http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_bo_1711k.htm
0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal
..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta
en gal·lès
....................0009k Y Gwegynllun
/ Mapa de la web
..............................1798k
Geiriaduron / Diccionaris
........................................1794k Geiriaduron ar gyfer
siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants
..................................................0379k Mynegai i’r
Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català
............................................................y tudalen hwn /
aquesta pàgina
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia bo - bòxer |
Adolygiad diweddaraf |
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia |
|
bo
1 NODYN: o flaen berfenw neu
enw unigol gwrywaidd = bon
2 da
3 (dymuniadau)
Bon dia! Bore da! Dydd da!
Bon Nadal Nadolig Llawen!
Bones Festes! Nadolig Llawen! (“Gwyliau Da”)
Bon viatge! Siwrnai dda!
Bona Pasqua! (1) Pasg Hapus! (2) Sulgwyn Hapus!
..... Molt bona Pasqua a tothom Pasg hapus iawn i bawb
Bon vespre!, Bona vesprada! Noswaith dda!
Bon profit! Stwmog dda! (= mwynhâ dy fwyd)
4 dur a bon port cwblháu rhywbeth yn foddhaol
5 a la bona de Déu rywsut rywfodd
6 (tywydd) da, braf
Fa bo avui Mae'n braf heddiw
7 a les bones â pharodrwydd, yn llawen, wedi eich berswadio
gan rywun, heb orfodaeth
Marxeu! Si no ho feu per les bones, us
en penedireu! Cerwch i ffwrdd! Os na wnewch chi hynny yn
llawen, byddwch chi’n edifaru!
8 (gwerth gwneud rhywbeth)
Un bon dinar, fa de bon esperar (Dywediad) Mae
cinio da yn werth aros amdano (“Cinio da + yn gwneud + o aros da”)
bo
1 da iawn!
2 Wel! Na fe!
Bo. Ara l'has perdut Na fe! Rwyt ti wedi ei golli nawr
bo
1 tocyn
2 dyn hygoleus, dyn parod i gredu, gwirion
el bo d’en Miquel Mihangel gwirion
boa
1 boa
Boadella d'Empordà
1 trefgordd (l'Alt Empordà)
bòbila
1 iard frics, iard deils
2 ffwrn frics, ffwrn deils
Una
bòbila és un forn continu de coure rajoles, situat normalment prop del terral d'on s'extreu l'argila
Ffwrn barhaol ar gyfer crasu
teils yw “bòbila”, fel arfer wedi ei lleoli ar bwys y pwll lle y ceir y clai
bobina
1 bobin, rîl (edau)
2 rîl (ffilm)
3 coil (trydan)
bobinador
1 cenglwr
bobinar
1 dirwyn, weindio
bobò
1 melysyn
2 danteithyn
boc
1 bwch
2 boc emissari bwch dihangol
boç
1 mwsel, penwar
boca
1 ceg, genau
treure sabonera per la boca malu ewyn, glafoerio
2 (Cerddoriaeth) cetyn ceg
3 ceg (afon)
4 ceg (twnel)
5 archwaeth
6 anar fent boca codi archwaeth
7 fer boca mynd yn chwedl gwlad
8 boca de pinyó geg fach
9 no badar boca dweud dim
10 (Castileb) dir amb la boca petita dweud yr hyn yr ych
chi'n ei feddwl, siarad yn ddiflewyn ar dafod
11 en boca de yn ôl
Acabo de veure el reportatge de 30 Minuts, de TV3, Catalunya en
boca d’Espanya (El Punt 2004-02-03)
Rw i newydd weld yr adroddiad yn y rhaglen “Deng Munud ar Hugain” ar TV3
“Catalonia yn ôl Sbaen” (= barn pobl Castîl ar bobl Catalonia)
12 posar-li paraules a la boca (a algú) rhoi geiriau
