a diwylliant Catalonia
catalanitat
1 Catalandod – y ffaith o fod yn Gatalaniad
catalanització
1 Catalaneiddio, Catalaneiddiad
catalanitzar
1 Catalaneiddio
catalanòfil
1 Catalangarwr
catalanòfon
1 siaradwr Catalaneg
catalanyol
1 Catalaneg Castileg ei naws, Catalaneg â dylanwad mawr yr iaith
Gastileg arni, cymysgfa o Gatalaneg a Chastileg
Recordo el
catanyol de Buenafuente a TV3 fa un parell d’anys
Rw i’n cofio Catalaneg Castileg ei
naws [a siaredir gan] Buenafuente a TV3 gwpwl o flynyddoedd yn ôl
TARDDIAD: cymysgfa o català + (espa)nyol (Catalaneg + Sbaeneg). Cymharwch y gair
Ffrangeg franglais = math o Ffrangeg
yn llawn geiriau Saesneg
catàleg
1 cátalog
catalino
1 (gair Castileg) gair a ddefnyddir gan y mewnfudwyr o Gastilia neu
ddisgynyddion y mewnfudwyr sydd heb gymathu ac sydd yn gwrthod siarad Catalaneg
i sarháu’r Catalaniaid. Gweler “catalufo”
catalitzador
1 catalydd
catalogar
1 catalogio, rhestru
catalufo
1 (gair Castileg) gair a ddefnyddir gan y mewnfudwyr o Gastilia neu
ddisgynyddion y mewnfudwyr sydd heb gymathu ac sydd yn gwrthod siarad Catalaneg
i sarháu’r Catalaniaid.
A ningú li agrada que aquests espanyols inadaptats a
casa nostra li diguin catalino o catalufo. Però no justifica que nosaltres
parlem d’ells de la mateixa manera - ecspanyols, xarnecs, púrria espanyola,
etc
Nid oes neb yn fodlon bod y Castiliaid
anghymathedig yn ein gwlad ni yn galw ‘catalino’ o ‘catalufo’ arno. Ond dyw hyn
ddim yn gyfiawnhâd i ni siarad amdanyn nhwthau yn yr un modd -
“ach-y-fi-Sbaenwyr”, xarnecs, gwehilion Sbaenaidd, ayyb
Catalunya
1 Catalonia
2 a Catalunya i Espanya yng
Nghatalonia ac yn Sbaen
3 la diada de Catalunya Dygwyl
Catalonia
3
la exCatalunya y Gatalonia a fu, y
Gatalonia goll
Només quederan uns mots
que figuraren com barbarismes o catalanismes en la llengua única (l'espanyol)
parlada a la exCatalunya.
Ni fydd dim ar ôl ond rhai geiriau a gyfeirir atynt fel estroneiriau
neu Gatalanebau yn yr unig iaith (Castileg) a siaredir yn y Gatalonia goll.
1 Gogledd-dir Catalonia = rhan o’r wlad o dan feddiannaeth Ffrainc
Catalunya Vella
1 Catalonia Hen (y rhan o’r wlad gafodd ei chipio gyntaf oddi ar y
Mwriaid)
catamarà
1 catamarán
catanyol
1 (Catalaneg wedi ei dylanwadu’n drwm gan y Gastileg), Catalaneg
hanner Castileg
Cyfuniad o “CATA(là) + (espa)NYOL”
Cada cop més, catanyol. I
aviat ni això, si no ho aturem de veres.
Yn fwyfwy, “catanyol”. A chyn hir, nid hynny hyd yn oed, os na rhoddwn ben
(ar dreiddiad y Gastileg) unwaith ac am byth (“yn wir”)
Aprèn a parlar
i deixa't el catanyol Dysga siarad [Gatalaneg
yn dda] ac anghofia’r hen Gatalaneg hanner Castileg yna
cataplasma
1 powltris
2 rhywun diflas
7
catapulta
1 blif, cátapwlt
catapultar
1 taflu; saethu â ffon dafl
cataracta
1 (llygad) pilen, rhuchen, plisgen, cátaract
càtar
1 Cathar = un o sect asgetaidd â diwynyddiaeth ddeuol
Catarina
1 Cathrin
la festa de Santa Catarina dygwyl
Sant Catrin (Tachwedd 25)
Per Santa Catarina entra el fred per la
cuina (dywediad) Wyl Sant Cathrin
daw’r oerfel i mewn trwy’r gegin (= dechrau’r tymor oer)
catarisme
1 Cathariaeth
catarro
1 catâr
Catarroja
1 trefgordd (l’Horta)
catarsi
1 (theatr) catharsis
catàrtic
1 (theatr) cathartig
catàstrofe
1 trychineb
una de les pitjors catàstrofes de la
història de l’Iran (Avui 2003-12-27)
un o’r trychinebau gwaethaf yn hanes Iran
catastròfic
1 trychinebus
catastròfista
1 drygargoelus
El futur no el veig tan negre. Perquè ets tan catastrofista?