yng ngheg (rhywun)
No posis en boca meva el que jo
no he dit Paid â rhoi geiriau yn fy ngheg (“paid â rhoi yn fy ngheg yr hyn
na ddywedais i ddim”)
bocabadat
1 cegrwth
2 wedi eich syfrdanu
restar bocabadat bod yn syn
bocada
1 cegaid
2 fer bocades de ymffrostio am (“gwneud cegeidiau am”)
Bocairent
1 trefgordd (la Vall d'Albaida)
bocamàniga
1 (crys) cyff
Hefyd: bocamànega
(“ceg llawes”, boca = ceg, mànega / màniga = llawes)
bocamoll
1 cegog, siaradus
bocana
1 mynedfa (i harbwr)
bocassa
1 blas drwg yn y geg o gamdreuliad
bocaterrós
1 â'i wyneb i lawr
bocelles
1 pliciwr; gefel
bocí
1 darn bach (o fwyd)
2 dernyn
3 fer bocins torri yn deilchion
4 bocí de mal pair mater dyrys (“darn anodd ei dreulio”)
bocí de mal empassar mater dyrys (“darn anodd ei lyncu”)
bocoi
1 hocsed, casgen
boda
1 priodas
2 bodes d'or priodas aur
3 bodes de plata priodas arian
4 bodes neithior, gwledd briodas
5 bodes de plata priodas arian
6 a bodes em convides â phleser (“byddi di yn fy ngwahodd i’r
wledd briodas”)
bodega
1 ceudod, howld (llong)
2 (Castileb) gwindy, siop win
bòfega
1 pothell
2 pothell (paent)
bofegar-se
1 pothellu, chwysigennu
2 (wyneb) chwyddo
bòfia
1 pothell
2 celwydd
3 y glas, yr heddlu
4 heddwraig, plismones
5 (enw gwrywaidd) plismon, heddwas
boga
1 cynffon y gath - planhigyn o’r rhywogaeth Typha
boga de fulla ampla (Typha latifolia) cynffon y gath
boga de fulla estreta (Typha angustifolia) cynffon y gath gulfail
bogeria
1 gwallgofrwydd
atac de bogeria pwl o wallgofrwydd
2 gweithrediad gwallgof
3 peth gwallgof i'w ddweud
4 gwallgofdy
5 fer bogeries gwneud pethau gwallgof, ymddwyn fel
gwallgofddyn
6 estimar amb bogeria mopio am, dotio am
7 ha fet la bogeria de... yr oedd yn ddigon ffôl i (“mae e
wedi gwneud y ffolineb o...”)
8 tenir una bogeria per bod yn arw am, gweld eich gwyn ar,
dwli ar
Té una bogeria pel tenis Mae hi'n dwli ar dennis
bohemi
1 Bohemaidd = yn perthyn i Fohemia
2 Bohemaidd = anghynfensiynol
bohemi
1 Bohemiad, Bohemes = un o Fohemia
Bohèmia
1 Bohemia
bo i
1 (wrth gyflwyno berfenw)
fer bo i sabent gan wybod
Cal elaborar un pla urgent
consensuat per integrar la immigració a casa nostra. I ho hem de fer bo i
sabent que a casa nostra la llengua ha tingut i té prioritat com a eina
integradora.
Mae rhaid llunio cynllun brys wedi ei gydsynio i integreiddio yr ymfudwyr yn
ein gwlad. Ac y mae rhaid ei gwneud gan
wybod yn ein gwlad y mae wedi bod ac y mae o hyd i’r iaith flaenoriaeth fel
offeryn integreiddio.
boia
1 bwi
boicot
1 boicot
2 procedir al boicot contra boicotio
boicotejar
1 boicotio
boig
1 gwallgof
2 Estan bojos aquests espanyols (wrth sylwi ar ffolineb
diweddara’r Castiliaid)
Mae rhyw goll ar yr hen Sbaenwyr ’na
3 gwyllt
boig
1 gwallgofyn, gwallgofen
boina
1 berei (= math o gap)
boira
1 niwl
2 Fa boira Mae niwl gyda hi
3 boira pixanera glaw mân
4 anar a escampar la boira (“mynd i glirio'r niwl”)
..a/ mynd amb dro, mynd allan am gegaid / gegiad o wynt
sortit
a escampar la boira mynd amb dro (= mynd allan o’r tŷ am
dro)
Vés a escampar la boira! Cer i grafu!
..b/ mynd ar daith
Pararé
dues setmanetes a l’agost, perquè cal escampar
la boira i veure paisatges
nous i escoltar nous accents i gastar-se els calerons
Fe fydda i’n cael hoe (“yn
stopio”) am bythefnos ym mis Awst, am fod rhaid mynd ar daith i weld tirweddau
newydd a chlywed acennau newydd a gwario f’arian
boirina
1 niwl
boirós
1 niwlog
2 niwlog = aneglur
boix
1 pren bocs (coeden)
Boix cyfenw
2 pren bocs (deunydd)
boixa
1 topyn
boixac
1 golden
boixet
1 bobin
2 semblar un boixet bod yn denau iawn
boja
1 ffurf fenywaidd ar boig = gwallgof
bojal (ansoddair)
1 gwallgof
blat bojal gwenith barfog
(Triticum turgidum)
bojament
1 yn wallgof
bol
1 powlen
bola
1 pêl
2 celwydd
3 bola del món glôb
4 bola de neu pelen eira
5 formatge de bola cosyn crwn
6 tenir-li (a algú) la bola ffaelu â dioddef un
7 no tocar-hi bola know nothing
bolcado
1 cacen melys sbyngaidd o wynnwy a sudd lewmn. Hefyd: esponjat
Bolbait
1 trefgordd (la Canal de Navarrés) Yn Gastileg: Bolbaite
bolcada
1 dymchweliad, troad (cwch, cert, etc)
2 dillad magu, cadachau
bolcar
1 (berf â gwrthrych) dymchwel, troi
2 (berf heb wrthrych) dymchwel, troi
Un camió bolca a la B-20 i
provoca un mort i cues durant més de tres hores (El Punt 2004-01-15)
Lorri yn ymoleyd ar y (ffordd) B-20; un wedi ei ladd a thagféydd traffig am fwy
na theirawr (“ac yn achosi un farwolaeth a chynffonnau am fwy na theirawr”)
3 (berf â gwrthrych) lapio
(baban mewn cadachau)
4 (berf heb wrthrych), cwympo
bolcar-se
1 troi
2 bolcar-se a troi i (newid o un weithred i arall)
Era home de negocis abans de
bolcar-se a la política Yr oedd yn
ddyn busnes cyn troi at wleidyddiaeth
boleivol
1 pêl foli
bolero
1 bolero
bolet
1 gronyn unnos, caws llyffant, bwyd y boda, madarchen
Pluges fortes per l’agost, bolets
per l’octubre (Dywediad) Cawodydd mawr ym mis Awst, madarch
ym mis Hydref (= fe geir madarch lu ym mis Hydref)
2 het fowler
3 clatshen
4 estar tocat del bolet nid + bod yn llawn llathen; bod yn
hanner pan (“bod wedi eich cyffwrdd â’r fadarchen”)
5 sortir com bolets codi fel madarch
boletada
1 tro madarcha
2 pryd o fwyd o fadarch
boletaire
1 un sydd yn madarcha, madarchwr
bòlid
1 carreg y cythraul, awyrfaen, maen mellt
bolígraf
1 beiro
bolina
1 hwylraff
anar de bolina hwylio yn agos i’r gwynt
navegar de bolina hwylio yn agos i’r gwynt
bòlit
1 cati (yn y gêm pren a chati, neu fat a chati)
2 anar de bòlit heb
wybod ai mynd ynteu dod yr ydych (“mynd fel cati”)
Bolívia
1 Boifia
bolivià
1 Bolifaidd
bolla
1 sêl
prometre el món i la bolla (“addo’r byd a’r sêl”) addo môr a mynydd,
addo llawer mwy nag y gellir ei roi mewn gwirionedd
2 stamp
bollabessa
1 cawl pysgod Môr y Canoldir (Ffrangeg: “bouillabaisse”)
bolleria
1 siop deisennau bach
bolquer
1 clwtyn babi
Per cert, al.lot, quan a tu et
canviaven els bolquers a la "casa cuartel" servidor ja anava de
bracet amb La Crida.
Gyda llaw, mab i, pan oeddet
ti’n gwisgo clwtyn (“pan roeddynt yn newid y clytiau i ti”) ym mhreswylfa’r
Gard Parafilwrol yr oedd eich ufudd was yn cydweithio â (“fraich ym mraich â”)
“Yr Alwad” (= Cymdeithas yr Iaith Gatalaneg)
2 nen de bolquers baban bach
Bolquera
1 trefgordd (l'Alta Cerdanya)
bolquet
1 berfa, hwilber
2 camió de bolquet lori dipio
Bolulla
1 trefgordd (la Marina Baixa)
Bolvir
1 trefgordd (la Baixa Ribagorça)