Ni welaf y ddyfodol mor ddued â hynny. Pam
wyt ti mor ddrygargoelus?
catau
1 ffau
2 cuddfan
catecisme
1 holwyddoreg, cátechism
catecumen
1 catechwmen = disgybl bedydd
càtedra
1 (Prifysgol) cadair = proffesoriaeth
2 exercir una cadair (Prifysgol)
bod gan un gadair
catedral
1 cadeirlan, eglwys gadeiriol
catedràtic
1 athro = pennaeth adran prifysgol
catedràtic d’universitat
1 athro prifysgol
catedràtic d’institut
1 ysgolfeistr
categoria
1 dosbarth, cátegori
de segona categoría eilradd
Els castellans ténen un estat darrera, i Catalunya no. Per això els catalans
sóm un país de segona categoría.
Mae gan y Castiliaid wladwriaeth tu ôl iddynt, ond mae Catalonia heb yr un.
Fel canlyniad gwlad eilradd ŷn ni.
2 ansawdd
categòric
1 categorïaidd
categòricament
1 yn bendant, yn ddiamod
catequesi
1 "ysgol Sul"; cyfarfod lle y mae holiedydd yn dysgu
aelodau eglwys
catequisme
1 holwyddoreg, cátecism
catequista
1 holiedydd, cateceisiwr, categydd
catequitzar
1 holwyddori, cateceisio, cateceiddio
catèring
1 cwmni arlwyo = cwmni sydd yn paratói bwyd ar gyfer cyfarfodydd,
ayyb
Els germans d'un amic treballen en un
càtering i diuen que...
Mae brodyr ffrind imi yn gweithio mewn cwmni arlwyo ac mane nhw’n dweud
fod...
caterva
1 tyrfa, llu
una caterva de despropòsits lol
i gyd (“tyrfa o bethau nonsenslyd”)
2 haid
catèter
1 cathetr
Catí
1 trefgordd (l’Alt Maestrat)
http://www.uv.es/~fjglez/pais/altmaestrat.html
catifa
1 carped
catipen
1 drewdod
Quina catipent et fa la boca! Dyna
ddrewllyd y mae dy geg!
Catllar de Conflent
1 trefgordd (el Conflent)
http://www.saint-jacques.info/calahons/calahons.htm
Yn Ffrangeg
http://histoireduroussillon.free.fr/Villages/Histoire/Catllar.ph
Yn Ffrangeg
(el) Catllar de Gaià
1 trefgordd (el Tarragonès)
càtode
1 catod
catòlic
1 Cátholig, pabyddol
catòlic
1 Catholig
catolicisme
1 catholigiaeth, pabyddiaeth
catorze
1 pedwar ar ddeg, un-deg-pedwar
catorzè
1 pedwerydd ar ddeg, rhif un-deg-pedwar
Catral
1 trefgordd (el Baix Segura)
Lle Castileg ei iaith yn draddodiadol; enw Castileg = Catral
catre
1 cot, gwely uchel
2 (anffurfiol) gwely
catri-catrac
1 swn gwydd ayyb; clec-glec
catúfol
1 bwced (mewn ffynnon)
catxalot
1 morfil gwyn
cau
1 ffau, gwâl
caucasià
1 (substantiu gwrywaidd) Cawcasiad
2 (adjectiu) Cawcasaidd
caucàsic
1 (substantiu gwrywaidd) Cawcasiad
2 (adjectiu) Cawcasaidd
caució
1 pwyll, gofal
2 mechnïaeth
3 gwystl
caucionar
1 atal
2 dal mechnïaeth dros (rywun)
caudal
1 cynffynnol
caudatari
1 un sy’n dal godre gwisg esgob
Cauders de Conflent
1 trefgordd (el Conflent)
Cauders de Fenollet
1 trefgordd (
Enw Ocsitaneg: Caudièrs de Fenolh
Caudete de las Fuentes
1 trefgordd (el Ports)
Caudiel
1 trefgordd (l’Alt Palància)
Lle Castileg ei iaith yn draddodiadol
Enw Castileg = Caudiel
caulescent
1 coesog
caure
1 syrthio, cwympo, disgyn
2 caure-li a sobre disgyn
am eich pen (“cwympo o’i bwysau ei hun”)
caure pel propi pes bod yn gwbl
amlwg, bod yn ddigon amlwg i’ch dallu