bolxevic
1 Bólshefig
bolxevic
1 Bólshefiad, Bolshefes
bolxevisme
1 Bolshefiaeth
bomba
1 bom
bomba de mà bom law, grenâd
bomba de rellotgeria bom amser
bomba atòmica bom atomig
2 llusern bapur
3 pwmp
bomba d'injecció pwmp tanwydd
bomba de peu per inflar pwmp troed
bomba d’inflar pwmp awyr
4 bomba d'incendis injen dân
5 a prova de bomba gwrth-fomiau
6 caure com una bomba dod fel taranfollt
bombada
1 pwmpio
bombar
1 pwmpio
2 chwyddo, gormodieithu am
3 padio
4 Que et bombin! Cer i grafu!
bombarda
1 (Cerddoriaeth) bombard
bombardeig
1 magneliad , bombardiad, pelediad, t
bombardeig aeri cyrch awyr
bombardejar
1 magnelu, bomcardio, peledu
bombarder
1 bomio
2 bomiwr
bombatxo
1 britshus
bombejar
1 bomio
2 magnelu
3 gwneud cyrch ar
4 gwenieithu am
bomber
1 dyn tân
els bombers y frigâd dân
2 cotxe de bombers injin dân
bombeta
1 bwlbyn golau
bombo
1 drwm mawr (Cerddoriaeth)
2 drwm (mewn lotri)
3 clod ormodol
4 anunciar (una cosa) de bombo i platets cyflwyno (rhywbeth)
gyda chryn ffanfer
bombó
1 siocledyn = melysyn siocled ag iddo ganol o suddog ffrwythau,
gwirodlyn, ffondant, cáramel, etc
bombolla
1 yswigrn, bwrlwm (yn yr awyr, mewn hylif, mewn solid)
(llawn awyr neu nwy)
2 yswigwn awyr (mewn gwydr)
3 (ar fetel) chwysigen , swigen, chwydd, pothell
4 fer bombolles chwythu swigod
bombollejar
1 byrlymu (hylif)
bombona
1 (bombôna de gas, bombôna de butà) costrel nwy
2 carboi = potel at gemegion peryglus
Bompàs
1 trefgordd (el Rosselló)
bon
1 gweler bo = da
bona
1 gweler bo = da
bonament
1 ar chwarae fach, yn hawdd
2 Fes el que bonament puguis Gwna yr hyn a elli
bonança
1 hindda
fred de nit i bonança de dia oer yn y nos ond hindda yn ystod y dydd
2 môr tawel
3 fer bonança bod yn dawel ar ôl storm (môr)
4 ffyniant
La recuperació dels mercats alemany i anglès preveu un any turístic de bonança (El Punt 2004-01-20)
Mae adfer marchnadoedd yr Almaen a Lloegr yn darogan blwyddyn
lwyddianus ar gyfer twristiaeth (“rhagweld blwyddyn dwristaidd o ffyniant”)
Bonansa
1 trefgordd (l'Alta Ribagorça)
bona part de
1 rhan sylweddol o
bona nit
(mewn rhai ardaloedd fe glywir bora nit, â’r newid n > r)
Cf Cymraeg gwneud < yn hansyddol *greud
1 nos da (wrth gyfarch)
2 hwyl, da boch (wrth ffarwelio)
bonàs
1 caredig
Bonastre
1 trefgordd (el Tarragonès)
bonaventura
1 ffortiwn = tynged, ffawd
2 dir-li la bonaventura (a algú) dweud ffortiwn un =
rhagddweud tynged un
Bonaventura
1 nom d’home
bonda
1 corcyn, topyn
fer bonda bod yn dda
bondadós
1 caredig
2 mwyn, annwyl
bondat
1 hynawsedd; caredigrwydd = cyflwr o fod yn garedig
2 caredigrwydd = gweithred caredig
3 ansawdd da (peth)
4 fer bondat ymddwyn yn dda (plentyn)
Fés bondat! Bydd yn blentyn da! Paid â bod yn blentyn drwg!
Mira que si no fas bondat vindrà l’home del sac (Avui 2004-01-20)
Gofala di nawr – os nad wyt ti’n bihafio fe ddaw’r dyn sach (dyn â sach sydd yn
cipio plant drwg)
5 tenir la bondat de bod mor garedig â
Tingueu la bondat de no fumar Peidiwch ag ysmygu os gwelwch yn dda
bondadós
1 hynaws
A mi em sembla una persona bondadosa
Mae gen i’r argraff
taw un hynaws yw e (“I mi mae’n ymddangos yn berson hynaws”)
bon dia
1 dydd da, bore da (wrth
gyfarch)
2 hwyl, da boch (wrth ffarwelio yn y bore)
bones
1 (ffurf fenywaidd luosog ar bo = da)
Bones Festes Nadolig Llawen (“Gwyliau Da”)
bonesa
1 daioni, caredigrwydd
bonet
1 (het clerigwr â phedwar cornel iddi)
bonhomia
1 sirioldeb, hylondeb, hynawsedd, mwynder
bon vespre
1 noswaith dda
bonic
1 hardd, del, pert
bonic i molt bonic hardd iawn
2 bonics harddwisg
bonidor
1 hymian
bonifaci
1 didwyll
bonificació
1 codiad
2 (Amaeth) gwellhâàd
3 disgownt
bonificar
1 gwellháu = peri i ansawdd newid er gwell
2 talu i gyfrif (masnach)
3 disgowntio
bonior
1 su, suo = sŵn gwenwyn
boniquesa
1 harddwch
bonir
1 (gwenyn) suo
bonior
1 (gwenyn) suo, suad
bonítol
1 (pysgodyn) bonito (Sarda sarda)
Bonrepós i Mirambell
1 trefgordd (l'Horta)
bony
1 cnwc = lwmpyn ar arwyneb llyfn
fer bonys bod yn anwastad
2 chwydd, lwmpyn = man anafus wedi chwyddo (De Cymru: chwrlyn,
hwrlyn)
3 cnwc, cnwch = bryncyn
bonyegut
1 chwyddedig
2 yn chwyddau i gyd
boquejar
1 cegrythu
2 bod yn llac, bod yn godog (dillad)
la Boqueria
1 enw marchnad yng nghanol Barcelona
boquina
1 croen gafr
Borbó
1 Bwrbon = enw teulu brehinol Ffrengig
borboll
1 crychni, crychiau (ar wyneb hylif sy'n berwi)
2 bwrlwm, terfysg, cynnwrf, ffrae
cercar borbolls codi helynt, codi twrw, ysu am frwydr, ysu am ffrae
parlar a borbolls siarad ar hast
3 borbolls
borbollar
1 byrlymu, berwi yn grychiau (ar wyneb hylif sy'n berwi)
2 siarad ar hast
borbolleig
1 crycu, cryciad (wyneb hylif sydd yn berwi)
a borbolls
1 ar frys, ar hast
a borbollons
1 ar frys, ar hast
borbònic
1 Bwrbonaidd = yn perthyn i’r teulu brenhinol o’r cyfenw Bwrbon
1 Bwrbonaidd = yn gefnogol i’r teulu brenhinol o’r cyfenw Bwrbon
Catalunya mai no serà
borbònica Ni fydd Catalunya byth yn wlad Fwrbonaidd
bord
1 (Morwriaeth) ochr
bord
1 bastard
bord
1 anghyfreithlon (genedigaeth)
2 gwyllt, sydd dim yn dwyn ffrwythau
2 a bord ar fwrdd
borda
1 gynwalc = (llong) top ochr llong, neu astellen uchaf llong bren
2 rheilen (llong)
3 bastard (merch)
4 hafod = lluest neu gaban amaethwr at yr haf, bwthyn yn perthyn i
fferm fawr
5 ysgubor
6 beudy
7 sied = sied gelfi, sied offer, sied tŵls
bordada
1 cyfarthiad
bordar
1 cyfarth
bordegàs
1 llanc, bachgen, crwt
bordegassa
1 llances, merch, croten
bordelès
1 dinesydd Bordèus (Ocsitania) (Enw Ffrangeg: Bordeaux)
2 (ansoddair) yn perthyn i Bordèus
bordell
1 puteindy
border
1 hafotwr, un sy'n byw mewn “borda”
Es Bordes
1 trefgordd (la Vall d'Aran)
Bordèus
1 dinas yng Ngogledd-orllewin Ocsitania
Enw Ffrangeg: Bordeaux
2 bordeus gwin atrdal Bordèus
Bordils
1 trefgordd (el Gironès)
bordó
1 ffon
2 (Cerddoriaeth) cordyn bas
bordoi
1 corstir, cors
boreal
1 gogleddol
aurora boreal gwawl y Goleuni, goleuni’r Gogledd, ffagl yr arth,
goleufer
borges
1 ffurf luosog ar borja = caban cerrig
Les Borges Blanques
1 trefgordd (les Garrigues)
Les Borges del Camp
1 trefgordd (el Baix Camp)
bòria
1 darn o dir (darn bach o dir ar gyfer gwinwydd, ar lechwedd ac heb
fod ymhell o bentref)
2 ymyl pentref / tref / dinas, gynt tu faes i’r ffiniau neu’r muriau
Carrer de la Bòria enw heol yng nghanol Barcelôna
bòric
1 borig
borina
1 (Morwriaeth) hwylraff
2 moure borina cael sbri
borinot
1 cacynen, gwenynen bwm
2 niwsans, un plagus, un sydd yn stwrllyd neu yn mynnu canlyn eraill
3 twpsyn
borinotada
1 gwirioneb
articles d’un dirigent del PP a
Catalunya que escriu en el català que ha après a l'escola diguent borinotades.