Demanar que ETA no atempti als Països
Catalans vol dir que es vol que atempti a Espanya? Aquest argument fal·laç cau
pel seu propi pes (El Triangle 2004-02-2)
Ydi mynnu bod ETA yn peidio â gwneud anfadweithiau yn y Gwledydd Catalaneg yn
gyfystyr â dweud bod dyn yn dymuno iddo wneud yn Sbaen? Mae’n hollol amlwg taw
geuddadl yw hon (“Y mae’r geuddadl hon yn cwympo o’i phwysau ei hun”)
3 intentar caure-li simpàtic
(a algú) ymdrechu i fod yn hoff (gan rywun)
intent de caure-li simpàtic (a
algú) ymdrech i fod yn hoff (gan rywun)
Quan aturarem els nostres intents de
caure’ls simpàtics? Pryd rhown ni’r gorau i’n hymdrechion i fod yn hoff ganddynt?
intentar no caure-li
antipàtic (a algú) ymdrechu i beidio
bod yn gas gan rywun
Dona la raó a
tothom i intenta no caure antipàtic a ningú, és allò de
saber nedar i guardar la roba Mae e’n
cytuno â phawb a mae e’n ymdrechu i beidio bod yn gas gan neb, dyna i chi chwarae’r
ffon ddwybig (“gwybod [sut i] nofio a bod yn rhoi’r dillad i gadw”, hynny yw,
bod yn y dŵr ond ar yr un pryd bod allan o’r dŵr, yn ymbaratói i
nofio)
caure-li bé (a algú) bod yn gymeradwy gan rywun; bod at ddant rhywun, denu rhywun, apelio at rywun
sempre parleu malament de la gent que no us
cau bé rych chi’n siarad yn ddi-baid am y bobl sy ddim yn apelio atat ti
4
sylweddoli
És totalment cert, no hi havia caigut Mae’n hollol wir - doeddwn i ddim wedi sylweddoli
5 caure com mosques marw yn lluoedd
(“syrthio fel cylion”)
6 (carfan
o droseddwyr) cael ei restio
Cau un grup de romanesos que controlaven
prostitutes de l’autovia de Castelldefels (El Punt 4 Tachwedd 2004)
Carfan o Romaniaid oedd yn rheoli puteiniaid ar draffordd Castelldefels wedi ei
restio
caure desmaiat
1 llewygu
caure en el ridícul
1 gwneud ffŵl ohonoch eich hun (“cwympo yn y gwawd”)
caure en un desencís
1 cael eich dadrithio (“cwympo mewn siomedigaeth”)
causa
1 achos
2 achos (= acos cyfreithiol)
3 (Y Gyfraith) instruir una
causa erlyn
4 fer causa comuna amb ochri
â rhywun, cydfwriadu â rhywun
5 achos = lles rhyw grŵp o bobl
És per una bona causa At achos da
mae e
6 achos = syniadau gwleidyddol mudiad
7 a causa de oherwydd
causador
1 achosol, sy’n achosi
causal
1 achosol
causant
1 (ansoddair) sydd yn achosi
2 (enw gwrywaidd) achos
Em temo que s’oblida un factor que crec
que és el causant d’un nombre molt elevat de problemes (Avui 2004-01-16)
Yr wyf yn ofni fod un peth sydd yn achos nifer fawr iawn o broblemau yn cael ei
anghofio
causar
1 achosi
càustic
1 (Cemeg) ysol, brwd, cawstig
2 (beirniadaeth, ayyb) deifiol
caut
1 gofalus
cautela
1 gofal
cautelós
1 gofalus
cauterització
1 seriad, serio
cauteritzar
1 serio
cautxú
1 rwber
cava
1 (enw benywaidd) (la cava)
seler
2 (enw gwrywaidd) (el cava)
"cafa", siampên Catalonaidd
cava
1 vena cava gwythïen
fawr, fena cafa
Cava
1 trefgordd (l’Alt Urgell)
cavada
1 palu
cavador
1 (cymhwysair) palu
cavador
1 palwr, cloddiwr
cavalcada
1 mintai (o geffylwyr)