erthyglau gan un o areinwyr y PP yng Nghatalonia sydd yn ysgrifennu yn y
Gatalaneg y mae wedi dysgu yn yr ysgol i ddweud gwirionebau
borja
1 caban (= caban cerrig sych
ar bwys gwinllan, sydd yn cysgodfan ac yn wylfan)
borla
1 tasel
born
1 terfynell (trydan)
2 twrnamaint = gornest rhwng marchogion
3 lle twrnamaint (gornest rhwng marchogion)
El Born heol yn ardal La Ribera, yng nghanol dinas Barcelona
4 tro = taith ar droed
bornar
1 symud o un ochr i’r llall
borni
1 cam = unllygeidiog
bornoi
1 bwi
2 fflôt
borra
1 casnach = gwastraff cotwm neu wlân (at stwffio matresau, etc)
2 blewach (= blewach o gwmpas blagur rhai prennau - olwydden,
castanwydden, derwen fytholwyrdd)
borrall
1 dernyn
2 dim
no entendre-hi un borrall ffaelu â deall dim
no saber-ne ni un borall gwybod dim amdani, deall dim am (rywbeth)
3 ffloch
4 y peth lleiaf
borralló
1 pelen fach o ffibrau
2 borralló de neu pluen eira
borràs
1 (Gweolion) brethyn cwrs
2 anar de mal borràs bod wedi disgyn yn y byd, llaw cadarn ar
borrasca
1 storm
2 storm, tymhestl (ffigwrol)
borrascós
1 stormus
Borrassà
1 trefgordd (l'Alt Empordà)
borratja
1 (Borago officinalis) tafod yr ych, tafod y fuwch
borratxera
1 meddw-dod
en una borratxera yn eich diod (“mewn meddw-dod”)
Va matar un soldat de guàrdia en una borratxera (Avui 2004-01-20)
Lladdodd warchodfilwr yn ei ddiod
2 nifer fawr
borratxo
1 meddwyn, llymeitiwr, potiwr
borratxo
1 meddw
va morir conduint borratxo Bu farw wrth yrru’n feddw
2 hoff o’ch diod, sydd yn yfed llawer
Borredà
1 trefgordd (el Berguedà)
borrec
1 (dafad) oen, llwdn; dafad rhwng blwydd a dwyflwydd oed
borrego
1 [bisgïen dostedig]
2 (Castileb)
oen
com borregos fel defaid
(wrth sôn am ddilyn eraill yn ufudd) (“fel ŵyn”)
Com borregos,
que no sabem ni què estem fent,
deixant-nos endur per les masses
Fel defaid - dyn ni’n gwybod yr hyn
yr ym ni yn ei wneud, ac yr ŷn ni’n mynd gyda’r llif (“gadael i ni ein
hunain gael ein cario gan y torféydd”)
Segueixen com borregos la majoria
Maent yn dilyn y mwyafrif fel defaid
borreguisme
1 mynd gyda’r llif
Molta gent no pot veure CIU
per als seus 23 anys de govern, encaixat en el borreguisme i el putu Seny.
Mae CiU yn gas gan lawer o bobl oherwydd ei thair blynedd ar hugain fel
llywodraeth, yn gaeth i fynd gyda’r llif (“wedi ei ffitio i mewn i’r mynd
gyda’r llif”) a’r “synnwyr cyffredin Catalanaidd” bondigrybwyll
borrell
1 twll (= twll mewn
baril gwin y mae’r gwin yn llifo trwyddo)
Borriana
1 trefgordd (la Plana Baixa)
Borriol
1 trefgordd (la Plana Alta)
borrissol
1 manblu (ar ffrwythau)
2 manblu (ar y wyneb)
3 fflwff (dillad)