2 mintai (o farchfilwyr)
cavalcadura
1 ceffyl
cavalcant
1 gorgyffwrddol, gorymylol
cavalcar
1 gorgyffwrdd â, gorymylu ar, ymestyn tros ymyl (rhywbeth)
2 (march a chaseg) cydio â
3 (berf heb wrthrych) marchogaeth
El lladre va
robar un cavall als estables del monestir i va cavalcar, fugint cap a la
ciutat, tota la nit
Dygodd y lleidr geffyl o stablau’r mynachdy a bu’n marchogaeth gydol y
nos, gan ffoi tuag at y ddinas
Van cavalcar gairebé tota la nit perquè de
dia feia massa calor
Bu’n marchogaeth bron gydol y nos am fod y dydd yn rhy dwym
cavalcar sense sella marchogaeth yn
llymesg, marchogaeth bagalabówt
cavalcar
a pèl marchogaeth yn llymesg, marchogaeth bagalabówt
cavalcar a l’empèl
marchogaeth yn llymesg, marchogaeth bagalabówt
4 cavalcar sobre (alguna
cosa) rhygnu ar (rywbeth), sôn am (rywbeth) yn ddiddiwedd
Ha tornat a cavalcar sobre la doble
xarxa escolar Mae’n rhygnu eto ar rannu’r
gyfundrefn addysg yn ddwy
5 cavalcar d’amazona marchogaeth wysg eich ochr
cavall
1 ceffyl
anar a cavall marchogaeth
baixar del cavall disgyn oddi ar
gefn y ceffyl
cavall de cursa ceffyl rasio, ceffyl
ras
muntar a cavall marchogaeth
estar entre les potes dels cavalls bod
wedi’ch dirmygu (“bod rhwng coesau’r ceffylau”)
No miris el dentat a cavall regalat Peidio
â chyfrif danedd march fo rhodd
A cavall regalat, no li miris el dentat Peidio â chyfrif danedd march fo rhodd
A cavall donat, no li miris el dentat Peidio
â chyfrif danedd march fo rhodd
anar a cavall de les cames cerdded,
ei cherdded hi, ei throedio hi, ei heglu hi (“marchogaeth o’r coesau”)
anar en el cavall de sant Francesc cerdded,
ei cherdded hi, ei throedio hi, ei heglu hi
cerdded (“marchogaeth ceffyl sant Ffransis”)
defensar (alguna cosa) a peu i a cavall amddiffyn
(rhywbeth) yn ystyfnig (“amddiffyn ar eich traed ag ar gefn ceffyl”)
2 Tot bon cavall ensopega Mae’r
calla weithiau’n colli (“Mae pob ceffyl da yn baglu”)
3 cavall de vapor marchnerth
(“ceffyl ager”)
A
defensar (alguna cosa) a peu i a
cavall amddiffyn (rhywbeth) yn ystyfnig (“amddiffyn ar eich traed ag ar
gefn ceffyl”)
anar a cavall de les cames cerdded,
ei cherdded hi, ei throedio hi, ei heglu hi (“marchogaeth o’r coesau”)
ANAR
anar a cavall marchogaeth
anar a cavall de les cames cerdded, ei cherdded hi, ei throedio hi, ei
heglu hi (“marchogaeth o’r coesau”)
anar en el cavall de sant Francesc cerdded, ei cherdded hi, ei throedio hi,
ei heglu hi
cerdded (“marchogaeth ceffyl sant Ffransis”)
BAIXAR
baixar del cavall disgyn oddi ar gefn y ceffyl
BON
Tot bon cavall ensopega Mae’r
calla weithiau’n colli (“Mae pob ceffyl da yn baglu”)
CAMA
anar a cavall de les cames cerdded,
ei cherdded hi, ei throedio hi, ei heglu hi (“marchogaeth o’r coesau”)
CURSA
cavall de cursa ceffyl rasio, ceffyl ras
DEFENSAR
defensar (alguna cosa) a peu i a cavall amddiffyn (rhywbeth) yn
ystyfnig (“amddiffyn ar eich traed ag ar gefn ceffyl”)
DENTAT