borró
1 manflew
2 blaguryn
3 fflwff
borronar
1 blaguro
borrós
1 annelwig
2 ansicr
3 gwlanog
borrufa
1 llwydrew
borrufada
1 storm eira
borrut
1 gwlanog
borsa
1 cyfnewidfa stoc
jugar a la borsa hapfuddsoddi
convertir l’empresa en societat anònima que sorti a borsa troi’r fusnes
yn gwmni cyfyngedig a restir yn y gyfnewidfa stoc
2 borsa de treball canolfan gwaith
borsista
1 brocer stoc
bosc
1 coedwig
boscà
1 (Cymhwysair) coedwig
2 gwyllt = sydd yn byw yn y goedwig
boscany
1 llwyn, clwstwr o goed
boscat
1 coediog
boscater
1 coedwr
boscatge
1 coed bach, copsi
boscós
1 coediog
bosquerol
1 (Cymhwysair) coedwig
bosquerol
1 coediwr = un sy'n byw mewn coed
bosquet
1 coed bach
bossa
1 bàg
2 bàg arian
3 La bossa o la vida! Eich arian neu’ch einioes!
4 tenir els cordons de la bossa bod gan rywun linynnau’r pwrs
5 No afluixa la bossa Mae e’n gynnil gynnil (“nid yw’n
llacio’r bàg”)
6 bàg siopa
7 bossa de mà bàg llaw
8 arian (ffigwrol)
fer bossa rhoi arian o'r neilltu
9 fer bosses mynd yn llac, yn ddiffurf
10 fer bossa comuna rhannu costau
11 bossa de cuiro pwrs lledr
12 bossa d'aire poced awyr
13 Barcelona és bona si la bossa sona
(Dywediad) “Mae Barcelona yn dda os yw’r pwrs yn tincian” (hynny yw,
fe glywir y darnau arian yn y pwrs yn clincian am fod gennych ddigon o arian)
Os oes gennych ddigon o arian, mae’n dda ymweld â Barselona, neu fyw ym
Marselona
bosser
1 gwneuthurwr bagiau
2 trysorydd
Bossost
1 trefgordd (la Vall d'Aran)
bot
1 gwingroen = croen gafr wedi ei wnïo at ei gilydd i ffurfio
cynhwysydd gwin
ploure a bots i barrals (“bwrw glaw wrth wingrwyn a barilau”)
2 llam, bownd
en un bot ar un llam
a bots i empentes ar hast
3 sbonc (pêl)
4 cwch, bad (morwriaeth)
bot salvavides cwch achub
5 braw, arswyd (sydd yn peri symudiad anrheoledig sydyn)
fer un bot cael braw, cael arswyd (wrth i ddrws gau’n glep, ayyb)
6 fer bot bod yn
swmpus
7 fer el bot pwdu
8 rebentar el bot colli tymer
9 tenir el bot ple (d'alguna cosa) bod wedi cael llon bola (o
rywbeth)
(“bod gan [rywun] y gwingroen [yn] llawn”)
Bot
1 trefgordd (la Terra Alta)
bota
1 esgid
botes correctives esgidiau llawfeddygol
2 amb la bota al coll (“ag esgid ar y gwddf”) wedi’ch sarnu dan
draed, wedi’ch gorchfygu, wedi’ch gwastrodi, o dan esgid y gelyn
En altres epoques, hem sabut reaccionar
quan ens hem trobat amb la bota al coll
Ers talwm (“mewn cyfnodau eraill”) rŷn ni wedi gwybod bod rhaid ymateb
wrth ein darganfod ein hunain o dan esgid y gelyn
bóta
1 barril
semblar una bóta de set cargues bod yn dew fel mochyn (“bod yn debyg i
farilaid o saith uned” (un uned = 121.60 litr))
2 gwingroen
botada
1 barilaid
botànic
1 llysieuol, botanegol
botànic
1 llysieueg, botaneg
botar
1 neidio
2 pwdu
Botarell
1 trefgordd (el Baix Camp)
botavara
1 hwylbawl, bolsbryd; bŵm neu'r polyn sy'n ymestyn allan o
flaen llong hwyliau
botell
1 (casgen fach â phig yr yfir gwin oddi)
botella
1 potel
2 gwingroen
3 casgen fach, barilan
boter
1 barilwr, barilwraig
boterut
1 ar ffurf barril, byrdew, byr llydan
2 anffurfiedig
3 home boterut ystwffwl o ddyn, twbyn o ddyn
botet
1 galwad adar, llith (Saesneg: lure)
2 bacpib
tocar-li el botet (a algú) gwneud i rywun ollwng gyfrinach (“canu’r
bacpib wrth rywun”)
botí
1 ysbail
botifarra
1 [math o selsigen borc]
botifarra negra “selsigen ddu”
botifarra blanca “selsigen wen”
botifarra de sang “selsigen waed”
botifarra catalana “selsigen Gatalanaidd”
botifler
1 bochdew
2 ffroenuchel
3 bradwrus (= sydd yn bradychu Catalonia i Gastilia)
No he vist mai una institució més
espanyola i botiflera que la confraria del cava
Dw i ddim wedi gweld erioed yr un gymdeithas sydd yn fwy pro-Gastilia a
bradwrus na Brawdoliaeth y Cafa (siampên Catalanaidd)
botifler (enw gwrywaidd)
1 cefnogwr Ffilip y Pumed
2 bradwr, cwisling; un sy'n bradu Catalonia
3 tot el botifleram
y bagad o bradwyr i gyd (botifler =
bradwr, un sydd yn bradu Catalonia)
botifleria (enw benywaidd)
1 cwislingiaid
Tot plegat és una collonada més de la Botifleria renegada
Mae’r cyfan yn dro gwael
arall gan y cwislingiaid bradwrus
botiflerisme
1 brad, cwislingiaeth (= brad cenedl, bradychu cenedl y Gwledydd
Catalaneg)
donar tot un recital de botiflerisme traddodi araith hirfaith yn llawn
brad cenedl
botiga
1 siop
2 gwindy = seler win ar lefel yr heol (yn hytrach na seler)
3 sied gelfi
4 tenir botiga cadw siop
5 posar botiga agor siop
plegar la botiga rhoi'r gorau i'r siop
botiga de moda
1 bwtîc, siop ddillad ffasiynol
botiga de roba
1 siop ddillad
botiguer
1 siopwr
2 glas y dorlan
botiguera
1 siopwraig
botir
1 stwffio
botir-se
1 chwyddo
2 hel yn eich bol, bolera, eich stwffio’ch hun (â bwyd), bolrythu,
llowcio
Les sangoneres com més se les
alimenta més es boteixen Mwyaf yn y byd o fwyd a roddir i’r geleod, mwyaf
yn y byd y maent yn eu stwffio eu hun
botó
1 botwm
2 botwm (trydan)
3 nobyn (radio)
4 blaguryn
5 carreg, caill
6 stydsen
7 dolen lawes, cyfflinc
8 posar-se de vint-i-un botó gwisgo yn grand, rhoi eich
ddillad parch amdanoch, gwisgo dillad Sul
9 anar de vint-i-un botó bod wedi eich gwisgo yn grand, bod
yn eich dillad parch, gwisgo dillad Sul, bod fel pìn mewn papur
10 botó de mostra enghraifft
botó d'or
1 (Ranunculus) blodyn melyn
botó de puny
1 dolen lawes, cyfflinc
botxa
1 bŵl = pelen bren neu fetal
2 plygiad dilledyn nad yw'n ffitio yn dda
3 joc de botxes gêm o fwls
botxí
1 dienyddiwr, crogwr, un sydd yn rhoi'r gosb eithaf (crogi, torri pen)
botzina
1 corn (car)
tocar la botzina canu'r corn
2 corn (cerddoriaeth)
3 corn siarad, mégaffôn
4 (molwsg) (Triton nodiferus)
bou
1 ych (Bos taurus)
2 tarw wedi ei ysbaddu a ddefnyddir i dynnu aradr neu gert
3 ych = creadur mewn prosesiwn cárnifal
4 anar a pas de bou mynd yn araf (“ar gam ych”)
5 no veure un bou a quatre passos bod yn fyr eich golwg
("ni + gweld ych o bellter o bedwar cam")
6 perdre el bou i les esquelles colli'r cwbl
("colli'r ych a'r clychau gwartheg")
7 els bous gwyl teirw (ymladd teirw neu redeg teirw)
fer bous cynnal gwyl teirw
anar als bous mynd i ŵyl teirw
plaça de bous cylch ymladd teirw
correguda de bous ymladd teirw
córrer bous ymladd teirw / rhedeg teirw
8 carn de bou cig eidion
boual
1 stabl ych
bouenc
1 ych (cymhwysair)
bouer
1 bugail buchod
bovatge
1 treth ar ychen (hanes)
bover
1 bugail buchod
2 Bover cyfenw (hefyd â'r camsillafiad "Bové")
3 cargol bover malwoden fwytadwy (Helix Pomatia)
Bovera
1 trefgordd (les Garrigues)
boví
1 buwch, buchod (cymhwysair)
bestiar boví gwartheg, da
2 (substantiu) buwch
bovins buchod
explotacions amb ramaderia (dividides en set tipus: bovins, ovins, cabrum, porcins, equins, aviram, conilles)
ffermydd ag anifeiliaid (wedi eu rhannu yn saith o fathau: gwartheg,
defaid, geifr, moch, ceffylau, dodefnod, cwningod)
bòvids
1 gwartheg
boxa
1 paffio
combat de boxa gornest
baffio, gornest focsio
partit de boxa gornest baffio,
gornest focsio
ring de boxa ring baffio, ring
focsio
guant de boxa maneg baffio, maneg
focsio
boxador
1 paffiwr
boxar
1 paffio
bòxer
1 bocser, math o gi Almaenig
Adolygiadau diweddaraf - darreres actualitzacions
09 10 2002 :: 28 10
2002 :: 2003-11-29 :: 2003-12-30 :: 2004-01-10 :: 2005-02-03
····
Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o
dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (=
Gal·les-Catalunya)
Weørr am ai? Yuu ørr vízïting ø peij frøm dhø "CYMRU-CATALONIA" (=
Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I? You are visiting a page
from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website
0001
y tudalen blaen
pàgina principal