A cavall donat, no li miris el dentat Peidio â chyfrif danedd march fo
rhodd
No miris el dentat a cavall regalat Peidio
â chyfrif danedd march fo rhodd
DONAR
A cavall donat, no li miris el dentat Peidio â chyfrif danedd march fo
rhodd
EN
anar en el cavall de sant Francesc cerdded, ei cherdded hi, ei throedio hi,
ei heglu hi
cerdded (“marchogaeth ceffyl sant Ffransis”)
ENSOPEGAR
Tot bon cavall ensopega Mae’r
calla weithiau’n colli (“Mae pob ceffyl da yn baglu”)
ENTRE
estar entre les potes dels cavalls bod
wedi’ch dirmygu (“bod rhwng coesau’r ceffylau”)
FRANCESC
anar en el cavall de sant Francesc cerdded,
ei cherdded hi, ei throedio hi, ei heglu hi
cerdded (“marchogaeth ceffyl sant Ffransis”)
MIRAR
A cavall donat, no li miris el
dentat Peidio â chyfrif danedd march fo rhodd
No miris el dentat a cavall regalat Peidio
â chyfrif danedd march fo rhodd
MUNTAR
muntar a cavall marchogaeth
PEU
defensar (alguna cosa) a peu i a
cavall amddiffyn (rhywbeth) yn ystyfnig (“amddiffyn ar eich traed ag ar
gefn ceffyl”)
POTA
estar entre les potes dels cavalls bod wedi’ch dirmygu (“bod rhwng coesau’r
ceffylau”)
REGALAR
No miris el dentat a cavall regalat Peidio â chyfrif danedd march fo rhodd
VAPOR
cavall de vapor marchnerth (“ceffyl ager”)
SANT
anar en el cavall de sant Francesc cerdded, ei cherdded hi, ei throedio hi,
ei heglu hi
cerdded (“marchogaeth ceffyl sant Ffransis”)
TOT
Tot bon cavall ensopega Mae’r
calla weithiau’n colli (“Mae pob ceffyl da yn baglu”)
cavalla
1 macrell
cavallada
1 gre ceffylau, gyr ceffylau
cavaller
1 marchog
cavaller errant marchog crwydr
2 marchog = marchfilwr
3 bonheddwr
4 Cavaller cyfenw
(weithiau â’r sillafiad llai cywir Cavallé)
cavalleresc
1 marchogaidd
literatura cavalleresca llên
marchogaidd
cavalleria
1 ceffyl
2 marchoglu
cavallerís
1 gwas stabl
cavallerissa
1 stabl
Cavallerisses de
2 gweision stabl
cavallerositat
1 sífalri
cavallet
1 trestl
2 march llifio, caseg lifio; fframwaith at dal coed wrth ei lifio
3 îsl, stand
4 cavallets merri-go-równd
cavalló
1 cefnen (rhwng dau rych)
2 ysgub
cavallot
1 ceffyl (ceffyl mawr trwsgl)
2 tomboi
cavapalles
1 fforch wair, picwarch
cavar
1 palu
2 cloddio (pydew)
càvec
1 matog
caverna
1 ceudwll
cavernós
1 ogofog, ceudyllog, fel ogof
2 (meinwe) sbyngaidd
3 (llais) angladdol, mynwentol
cavernícola
1 adweithol
caviar
1 cafiâr
cavil·lació
1 myfyrdod
cavil·lar
1 cnoi cul
cavillós
1 amheus, drwgdybus
cavitat
1 ceudod
2 cavitat toràcica ceudod
thorasig, ceudod afellaidd
Adolygiadau diweddaraf - darreres actualitzacions 25 05 2001 :: 02 11 2002 :: 2003-12-05 :: 2004-01-11 ::
2004-01-20
····
Ble'r
wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un
o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de
Weər am ai? Yuu aa(r) vízïting ə peij frəm dhə
"CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katəlóuniə) Wébsait
Where am I? You are visiting a page from the
"CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website